Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024

İmsak

03:30

Güneş

05:29

Öğle

13:13

İkindi

17:13

Akşam

20:47

Yatsı

22:37

Detaylı Arama

Cihadın Fazîleti

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)

14 Şevvâl 1420 / 21.01.2000
AKRA- Avustralya

İçerik

Mücâhidin Cennetteki Derecesi

Bir Gaziye Yardımcı Olmak

Şehidin Hatàları Affolur

Borçlarınızı Zamanında Ödeyin!

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtüh.

Allah'ın selamı, rahmeti, bereketi üzerinize olsun.

İmam Müslim rahmetullahi aleyh'in Sahîh'inde Ebû Saîd el-Hudrî hazretlerinden rivayet ettiğine göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurmuşlar ki;.

Enne resûlallah sallallahu aleyhi ve selem: Men radıye bi'llâhi rabben ve bi'l-islâmi dînen ve bi-Muhammedin rasûlen vecebet lehü'l-cennetü. Fe-'acibe lehâ Ebû Saîdin fe-kâle: E'idhâ aleyye yâ resûlallah! Fe-e'âdehâ aleyhi sümme kâle: Ve uhrâ yerfe'ullâhu bihe'l-abde miete derecetin fi'l-cenneti. Mâ beyne külli dereceteyni kemâ-beyne's-semâi ve'l-ardi. Kâle: Ve mâ hiye yâ Resûlallah? Kâle: el-Cihâdü fî-sebîlillâhi! el-Cihâdü fî-sebîlillâhi!

Mübarek metnini okuduğumuz bu hadîs-i şerîfte Peygamber Efendimiz buyuruyor ki;

Men radıye bi'llâhi rabben: "Kim Allah'a Rab olarak, memnunluk duyarak, razı olarak inanırsa"; ve bi'l-islâmi dînen: "İslâm'ı da memnunluk duyarak, severek din olarak kabul ederse"; ve bi-Muhammedin resûlen: "Muhammed-i Mustafâ sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'i de Allah'ın Resûlü olarak canla başla benimser, kabul ederse"; vecebet lehü'l-cennetü: "kendisine cennet vacip olur, kesin olur."

Muhakkak böyle severek Allah'a inanan, severek İslâm'a sarılan, severek Peygamber Efendimiz'i bağrına basan, gönlünün tahtına oturtan insana cennet vacip olur.

Fe-'acibe lehâ Ebû Saîdin fe-kâle: Hadîs-i şerîfi rivayet eden Ebû Saîd el-Hudrî radıyallahu anh hazretlerinin hoşuna gitmiş, bu sözleri duyunca bundan memnun kalmış. Fe-acibe lehâ: "Bu sözlere hayran kaldı, memnunluk duydu, sevdi bu sözleri. " E'idhâ aleyye yâ Resûlallah: "‘Aman yâ Resûlallah, ne olur bu sözleri bir kere daha söyler misin mübarek ağzınla?' diye tekrarını istedi."

Ezberlemek için, hatırında iyi kalsın diye, kesin olarak, tereddütsüz bu mesele ayan beyan ortaya çıkmış olsun diye, aynı şeyleri tekrarlamasını talep eylemiş Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'den.

Fe-e'âdehâ aleyhi: "Peygamber Efendimiz de onun arzusunu kırmamış, aynı cümleleri tekrar söylemiş."

