Namaz Vakitleri

9 Zilka'de 1445
17 Mayıs 2024

İmsak

03:51

Güneş

05:38

Öğle

13:05

İkindi

17:01

Akşam

20:23

Yatsı

22:02

Detaylı Arama

Hac Nasıl Yapılır, Haccın İncelikleri Nelerdir (Sorular ve Cevaplar)

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Sorular ve Cevaplar

Hac ve Umre

7 Zilhicce 1418 / 04.04.1998
Mekke

İçerik

Şafiler şeytan taşlama günlerinde Mina'da yatmak yerine Hanefi mezhebini taklit etse olur mu?

Eğer birisi bir zenginin parasını çalıp da onu öldürürse ne olur, kaç bin günah olur?

Arafat'ta ne zaman bulunmak lazım?

Arafat'ta ne yapılır?

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın hac ve umre dolayısıyla Medine’de ve Mekke’de bulunduğu zamanlarda yaptığı sohbetlerdir. Bu sohbetler, çoğu zaman hacıların ve umrecilerin kaldığı otellerde, Mina’da ve Arafat’ta yapılmıştır.

Konuşmalarda hac ibadetinin faziletleri üzerinde durulmuş; Medine-i Münevvere, Mekke-i Mükerreme, Kâbe-i Müşerrefe, Mina, Arafat gibi mübârek yerler ve yapılabilecek sevaplı ameller anlatılmıştır. Çok rastlanan hatalı uygulamalar ve yanlış davranışlar örneklerle anlatılmış; haccın incelikleri, karşılıklı muamelelerde dikkat edilecek noktalar, sevgi ve saygıyı artıracak güzel davranışlar hatırlatılmıştır.

İhram, istîlâm, tavaf, vakfe, şeytan taşlama gibi hacda yapılan çeşitli görevlerin mânevî ve sembolik yönü üzerinde durulmuş; huzurlu, duygulu ve feyizli bir hac yapmanın yolları gösterilmiştir.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

İlişkili İçerikler:

Hac Nasıl Yapılır, Haccın İncelikleri Nelerdir

Hac ve Umre

7 Zilhicce 1418 / 4 Nisan 1998

Konuşma Metni

SORU Şafiler şeytan taşlama günlerinde Mina'da yatmak yerine Hanefi mezhebini taklit etse olur mu?

Şimdi böyle mezhepten mezhebe yeri gelince, sıkıştıkça atlamak doğru değil. Bir mezhebi tutturup ona göre devam etmeye çalışmak lazımdır. Çünkü her birisi başlı başına bir nizamdır, usuldür, o müctehid onu başından sonuna öyle düşünmüştür, öyle bir oraya bir oraya geçerse insan, o zaman hiçbir nizama uymamış olur. Bir orada bir orada olmaz.

SORU Eğer birisi bir zenginin parasını çalıp da onu öldürürse ne olur, kaç bin günah olur?

Vemen katele müminen müteammiden fecezauhu cehenemmu haliden fihâ

Kim bir Müslümanı kasten öldürürse ebediyen cehennemlik olur, bunun sayısı mayısı yok. Amma, bir şaki, bir haydut, bir bilmem kim, zamanında bu işi yapmış da, sonradan hatasını anlamışsa ne yapması lazım? Bir kere öldürülenin yakınlarına karşı bir diyet borcu vardır. Yani, onlara karşı kan diyeti borcu vardır, onları verecek. Ondan sonra da o bedelleri ödedikten sonra da tövbe edecek, istiğfar edecek, Allah'tan affını dileyecek, uğraşacak, çalışacak.

Evet, şimdi sorular bunlar.

Yarın da Mina'ya çıkılacak, vazifeleri şöyle bir kısaca özetleyelim. Uzundur ama kısa tarif etmeye çalışalım. Yarın zilhiccenin 8. günüdür. Öbür gün zilhiccenin 9. günüdür. Yarın Pazar, 8'i, 9'u Pazartesi, 10'u Salı. Zilhiccenin 8'ine terviye günü derler. Terviye günü Mina'ya çıkılır. zilhiccenin 9'unda (Arife günü) Arafat'ta olmak lazım. Zilhiccenin 10'u da bayram günüdür, Müzdelife'ye gelmiş olup Mina'ya geçip orada şeytan taşlamayı yapmak lazım.

