Namaz Vakitleri
İstanbul
27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

Aşûre Günü

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)
9 Muharrem 1421 / 14.04.2000
AKRA- Avustralya

İçerik

Aşûre Günü Orucu

Aşûre Günü Evde Bolluk, Bereket

Çevremizdeki Ülkeleri Tanıyalım!

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!.. es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!..

 Cumanız mübarek olsun...Cumanız mübarek olsun... Allahu Teâlâ hazretleri dünyanın ve âhiretin her türlü hayırlarınaAllahu Teâlâ hazretleri dünyanın ve âhiretin her türlü hayırlarına ve cuma gününün bereketlerine, nimetlerine, mükâfatlarına cümlenizi erdirsin... ve cuma gününün bereketlerine, nimetlerine, mükâfatlarına cümlenizi erdirsin...

Cuma günü müslümanların mübarek günlerinin en kıymetlisidir...Cuma günü müslümanların mübarek günlerinin en kıymetlisidir... Bu cuma, Muharrem ayının 9'u oluyor, cumartesi günü de 10'u oluyor. Bu cuma, Muharrem ayının 9'u oluyor, cumartesi günü de 10'u oluyor.

Muharrem hicrî senenin birinci ayıdır. Dokuz gün önce 1421 hicrî yılına girdik;Muharrem hicrî senenin birinci ayıdır. Dokuz gün önce 1421 hicrî yılına girdik; bütün Ümmet-i Muhammed hakkında, sizler hakkında, sevdikleriniz,bütün Ümmet-i Muhammed hakkında, sizler hakkında, sevdikleriniz, yakınlarınız, dostlarınız hakkında hayırlı olsun... yakınlarınız, dostlarınız hakkında hayırlı olsun...

 Dokuz gün de geçmiş oldu, yarın, cumartesi günü Muharrem'in onuncu günü, Aşûre günü olacak. Dokuz gün de geçmiş oldu, yarın, cumartesi günü Muharrem'in onuncu günü, Aşûre günü olacak.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem EfendimizPeygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz hadîs-i şerîflerinde, bugünde oruç tutmayı tavsiye buyurmuştur.hadîs-i şerîflerinde, bugünde oruç tutmayı tavsiye buyurmuştur. Mekke-i Mükerreme'deyken, hicret etmeden önce de tutmuştur; Medine'de iken de tutmuştur.Mekke-i Mükerreme'deyken, hicret etmeden önce de tutmuştur; Medine'de iken de tutmuştur. Bu husustaki hadîs-i şerîflerden bazılarını bu sohbetimde nakletmek istiyorum.Bu husustaki hadîs-i şerîflerden bazılarını bu sohbetimde nakletmek istiyorum. Cumartesi günü oruç tutmayı size hatırlatmak istiyorum. Cumartesi günü oruç tutmayı size hatırlatmak istiyorum.

 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz İbn Asâkir, İbn Cerîr ve Ahmed b. Hanbel'inPeygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz İbn Asâkir, İbn Cerîr ve Ahmed b. Hanbel'in -rahmetullahi aleyhim ecmaîn- rivayet ettikleri bir hadîs-i şerîfte buyuruyor ki: -rahmetullahi aleyhim ecmaîn- rivayet ettikleri bir hadîs-i şerîfte buyuruyor ki:

 Sûmû yevme âşûrâe ve hâlifû fîhi'l-yehûde ve sûmû kablehû yevmen ve ba'dehû yevmen. Sûmû yevme âşûrâe ve hâlifû fîhi'l-yehûde ve sûmû kablehû yevmen ve ba'dehû yevmen.

Bu Peygamber Efendimiz'in Muharrem'in onuncu günüBu Peygamber Efendimiz'in Muharrem'in onuncu günü oruç tutmayı tavsiye eden hadîs-i şerîflerinden birisi. Biz a'sı kısa "Aşûre" diyoruz.oruç tutmayı tavsiye eden hadîs-i şerîflerinden birisi. Biz a'sı kısa "Aşûre" diyoruz. Ama Arapça'da ayn'dan sonra elif var, ondan sonra şın'dan sonra vav var uzun,Ama Arapça'da ayn'dan sonra elif var, ondan sonra şın'dan sonra vav var uzun, re'den sonrada elif var, elif'den sonra da hemze var 'Âşûrâ' diye kullanılıyor. re'den sonrada elif var, elif'den sonra da hemze var 'Âşûrâ' diye kullanılıyor.

Muharrem'in onuncu günü demek.Muharrem'in onuncu günü demek. Bunun dinler tarihinde Hz. Âdem aleyhisselam, Nuh aleyhisselam,Bunun dinler tarihinde Hz. Âdem aleyhisselam, Nuh aleyhisselam, ondan sonraki peygamberler, Musa aleyhisselam zamanında mübarek, mutlu, güzel,ondan sonraki peygamberler, Musa aleyhisselam zamanında mübarek, mutlu, güzel, mü'minleri sevindirici bir takım olayların vuku bulduğu bir gün olması dolayısıyla tarihî derinliği var.mü'minleri sevindirici bir takım olayların vuku bulduğu bir gün olması dolayısıyla tarihî derinliği var. O bakımdan bugünde oruç tutmak iyi. Peygamber Efendimiz buyurmuş ki: O bakımdan bugünde oruç tutmak iyi.

Peygamber Efendimiz buyurmuş ki:

Sûmû yevme âşûrâ. "Aşûre gününde oruç tutunuz."Sûmû yevme âşûrâ. "Aşûre gününde oruç tutunuz." Ve hâlifû fîhi'l-yehûde. "Ama yahudilere muhalefet ediniz!" Ve hâlifû fîhi'l-yehûde. "Ama yahudilere muhalefet ediniz!"

 Yahudiler de oruç tutuyorlar, Musa aleyhisselam Firavun'dan bugün kurtuldu diye.Yahudiler de oruç tutuyorlar, Musa aleyhisselam Firavun'dan bugün kurtuldu diye. Tabii Musa aleyhisselam'la da mukayyed değil,Tabii Musa aleyhisselam'la da mukayyed değil, Nuh aleyhisselam da tufanın sıkıntılarından bugün kurtuldu. Daha öncesinden de bugünün bir önemi var.Nuh aleyhisselam da tufanın sıkıntılarından bugün kurtuldu. Daha öncesinden de bugünün bir önemi var. Bugünün önemi, mübarekliği, mü'minleri sevindirici olaylarınBugünün önemi, mübarekliği, mü'minleri sevindirici olayların sene içindeki tekerrür günü olması dolayısıyla oruç tutulmasını tavsiye ediyor.sene içindeki tekerrür günü olması dolayısıyla oruç tutulmasını tavsiye ediyor. Ancak yahudiler yanlış anlamasınlar, "Bak bunlar bizi taklit ediyorlar!" gibiAncak yahudiler yanlış anlamasınlar, "Bak bunlar bizi taklit ediyorlar!" gibi yanlış yorumlanmasın diye buyuruyor ki: yanlış yorumlanmasın diye buyuruyor ki:

Hâlifû fîhi'l-yehûde. "Yahudilere muhalefet edin!"Hâlifû fîhi'l-yehûde. "Yahudilere muhalefet edin!" Ve sûmû kablehû yevmen ve ba'dehû yevmen. "Öncesinden ve sonrasından bir gün oruç tutun!" Ve sûmû kablehû yevmen ve ba'dehû yevmen. "Öncesinden ve sonrasından bir gün oruç tutun!"