Hatırını kırmamış, ricasını kırmamış, "Tamam, anladığın kadarı yeter." dememiş; bir kere daha aynı sözleri tekrar etmiş. Ama arkasından da buyurmuş ki;

Sümme kâle: "Sonra da dedi ki Efendimiz sallallahu aleyhi ve selem"; Ve uhrâ: "Bir başka şey daha vardır ki" yerfe'ullâhu bihe'l-abde miete derecetin fi'l-cenneti: "Allah o başka şeyle kulun cennette derecesini yüz derece arttırır, cennette çok daha yüksek mevkilere kulu çıkartır." Öyle ki, mâ beyne külli dereceteyni kemâ-beyne's-semâi ve'l-ardi: "her iki derece arası gökle yerin arası kadar muazzamdır, yüksektir, geniştir. Yüz derece daha yukarıya çıkartır Allah." Çok büyük bir fark, çok güzel bir şey. Kâle: Ve mâ hiye yâ Resûlallah: Râvî Ebû Saîd el-Hudrî merakla, aşk ile şevk ile: "O nedir yâ Resûlallah?" diye sormuş. Kâle: el-Cihâdü fî-sebîlillâhi! el-Cihâdü fî-sebîlillâhi! Peygamber Efendimiz de buyurmuşlar ki: "Allah yolunda cihat etmek! Allah yolunda cihat etmek!.."

Cihat kelimesi cehd kelimesi ile ilişkili bir kelime. O kökten geliyor, o kökten türemiş. Cehd etmek, gayret etmek, biraz daha gayret sarf etmek demek. Cihat da o kökten ama onun işteşlik mânası var dilbilgisi tabiriyle; bir işi müştereken, karşılıklı yapmak mânası var. Cihatta iki taraf gayret sarf ediyor, cehd sarf ediyor.

Kimler?

Taraflardan birisi müslüman. Müslüman cehd sarfediyor, İslâm'ı, müslümanları korumak için, tecavüzü, saldırıyı engellemek için. Karşı taraf da cehd sarfediyor; saldırmak istiyor, müslümanı yenmek istiyor, diyarını almak istiyor, canına kasdetmek istiyor. İki tarafın uğraşması var, karşılıklı bu işi yapması var. Karşılıklı cehd sarf etmek.

Bu çok önemli bir şey. Çünkü her şeyin korunmaya ihtiyacı var. Bir güzel bitkiyi bile dikiyorsunuz; ilaçlanması gerekiyor, korunması gerekiyor, etrafının çevrilmesi gerekiyor. Etrafı bir mahfaza altına alınmadığı zaman çoluk çocuk geliyor, kırıyor. Keçi koyun geliyor, koparıyor, tahrip ediyor. Tamam, ondan korusanız, bu sefer böcekler musallat oluyor. Yapraklarını böcekler, kurtlar yemesin diye ilaçlamak gerekiyor. Meyveleri oluyor, bu sefer gene ilaçlamak gerekiyor. Çünkü bu sefer meyvelere başka haşerât musallat oluyor; parazitler, asalak mahluklar. Hep korumak gerekiyor.

İslâm'ın da korunması lazım, müslümanların da korunması lazım, ülkelerin de korunması lazım!..

Bunlar hep gayretle olur. Çünkü dünya hayatı imtihan olduğu için Cenâb-ı Hak her şeyin hasmını da yaratmış; bir mücadeledir gidiyor dünyada. Hem de bir tarafta iman var, bir tarafta küfür var. Bir tarafta, peygamberler hak yola davet etmiş; öbür tarafta, azılı kâfirler onlara karşı çıkmış, zulüm yapmış. Bir tarafta iyilik isteyen insanlar var, bir tarafta kötü niyetli insanlar var. Bir tarafta merhametli insanlar var, karıncayı bile ezmek istemez; öbür tarafta da toplumları, şehirleri mahveden zalimler, gaddarlar, hunharlar, korkunç kimseler var.

O zaman ne gerekiyor?

Korunmak gerekiyor, çalışmak gerekiyor, savunmak gerekiyor...

İcabında da saldırmak gerekiyor. "En iyi müdafaa hücumdur." demiş, kim söylediyse, güzel bir söz. Bekleyeyim de gelsin demektense, en iyisi hazırlık yaparken bastırmak; daha hazırlanamadan, saldırıya geçemeden, beklerken, gafil olduğu bir esnada, başka bir işle meşgulken, ummadığı bir zamanda bastırmak. Bu çok önemli bir şey, baskın basanındır. En iyi savunma hücumdur. Hücum ettin mi darmadağın dağıtıverirsin. Gerekirse o olur.