Yarın 8'i olduğuna göre neymiş? Peygamber Efendimizin Mina'ya çıktığı günmüş, (yevm-i terviye). Arafat'a çıkmadan (arifeden) bir önceki gün. Yarın her çeşit haccı yapanların hepsi, yani ifrat haccı yapanlar, kıran haccı yapanlar, temettü haccı yapanların hepsi ne yapacak? Durumu müsaitse Mina'ya doğru gidecek. İfrat haccı yapanlar zaten ihramda değil mi? İfrat haccına niyet etti, ihramında duruyor. Kıran haccı yapanlar da ihramda, onlar da duruyor. Temettü haccı yapanlar umresini yapınca elbiselerini giymişlerdi, (işte biz elbiseliyiz mesela) yani rahat bir durumdaydı, umre bitmişti. Onlar yarın veya bu akşam, (ne zaman isterse olur geçtiğimiz günde de olurdu) yarın ihrama girecekler. Demek ki temettü haccında olanlar yarın ihramlanacaklar, ihrama girecekler, iki rekat ihram namazı kılacaklar. Yarabbi, ben hac yapmaya niyet ettim, bunu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle deyip lebbeyk çekip selat u selam getirip el açıp dua edip haccı için ihramlarına dururlar, o vaziyete geçecek. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem Mina'ya gelirdi, yani o Kâbe'nin olduğu yerden buraya, arka tarafa şu istikametteki yere Mina'ya gelirdi ve burada kalırdı. Öğle namazını Mina'da kılardı. İkindiyi, akşamı, yatsıyı Mina'da kılardı. Ertesi gün sabah namazını Mina'da kılardı, oradan Arafat'a geçerdi; böyle yapmak sünnettir. Yani, terviye gününde Mina'ya gitmek, Mina'da böyle yapmak, ondan sonra Arefe gününün sabah namazını orada kıldıktan sonra oradan Arafat'a geçmek sünnettir.

Fakat buraya gelmiş 2 milyon, 2,5 milyon hacı, bu hacıların vasıtalara binip de Mina'ya gitmesi, Mina'dan da ertesi gün vasıtalarının gelip bunları toparlayıp da Arafat'a gitmesi çok zor oluyor, hatta imkânsız oluyor, hatta vasıtalar kuyrukta beklediği için gelemiyorlar, adamlar vasıtalarına kavuşamıyorlar. Kavuşamayınca Mina'dan Arafat'a kadar (10-15 kilometre mesafe) yürümek lazım. Vasıtayı bulamazsa, o da olmuyor tehlike beliriyor. Onun için birçok müessese hacılarını ne yapar, oradan doğrudan doğruya Arafat'a götürür. Bu sünnettir ama ne yapalım, sünneti yapalım derken işler zorlaşacak, karma karışacak, vazife de yapılamayacak diye Arafat'a götürürler. Olabilir, yani sünnetin yerine getirilmesi mümkünse vasıtasını da ayarlayabiliyorsa veyahut sıhhati yerinde, bilgisi görgüsü yerinde, bu işi yapabilecek, kıvırabilecek bir insan vasıta olmasa da yaya olarak haccı yapabilecek bilgisi, görgüsü, tecrübesi varsa, o zaman o Mina'da kalır, yarın ondan sonra ertesi gün sabahleyin sabah namazını kıldıktan sonra yaya olarak Arafat'a gider. Öyle yapmayanlar doğrudan Arafat'a gidecekler. Böyle bir ikili durum var. Ama hakikaten bu 2,5 milyonun da bir günde Mina'ya konup göçmesi çok güç bir iştir. Aynı şey Arafat'tan Müzdelife'ye gelişte de oluyor. Karma karışık oluyor. Arefe gününde Arafat'ta durmak zor değildir, sıcak da olsa zor değildir. Çadırlar var, çarşı var, pazar var, soğuk meşrubat var, kebap var, yiyecek var, içecek var, Arafat biraz sıcak ki gezinti yeri, mesire yeri gibi dayanılır. Ama Arafat'tan Müzdelife'ye gelmek gerekiyor ya, o kadar insanın oradan oraya gelmesinde karma karışık oluyor işler, çok zor oluyor. Müzdelife'ye kimisi sabaha kadar gelemiyor. Arafat gibi her türlü kolaylığı hazırlanmış yerden Müzdelife'ye dönemeyen bu kalabalık yarın Mina'ya gidip de oradan Arafat'a ertesi gün [işleri] yapmakta ayakları birbirine dolaşır, doğru, hakikaten haklılar, yani ben ayıplayamıyorum o kararı verenleri, doğrudan Arafat'a çıkılabilir, olabilir. Allah affetsin. Çünkü meşakkat müyesseri celb eder der Mecelle'nin kaidesi. Yani, kavaidi fıkhıyye-i külliyye bir iş zorlaştığı zaman, el emru iza taka ittasaa O zaman Allah kolaylık verir, ne yapalım, affeder, bağışlar. Onun için Arafat'a çıkacağız. Arafat'a ne zaman çıkarsa. Ya yarın çıkacak, ya Arefe gününde çıkacak. Arefe gününde çıksa olur mu? Olur. Yarın çıksa olur mu? O da olur, hiçbir mahsur yok. Mühim olan hacda Arafat'ta bulunmaktır. Bu bizim, muazzam ibadetin farzlarından birisi nedir? Hacının Arefe günü Arafat'ta bulunmasıdır. Ne zamana kadar? Yani, vasıta yetişemedi, bir şeyler çıktı falan, hiç olmazsa günün bir zamanında zevalden sonra orada bulunması lazım. Ne zamana kadar en son haddi? Mesela, adam hastalandı, sedyeye koydular, ıhlaya ıhlaya getirdiler, Arafat'a yatsı vaktinde getirdiler, olur. Ne zamana kadar bu işin en son hududu? Fecre kadar. Artık bayram gününün fecri oldu mu, artık haccı kaçırdı, arefeyi yapamadı. Çünkü Peygamber Efendimiz buyuruyor ki, el haccu arafatun Yani hac demek, Arafat'ta bulunmak demektir, o zamanda bulunmak demektir. Vakti geçti mi haccı olmaz, yapamadı haccı demek, kaza edecek, o başka zamana kaldı demek. Ama inşallah o durumda olanlar az oluyor, kaza filan oluyor, bir şeyler oluyor filan, bazı kimseler için böyle oluyor.