Dokuzunu ve onbirini de oruç tutarak, onlardan farklılığı ortaya koymak istiyor. Dokuzunu ve onbirini de oruç tutarak, onlardan farklılığı ortaya koymak istiyor.

 Biz müslümanlar, Allahu Teâlâ hazretlerinin gönderdiği bütün peygamberleri,Biz müslümanlar, Allahu Teâlâ hazretlerinin gönderdiği bütün peygamberleri, Hz. Âdem atamızdan itibaren, Nuh aleyhisselam'dan, İbrahim aleyhisselam'dan Hz. Âdem atamızdan itibaren, Nuh aleyhisselam'dan, İbrahim aleyhisselam'dan Musa ve İsa aleyhisselam'a kadar hepsini kabul ediyoruz. Hepsinin de peygamber olduğunu bildiriyoruz.Musa ve İsa aleyhisselam'a kadar hepsini kabul ediyoruz. Hepsinin de peygamber olduğunu bildiriyoruz. Sıradan insanlar olmadığını bilsinler istiyoruz. Sıradan insanlar olmadığını bilsinler istiyoruz. Çünkü eski ümmetlerden bazıları, bizim peygamber tanıdığımız bazı kimseleri,Çünkü eski ümmetlerden bazıları, bizim peygamber tanıdığımız bazı kimseleri, peygamber olarak bilemiyorlar. Mesela Süleyman aleyhisselam gibi, Davud aleyhisselam gibi kimseleri...peygamber olarak bilemiyorlar. Mesela Süleyman aleyhisselam gibi, Davud aleyhisselam gibi kimseleri... Halbuki onlar da Allah'ın peygamberleri.Halbuki onlar da Allah'ın peygamberleri. Biz o bakımdan peygamberleri tasdik edici şahitleriz, ümmet olarak önemli kişileriz. Biz o bakımdan peygamberleri tasdik edici şahitleriz, ümmet olarak önemli kişileriz. Ümmet-i Muhammed çok mühim, önemli bir ümmet... Onlar için de böyle cankurtaran simidi gibi. Ümmet-i Muhammed çok mühim, önemli bir ümmet... Onlar için de böyle cankurtaran simidi gibi.

 Öteki din mensupları, eski peygamberlere inanmış insanların torunları,Öteki din mensupları, eski peygamberlere inanmış insanların torunları, o peygamberlerin öğrettiklerini sonradan değiştirmişler, bozmuşlarsa onları da düzeltiyoruz.o peygamberlerin öğrettiklerini sonradan değiştirmişler, bozmuşlarsa onları da düzeltiyoruz. İtikattaki, inançlarındaki hatalarını Allahu Teâlâ hazretleri, "Onlar şurada yanılmışlardır, İtikattaki, inançlarındaki hatalarını Allahu Teâlâ hazretleri, "Onlar şurada yanılmışlardır, öyle yapmaları benim rızama uygun değildir." diye bildirdiği içinöyle yapmaları benim rızama uygun değildir." diye bildirdiği için Peygamber Efendimiz hadîs-i şerîflerinde bunları bize bildirmiş.Peygamber Efendimiz hadîs-i şerîflerinde bunları bize bildirmiş. Kur'ân-ı Kerîm'in âyetleri de, onların inanç konusundaki çok büyük yanlışlıklarını beyan ediyor.Kur'ân-ı Kerîm'in âyetleri de, onların inanç konusundaki çok büyük yanlışlıklarını beyan ediyor. İnanca aykırı, Allah'ın rızasına aykırı sözlerini belirtiyor.İnanca aykırı, Allah'ın rızasına aykırı sözlerini belirtiyor. Eski din mensuplarının bunların yanlış olduğunu Kur'ân-ı Kerîm'denEski din mensuplarının bunların yanlış olduğunu Kur'ân-ı Kerîm'den ve Peygamber Efendimiz'in hadîs-i şerîflerinden anlayıp hatalarını düzeltmesi lazım...ve Peygamber Efendimiz'in hadîs-i şerîflerinden anlayıp hatalarını düzeltmesi lazım... Yanlışlıklarını, şirklerini, kâfirliklerini, küstahlıklarını, edepsizliklerini bırakmaları lazım! Yanlışlıklarını, şirklerini, kâfirliklerini, küstahlıklarını, edepsizliklerini bırakmaları lazım!

 Biz inancın aslını öğrettiğimiz için ve aslına tabi olduğumuz, Allah'ın rızasına uygun olarakBiz inancın aslını öğrettiğimiz için ve aslına tabi olduğumuz, Allah'ın rızasına uygun olarak asırlar boyu devam eden asıl inanca bağlı olduğumuz için bugünkü dünya üzerindekiasırlar boyu devam eden asıl inanca bağlı olduğumuz için bugünkü dünya üzerindeki birçok din mensuplarını birleştirecek olan İbrahim aleyhisselam'a bağlılığımızı,birçok din mensuplarını birleştirecek olan İbrahim aleyhisselam'a bağlılığımızı, onun tertemiz tevhid inancına bağlı olduğumuzu da Peygamber Efendimiz millete ibrâhimeonun tertemiz tevhid inancına bağlı olduğumuzu da Peygamber Efendimiz millete ibrâhime hanîfâ diye bildirdiği için bizim durumumuz taklid değil düzeltme ve en doğru yol olmuş oluyor. hanîfâ diye bildirdiği için bizim durumumuz taklid değil düzeltme ve en doğru yol olmuş oluyor.

Peygamber Efendimiz bu hususun belirtilmesini, vurgulanmasını istediği içinPeygamber Efendimiz bu hususun belirtilmesini, vurgulanmasını istediği için önceden ve sonradan oruç tutmayı tavsiye ediyor. önceden ve sonradan oruç tutmayı tavsiye ediyor.