Amaç ne?

İslâm'ın korunması, müslümanların korunması, imanın korunması...

İşte bu çok önemli bir hizmet, çok ciddî bir hizmet. Çünkü ucunda hayatını kaybetmek de var.

Bu dünya hayatında, bir insanın öncelikli olarak korumayı istediği şey nedir?

Hayatıdır. Sağ kalmak ister, sağlıklı kalmak ister, esen kalmak ister, her türlü tehlikeden korunmak ister. Ama Allah yolunda bunu verebiliyor. Onun için derecesi çok yüksek; cennette öteki insanlara göre yüz derece daha fazla. Her derecenin arası da gökle yer arası kadar büyük.

Onun için İslâm'a yardım etmeyi her müslümanın ana gayesi olarak zihnine, gönlüne, aklına, fikrine yerleştirmesi lazım!

"Ben bu güzel dini, imanı, Allah'ın razı olduğu dini; başkasını kabul etmediği, sadece onu kabul ettiği tek geçerli dini korumalıyım, yaymalıyım, öğretmeliyim, anlatmalıyım! Saldırılardan, iftiralardan korumalıyım!" demesi lazım! Yalan yanlış şeyler söylüyorlar, tarihimize iftira atıyorlar. Daha başka neler neler, nice haksızlıklar yapılıyor.

Avustralya'da bulunduğumuz için bugün dedesi Çanakkale'ye gelmiş, savaşmış bir Avustralyalı ile kahvaltıda beraberdik. Ama bu Avustralyalı müstesna bir insan. Müslüman olmuş, mü'min; bizimle beraber camiye geliyor, namaz kılıyor, hem de samimi. Samimi olduğunu birçok davranışından biliyoruz, yapmacık değil. Aramıza gelip de bizden bilgi toplamak vesaire amacında değil. Rüyada Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'i görmüş, müslüman olmuş bir kimse. O, dedesinden naklediyor. Savaşmış dedesi, yaralanmış. Bizim mücahitler, mübarekler onu almışlar, yarasını sarmışlar, bakmışlar, çay ikram etmişler; hayran kalmış.

Ecdadımızın ahlâkı böyle. Savaş meydanında çarpışıyor ama insânî değerleri çok yüksek. Düşmanını bile zayıf anında görünce, işte kolunu sarıyor, kendisine hayran bıraktırıyor.

Berlin'de yine ihvânımızdan bir kimse anlattı. Onun babasının bir savaş arkadaşı varmış. Galiba Yemen'de çarpışmışlar. Babamın arkadaşını göreyim diye, Almanya'daki işçi kardeşimiz kalkmış, isminden cisminden aramış, adresini bulmuş, babasının Yemen'de beraber çarpıştıkları Alman'ı şehrinde ziyaret etmiş. Adam bizim ihvanımızın, kendisinin savaş arkadaşı bir Türk'ün oğlu olduğunu anlayınca, gözyaşları içinde boynuna sarılmış, ağlamış. Demiş:

"Baban çok çok iyi bir insandı. Beni günlerce yaralı olarak omuzunda çuval gibi taşıdı, beni düşmana bırakmadı, ölümden kurtardı. Ben ona hayatımı borçluyum. İşte şu ziyaret ettiğin ev senin, buyur! Ey benim arkadaşımın oğlu, bu evi sana veriyorum." O da;

"Ben ev, hediye filan almaya gelmedim; babamın dostudur diye seni ziyarete geldim. Evin sana mübarek olsun!" demiş.