Arafat'ta ne zaman bulunmak lazım?

Zeval vaktinden itibaren akşama kadar bulunmak lazım.

Peki, biraz bulunup dönebilir mi?

Hayır, akşam vakti gelmeden dönemez. Akşam vakti gelmeden Arafat'tan Müzdelife'ye açık gözlük edip ben öğleden sonra 3'te gideyim falan, öyle şey olmaz. Akşamdan sonra gidecek. Bu, çok mühim. Akşamdan evvel ayrılırsa cezalı duruma düşer. Ne yapacak? Akşam ezanı olacak, güneş batacak, akşamın vakti gelecek öyle.

Arafat'ta ne yapılır?

Arafat; zikir, dua, niyaz, tazarru yalvarma, ibadet yeridir. Bütün gün orada bulunduğu zamanda ibadet edecek. Neye dikkat edecek? Gözüne dikkat edecek, harama bakmamaya, diline, günaha girmemeye dikkat edecek. E orada harama nasıl bakar insan? Çok nadir, yani inşallah bakmaz; ama bakarsa günah tabii. Ama insanlar en çok dilinden günaha girer. Millet Arafat'ı -çadırda arkadaşları görünce- kır kahvesi sanıyor. Vakit de uzun olunca işi sohbete vurduruyor. Sohbetin içinde de gıybet, dedikodu vs. filan girerse hapı yuttu, onun için diline sahip olacak. Diline sahip olacak, gözüne sahip olacak, Arafat'ta zikirle, ibadetle vaktini geçirecek. Nasıl olur? Arafat'ta öğlen namazı kılınır, öğlenin hemen arkasından sonra kamet getirilir öğlenin vaktinde ikindi namazı kılınır, ikisi bir arada kılınır ve biter. Arafat mescidinde imam hutbe okur, öğle namazı kılar, haccı anlatır hutbede, uzunca bir hutbe okurlar bunlar. Ondan sonra öğle namazını kılarlar iki rekat, arkasından kamet getirirler, sünnet falan yok, hemen ikindi namazı kılınır iki rekat, tamam, öğle ve ikindi bitti. Akşama kadar zikirle, duayla, Kur'ân'la, hatimle ibadetle vakit geçirilir.

Allah'ın en sevdiği, Arafat'ta en çok söylenen zikirlerden en başta geleni, "La ilahe illallah" Allah en çok bu sözü sever. Efdalu mâ küntü ene nebiyyi kavli la ilaha illallah diyor Peygamber Efendimiz. Yani, benim de, benden önceki peygamberlerin de söylediği sözlerin en faziletlisi "la ilahe illallah"tır diyor. Onun için la ilahe illallah'ı çok söyleyeceğiz. La ilahe illallah manasını daha geniş ifade eden, sevabı çok olan Kulhüvallahü ehad suresi var, İhlâs Suresi derler ona, Kulhüvallahü ehad'ı çok okuyacağız.