 Bu konuda başka hadîs-i şerîfler de var.Bu konuda başka hadîs-i şerîfler de var. Mesela, Deylemî'nin Abdullah b. Amr radıyallahu anh'ten naklettiğine göre,Mesela, Deylemî'nin Abdullah b. Amr radıyallahu anh'ten naklettiğine göre, Peygamber Efendimiz sevabını belirtmek için buyurmuş ki: Peygamber Efendimiz sevabını belirtmek için buyurmuş ki:

 Men sâme yevme'z-zîneti edreke mâ fâtehû min sıyâmi's-seneti, ya'nî yevme âşûrâ'.Men sâme yevme'z-zîneti edreke mâ fâtehû min sıyâmi's-seneti, ya'nî yevme âşûrâ'. "Kim zînet günü orucunu tutarsa, senenin öteki oruçlarından tutamadıklarını telafi etmiş olur." "Kim zînet günü orucunu tutarsa, senenin öteki oruçlarından tutamadıklarını telafi etmiş olur."

 Mesela Zilhicce'nin oruçları vardı, arefe gününün orucu vardı, Şevval'in oruçları vardı.Mesela Zilhicce'nin oruçları vardı, arefe gününün orucu vardı, Şevval'in oruçları vardı. Muharrem'de Ya'nî yevme âşûrâ' diyor.Muharrem'de Ya'nî yevme âşûrâ' diyor. Yevme'z-zîne kelimesinin aşûre günün ifade ettiğini beyan etmiş oluyor.Yevme'z-zîne kelimesinin aşûre günün ifade ettiğini beyan etmiş oluyor. Demek ki aşûre günü oruç tuttu mu, senenin öteki günlerinde oruç tutulsa sevap kazanılacak olanDemek ki aşûre günü oruç tuttu mu, senenin öteki günlerinde oruç tutulsa sevap kazanılacak olan oruçlardan, yolculuğu, mazereti, hastalığı sebebiyle kaçırdığı oruçlar varsa,oruçlardan, yolculuğu, mazereti, hastalığı sebebiyle kaçırdığı oruçlar varsa, onları da telafi etmiş oluyor. Onların sevaplarını da yakalamış oluyor.onları da telafi etmiş oluyor. Onların sevaplarını da yakalamış oluyor. O bakımdan Efendimiz bugün oruç tutmak uygundur diye beyan etmiş oluyor. O bakımdan Efendimiz bugün oruç tutmak uygundur diye beyan etmiş oluyor.

Burdan anlıyoruz ki Aşûre gününün bir adı daha var; yevmü'z-zîneh, "zînet günü." Burdan anlıyoruz ki Aşûre gününün bir adı daha var; yevmü'z-zîneh, "zînet günü."

Zîneh kelimesi üzerinde durulduğu zaman sonundaki he harfi okunur,Zîneh kelimesi üzerinde durulduğu zaman sonundaki he harfi okunur, geçildiği zaman zîneti diye te olarak okunur.geçildiği zaman zîneti diye te olarak okunur. Biz Türkçe'ye Türkçeleşmiş, Osmanlıcalaşmış haliyle zînet olarak almışız bu kelimeyi.Biz Türkçe'ye Türkçeleşmiş, Osmanlıcalaşmış haliyle zînet olarak almışız bu kelimeyi. Zînet günü "süslenme, tezeyyün günü, bayram günü,Zînet günü "süslenme, tezeyyün günü, bayram günü, herkesin güzel elbiselerini giyme günü" gibi bir anlama geliyor. herkesin güzel elbiselerini giyme günü" gibi bir anlama geliyor.

"Bu zînet gününde kim oruç tutarsa, senenin öteki kaçırdığı oruçlarını telafi etmiş olur. "Bu zînet gününde kim oruç tutarsa, senenin öteki kaçırdığı oruçlarını telafi etmiş olur.

Ya'nî yevme âşûrâ'. Bu sözüyle Aşûre gününü kastettiğini, böylece hadisin sonunda beyan etmiş oluyor. Ya'nî yevme âşûrâ'. Bu sözüyle Aşûre gününü kastettiğini, böylece hadisin sonunda beyan etmiş oluyor.

 Diğer bir hadîs-i şerîfte var. Peygamber Efendimiz o gün sabahleyin ashabına ilan ettirmiş.Diğer bir hadîs-i şerîfte var. Peygamber Efendimiz o gün sabahleyin ashabına ilan ettirmiş. Ahmed b. Hanbel'in, Buhârî'nin, Müslim'in, Tirmizî'nin Selemetübnü'l-Ekvâ' radıyallahu anh'tenAhmed b. Hanbel'in, Buhârî'nin, Müslim'in, Tirmizî'nin Selemetübnü'l-Ekvâ' radıyallahu anh'ten ve Müslim'in de bir başka hanım sahabiyeden rivayet ettiği bir hadîs-i şerîf. ve Müslim'in de bir başka hanım sahabiyeden rivayet ettiği bir hadîs-i şerîf.

 Buyuruyor ki Efendimiz: Ezzin fi'n-nâsi enne men kâne ekele fe'lyesum bakıyyete yevmihîBuyuruyor ki Efendimiz:

Ezzin fi'n-nâsi enne men kâne ekele fe'lyesum bakıyyete yevmihî ve men lem yekün ekele fe'lyesum, fe-inne'l-yevme yevmü âşûrâ'. ve men lem yekün ekele fe'lyesum, fe-inne'l-yevme yevmü âşûrâ'.

"İnsanlara seslen, ilan eyle!" demiş, belki Bilâl-i Habeşî radıyallahu anh'a, belki başka bir zâta..."İnsanlara seslen, ilan eyle!" demiş, belki Bilâl-i Habeşî radıyallahu anh'a, belki başka bir zâta... Ama Efendimiz umumiyetle ezanı ve böyle ilanları gür sesli Bilâl-i Habeşî hazretlerine ettirirdi. Ama Efendimiz umumiyetle ezanı ve böyle ilanları gür sesli Bilâl-i Habeşî hazretlerine ettirirdi.

 "İnsanlara seslen, ilan eyle ki, bugün şimdiye kadar bir şey yemiş olan da, yemiş olsa bile, "İnsanlara seslen, ilan eyle ki, bugün şimdiye kadar bir şey yemiş olan da, yemiş olsa bile, biraz bir şeyler atıştırmış olsa bile," fe'lyesum bakıyyete yevmihî. biraz bir şeyler atıştırmış olsa bile," fe'lyesum bakıyyete yevmihî. "Günün geriye kalan zamanında oruç tutsun!" "Günün geriye kalan zamanında oruç tutsun!"