Ama Alman hayran!.. Alman bizimle müttefik olarak çarpışmış, silah arkadaşı. Onu taşıması biraz daha tabii. Ama Çanakkale'de karşısındaki hasmını yakaladığı zaman, esir aldığı zaman, onun yarasını sarması, ona çay ikram etmesi, ona güzel muamele etmesi; bu çok güzel bir şey!..

Bu Avustralyalı torun da Türkler'den çok memnun. Türkler'in asâletinden, ahlâkından çok çok memnun. Çok iyi bir müslüman. Türkiye'ye de gelmiş, görmüş. Bizim halkımızın İslâm'a sarılışının samimiyetine hayran. Çok içten, çok derinden, çok candan müslüman olduklarını çok takdir ediyor. Büyüklerimizin ahlâkını derinlemesine anlamış. Allah o mübareklerin şefaatine cümlemizi erdirsin, aziz ve muhterem kardeşlerim!

İkinci hadîs-i şerîfe geçiyorum. Peygamber sallahu aleyhi ve sellem hazretleri Zeyd İbn Hâlid radıyallahu anh'in naklettiğine göre buyurmuş ki;

Men cehheze gâziyen fî-sebîllillâhi fe-kad gazâ ve men halefe gâziyen fî-ehlihî bi-hayrin fe-kad gazâ.

Bu hadîs-i şerîfi hem İmam Buhârî ve hem İmam Müslim Sahîh kitaplarında kaydetmişler. Sağlam, senedi kuvvetli bir hadîs-i şerîf. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz demin okuduğumuz hadîs-i şerîfte, cihadın sevabının çok yüksek olduğunu, mücahitlerin cennette yüz derece daha fazla yüksekte olduğunu belirtmişti. Burada da Efendimiz'in hadîs-i şerîfinden bir başka şeyi öğreniyoruz:

Men cehheze gâziyen fî-sebîllillâhi fe-kad gazâ: "Allah yolunda gaza etmek, cihat etmek isteyen bir gaziyi teçhizatlandıran, kendisi gaza etmiş sevabını alır."

Burada gazayı Allah için yapan bir kimseyi teçhiz eden mânası da var. Bu fî-sebîlillâh sözü, fî-sebîlillâh gaza eden insan, savaşan kimsenin niyetini gösteriyor. Veyahut da, bir gaziyi Allah rızası için teçhiz eden mânasına, teçhiz edenin niyetini ifade ediyor olabilir. İkisi de önemli. Zaten ameller niyetlere göredir. Gazayı yapan da Allah rızası için yapmazsa, sevap alamaz; teçhizatı veren de onu Allah rızası için yapmaz, başka art niyetler beslerse, yine sevap alamaz.

Demek ki İslâm'da bir hayra vesile olmak da, o hayrı kazanmaya, o sevabı elde etmeğe sebep oluyor. Bu umûmî bir kuraldır. Herhâlde cuma hutbelerini dinleyen kardeşlerim, Arapça kısımlarında bu cümleyi duymuşlardır:

ed-Dâllü ‘ale'l-hayri ke-fâ'ilihî. "Bir hayrın yapılmasına kılavuzluk eden, öncülük eden, rehberlik eden, onu sağlayıveren, o noktaya o hayrı yapacak kimseyi getiriveren kimse de o hayrı yapan kimse gibi sevap alır."

Kılavuzluk ettiği, yönlendirdiği, onu sağlamakta aracı olduğu için.

Buradan da tabii, gazanın yapılması kolay değil... Bazı kimseler Peygamber Efendimiz'e geliyorlardı. Diyorlardı ki;

"Yâ Resûllah! Ben gazayı, cihadı seviyorum, sevabını biliyorum, katılmak istiyorum ama ne atım var, ne kılıcım var, ne zırhım var, ne okum var."

O zaman Peygamber Efendimiz:

"Bunu teçhizatlandıracak kimse var mı?" diye soruyordu.