Sonra, Allahu Teâlâ hazretlerinin en sevdiği zikir zikirlerden birisi, "Subhahallahi vebihamdihi subhanellahil azimi ve bihamdihi estağfurullah, Sübhahallahi ve bihamdihi subhanellahil azimi ve bihamdihi estağfurullah Sübhahallahi ve bihamdihi subhanellahil azimi ve bihamdihi estağfurullah Sübhahallahi ve bihamdihi subhanellahil azimi ve bihamdihi estağfurullah burada hem estağfurullah diyorsun af istiyorsun, hem de Allah'ı tesbih ediyorusun, hamd ediyorsun. Çok özlü bir sözdür, sevabı çok yüksektir, Allah çok sever bu sözü, melekler sever, onun için bunu çok söylemeliyiz.

Sonra, müezzinlerin Âyete'l-kürsi'yi okumadan önce söyledikleri tesbih var ya, "Sübhahallahi vel hamdü lillahi ve la ilahe illallahu vallahu ekber ve la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azim." Bu çok kıymetli bir tesbihtir, yani biz biliyoruz diye, alıştık diye, yüz göz olduk diye kıymetsiz sanmayalım, çok sevaplı bir tesbihtir, bunu söylersiniz, bunda çok şeyler var, meziyetler var. Subhahallahi; bir. Vel hamdü lillahi; iki. Ve la ilahe illallahu; üç. Ve la havle ve la kuvvete illa billahil; dört. Çok manalar var, bunu çekersiniz. Kur'ân-ı Kerîm okursunuz, hatim indirme veya belli sureleri okumak suretiyle Kur'ân-ı Kerîm okursunuz çok sevaptır, Allah'ın kelamıdır.

Bizim Evrad kitabımızı okursunuz. Hocamızın tertiplediği Evrad kitabında çok güzel ayetlerden, hadislerden alınma duaların hepsi olduğundan onu hatmetmeye çalıştınız mı her şeyi kazanırsınız, bütün tavsiyeler olmuş olur içinde, onu okursunuz. Kur'ân-ı Kerîm okursunuz, estağfurullah dersiniz.

Şimdi bunlar böyle yapılacak, vakit böyle ibadetle geçirilecek, boş geçirilmeyecek, gevezelikle geçirilmeyecek, zevzeklikle geçirilmeyecek, dedikoduyla geçirilmeyecek, yalanla dolanla, gıybetle, iftirayla dedikoduyla, kızgınlıkla, küfürle, sataşmayla, çatışmayla geçirilmeyecek tamam mı?

Ve la cidale ve la refese fil hacci dile sahip olmak çok mühim. Sonra ayağa kalkılacak, Kıbleye dönülecek, (Allahu Teâlâ hazretlerinden neler istiyorsa) candan bildiği dualarla dua edecek. Akşama daha yakın bir vakit de böyle topluca bu dualar yapılır. Bilinen dualar okunur. Duaları bilmiyorsa Evrad kitabımızdaki duaları açar okur hacılar. Her günün sonunda okunacak duaları açar okur, böylece Arafat'ta akşam güneş batıncaya kadar gözyaşlarıyla, yalvarmayla, tazarruuyla, niyazla, tövbeyle, zikirle, istiğfarla vakit tamamlandı mı, güneş battı mı, akşamın vakti girdi mi, 6'yı 38 geçe mi, 39 geçe mi, 40 geçe mi, bitti mi, tamam Arafat vakfesi tamam olmuştur. Artık toplanılıp vasıtalarla Müzdelife'ye gidilecek. Vasıtaya ihtiyaç duymayan, yolları bilen, işi bilen, tecrübesi olan isterse yaya gidebilir.

Hocam, akşam oldu, namaz? Namaz kılınmaz. Vakti geldiği halde akşam namazı Arafat'ta kılınmaz. Yolda giderken akşamın vakti ya geçerse? Yolda giderken akşamın vakti geçse de akşam namazı kılınmaz, tamam mı? Ne olacak? Müzdelife'ye varınca yatsı olmuş olacak, yatsının vaktinde önce akşam namazı kılınacak, sonra yatsı namazı da kılınacak, oturacağız Müzdelife'ye yerleşeceğiz. Yani, akşam namazı Arafat'ta kılınmıyor.