Yemiş bile olsa, ondan sonra yemesin, demek ki yine o sevabı kaçırmayacak, kaçırmamış olacak…Yemiş bile olsa, ondan sonra yemesin, demek ki yine o sevabı kaçırmayacak, kaçırmamış olacak… Efendimiz böyle tavsiye ediyor. "Ama yememiş olan da yemesin, oruç tutsun!" Efendimiz böyle tavsiye ediyor.

"Ama yememiş olan da yemesin, oruç tutsun!"

Fe-inne'l-yevme yevmü âşûrâ'. "Çünkü bugün Aşûre günüdür." Fe-inne'l-yevme yevmü âşûrâ'. "Çünkü bugün Aşûre günüdür."

Peygamber Efendimiz "Oruç tutmak iyidir." demek istiyor.Peygamber Efendimiz "Oruç tutmak iyidir." demek istiyor. Hatta yemiş olanların bile, bundan sonra bir şey almayıp aç durarak kazara yemişse,Hatta yemiş olanların bile, bundan sonra bir şey almayıp aç durarak kazara yemişse, o günün aşûre günü olduğunu unutmuşsa bile yemeden durmasını tavsiye etmiş oluyor. o günün aşûre günü olduğunu unutmuşsa bile yemeden durmasını tavsiye etmiş oluyor.

 İşte bu sebeplerden, okuduğum hadîs-i şerîfi de nazar-ı dikkate alırsak, Efendimiz deİşte bu sebeplerden, okuduğum hadîs-i şerîfi de nazar-ı dikkate alırsak, Efendimiz de kendisi tuttuğu için bu aşûre gününde oruç tutmak sevap...kendisi tuttuğu için bu aşûre gününde oruç tutmak sevap... Ama kardeşlerime bir şey hatırlatmak isterim, İslâm'da oruç sadece Ramazan'da değildir.Ama kardeşlerime bir şey hatırlatmak isterim, İslâm'da oruç sadece Ramazan'da değildir. Ramazan'ın dışında da oruçlar vardır.Ramazan'ın dışında da oruçlar vardır. Ramazan'ın dışında tutulan oruçlardan da çok çok sevaplar alınır. Ramazan'ın dışında tutulan oruçlardan da çok çok sevaplar alınır.

Meselâ Ebû Hüreyre radıyallahu anh'ten ve Sehl b. Sa'd'tan Hatîb-i Bağdâdî rivayet etmiş: Meselâ Ebû Hüreyre radıyallahu anh'ten ve Sehl b. Sa'd'tan Hatîb-i Bağdâdî rivayet etmiş:

 Men sâme yevmen tatavvuan lem yattali' aleyhi ehadün, lem yardallâhu lehû bi-sevâbin dûne'l-cenneti. Men sâme yevmen tatavvuan lem yattali' aleyhi ehadün, lem yardallâhu lehû bi-sevâbin dûne'l-cenneti.

"Bir kimse, kimse duymadan, kimseye belli etmeden, kimseye fâş etmeden,"Bir kimse, kimse duymadan, kimseye belli etmeden, kimseye fâş etmeden, oruç tuttuğunu ilan etmeden, Allah rızası için, tatavvu' olarak, sevap kazanmak maksadıylaoruç tuttuğunu ilan etmeden, Allah rızası için, tatavvu' olarak, sevap kazanmak maksadıyla bir gün oruç tutarsa Allahu Teâlâ hazretleri onun mükâfatının bir gün oruç tutarsa Allahu Teâlâ hazretleri onun mükâfatının cennetten başka bir şey olmasına razı olmaz." cennetten başka bir şey olmasına razı olmaz."

Güzel tutmuşsa, ona cennetlik olmayı nasip eder buyuruyor. Güzel tutmuşsa, ona cennetlik olmayı nasip eder buyuruyor.

 Onun için, Ramazan'ın dışındaki güzel oruçları tutmalarını da,Onun için, Ramazan'ın dışındaki güzel oruçları tutmalarını da, kardeşlerimize zaman zaman hatırlatıyorum.kardeşlerimize zaman zaman hatırlatıyorum. Bu hususta Râmûzü'l-ehâdîs'in 104., 125. ve 426. sayfalarında pek çok hadîs-i şerîfler var.Bu hususta Râmûzü'l-ehâdîs'in 104., 125. ve 426. sayfalarında pek çok hadîs-i şerîfler var. Onları açıp okurlarsa, zaman zaman o oruçları tutarlar, o sevapları kazanırlar. Onları açıp okurlarsa, zaman zaman o oruçları tutarlar, o sevapları kazanırlar.

 Demek ki bugünkü sohbetimizde, konuşmamızda, vaazımızda,Demek ki bugünkü sohbetimizde, konuşmamızda, vaazımızda, bu cumartesi günü oruç tutmayı tavsiye etmiş oluyoruz. Bir de tabii pazar günü de tutacaklar.bu cumartesi günü oruç tutmayı tavsiye etmiş oluyoruz. Bir de tabii pazar günü de tutacaklar. Çünkü yahudilere benzememek, onlara muhalefet etmiş olmak, onlardan daha ötelere,Çünkü yahudilere benzememek, onlara muhalefet etmiş olmak, onlardan daha ötelere, derinlere gittiğimizi beyan etmiş olmak için, belirginleştirmek için, ilave de etmemiz lazım! derinlere gittiğimizi beyan etmiş olmak için, belirginleştirmek için, ilave de etmemiz lazım!

 Onun için pazar günü de oruç tutarsınız!Onun için pazar günü de oruç tutarsınız! İnsan işe gitmediği zaman, evde oturduğu zaman, oruç daha kolay tutulur.İnsan işe gitmediği zaman, evde oturduğu zaman, oruç daha kolay tutulur. Hane halkı da tutar, hep birden sevapları alırsınız. Bizi de duadan unutmazsınız. Bu bir... Hane halkı da tutar, hep birden sevapları alırsınız. Bizi de duadan unutmazsınız. Bu bir...

 Bundan başka aşûre günüyle ilgili olarak bu haftanın içindeBundan başka aşûre günüyle ilgili olarak bu haftanın içinde size hatırlatırsam faydalı olacak olan şeylerden bir diğeri de; size hatırlatırsam faydalı olacak olan şeylerden bir diğeri de;

 Bugünde eğer çoluk çocuğunuza, evin içine, yiyecek, içecek çok şeyler alır da,Bugünde eğer çoluk çocuğunuza, evin içine, yiyecek, içecek çok şeyler alır da, evde bolluk, bereket, hediye olursa, bu da uygun olur. Bunu da yapın! evde bolluk, bereket, hediye olursa, bu da uygun olur. Bunu da yapın!