Öyle insan olabilir ki zengindir; babasından, amcasından malzeme de kalmıştır kendisine; kılıç, zırh vesaire. Ama kendisi gidecek durumda değildir, hastadır, ihtiyardır, özürlüdür. Birisini teçhiz etmek de, o ecri sağlıyor. Peygamber Efendimiz böyle buyurmuş.

Ve men halefe gâziyen fî-ehlihî bi-hayrin fe-kad gazâ.

Bir de ikinci bir hususu söylüyor Peygamber Efendimiz:

"Bir adam gaza için cihada gitti; geride ailesi kaldı, çoluk çocuğu kaldı. İşte bu gazinin geride kalan, başsız kalmış olan aile fertlerine, hanımına, çocuklarına iyi niyetle iyilik yapan, onlara yardımcı olan da gaza etmiş gibi sevap alır."

Mesela ekmeği yok, gıdası yok; çuvalı getiriyor, pirinci getiriyor. O zaman pirinç yoktu belki oralarda ama hurma getiriyor, daha başka yiyecek, içecek ihtiyaçlarını sağlıyor. O gazi cihada gitmemiş olsa, o evi geçindirmek için neler yapacaksa, yapıveriyor. O evi gözetiyor, kolluyor ve ihtiyaçlarını karşılıyor. Bu da gaza etmiş gibi sevap alır.

Demek ki bir müslüman kalkar, kendisi bizzat cihada giderse; gaza etmiş oluyor, tamam… Böyle bir kimseyi teçhizatlandıran, malzemesini, silahını alıveren; o da gaza etmiş oluyor. O da güzel. Giden kimsenin arkada bıraktığı kimseleri gözeten, kollayan, geçindiren de o sevabı alıyor. İslâm'da hayrın oluşması için kimlerin emeği geçiyorsa, Allah onları mükâfatsız bırakmıyor. Bunun karşıtı da doğrudur: Bir şerrin oluşması için aracı olan herkes de vebali yüklenir. Bir insanın kanının haksız yere dökülmesine, yarım bir ağızla, yarım bir kelime ile yardımcı olan bile onu öldürmüş gibi olur. İçkiyi satan da, taşıyan da, sunan da günaha girer. Faizin katibi de, şahidi de, o işlemleri yapan da aynı şekilde faiz almış gibi sorumlu olur diye hadîs-i şerîflerde kesin olarak bildiriliyor.

Demek ki: Hayra delâlet eden, aracı olan veya iştirak eden, yardımcı olan hayrın sevabını alıyor; şerre aracı olan da şerrin cezasını, vebalini yükleniyor. Onun için şerre aracı olmamak, şerliye yardımcı olmamak çok önemlidir. Peygamber Efendimiz buyuruyor ki bir hadîs-i şerîfte:

"Bir müslüman kalkar da bir münafığa, imanı bozuk, içi bozuk kimseye yâ seyyidî ‘Efendim!' derse, Allah gazaba gelir. Onun için Arş-ı Âlâ da titrer. ‘Eyvah! Cenâb-ı Hak gazaba geldi, kim bilir ne felâket yağacak bu kimsenin başına?' diye, o bile korkar."

Onun için iltifat bile etmek doğru değildir. Dobra dobra hakkı söylemek, nasihat etmek ve şerri yaptırtmamak lazım gelir. Dalkavukluk edip desteklerse, vebali yüklenir.

Ve nihayet bugünkü sohbetimizin üçüncü hadîs-i şerîfini okuyarak, sohbetimi tamamlamak istiyorum.

Ebû Katâde radıyallahu anh'ten Sahîh-i Müslîm'de rivayet edilmiş: Peygamber sallahu aleyhi ve sellem Efendimiz, onların bulunduğu bir toplantıda ayağa kalkıp anlatmaya başlamış:

Kâme fîhim fe-zekere: Enne'l-cihâde fî-sebîlillahi ve'l-imâne bi'llâhi efdalu'l-a'mâli: "Allah yolunda cihat etmek ve Allah'a iman etmek amellerin, icraatların, faaliyetlerin en faziletlisidir, en üstünüdür, en sevaplısıdır." buyurmuş.