Arafat'ta hangi namazlar kılındı? Sabahleyin öğlen namazı vaktinde öğlen ve ikindi kılındı, tamam. Akşam namazı kılınmaz. Akşam namazıyla yatsı namazı Müzdelife'de kılınır, özelliği bu. Ben kılıverirsen ne olur? Olmaz, usul öyle değil, buranın usulü öyle değil, Müzdelife'de kılınır. Lebbeyk çeke çeke Müzdelife'ye varacak. Artık Müzdelife'ye varmak bir kısmettir, bir nimettir, bir nasiptir, herkes çabuk varamaz; kimisi iki saatte, kimisi beş saatte, kimisi daha fazla, kimisi daha fazla, kimisi daha fazla, kimisi de hatta sabah vakti gelinceye kadar Müzdelife'ye ulaşamayabilir, bu tehlikeler olabiliyor.

Müzdelife'de durmak vaciptir, yani bizim durmamız lazım, durmak gerekiyor, inşallah (hayırlısıyla kaç saatte olursa) kolaylıkla o izdihamda, o sıkışıklıkta Müzdelife'ye ulaşacaksınız inşallah.

İnsan Müzdelife'ye geldi mi ne yapacak? Abdesti yoksa abdest alacak, akşam namazını, yatsı namazını kılacak. Kendisine bir yer edinecek, akşamı yatsıyı kıldıktan sonra karnı açıkmışsa yemek yer, çay yapma imkânı varsa çay yapar. Allah'a şükreder, çayını içer, sonra ne yapar? Yarın şeytan taşlayacağım, şu taşları toplayayım diye oradan toplayabilir, şeytan taşlarını toplayabilir, ondan sonra da yatar. Yatacak, niye? Sabah namazına erkenden dinlenmiş olarak uyansın diye, çok gece kalmaya, oyalanmaya bakmamalı. Çünkü ertesi gün işler biraz uzunca, zorca olabilir, yatıp dinlenmeli. Sabah namazı olunca kalkacak, cemaatle sabah namazını kılacaklar. Ondan sonra orada da dua edecekler, kıbleye dönecekler ayakta dualar edecekler. Ona da Müzdelife vakfesi denir. Vakfe demek, durup dua etmek demek. Arafat vakfesi arefe günü, Müzdelife vakfesi bayram günü, bayram sabahı vaktinde olacak. Ondan sonra gidebilirse şeytanı taşlamaya gidecek, şeytanı taşlayacak, büyük şeytana 7 tane taş atacak. Şeytan taşlama işi bittikten sonra kurban kesmesi gerekiyorsa kurbanını kesecek. Ne demek gerekiyorsa? Kurbanı haccı ifrad yapanlar kesmek zorunda değil, onlara gerekmiyor da ondan. Temettü ve kıran haccı yapanlar kurbanlarını kesecekler; etti iki. Birincisi neydi? Şeytanı taşlamak. Şeytanı taşlayacak; bir, Mina'ya gelince. Kurban kesecek; iki. Bu ikisini sırayla yaptı mı gidecek tıraş olacak, ihram elbiselerini çıkartabilir, ihramdan çıkacak. Buna ilk helal duruma geçme derler, tahallümü evvel derler. Yani, ihram yasaklarının bir kısmı kalkıyor, hepsi değil bir kısmı kalkıyor. Yani, elbise giyebilir, koku sürünebilir vesaire, tıraş olunabiliyor... Ama hanımla ilgili yasaklar devam eder. Efendim buradaki sıra önemlidir. Bunu kısaca şöyle özetlemişler. Taş, baş, tıraş. Ne kadar kolay bak. Ne yapacakmış? Taş, baş, tıraş. Söyle bakayım; taş, baş, tıraş. Önce taş atacak, sonra kafa kesecek, koyunun kafasını, kurban edecek yani, ondan sonra da kendi kafasını tıraş edecek, usul böyledir, ondan sonra elbiselerini giyebilir.