 Bu hususta da iki hadîs-i şerîfi okumak istiyorum.Bu hususta da iki hadîs-i şerîfi okumak istiyorum. Birisi Ebû Saîd el-Hudrî hazretlerinden, Tayâlisî, Mevâhibü LedünniyyeBirisi Ebû Saîd el-Hudrî hazretlerinden, Tayâlisî, Mevâhibü Ledünniyye ve diğer kaynaklarda İbn Mes'ud'dan; İbn Abdilber'de, İbn Hibban'da, Beyhakî'de,ve diğer kaynaklarda İbn Mes'ud'dan; İbn Abdilber'de, İbn Hibban'da, Beyhakî'de, İbn Adiy'de Ebû Hüreyre radıyallahu anh'ten şöyle rivayet edilmiş: İbn Adiy'de Ebû Hüreyre radıyallahu anh'ten şöyle rivayet edilmiş:

 Men vessea alâ iyâlihî fî yevmi âşûrâe vesseallâhu aleyhi fî senetihî küllihâ. Men vessea alâ iyâlihî fî yevmi âşûrâe vesseallâhu aleyhi fî senetihî küllihâ.

Mânası şöyle; "Kim çoluk çocuğuna, aile halkına aşûre gününde bir genişlik, bolluk sağlarsa;Mânası şöyle;

"Kim çoluk çocuğuna, aile halkına aşûre gününde bir genişlik, bolluk sağlarsa; yiyecek, içecek, giyim, kuşam hususunda evde şöyle bir şenlik, bolluk olursa, çarşıdanyiyecek, içecek, giyim, kuşam hususunda evde şöyle bir şenlik, bolluk olursa, çarşıdan bir şey alınıp eve getirilirse Allah da ona, böyle yapan aile reisine bütün sene içindebir şey alınıp eve getirilirse Allah da ona, böyle yapan aile reisine bütün sene içinde tamamen bolluk bereket ihsan eder, genişlikler, rızık ve nimet çokluğu bahşeder." tamamen bolluk bereket ihsan eder, genişlikler, rızık ve nimet çokluğu bahşeder."

 Bir hadîs-i şerîf bu... Bu konuda diğer bir hadîs-i şerîf Câbir radıyallahu anh'ten: Bir hadîs-i şerîf bu... Bu konuda diğer bir hadîs-i şerîf Câbir radıyallahu anh'ten:

 Men vessea alâ nefsihî ve ehlihî yevme âşûrâe vesseallâhu aleyhi sâire senetihî. Men vessea alâ nefsihî ve ehlihî yevme âşûrâe vesseallâhu aleyhi sâire senetihî.

Aynı mânaya geliyor; Aynı mânaya geliyor;

"Kim bizzat kendi şahsı üzerine ve ailesi üzerine aşûre gününde bolluk"Kim bizzat kendi şahsı üzerine ve ailesi üzerine aşûre gününde bolluk ve genişlik sağlarsa; nimet, yiyecek, içecek, giyecek konularında bol bol, cömertçe ikram ederse, sağlarsave genişlik sağlarsa; nimet, yiyecek, içecek, giyecek konularında bol bol, cömertçe ikram ederse, sağlarsa Allahu Teâlâ hazretleri o senenin öteki günlerinde deAllahu Teâlâ hazretleri o senenin öteki günlerinde de ona bolluk, bereket, genişlik ihsan eyler." ona bolluk, bereket, genişlik ihsan eyler."

 Demek ki aşûre gününde, çarşıya pazara çıkacağız; filelerimizi, çantalarımızı dolduracağız. Demek ki aşûre gününde, çarşıya pazara çıkacağız; filelerimizi, çantalarımızı dolduracağız.

 Eskiden file kullanılmazdı. Zenbil denilen, içine konulan[ı göstermeyen] şeylerle çarşıdan,Eskiden file kullanılmazdı. Zenbil denilen, içine konulan[ı göstermeyen] şeylerle çarşıdan, pazardan bir şeyler getirilirdi. Bu fileler hafif oluyor tabii, çok şey alıyor o bakımdan güzel…pazardan bir şeyler getirilirdi. Bu fileler hafif oluyor tabii, çok şey alıyor o bakımdan güzel… Fakat içindeki malzeme görülüyor. Fakat içindeki malzeme görülüyor.

 Eskiden alınan şeyleri göstermeyi, alamayanların canı çeker, üzülürler diyeEskiden alınan şeyleri göstermeyi, alamayanların canı çeker, üzülürler diye büyüklerimiz uygun bulmamışlar, göstermemişler. büyüklerimiz uygun bulmamışlar, göstermemişler. İçi görünmeyen torbalarda veyahut zenbil dediğimiz kaplarda pazar malzemesini eve getirmişler. İçi görünmeyen torbalarda veyahut zenbil dediğimiz kaplarda pazar malzemesini eve getirmişler.

"Haa bak, üzüm var! İşte bak, elma almış! İşte sebzelerden, meyvelerden renk renk şunlar var..."Haa bak, üzüm var! İşte bak, elma almış! İşte sebzelerden, meyvelerden renk renk şunlar var... Ay şunu ne kadar canım istedi!" filan demesin alamayan fakirler diye, böyle bir nezaket, zerafet... Ay şunu ne kadar canım istedi!" filan demesin alamayan fakirler diye, böyle bir nezaket, zerafet...

Hatta yemek dükkânlarının bile sokak tarafları boyalı olurdu. Parası olmayan, içeri giremeyen,Hatta yemek dükkânlarının bile sokak tarafları boyalı olurdu. Parası olmayan, içeri giremeyen, yemek yiyenleri görüp de ağzı sulanmasın diye... Bu eskilerin töresi... yemek yiyenleri görüp de ağzı sulanmasın diye... Bu eskilerin töresi...

Kendileri bir yemek yaptıkları zaman konu komşuya da dağıtmak vardı. Kendileri bir yemek yaptıkları zaman konu komşuya da dağıtmak vardı.

"Bunun kokusunu onlar da duymuştur, canları çeker." diye. "Bunun kokusunu onlar da duymuştur, canları çeker." diye.

"Haydi bakalım kızım, al bu tabağı, şu komşu teyzenin kapısını çalıver! Bunu ona hediye ediver!" "Haydi bakalım kızım, al bu tabağı, şu komşu teyzenin kapısını çalıver! Bunu ona hediye ediver!"

"Haydi bakalım bir daha gel, şu tabağı da öteki komşuya götürüver!" diye dağıtılırdı. "Haydi bakalım bir daha gel, şu tabağı da öteki komşuya götürüver!" diye dağıtılırdı.