Cihadın çok sevap olduğunu anlatmış. Allah'a inanıp da Allah'ın emirlerini tutmanın da çok faziletli, çok üstün, çok değerli olduğunu anlatmış.

Fe-kâme raculün fe-kâle: "Bir kişi kalktı, dedi ki"; Yâ Resûlallah e raeyte yâ resûlallah in kutiltu fî-sebîlillâhi e tükefferu annî hatâyâye?: "Ne dersin, ey Allah'ın Elçisi, Resûlü, Habîb-i Edîbi; ben Allah yolunda savaşa girsem de öldürülsem savaşta, şehit düşsem; benim savaştan önce o ana kadar hayatımda işlediğim günahlarımı, hatalarımı Allah affeder mi? Hatalarım bağışlanır mı?" Fe-kâle Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: "Bu soruya Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem cevap olarak demiş ki"; Ne'am: "Evet, bağışlanır!" İn kutilte fî-sebîlillâhi ve ente sâbirun muhtesibun mukbilun gayri müdbirin: Evet, böyle ölürsen günahların affedilir buyurmuş. Ama diyor ki: Eğer "Allah yolunda sabr u sebat etmiş olarak düşmanın önünden kaçmadan, geri dönmeden, cepheyi bırakmadan, terk etmeden çarpışmışsın, sabretmişsin. Sevabını Allah'tan bekleyerek çarpışırsan ve öyle öldürülürsen, günahların affedilir." buyurmuş.

düşmana yönünü dönmüş olarak öldürülmüşsen, sırtını çevirip de kaçarken arkadan vurulup öldürülmemişsen.

Çünkü savaştan kaçmak İslâm'da çok büyük günahtır. el-Firâru yevme'z-zahfi. Savaş günü, savaş meydanında savaştan, çarpışmaktan korkup kaçmak çok büyük günahlardan birisidir. Ancak askerî bir manevra için böyle bir şey yapılabilir. Komutan der ki:

"Orta taraftaki askerler, yavaşça arka tarafa doğru kaçıyormuş gibi yapsın! Kenardakiler de açılsınlar. Düşman onları kovalamaya kalkışınca, arkadan çevirsinler."

Bu bir askerî oyundur. Düşmanı muhasara altına almak ve daha kolay yenmek için bir çaredir. O ayrı. Savaşın icabı olan manevralar hariç, korkup da savaşı bırakıp düşmana arkasını dönmüş kaçarken değil; yüzünü dönmüşken, sevabını Allah'tan bekliyorken, sabır ve metanet gösterir vaziyette iken ölmüşse, cennete girer.

Sümme kâle Resûlullah sallallahu aleyhi ve selem: "Sonra Peygamber Efendimiz bunun böyle cevabını verdikten sonra, yine o zâta döndü"; Keyfe kulte? "Nasıl demiştin?" diye sordu bir daha.

Efendimiz bazen sözlerini tekrar ettiriyor. Bu eğitim amaçlı. Dinleyenler iyice ezberlesinler, olayı iyice anlasınlar, yanlış anlama olmasın, zihinlere nakşolsun, hâk olsun, taşın üzerine kitabe yazılır gibi yazılsın diye.