Yalnız dikkat edilecek şey, teşrik tekbirleridir. teşrik tekbirleridir. Yani, namazların arkasından tekbir getirmek gerekiyor. Nereden başlıyor bu? Arefe günü sabah namazını kıldınız cemaatle, imam esselamü aleyküm ve rahmetullah, esselamü aleyküm ve rahmetullah dedi. Müezzin ne diyecek bilin bakalım. Allahumme entesselam demeyecek. Hep birden ne diyeceğiz? Allahu ekber Allahu ekber, la ilahe illallah, huvallah, hu ekber, Allah hu ekber velillail hamd diyecek. Bu kurban tekbirleri önemli, vacip, bunu kaçırmayacaksınız. Yanlışlıkla allahumme entesselamu olmaz, buna dikkat edeceksiniz, birbirinize dirsek atarsınız, sus, bilmem ne bu işi kaçırmazsınız. Eğer Mina'ya uğramışsa, bazıları uğrayabilmişse, bu işi bilenler arada böyle yapabilecek olanlar, tecrübeliler, tabii sabah namazı Mina'da kılınıyor. Mina'da başlayacak bu tekbir getirme, ondan sonra bayramın içinde de devam edecek. Her namazın arkasında bayramın dördüncü günü ikindiye kadar, bu önemli, vacip bunlar, tekbirleri unutmayın, arefe günü tekbirleri unutmayın.

Aklı karıştırmamak için önce her gün bilen kardeşlerimiz o gün ne yapılacağını arkadaşlara anlatırsa kafa karışmaz. Çünkü her şeyi birden kafaya sokmaya çalışınca ne oluyor? Kafa şişiyor. Darmadağın oluyor.

Şimdi şöyle rahat bir nefes alacaksınız. Yarın bir şeyiniz yok, çok rahatsınız. Yapabilirseniz, ayarlayabilirseniz, babayiğitseniz, biliyorsanız, kafanıza güveniyorsanız, sıhhatinize güveniyorsanız Mina'ya gidersiniz. Ama Mina'dan da Arafat'a kadar yürümeyi göze alacaksınız, çünkü orada vasıta ya bulunur ya bulunmaz. Öyle olmazsa keyfinize bakarsanız, otobüsler gelir sizi nereye götürürse oraya gidersiniz. Gittiğiniz yerde rahat rahat Kur'ân okuyun, tespih çekin, işinize bakın. Yarın çok rahatsınız, yarın çünkü rahat. Arefe gününde artık şeyler başlıyor, Arafat'ta vakfe duracaksınız. Sabah namazında tekbirleri unutmayacaksınız, Arafat'ta vakfe yapacaksınız. Arafat'tan akşam namazından evvel ayrılmayacaksınız. Arafat'ta öğle ve ikindi namazını erken kılacaklar, iki rekât kılacaklar, şaşırmayacaksınız. Bir de Arafat'ın mevkiinin dışında konaklama meselesi vardır. Yani Arafat'ın belli bir hududu vardır, onun dışında insan durursa Arafat'ta durmamış olur, hacı olmaz; bu önemli. Neresidir bunun mıntıkası. O kadar acayiptir ki, Arafat'taki mescidin ön kısmının üçte bir kısmı Arafat'ın dışıdır, ortasından kesilir böyle. Kuşbakışı planı çizimine bakarsan, Arafat mescidinin üçte biri ön kısmı Arafat'ın dışıdır. Bu ne demek oluyor yani? Yani birisi Arafat mescidine girebilmişse, çok büyük bir mescittir o, dünyanın en büyük mescididir, eni boyu çok büyük bir mescittir, çünkü milyonlarca insana göre yapılmış, çok büyük mescit. İmama yakın oturdun, elhamdülillah, içinde de soğutma tertibatı var, oh, güneşten de korkmuyorum. Sıcaktan da korkmuyor, orada oturuyor bir adam mesela. Siz zor girersiniz ya, sizin için o tehlike yok. Yani, birisi orada oturuyor, akşama oturdu, tamam mescitte oturduk Müzdelife'ye gitti, hava aldı. Neden? Arafat'ın dışında durdu. İngilizce de Arapça da [levhalar] var. "Arafat begins" der, "Arafat ends" der. Gibi... Hudutların yazısı olduğundan onlara dikkat etmek lazım. Mesela güney hududu vardır, Arafat burada bitiyor. Adam akşama kadar oradan aşağıda dursa, olmadı. Çünkü Arafat olmayan yerde durdu. Arafat'ta vakfeyi yapmadı . Hudut önemlidir, sizin için bir tehlike yok, çünkü sizi otobüsle götürecekler, hududun içinde bir yere koyacaklar; ama bilinsin. Arafat hudutları içinde akşama kadar durmak önemlidir, dualar etmek önemlidir.