Veyahut meyvelerden, bağdan, küfeden bir şeyler geldiği zaman, etraftaki görenlere,Veyahut meyvelerden, bağdan, küfeden bir şeyler geldiği zaman, etraftaki görenlere, komşulara göz hakkı olarak verilirdi.komşulara göz hakkı olarak verilirdi. Duymuşsa kokusunu, canı çekmişse, canı ister diyeDuymuşsa kokusunu, canı çekmişse, canı ister diye böyle iyilikler, hediyeleşmeler olurdu komşular arasında. böyle iyilikler, hediyeleşmeler olurdu komşular arasında.

 Tabii bir de bu aşûre gününde, bizim örfümüzde bir şey daha var; buğday, üzüm, fındık, fıstık,Tabii bir de bu aşûre gününde, bizim örfümüzde bir şey daha var; buğday, üzüm, fındık, fıstık, çeşitli kuru yiyecekler, tatlı incir, kayısı vs. parçaları katılarak,çeşitli kuru yiyecekler, tatlı incir, kayısı vs. parçaları katılarak, hoş kokulu, gül kokulu bir güzel tatlı yapılıyor.hoş kokulu, gül kokulu bir güzel tatlı yapılıyor. Üzerine nar, fındık vs. konuluyor, ceviz dövülüyor; güzel bir tatlı oluyor.Üzerine nar, fındık vs. konuluyor, ceviz dövülüyor; güzel bir tatlı oluyor. Buna da aşûre tatlısı diyoruz, kısaca "aşûre" diyoruz. Buna da aşûre tatlısı diyoruz, kısaca "aşûre" diyoruz.

Bu evlerde gelenek olarak, töre, âdet olarak yapılıyor. Konu komşuya da dağıtılıyor.Bu evlerde gelenek olarak, töre, âdet olarak yapılıyor. Konu komşuya da dağıtılıyor. Bir hayır olsun, sevap kazanılsın diye aşûre günü komşulara tatlı dağıtılıyor...Bir hayır olsun, sevap kazanılsın diye aşûre günü komşulara tatlı dağıtılıyor... Bu da güzel bir şey. Bu da güzel bir şey. Hem dedelerimizin güzel âdetini devam ettirmiş oluruz hem de bazı kimseleri sevindirmiş oluruz.Hem dedelerimizin güzel âdetini devam ettirmiş oluruz hem de bazı kimseleri sevindirmiş oluruz. Onun için, inşaallah böyle güzel güzel aşûre tatlısını da yaparsınız;Onun için, inşaallah böyle güzel güzel aşûre tatlısını da yaparsınız; kâselere, tabaklara koyup konu komşuya hediye edersiniz.kâselere, tabaklara koyup konu komşuya hediye edersiniz. Çünkü hediyeleşmek muhabbetin artmasına sebep olur. Çünkü hediyeleşmek muhabbetin artmasına sebep olur.

İslâm da muhabbete çok önem veriyor.İslâm da muhabbete çok önem veriyor. Müslümanlar arasında muhabbet olması, insanlar arasında, komşular arasında geçim olması;Müslümanlar arasında muhabbet olması, insanlar arasında, komşular arasında geçim olması; ailenin fertleri arasında sevgi, saygı olması; milletin fertleri arasındaailenin fertleri arasında sevgi, saygı olması; milletin fertleri arasında böyle uyum ve sevgi, bağlılık, muhabbet olması çok önemli... böyle uyum ve sevgi, bağlılık, muhabbet olması çok önemli...

Osmanlı dedelerimizden Allah razı olsun ki çeşit çeşit ırklardan,Osmanlı dedelerimizden Allah razı olsun ki çeşit çeşit ırklardan, çeşit çeşit lisanları konuşan insanları ne kadar güzel, huzur içinde,çeşit çeşit lisanları konuşan insanları ne kadar güzel, huzur içinde, hatta müslüman olmayanları bile huzur ve esenlik içinde, yedi asır bir arada yaşatmışlar. hatta müslüman olmayanları bile huzur ve esenlik içinde, yedi asır bir arada yaşatmışlar.

 Şimdi Osmanlılarla ilgili elime gelen bazı yeni neşriyatı da takip ediyorum, okuyorum.Şimdi Osmanlılarla ilgili elime gelen bazı yeni neşriyatı da takip ediyorum, okuyorum. Hatta dikkatimi çekti; Ukrayna, Rusya'dan ayrılan,Hatta dikkatimi çekti; Ukrayna, Rusya'dan ayrılan, Rusya'nın Avrupa tarafındaki, başşehri Kiev olan tarafı...Rusya'nın Avrupa tarafındaki, başşehri Kiev olan tarafı... Biz eskiden Sovyetler Birliği diye biliyorduk ama onlar kendilerine Ukrayna diyorlar.Biz eskiden Sovyetler Birliği diye biliyorduk ama onlar kendilerine Ukrayna diyorlar. Tabii onlarla biz bir ara komşuyduk. Çünkü Romanya'dan, Besarabya'dan Karadeniz'in kuzeyine kadar,Tabii onlarla biz bir ara komşuyduk. Çünkü Romanya'dan, Besarabya'dan Karadeniz'in kuzeyine kadar, Kırım'a kadar, Karadeniz daima müslümanların, Türkler'in bir gölü gibiydi.Kırım'a kadar, Karadeniz daima müslümanların, Türkler'in bir gölü gibiydi. Karadeniz sahillerinden Kırım'a gemiler giderdi, Tuna'ya gemiler giderdi. Karadeniz sahillerinden Kırım'a gemiler giderdi, Tuna'ya gemiler giderdi.

Benim rahmetli hocam Prof. Necati Hüsnü Lugal Bey'in gülerek anlattığı bir şey vardı:Benim rahmetli hocam Prof. Necati Hüsnü Lugal Bey'in gülerek anlattığı bir şey vardı: -Kendisi Trabzonluydu.- "Bizim dedeler Tuna'ya gemilerle sefer yapardı.-Kendisi Trabzonluydu.-

"Bizim dedeler Tuna'ya gemilerle sefer yapardı. Biz şimdi böyle kaldık." derdi rahmetli. Biz şimdi böyle kaldık." derdi rahmetli.

Böyle ilişkilerimiz vardı. Karadeniz İktisadi Birliği Osmanlılar zamanında kurulmuştu. Böyle ilişkilerimiz vardı. Karadeniz İktisadi Birliği Osmanlılar zamanında kurulmuştu.

O, Ukraynalı'nın sözünü söyleyecektim asıl: O, Ukraynalı'nın sözünü söyleyecektim asıl:

"Biz Osmanlıya karşı Ruslarla iş birliği yaparak iyi bir iş yapmadık." demiş. "Biz Osmanlıya karşı Ruslarla iş birliği yaparak iyi bir iş yapmadık." demiş.