Keyfe kulte? "Nasıl demiştin ey filanca?" Kâle: "O şahıs dedi ki"; E raeyte yâ Resûlallah in kutiltu fî-sebîlillâhi e tükefferu annî hatâyâye? "Yâ Resûlallah! Allah yolunda öldürülürsem, günahlarım afv u mağfiret olur mu?" diye sormuştum. Fe-kâle Resûlullah sallallahu aleyhi ve selem: "Efendimiz tekrar dedi ki"; Ne'am: "Evet, günahların afv u mağfiret olur ama"; ve ente sâbirun muhtesibun mukbilun gayri müdbirin: "eğer sen düşmanın karşısında sebat göstermişsen, arslanlar gibi sabırla çarpışmışsan, sevabını Allah'tan bekleyerek, tertemiz bir iyi niyetle Allah rızası için yapmışsan bu işi; yüzün düşmandan geriye dönüp kaçarken değil de düşmanla mertçe çarpışıyorken öldürülmüşsen hataların affolur." İlle'd-deyne: "Ancak borç hariç." Fe-inne Cibrîle aleyhisselâm kâle lî zâlike: "Çünkü Cebrail aleyhisselam bana şimdi bu noktayı açıkladı. Hataların afv ü mağfiret olur ama birilerine olan borçların hariç!" buyurdu Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz.

Burada bir noktaya geliyoruz. Sohbetimiz umumiyetle Allah yolunda cihat etmenin önemine dair oldu ama başka şeyleri de bu önemli konunun çevresinde öğrenmiş oluyoruz. Bazı insanlar bazı insanlara borçlanıyor. Mümkün olduğu kadar borçlanmamak lazım! Ama "İşte sıkıştım!" diyor, borç alıyor; "Çocuğumu evlendireceğim!" diyor, borç alıyor; "İşimi genişleteceğim!" diyor, borç alıyor; "Senedim geldi, ödeyemedim, haciz gelecek, evimi, mallarımı satacaklar!" diyor, borç istiyor. Birisi de veriyor.

Evet, borç vermenin çok sevabı var. Hatta insanın kardeşine, arkadaşına borç vermesi, fukarâya sadaka vermesinden önde geliyor ve sevabı daha fazla. Çünkü arkadaşının gerçekten muhtaç olduğu kesin. Ama öteki fukarânın, dilencinin bu işi meslek olarak mı yaptığı, hakikaten muhtaç mı olduğu belli değil. Çünkü onu tanımıyorsun, berikisini tanıyorsun. Borç vermek iyi. Fakat bu devirde enflasyonun olduğunu bilenler, zaman geçince paranın değerinin azaldığını bilenler, borcu çabuk ödememeyi kâr sayıyorlar. Yalvara yalvara aldıkları borcu öderken, borcu veren insanı yalvarttırıyorlar, yaka silktiriyorlar, borç verdiğine pişman hâle getiriyorlar. İki sene, üç sene sonra borcunu vermeye kalkıyor.

Üniversitede, yaşça bizden büyük ağabeyler zümresinden bir profesör anlatmıştı. Birisi İstanbul'da Beyazıt'ta kendisini görmüş:

"Aman efendim, vay efendim, yıllardır görüşemediğim aziz kardeşim!" demiş, boynuna sarılmış, tatlı tatlı konuşmuş. "Yâhu senden bilmem kaç sene önce -on sene önce, on beş sene önce- 500 lira para almıştım. O zamandan beri de seni görmedim. Şunu vereyim aziz kardeşim!" demiş. O da demiş ki;

"Olmaz! Seninle gel gidelim, 15 sene önce 500 liranın ne kıymet ifade ettiğini ilgili yerlerden soralım, öğrenelim! O zamanın, 15 sene öncenin 500 lirasıyla, şimdinin 500 lirası bir olur mu?"

Bunu herkes biliyor. En çok borcu alanlar biliyor. Onun için, "Borcu ne kadar geç verirsem, o kadar iyi olur." diyor ama hak yiyor. Borcu yalvara yalvara aldı, acil bir durumu izale etmek için faydalandı. Kendisine iyilik yapan insana, bu sefer kendisi iyilik yapmıyor, kötülük yapıyor. Borcu sallıyor, sallıyor, vereni verdiğine bin kere pişman ediyor.

Burada da geçen gün birisi bana telefon açtı. Hiç ummadığım bir kimse, bir yerden bir borç almış ödememiş, ödememiş. Parasızlıktan mı? Hayır! Parasını öbür işe yatırmış, başka işe yatırmış, yeni bir şeyler almış, ev almış, işini genişletmiş; parayı bir yerlerde kullanıyor. Ama beri tarafta aldığı kimseyi yalvartıyor, parayı vermiyor.

Arada bir de, o borcu alırken kefil olan kimse var. O telefon açtı bana, o da çok üzgün. "Bu sefer benim mallarımı haczedecekler; benim ticaretim, şirketim mahvolacak, ona kefil olduğum için." diye o da dert yandı. Cenâb-ı Hak kalplere, niyetlere baktığı için böyle insanları cezalandırır. Bu bir zulümdür.

Kime zulümdür?

Borçlunun alacaklıya zulmüdür.

Onun için aziz ve muhterem kardeşlerim, böyle haksızlıklar yapılmasın! O adam, bu sefer bir başkası geldiği zaman kendisine:

"Yâhu zengin adamsın, bana biraz borç ver, şu işi yapacağım!" deyince;

"Kardeşim, durumum müsait değil, param yok!" diyor.

Parası var. O da yalan söylüyor, onu da günaha sokuyor. O da, "Var param ama veremem!" diyemiyor. Böylece toplum çok yönlü ahlâkî bakımdan iyi olmayan durumlara düşüyor. Düşmüş durumda. Artık kimse borcuna sadık değil! Sahte iflaslar, sahte faturalar. Her şey böyle çığırından çıkıyor ticarî hayatta. Senetler dönüyor, ödenmiyor, borçlar yerine getirilmiyor.

Biz böyle yapmayalım; mert olalım, dürüst olalım! Bize iyilik yapana kötülük etmeyelim, kan kusturmayalım! Borcumuz varsa sahibine ödeyelim, o da rahat etsin. İyiliği için de teşekkür edelim.

Allahu Teâlâ hazretleri, her şeyi güzelce insafla, izanla düşünüp her şeyi güzelce yapmayı nasip eylesin.

Bakın şehit olacak ama âhirette borcunun sahibi, alacaklı hakkını alacak! O affolmuyor, kul hakkı affolmuyor.

Bunun istisnaları var. İnşaallah onları da başka sohbetlerde, yeri gelince anlatırız.

Ama borçları hemen ödeyelim! Mümkünse borç almayalım, aldıysak ödeyelim veyahut hakkaniyetli bir esasa bağlayalım ki borcu veren mağdur olmasın! Toplum da çeşitli yönlerden böyle bir ahlâkî çöküntüye uğramasın.

Allah hepinizden razı olsun.

Allah ahlâkımızı güzelleştirmeyi nasip etsin. Kötü huyları atmayı nasip etsin. Bizi her yönden temiz ecdadımız, selef-i sâlihînimiz gibi İslâm'ı iyi bilen, iyi uygulayan, has, hâlis, mücahit, iyi niyetli kullar eylesin, ihlâslı kullar eylesin. Sevdiği kul hâline getirsin, sevdiği kul olarak yaşatsın. Huzuruna sevdiği kul olarak, yüzü ak, alnı açık, tertemiz bir şekilde varmayı, iltifatına ermeyi, cennetine girmeyi, Cemâli'ni görmeyi Allahu Teâlâ cümlemize nasip eylesin.

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtüh.

Hicri Yeni Yıl ve Aşure

Kısa ve Öz Sohbetler

Server Yayınları

Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle

Server Kürsü

Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak

03:30

Güneş

05:29

Öğle

13:13

İkindi

17:13

Akşam

20:47

Yatsı

22:37

Mehmed Zahid<br>KOTKU

Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri

Mahmud Es’ad<br>COŞAN

Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar

Muharrem Nureddin<br>COŞAN

Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri

Tüm Sohbetleri Listele

Kısa ve Öz Paylaşımlar