En önemli olan şey gözüne, diline sahip olmaktır. Çünkü, o gün gözüne, diline sahip olan azalarına günah işletmeyenin affı mağfiret olacaktır. Bunu yapamayan, harama bakan, haramı söyleyen kaybedecektir, onu bilin; dilinize sahip olun. Arafat kır kahvesi değildir. Arafat'taki çadırlar sohbethane değildir, ibadethanedir. Malayani Konuşmayın, Kur'ân-ı Kerîm'i elinize alın, tespihi elinize alın, lüzumsuz dünya işi, dünya kelamı konuşmayın. İnsan buraya ömründe bir defa geliyor, iki defa, üç defa gelene ne mutlu, herkes gelemez. Ömründe bir defa gelinen bir yer, ömründe bir defa yaşanan bir gün öyle laklakla geçirilmez, günahla geçirilmez. Sigara migara da içmeyin, artık sigaraya tövbe edin, atın şu paketleri, Malboro'ları, bilmem neleri, âcizane tavsiyem sigarayı bırakın. Teşrik Tekbirleri'ni unutmayacaksınız, Arafat'ı böyle geçeceğiz.

Bayram günü Müzdelife'de vakfeyi yapacaksınız, sabah namazını kılıp, duayı yapacaksınız. Sabah namazından sonra yani ayağa kalkıp dua edeceksiniz, o da kolay, o da bitti. Bir de Müzdelife'nin hududu vardır. Müzdelife'nin hududunu bilmeyenler dışarıda [olura] o da olmaz, Müzdelife'nin hududuna girmek lazım. Bir yerde yazar, "Müzdelife Begins" diye yazar. Bazılarını görürsünüz durmuşlar kenarda, tamam ben de durayım, olmaz, ileri gideceksin. Müzdelife'yi bulmak lazım, hududundan içeri girmek lazım, gireceksiniz orada. Taşları da hazırlarsınız şeytana atacaksınız. Kaç taneydi taşlar, tamamı kaç tanedir? 70 tanedir. Neden? 7 tanesi ilk gün, 21, 21, 21, 63 artı 7 daha 70, 70 tane taş, yanınızda bulunur. Şeytana atılacak mermiler. Üç şeytanı taşlarsınız. Ondan sonra kurban işi başlar, çok mühimdir. Bayramın birinci günü şeytan taşlamak mühimdir, kurban mühimdir.

Bu şeytan taşlama nasıl olacak diye sordu ya bir arkadaş.

Aklı karıştırmamak bakımından o gün söylemek daha iyi ama; kısaca aklı karıştırmadan söylüyorum. Bayramın ilk günü öğleden önce, diğer günlerde ise öğleden sonra atılacak. Bayramın ilk günü kurban kesme işlemi filan olacağı için dinimiz ona uygun görmüş, öğleden evvel atılır taşlar. Amma izdiham oldu, şu oldu bu oldu falan, öğleden sonra atılsa da bir şey gerekmez yani, bir mahsur yok. Asıl atılma zamanı öğleden evvel başlıyor. Öteki günlerde öğleden evvel atılmadığı için bu önemli, orası önemli. Öğleye kadar atabilirsiniz, atamazsanız öğleden sonra atarsınız, daha atamazsanız ikindiden sonra atarsınız, hatta izdiham oldu, sıkıntı oldu, hanımları sokmayı uygun görmediniz, tehlike gördünüz, akşamdan sonra atarsınız, atılabilir yani. Ama Peygamber Efendimiz özürlü, mazereti, hasta olanları sabahtan önce bile attırmış. Yani, öğleden önce atılır diye, ilk gün öğleden önce atılır, (atılırsa daha iyi olur diye) öteki günler öğleden sonra atılır diye aklınıza yerleştirin.

Mazereti olanlar, o kalabalığa giremeyecek olanlar, yürümeyecek olanlar, hasta olanlar birisine vekâlet verebilirler. Mazereti olmadığı halde keyfinden vekâlet vermek iyi değildir, yani yapabilecek insan yapmalıdır. Ama mazereti olan, hakikaten oraya girdi mi ezilecek, devrilecek, yıkılacak, kolay değil. Bizim aslan gibi bir arkadaşı kafalarında tavaf yaptıran adamlar bir ittiler kadınların üstüne, yıktılar, güm diye bir vurdular yıktılar. Yani bazı gruplar oluyor, böyle grup halinde kenetleniyorlar birbirlerine, hanımları aralarına alıyorlar, bir dalıyorlar, öyle bir şey gördün mü hemen kenara kaçacaksın. Böyle sel gibi gelirler, devirir geçerler. Kendi kadınlarını koruyacaklar, işlerini görecekler diye senin yıkılmana bakmazlar. Gözünü açacaksın, öyle izdihama mizdihama, girmemeye çalışacaksın. Allah hepinizden razı olsun.