İki tarihçi çıkmış uluslararası bir toplantıda demiş: İki tarihçi çıkmış uluslararası bir toplantıda demiş:

"Osmanlıya karşı Ruslarla işbirliği yaparak, yanlış bir tarihî tercih yapmışız."Osmanlıya karşı Ruslarla işbirliği yaparak, yanlış bir tarihî tercih yapmışız. Keşke Osmanlılar'la birlik olsaydık, o zaman bizim istikbalimiz,Keşke Osmanlılar'la birlik olsaydık, o zaman bizim istikbalimiz, bugünümüz daha da iyi olacaktı." demiş. Bana ilginç geldi.bugünümüz daha da iyi olacaktı." demiş.

Bana ilginç geldi. Şu bakımdan da önemli; biz çevremizdeki milletlerin ruhiyatını,Şu bakımdan da önemli; biz çevremizdeki milletlerin ruhiyatını, hissiyatını fikriyatını iyi takip etmiyoruz. Onlar bizim hakkımızda neler düşünüyorlar.hissiyatını fikriyatını iyi takip etmiyoruz. Onlar bizim hakkımızda neler düşünüyorlar. Eğer bir takip etsek, bizim dünya üzerinde ne kadar çok hayranlarımız olduğunu,Eğer bir takip etsek, bizim dünya üzerinde ne kadar çok hayranlarımız olduğunu, bizi ne kadar seven sayan insan olduğunu daha iyi anlayacağız. bizi ne kadar seven sayan insan olduğunu daha iyi anlayacağız. Bir de çevremizdeki düşmanlıkları anlarız, tedbir alırız.Bir de çevremizdeki düşmanlıkları anlarız, tedbir alırız. Dostlukları da anlarız, el uzatırız. Onlarla birlik ve beraberlik içinde oluruz. Dostlukları da anlarız, el uzatırız. Onlarla birlik ve beraberlik içinde oluruz.

 Çünkü bütün insanlar kardeştir. Benî Âdem'dir, Âdem atamızın evlatlarıdır. Güzel gelişmeler olur.Çünkü bütün insanlar kardeştir. Benî Âdem'dir, Âdem atamızın evlatlarıdır. Güzel gelişmeler olur. Yirminci yüzyılda bunu yapmalıydık, gecikmişiz, şimdiye kadar yapmamışız.Yirminci yüzyılda bunu yapmalıydık, gecikmişiz, şimdiye kadar yapmamışız. İnşaallah bundan sonra çevremizi daha iyi inceleyelim! İnşaallah bundan sonra çevremizi daha iyi inceleyelim!

Müslüman kardeşlerim, beni dinleyen kardeşlerim, bu hususa çok dikkat etsinler!.. Müslüman kardeşlerim, beni dinleyen kardeşlerim, bu hususa çok dikkat etsinler!..

Ben talebelerime de söylerdim; "Çevredeki ülkelerin dillerini öğrenin!" diye.Ben talebelerime de söylerdim; "Çevredeki ülkelerin dillerini öğrenin!" diye. Bu Kafkasya'yı iyi incelememişiz maalesef... Balkanlar'ı iyi incelememişiz, Afrika'yı incelememişiz;Bu Kafkasya'yı iyi incelememişiz maalesef... Balkanlar'ı iyi incelememişiz, Afrika'yı incelememişiz; emrimizin altındaki, idaremiz altındaki diyarları iyi tanımamışız, emrimizin altındaki, idaremiz altındaki diyarları iyi tanımamışız, düşmanların gelişmesini engelleyememişiz...düşmanların gelişmesini engelleyememişiz... İçimizden çetecilerin çıkıp böyle kocaman, güzel Devlet-i Aliyyemizi parçalamasını engelleyememişiz.İçimizden çetecilerin çıkıp böyle kocaman, güzel Devlet-i Aliyyemizi parçalamasını engelleyememişiz. Şimdi de hâlâ güzel ülkemizi bölmek isteyenler var, parçalamak isteyenler var.Şimdi de hâlâ güzel ülkemizi bölmek isteyenler var, parçalamak isteyenler var. Onlara karşı da tabii uyanık olmak, tedbirli olmak lazım!.. Onlara karşı da tabii uyanık olmak, tedbirli olmak lazım!..

Muhabbet fırsatlarını da tabii, yakalayınca hiç kaçırmamak lazım.Muhabbet fırsatlarını da tabii, yakalayınca hiç kaçırmamak lazım. Bu muhabbet mayasını mayalandırıp, çoğaltıp yaymak lazım ki dünya bir gülistan olsun...Bu muhabbet mayasını mayalandırıp, çoğaltıp yaymak lazım ki dünya bir gülistan olsun... İnsanlar gül gülistan birbirleriyle hoş geçinsinler.İnsanlar gül gülistan birbirleriyle hoş geçinsinler. Bu harpler darplar, baskınlar, katliamlar, ırk soykırımları, bu zulümler, göz yaşları dinmeli!.. Bu harpler darplar, baskınlar, katliamlar, ırk soykırımları, bu zulümler, göz yaşları dinmeli!..

 Bunu dindirecek ancak inançtır, Allah korkusudur, âhiret duygusudur, hesap verme endişesidir.Bunu dindirecek ancak inançtır, Allah korkusudur, âhiret duygusudur, hesap verme endişesidir. "Cenâb-ı Hakk'ın huzuruna çıkacağım, yaptıklarımdan"Cenâb-ı Hakk'ın huzuruna çıkacağım, yaptıklarımdan âhirette hesap vereceğim!" diyen insanlar bunu yapabilir. âhirette hesap vereceğim!" diyen insanlar bunu yapabilir.

Onun için beni dinleyen kardeşlerimden rica ediyorum; Onun için beni dinleyen kardeşlerimden rica ediyorum;

 Çevreleriyle çok yakından ilgilensinler,Çevreleriyle çok yakından ilgilensinler, her şeyi gayet iyi takip etsinler, fırsatları güzel değerlensinler!her şeyi gayet iyi takip etsinler, fırsatları güzel değerlensinler! Kötü gelişmeler varsa onların karşısında da karşı tedbirleri almak gerekir. Kötü gelişmeler varsa onların karşısında da karşı tedbirleri almak gerekir.

Mesela, bu en son olay olarak bir top karşılaşmasında, o vesile ile gelmiş seyircilerinMesela, bu en son olay olarak bir top karşılaşmasında, o vesile ile gelmiş seyircilerin taşkınlık yapması, kavga çıkması, bir-iki kişinin bıçaklanarak, şişlenerek öldürülmesi; acı bir olay...taşkınlık yapması, kavga çıkması, bir-iki kişinin bıçaklanarak, şişlenerek öldürülmesi; acı bir olay... Öbür tarafın taşkınlığı acı, tabii beri tarafın da böyle yapması uygun değil!Öbür tarafın taşkınlığı acı, tabii beri tarafın da böyle yapması uygun değil! Bunun karşısında, belirmiş karşı düşmanlıklar var. Bunların hepsini dikkatle takip etmek lazım! Bunun karşısında, belirmiş karşı düşmanlıklar var.