Âmin ecmain.

Şimdi şurada duası yapılacak fakirler var, şimdi yapmıyorum duasını, çünkü geç oldu uykumuz geldi, gözlerimiz kapanıyor. Daha iyi, Arafat'ta yaparız, bunu cebime koyuyorum. Sizi de yarın daha uzun dinlemekten kurtarmış oldum, hadi yine iyisiniz.

Anlatılanlar, (tabii biz Hanefiyiz) Hanefilere göre anlattık. Bu bayramın ilk gününde neydi? Taş, baş, tıraş, bunların sırayla olması bize göre vaciptir. Bunlara uyulmazsa, yani kurban kesilmeden tıraş olunursa cezalı duruma düşer insan, bu sıraya uymak da vaciptir bizde. Şafilerde filan öyle değil, başka türlü. Şafilerin bizden bir farkı, bu söylediğim şeylerin hepsi olacak da, Şafiler Mina'da kalmak zorunda, yani Mina'da ikamet etmek zorunda geceleyin, başka bir fark yok. Allah razı olsun hepinizden. Duayı sonra yaparız.

Hocamız vefat etti, vazife (hizmet) bize geldi. Biz yapıyoruz bu hizmeti. O geldi bana rüyasını anlattı ağlayarak, çok duygulanmış ve de heyecanlanmış, anlattı. Gece rüyada diyor, hacdaymışız, böyle hacda bir odaya bir sürü yataklar yayılıyor, ben köşede bir yataktaymışım diyor, Hocamıza da orta yere bir yatak yapmışlar Mehmet Zahid Hocamıza diyor. Ben kalkıyorum yatağımdan, Hocamız da yatağında yatıyormuş diyor. Hocamızın yanına gidiyorum diz çöküyorum, Hocamıza bakarak tespih çekiyorum, önünde tespih çekiyorum. Sonra Hocamız birden uyandı rüyada, yatağın içinde ayağa kalktı, ben de şöyle ayağından şöyle baktım, hocamızın ayağı, dizi, hocamızın vücudu falan derken, yukarıya baktım, siz oldunuz diyor, ağlıyor. Bu ne demek? Yani, Hocamızın bizden farkı, bizim Hocamızdan farkımız yok demek, aynı demek, aynı vücut demek.

Şimdi burada bir ihvanımız var, kendisi Üsküdar'da hafız. O anlattı geçen gün buradaydı, ismini şu an [hatırlayamadım.] Hafız, hatta soyadı Osmanoğlu'ymuş da, nüfus kağıdına kabul etmemişler, Yalçın koymuş adını, adı da aklıma gelmedi, soyadı geldi de kendisi gelmedi. İki defa, üç defa rüyada görmüş Hocamızı. Hocamız benim ismimi söyleyerek o hafıza demiş ki; hafız, ona kaydını tazeledin mi, bağlılığını tazeledin mi demiş? Açıkça sizin isminizi de söyleyerek bana rüyada emretti diyor. Yani, böyle şeyler oluyor. Fevziye köyü var Geyve'de, Adapazarı'ndan aşağı doğru giderken. Fevziye'de bizim eski ihvanlar var. Hocamızın öldüğünü duymuşlar, ağlamışlar, üzülmüşler, kaldık hocasız demişler, hadi gidelim bir yere bağlanalım demişler, bir yere bağlanmayı düşünmüşler. Geceleyin bunların rüyasına Hocamız girmiş. (Adapazarlı bir hacı teyze var, o anlatıyor) demiş ki tekkenize dönün bakalım. Dağıldığınız yerden tekkenize dönün bakalım. Bu böyledir, yani çok misalleri var. Hayırlı mübarek olsun.

El Fatiha.

Hacc ve Kurban

Kısa ve Öz Sohbetler

Server Yayınları

Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle

Server Kürsü

Namaz Vakitleri

9 Zilka'de 1445

17 Mayıs 2024

İmsak

03:51

Güneş

05:38

Öğle

13:05

İkindi

17:01

Akşam

20:23

Yatsı

22:02

Mehmed Zahid<br>KOTKU

Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri

Mahmud Es’ad<br>COŞAN

Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar

Muharrem Nureddin<br>COŞAN

Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri

Tüm Sohbetleri Listele

Kısa ve Öz Paylaşımlar