Bunların hepsini dikkatle takip etmek lazım!

"Ne yaparız, kötü gelişmeleri nasıl engelleriz?"Ne yaparız, kötü gelişmeleri nasıl engelleriz? İyi gelişmeleri nasıl sağlarız?" diye hepimiz sorumluyuz. İyi gelişmeleri nasıl sağlarız?" diye hepimiz sorumluyuz.

Derin derin düşünmeliyiz, gereken çalışmaları yapmalıyız, tedbirleri almalıyız. Derin derin düşünmeliyiz, gereken çalışmaları yapmalıyız, tedbirleri almalıyız.

 Bizlere daha çok gayret düşüyor.Bizlere daha çok gayret düşüyor. Çünkü biz sırf kendi nefsimiz için yaşamıyoruz, bir de toplum için yaşıyoruz... İslâm için yaşıyoruz.Çünkü biz sırf kendi nefsimiz için yaşamıyoruz, bir de toplum için yaşıyoruz... İslâm için yaşıyoruz. Tüm kardeşlerimizin, hatta tüm insanların iyi olmasını istediğimiz için Pakistanlının durumu daTüm kardeşlerimizin, hatta tüm insanların iyi olmasını istediğimiz için Pakistanlının durumu da bizi ilgilendiriyor, Hindistan da ilgilendiriyor, Keşmir de ilgilendiriyor,bizi ilgilendiriyor, Hindistan da ilgilendiriyor, Keşmir de ilgilendiriyor, Malezya da ilgilendiriyor, Çin de... Şimdi ben diyorum ki arkadaşlarıma: Malezya da ilgilendiriyor, Çin de...

Şimdi ben diyorum ki arkadaşlarıma:

"Aman bazılarınız çocuklarınızı Çin'le ilgili olarak yetiştirin!" "Aman bazılarınız çocuklarınızı Çin'le ilgili olarak yetiştirin!"

Çok önemli... Çünkü dünya nüfusunun çok önemli bir kısmı hızla kalkınan bir devlet Çin... Çok önemli... Çünkü dünya nüfusunun çok önemli bir kısmı hızla kalkınan bir devlet Çin...

"Onun dilini, ben genç olsaydım, öğrenirdim!" diyorum. "Onun dilini, ben genç olsaydım, öğrenirdim!" diyorum.

Arkadaşlarıma da tavsiye ederim. Çin bize uzak değil... Orta Asya ülkeleri... Arkadaşlarıma da tavsiye ederim. Çin bize uzak değil...

Orta Asya ülkeleri...

"Onların lehçelerini kardeşlerimiz öğrensin!" demiştim. "Onların lehçelerini kardeşlerimiz öğrensin!" demiştim.

Bazıları bu hususta gayret gösterdiler, hatta dilbilgisi kitapları yazdılar. Bazıları bu hususta gayret gösterdiler, hatta dilbilgisi kitapları yazdılar.

Bu yakın çevremizdeki diller de önemli! Yunanistan önemli, Bulgaristan önemli!.. Bu yakın çevremizdeki diller de önemli!

Yunanistan önemli, Bulgaristan önemli!..

Saray Bosnamız bizim canımız, başımızın tâcı, gönlümüzde müstesna yeri var... Kafkasya öyle. Saray Bosnamız bizim canımız, başımızın tâcı, gönlümüzde müstesna yeri var... Kafkasya öyle.

 Çevremizdeki komşuların hepsiyle iyi ilişkilerimizi geliştirecek çalışmalar yapmaya gayret edelim! Çevremizdeki komşuların hepsiyle iyi ilişkilerimizi geliştirecek çalışmalar yapmaya gayret edelim!

Hatta ben, her ülke için bir dostluk derneği kurmayı kardeşlerime tavsiye ediyorum.Hatta ben, her ülke için bir dostluk derneği kurmayı kardeşlerime tavsiye ediyorum. Kim oralarla ilgiliyse, oraların dillerini biliyorsa, köken itibariyle ilgili olduğu,Kim oralarla ilgiliyse, oraların dillerini biliyorsa, köken itibariyle ilgili olduğu, dedelerinin ilgili olduğu yerlerse, o ülkeyle ilgili dernekte görev alsın! dedelerinin ilgili olduğu yerlerse, o ülkeyle ilgili dernekte görev alsın!

Cihana muhabbeti yayalım, insanların kardeş olduklarını onlara hatırlatalım! Cihana muhabbeti yayalım, insanların kardeş olduklarını onlara hatırlatalım!

Çünkü dünyaya güzel şeyleri getirecek olan inançlı,Çünkü dünyaya güzel şeyleri getirecek olan inançlı, insaflı, merhametli insanlardır; bizleriz, müslümanlardır.insaflı, merhametli insanlardır; bizleriz, müslümanlardır. Ötekiler fabrikası çalışsın diye, silahı satılsın diye, milletlere harp açtırtıyor birbirlerine...Ötekiler fabrikası çalışsın diye, silahı satılsın diye, milletlere harp açtırtıyor birbirlerine... Çeşitli siyasi dalavereler oluyor, entrikalar, dolaplar çevriliyor, insafsızlıklar oluyor.Çeşitli siyasi dalavereler oluyor, entrikalar, dolaplar çevriliyor, insafsızlıklar oluyor. Afrika'daki olayların perde arkasını, Güney Amerika'daki olayları takip edemiyoruz.Afrika'daki olayların perde arkasını, Güney Amerika'daki olayları takip edemiyoruz. Ama Balkanlar'ı, Kafkasya'yı biraz daha iyi görüyoruz. Ama Balkanlar'ı, Kafkasya'yı biraz daha iyi görüyoruz.

Onlarda iş yok...Onlarda iş yok... Bugünün medenî dediğimiz insanları, materyalist oldukları için kesesini doldurmayı düşünüyorlar. Bugünün medenî dediğimiz insanları, materyalist oldukları için kesesini doldurmayı düşünüyorlar.

Gene insanlığa fayda sağlayacak olanlar varsa, bizleriz.Gene insanlığa fayda sağlayacak olanlar varsa, bizleriz. Onun için görevimizi bilelim, ona göre çalışalım, Onun için görevimizi bilelim, ona göre çalışalım,

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!.. es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!..
Hicri Yeni Yıl ve Aşure
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri
İstanbul

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu