Namaz Vakitleri
İstanbul
27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

İlmi Öğrenmek ve Öğretmek

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)
12 Safer 1417 / 28.06.1996
AKRA- İzmir

İçerik

İnsanların En Cömerdi

İlmi Öğrenip Başkalarına Öğreten

Allah Yolunda Canını Veren Kimse

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

Cumanız mübarek olsun. Cumanız mübarek olsun.

Ege sahillerine, denize ve Kuşadası istikametinde dağlara bakarak konuşmamı yapıyorum.Ege sahillerine, denize ve Kuşadası istikametinde dağlara bakarak konuşmamı yapıyorum. Elvan Tatil Köyümüzdeyiz.Elvan Tatil Köyümüzdeyiz. Ama bu tatil köyü tatil yapmaktan ziyade çalışma yapmak için düşündüğümüz bir yer.Ama bu tatil köyü tatil yapmaktan ziyade çalışma yapmak için düşündüğümüz bir yer. Biz yazların boş geçirilmesini uygun görmüyoruz. Dinimiz uygun görmüyor. Biz yazların boş geçirilmesini uygun görmüyoruz. Dinimiz uygun görmüyor.

 "Yazlarda bu işlerin tatil edilmesini fırsat bilerek,"Yazlarda bu işlerin tatil edilmesini fırsat bilerek, toplanmak ve beraberce bazı konularda eğitim yapmak uygun olur." diye düşünüyoruz. toplanmak ve beraberce bazı konularda eğitim yapmak uygun olur." diye düşünüyoruz.

 Bu Cuma konuşmam da size böyle güzel bir yerden oluyor. Bu Cuma konuşmam da size böyle güzel bir yerden oluyor.

 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem EfendimizPeygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Enes radıyallahu anh'in rivayet ettiğine göre bir hadîs-i şerîfinde şöyle buyurmuş: Enes radıyallahu anh'in rivayet ettiğine göre bir hadîs-i şerîfinde şöyle buyurmuş:

Elâ uhbiruküm ani'l-ecved? el-Ecvedü Allah, el-ecvedü Allah, el-ecvedü AllahElâ uhbiruküm ani'l-ecved? el-Ecvedü Allah, el-ecvedü Allah, el-ecvedü Allah ve ene ecvedü ve veledi Âdem ve ecvedühüm min ba'di racülün alime ilmen.ve ene ecvedü ve veledi Âdem ve ecvedühüm min ba'di racülün alime ilmen. Fe-neşere ilmehû yüb'asü yevme'l-kıyâmeti ümmeten vahdehûFe-neşere ilmehû yüb'asü yevme'l-kıyâmeti ümmeten vahdehû ve racülün câde bi-nefsihî fî sebîli'llâhi hattâ yuktel. ve racülün câde bi-nefsihî fî sebîli'llâhi hattâ yuktel.

Sadaka Resûlullah. Sadaka Resûlullah.

Bu hadîs-i şerifte, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem EfendimizBu hadîs-i şerifte, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz insanın heyecanını yükseltecek bir sözle başlıyor: insanın heyecanını yükseltecek bir sözle başlıyor:

Elâ uhbirüküm ani'l-ecved. "En cömert insan kimdir; size onu bildireyim mi?" diye tercüme edilebilir,Elâ uhbirüküm ani'l-ecved. "En cömert insan kimdir; size onu bildireyim mi?" diye tercüme edilebilir, veyahut; "Dikkat edin, âgâh olun, gözünüzü açın, veyahut; "Dikkat edin, âgâh olun, gözünüzü açın, pür dikkat beni dinleyin ki size en cömerti bildireceğim." mânasına olabilir. pür dikkat beni dinleyin ki size en cömerti bildireceğim." mânasına olabilir.

Ela, hem "Öyle değil mi?" mânasına soru edatı oluyor,Ela, hem "Öyle değil mi?" mânasına soru edatı oluyor, hem de dikkati uyarmak için insanın dikkatinin artmasını sağlamak için söylenen bir söz oluyor. hem de dikkati uyarmak için insanın dikkatinin artmasını sağlamak için söylenen bir söz oluyor.

 Peygamber Efendimiz böyle dikkat çekici bir ifadeyle başlıyor. Peygamber Efendimiz böyle dikkat çekici bir ifadeyle başlıyor.

Zaten Resûlullah Efendimiz çok tatlı konuşurdu. Âdemoğlunun en tatlı dillisi, en güzel sözlüsü idi.Zaten Resûlullah Efendimiz çok tatlı konuşurdu. Âdemoğlunun en tatlı dillisi, en güzel sözlüsü idi. Allah şefaatine cümlemizi erdirsin, âhirette cümlemizi komşu eylesin. Allah şefaatine cümlemizi erdirsin, âhirette cümlemizi komşu eylesin. Orada sohbetine ermeyi nasip eylesin. Dünyada sohbetine erenler, sahabe oldular.Orada sohbetine ermeyi nasip eylesin. Dünyada sohbetine erenler, sahabe oldular. Rabbimiz bize de cennetinde ermeyi nasip eylesin. Rabbimiz bize de cennetinde ermeyi nasip eylesin.

 Çok güzel konuşurdu.Çok güzel konuşurdu. Ama bir de konuşmanın inceliklerine ve öğretimin inceliklerine çok güzel riayet ederdi.Ama bir de konuşmanın inceliklerine ve öğretimin inceliklerine çok güzel riayet ederdi. Bir iki kelime konuşurken herkesin anlamasını esas alırdı. Bir iki kelime konuşurken herkesin anlamasını esas alırdı.

 "Benim konuşmamı birilerinin iyice anlaması lazım." diye tane tane, açık açık konuşurdu."Benim konuşmamı birilerinin iyice anlaması lazım." diye tane tane, açık açık konuşurdu. Bir de konuşmayı dikkati çekecek sözlerle yapardı. Burada da onu görüyoruz. Dikkatimiz hemen uyanıyor. Bir de konuşmayı dikkati çekecek sözlerle yapardı. Burada da onu görüyoruz. Dikkatimiz hemen uyanıyor.

 Çünkü zaten sahabesi Resûlullah'ı aşk ile şevk ile dinlerÇünkü zaten sahabesi Resûlullah'ı aşk ile şevk ile dinler ama bir de; "Dikkat edin bak, gözünüzü açın, mütenebbih olun,ama bir de; "Dikkat edin bak, gözünüzü açın, mütenebbih olun, bana yönelin" gibi bir ifade ile söylediği zaman; bana yönelin" gibi bir ifade ile söylediği zaman; muhakkak ki daha çok dikkat edeceler.muhakkak ki daha çok dikkat edeceler. "Acaba Resûlullah Efendimiz böyle dediğine göre hangi mühim şeyi söyleyecek?" diye. "Acaba Resûlullah Efendimiz böyle dediğine göre hangi mühim şeyi söyleyecek?" diye. Burada da çok mühim şeyler söylüyor. Burada da çok mühim şeyler söylüyor.

 Buyuruyor ki; Buyuruyor ki;

el-Ecvedü Allah. "En cömert olan Allah'tır." el-Ecvedü Allah. "En cömert olan Allah'tır."

 Doğru. Tabi hemen gönlümüz neşe doluyor. Allah'ın nimetlerini hatırlıyoruz.Doğru. Tabi hemen gönlümüz neşe doluyor. Allah'ın nimetlerini hatırlıyoruz. Mevlâmız'ın bize neler, neler, neler ikram ettiğini düşünüyoruz. Mevlâmız'ın bize neler, neler, neler ikram ettiğini düşünüyoruz. Dağlar, denizler, sular, meyveler, yiyecekler, sağlık, âfiyet, çoluk çocuk, huzur, rahat,Dağlar, denizler, sular, meyveler, yiyecekler, sağlık, âfiyet, çoluk çocuk, huzur, rahat, sayılamayacak kadar nimetler var. Her şeyimiz ondan. sayılamayacak kadar nimetler var. Her şeyimiz ondan.

Vücûd cûd-i ilâhî, hayat bahş-i kadîm, dediği gibi Osmanlı şairinin. Vücûd cûd-i ilâhî, hayat bahş-i kadîm, dediği gibi Osmanlı şairinin.

"Varlığımız Allah'ın eseri." "Varlığımız Allah'ın eseri."

 Hayat, Allahu Teâlâ Hazretlerinin ikramı. Tabii ki en cömert Allah.Hayat, Allahu Teâlâ Hazretlerinin ikramı. Tabii ki en cömert Allah. Her şeyimiz Allah'tan, her şeyimizi O veriyor.Her şeyimiz Allah'tan, her şeyimizi O veriyor. Allahu Teâlâ hazretlerinin cömertliği, hiçbir cömerdin cömertliği ile mukayese edilemez. Allahu Teâlâ hazretlerinin cömertliği, hiçbir cömerdin cömertliği ile mukayese edilemez.

 "En cömert Allah'tır." "En cömert Allah'tır."

 Peygamber Efendimiz, bunu üç defa ifade buyurmuş. Peygamber Efendimiz, bunu üç defa ifade buyurmuş.

el-Ecvedü Allah, el-ecvedü Allah, el-ecvedü Allah.el-Ecvedü Allah, el-ecvedü Allah, el-ecvedü Allah. "En cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır" buyurmuş. "En cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır" buyurmuş.

 Sonra? Sonra?

Ve ene ecvedü veledü Âdem. "Âdem'in evlatlarının en cömerdi de benim." Ve ene ecvedü veledü Âdem. "Âdem'in evlatlarının en cömerdi de benim."

 Evet, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleri son derece cömertti.Evet, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleri son derece cömertti. Onun yanında bulunanlar onun ikramına, ihsanına, lütfuna daima mazhar olurlardı. Onun yanında bulunanlar onun ikramına, ihsanına, lütfuna daima mazhar olurlardı. Verdiği zaman doyurucu ölçülerle verirdi. Verdiği zaman doyurucu ölçülerle verirdi.

Mesela bir keresinde bedevînin birisi; çölden bir kabileden gelmiş olan bir Müslüman,Mesela bir keresinde bedevînin birisi; çölden bir kabileden gelmiş olan bir Müslüman, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in yanına gelince, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in yanına gelince, bakmış orada çok güzel bir koyun sürüsü var. Beğenmiş.bakmış orada çok güzel bir koyun sürüsü var. Beğenmiş. Tabi bedevî olduğu için hayvandan anlıyor. Hayvanın kalitesini bilen bir kimse. Tabi bedevî olduğu için hayvandan anlıyor. Hayvanın kalitesini bilen bir kimse.

 "Aman ya Resûlullah!"Aman ya Resûlullah! Ne kadar güzel bir koyun sürüsü! Koyunlar ne kadar güzel, ne kadar kıymetli!" demiş. Ne kadar güzel bir koyun sürüsü! Koyunlar ne kadar güzel, ne kadar kıymetli!" demiş.

 Beğenmiş, beğendiğini de böyle ifade edince;Beğenmiş, beğendiğini de böyle ifade edince; Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurmuşlar ki; Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurmuşlar ki;

"Çok mu beğendin?" "Çok mu beğendin?"

"Beğendim, hakikaten güzel." "Beğendim, hakikaten güzel."

"Peki, öyleyse bütün sürüyü sana verdim." "Peki, öyleyse bütün sürüyü sana verdim."

"Bütün sürüyü mü ya Resûlullah?" "Bütün sürüyü mü ya Resûlullah?"

 "Evet, bütün sürüyü verdim." "Evet, bütün sürüyü verdim."

Tabi şaşırmış. Sorusu da ondan; şaşırdığı için soruyor.Tabi şaşırmış. Sorusu da ondan; şaşırdığı için soruyor. Allah Allah! Bütün sürü değil, bir koyun verse razı olur. Allah Allah! Bütün sürü değil, bir koyun verse razı olur. Bir koyunun bir budunu verse evine götürüp de yemek yapılacak kadar bir şey verse razı olur. Bir koyunun bir budunu verse evine götürüp de yemek yapılacak kadar bir şey verse razı olur. Öyle deyince bütün sürüyü veriyor ve Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in Öyle deyince bütün sürüyü veriyor ve Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in bu müstesna ikramıyla, sürüyü almış; akşam sürüyü güderek kabilesine götürmüş. Kabile halkı şaşırmışlar: bu müstesna ikramıyla, sürüyü almış; akşam sürüyü güderek kabilesine götürmüş. Kabile halkı şaşırmışlar:

 "Allah Allah! Bu kardeşimiz kabilemizden sabahleyin elini kolunu sallayarak gitti,"Allah Allah! Bu kardeşimiz kabilemizden sabahleyin elini kolunu sallayarak gitti, akşam bir sürü ile geliyor.akşam bir sürü ile geliyor. Parası yoktu; bu kadar şeyi nasıl sağladı?" Sormuşlar: Parası yoktu; bu kadar şeyi nasıl sağladı?" Sormuşlar:

 "Sen ne yaptın, böyle bir sürüye nasıl sahip oldun?" "Sen ne yaptın, böyle bir sürüye nasıl sahip oldun?"

 Demiş ki; Demiş ki;

 "Hz. Muhammed Mustafa sallalahu aleyhi ve sellem verdi."Hz. Muhammed Mustafa sallalahu aleyhi ve sellem verdi. O vermekten fakir kalmak durumunu düşünmeyen, fakirlikten korkmayan bir kimsenin verişiyle veriyor;O vermekten fakir kalmak durumunu düşünmeyen, fakirlikten korkmayan bir kimsenin verişiyle veriyor; ikramını o kadar bol yapıyor." diye söylemiş. ikramını o kadar bol yapıyor." diye söylemiş.

Evet, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyuruyor ki; Evet, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyuruyor ki;

 "Ben Âdemoğlunun, insan cinsinin en cömerdiyim. Allah en cömerttir. İnsanoğlunun en cömerdi de benim." "Ben Âdemoğlunun, insan cinsinin en cömerdiyim. Allah en cömerttir. İnsanoğlunun en cömerdi de benim."

Demek ki Hz. Âdem yaratıldığı zamandan bugüne kadar pek çok insan gelmiş geçmiş,Demek ki Hz. Âdem yaratıldığı zamandan bugüne kadar pek çok insan gelmiş geçmiş, nice hayır yapan insanlar olmuş, Enbiyâ, Mürselîn, Evliyâ-ı Sâlihîn gelmiş geçmişler nice hayır yapan insanlar olmuş, Enbiyâ, Mürselîn, Evliyâ-ı Sâlihîn gelmiş geçmişler ama onun en cömertinin Peygamber Efendimiz olduğunu ama onun en cömertinin Peygamber Efendimiz olduğunu bu hadîs-i şerîfte anlamış oluyoruz. bu hadîs-i şerîfte anlamış oluyoruz. Peygamber Efendimiz cömertliğin her çeşidiyle Peygamber Efendimiz cömertliğin her çeşidiyle ve güzel huyların her çeşidiyle en üstün numune insan. ve güzel huyların her çeşidiyle en üstün numune insan. Şöyle yüksek yere konulup da numune olarakŞöyle yüksek yere konulup da numune olarak imtisal edilecek ve her hareketi örnek alınacak büyük bir zâttı; imtisal edilecek ve her hareketi örnek alınacak büyük bir zâttı; ahlâkı, tariflere sığmayacak kadar güzel. ahlâkı, tariflere sığmayacak kadar güzel.

Peygamber Efendimiz: "Ecvedhüm min ba'dî" diyor. Peygamber Efendimiz: "Ecvedhüm min ba'dî" diyor.

"Benim bu dünyadaki yaşamımdan sonra, benden sonra en cömert olanları…" "Benim bu dünyadaki yaşamımdan sonra, benden sonra en cömert olanları…"

 Ecvedhüm'deki hüm zamiri âdemoğullarına gidiyor. Ecvedhüm'deki hüm zamiri âdemoğullarına gidiyor.

 "Benden sonra insanların en cömertleri kimlerdir?" "Benden sonra insanların en cömertleri kimlerdir?"

Ecvedhüm min ba'di. Benden sonra insanların en cömerti:" Ecvedhüm min ba'di. Benden sonra insanların en cömerti:"

Racülün alime ilmen. "Bir adamdır ki bilgi sahibi, ilim sahibi, ilim öğrenmiş."Racülün alime ilmen. "Bir adamdır ki bilgi sahibi, ilim sahibi, ilim öğrenmiş." Ve neşere ilmehû. "Ve ilmini başkalarına öğretiyor." Ve neşere ilmehû. "Ve ilmini başkalarına öğretiyor."

Biliyor, öğrenmiş mübarek ve alim. Ondan sonra da etrafına ilim öğrenmek isteyenleri toplamış.Biliyor, öğrenmiş mübarek ve alim. Ondan sonra da etrafına ilim öğrenmek isteyenleri toplamış. İlim öğrenmek isteyene "talebe" diyoruz, dini bakımdan,İlim öğrenmek isteyene "talebe" diyoruz, dini bakımdan, ahlâkî bakımdan yetişmek isteyene de "mürid" diyoruz.ahlâkî bakımdan yetişmek isteyene de "mürid" diyoruz. Talebe, "isteyenler" demek. "Tâlip" kelimesinin çoğulu. Talebe, "isteyenler" demek. "Tâlip" kelimesinin çoğulu.

 Mürid de "isteyen" demek. Talebe bir şeyi talep eden, mürid de bir şeyi irade eden, isteyen.Mürid de "isteyen" demek. Talebe bir şeyi talep eden, mürid de bir şeyi irade eden, isteyen. İkisi de "istemek" mânasına geliyor. İkisi de "istemek" mânasına geliyor.

 Demek ki Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'den sonra gelen insanların en cömerdi kimmiş? Demek ki Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'den sonra gelen insanların en cömerdi kimmiş?

Bir alim ki ilim öğrenmiş ve bu ilmini neşrediyor, yayıyor.Bir alim ki ilim öğrenmiş ve bu ilmini neşrediyor, yayıyor. İlmini başkalarına da aktarıyor, kendisine bırakmıyor. İlmini başkalarına da aktarıyor, kendisine bırakmıyor.

 Yüb'asü yevme'l-kıyâmeti ümmeten vahdehû.Yüb'asü yevme'l-kıyâmeti ümmeten vahdehû. "Kıyamet gününde böyle bir alim, tek başına bir ümmet olarak haşrolacak." "Kıyamet gününde böyle bir alim, tek başına bir ümmet olarak haşrolacak."

İnsanlar nasıl kıyamette grup grup oluyorlarsa başlarında kendilerine önderlik yapmış,İnsanlar nasıl kıyamette grup grup oluyorlarsa başlarında kendilerine önderlik yapmış, etmiş kimseler olmak üzere, hem hayırlı insanlar hem şerli insanlar grup grup haşroluyorlar. etmiş kimseler olmak üzere, hem hayırlı insanlar hem şerli insanlar grup grup haşroluyorlar.

 Ama alim bir grubun altına girmiyor,Ama alim bir grubun altına girmiyor, kendi başına bir ümmet olarak, çok değerli bir varlık olarak haşrolunacak. kendi başına bir ümmet olarak, çok değerli bir varlık olarak haşrolunacak. Bu tabi âhirette âlime ikramdan dolayı oluyor. Bu tabi âhirette âlime ikramdan dolayı oluyor.

 Demek ki burada bir başka çeşit cömertlikle karşılaştık. Demek ki burada bir başka çeşit cömertlikle karşılaştık.

Peygamber Efendimiz cömertliği anlatıyordu. Peygamber Efendimiz cömertliği anlatıyordu.

"En cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır."En cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır. Bundan sonra insan cinsinin en cömerti benim, Bundan sonra insan cinsinin en cömerti benim, benden sonra da insanların en cömerti..." benden sonra da insanların en cömerti..."

 Dikkat ederseniz "şu kadar malı veren" demedi. Dikkatinizi çekmiştir muhakkak. Dikkat ederseniz "şu kadar malı veren" demedi. Dikkatinizi çekmiştir muhakkak.

 İlim öğrenip de öğrendiği ilmi başkalarına da öğretendir. İlim öğrenip de öğrendiği ilmi başkalarına da öğretendir.

 Peygamber Efendimiz de peygamberliği dolayısıyla insanlara Allah'ın emirlerini öğretti.Peygamber Efendimiz de peygamberliği dolayısıyla insanlara Allah'ın emirlerini öğretti. Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in hem sürüler bağışlayacak kadar cömertliği var Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in hem sürüler bağışlayacak kadar cömertliği var hem de bu kendisinin koyduğu ölçüye göre, hem de bu kendisinin koyduğu ölçüye göre, ilim öğrenmek ve öğretmek ölçüsüne göre de insanlara yüzlerle, binlerle, ilim öğrenmek ve öğretmek ölçüsüne göre de insanlara yüzlerle, binlerle, ciltlere sığmayacak kadar öğrettiği maddî, mânevî bilgiler var. ciltlere sığmayacak kadar öğrettiği maddî, mânevî bilgiler var.

 Dünyanın tarihine ait, evvelki ümmetlere ait bilgiler var. Dünyanın sonuna ait bilgiler var.Dünyanın tarihine ait, evvelki ümmetlere ait bilgiler var. Dünyanın sonuna ait bilgiler var. âhirette insanların başına gelecek olaylarla ilgili bilgiler var. Bunların hepsi ilimdir. âhirette insanların başına gelecek olaylarla ilgili bilgiler var. Bunların hepsi ilimdir. Fıkıh ilmidir, Tefsir ilmidir, Hadis ilmidir, Tasavvuf ilmidir… Fıkıh ilmidir, Tefsir ilmidir, Hadis ilmidir, Tasavvuf ilmidir…

 Her ilim, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in hadîs-i şerîflerinden çıkıyor.Her ilim, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in hadîs-i şerîflerinden çıkıyor. Kur'ân-ı Kerîm'in âyetlerini de bize getiren Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz. Kur'ân-ı Kerîm'in âyetlerini de bize getiren Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz. Onları da öğreten yine Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'dir. Onları da öğreten yine Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'dir.

 Demek ki biz burada bir başka çeşit cömertlik gördük.Demek ki biz burada bir başka çeşit cömertlik gördük. İlim öğrenmek ve ilmi öğrenip de başkasına öğretmek çok büyük cömertlik oluyor. İlim öğrenmek ve ilmi öğrenip de başkasına öğretmek çok büyük cömertlik oluyor.

"Biz yaz günlerinde tatili görmüyoruz.""Biz yaz günlerinde tatili görmüyoruz." dersen demek ki dinimizin bizi yetiştirmesi dolayısıyla önemli bir hususta, doğru hareket ediyoruz. dersen demek ki dinimizin bizi yetiştirmesi dolayısıyla önemli bir hususta, doğru hareket ediyoruz.

 Boş geçirmemek lazım. İlim öğrenmek, bir şey öğrenip öğretmek lazım.Boş geçirmemek lazım. İlim öğrenmek, bir şey öğrenip öğretmek lazım. İşte bu öğrenme, öğretme işini de yapmak için fırsatlar lazım. İşte bu öğrenme, öğretme işini de yapmak için fırsatlar lazım.

 İlim için fırsatlardan bir tanesi, boş zamandır.İlim için fırsatlardan bir tanesi, boş zamandır. İnsanın boş zamanı olacak ki kendisini ilim öğrenmeye verebilsin. İnsanın boş zamanı olacak ki kendisini ilim öğrenmeye verebilsin.

 Zamanı yok. Ne yapıyor bu adamcağız? Zamanı yok. Ne yapıyor bu adamcağız?

Ne yapsın? Beş, altı tane çocuğu var. Gidiyor, pazarda hamallık yapıyor, eşya taşıyor.Ne yapsın? Beş, altı tane çocuğu var. Gidiyor, pazarda hamallık yapıyor, eşya taşıyor. Aldığı birazcık parayla çoluk çocuğuna nafaka görürecek, eve yiyecek içecek götürecek. Aldığı birazcık parayla çoluk çocuğuna nafaka görürecek, eve yiyecek içecek götürecek. Kaşını kaldıracak, başını sallayacak durumu yok, kan ter içinde çalışıyor.Kaşını kaldıracak, başını sallayacak durumu yok, kan ter içinde çalışıyor. Sırtında bir tek deri; hani bu fakirin hâlini anlattık. Sırtında bir tek deri; hani bu fakirin hâlini anlattık.

Bir de zengini düşünelim, fabrikatör. Mübarek bazı zenginler vardır.Bir de zengini düşünelim, fabrikatör. Mübarek bazı zenginler vardır. Sabah namazını işyerlerinde kılarlar. Dörtte, beşte işyerlerine giderler, akşama kadar da çalışırlar.Sabah namazını işyerlerinde kılarlar. Dörtte, beşte işyerlerine giderler, akşama kadar da çalışırlar. Fabrikayı idare etmek daha mı kolay? Fabrikayı idare etmek daha mı kolay?

 İnsan fakir oldu mu hiç olmazsa tek başına kendi kendisini idare ediyor.İnsan fakir oldu mu hiç olmazsa tek başına kendi kendisini idare ediyor. Ama fabrikatör olduğun zaman bu sefer bir sürü insanın derdi başında. Ama fabrikatör olduğun zaman bu sefer bir sürü insanın derdi başında. Fabrikanın problemleri olur; elektrik kesilir, vergi gelir,Fabrikanın problemleri olur; elektrik kesilir, vergi gelir, üretimde arıza olur, makineler şöyle olur, böyle olur. üretimde arıza olur, makineler şöyle olur, böyle olur. İşçiler problem çıkarırlar. Ustabaşı bir şikâyet getirir. İşçiler problem çıkarırlar. Ustabaşı bir şikâyet getirir.

 Demek ki derdi çok oluyor.Demek ki derdi çok oluyor. Çalışan insanın çalışması, para kazanması, işini götürmesi için zamanı olmuyor.Çalışan insanın çalışması, para kazanması, işini götürmesi için zamanı olmuyor. Memurun zamanı olmuyor, öğrencinin zamanı olmuyor,Memurun zamanı olmuyor, öğrencinin zamanı olmuyor, öğretmenin zamanı olmuyor. Hani bu dünyadaki eğitimleri söylüyorum. öğretmenin zamanı olmuyor. Hani bu dünyadaki eğitimleri söylüyorum.

 "Hadi evladım namaz kıl, hadi evladım biraz Kur'ân-ı Kerîm'den sureler ezberle." "Hadi evladım namaz kıl, hadi evladım biraz Kur'ân-ı Kerîm'den sureler ezberle."

 "Dersim var, çalışacağım" diyor. "Dersim var, çalışacağım" diyor.

 Hayırlı bir şeyi "yap" dediğin,teklif ettiğin zaman herkes dersini bahane ediyor,Hayırlı bir şeyi "yap" dediğin,teklif ettiğin zaman herkes dersini bahane ediyor, çalışmasını bahane ediyor. çalışmasını bahane ediyor.

 Demek ki tatil çok büyük bir nimet. İyi ki gelişmiş ülkelerde "tatil" denilen bir şey var.Demek ki tatil çok büyük bir nimet. İyi ki gelişmiş ülkelerde "tatil" denilen bir şey var. Hem günün içinde çalışma belli saatlerde oluyor. Dokuzda başlayacaksın, altıda bitireceksin.Hem günün içinde çalışma belli saatlerde oluyor. Dokuzda başlayacaksın, altıda bitireceksin. Hem haftanın sonunda cumartesi, pazar tatili oluyor. Hem haftanın sonunda cumartesi, pazar tatili oluyor. Günün sonunda, "Eviyle meşgul olsun." diye altıdan sonra tatil. Hem de bir de yıllık tatil var. Günün sonunda, "Eviyle meşgul olsun." diye altıdan sonra tatil. Hem de bir de yıllık tatil var.

 Bunların hepsi gelişmiş ülkelerin artı puanları, güzel şeyler.Bunların hepsi gelişmiş ülkelerin artı puanları, güzel şeyler. Bir insana istese de istemese de kurallar, kanunlar çalışma zamanını, Bir insana istese de istemese de kurallar, kanunlar çalışma zamanını, dinlenme zamanını ayırmış oluyor ve dinlenmesini zorla sağlamış oluyor. Cebrî sağlanmış oluyor. dinlenme zamanını ayırmış oluyor ve dinlenmesini zorla sağlamış oluyor. Cebrî sağlanmış oluyor.

 İşte bu güzel! İşte bu güzel!

 Dinlenme zamanını biz ne yapmış oluyoruz? Dinlenme zamanını biz ne yapmış oluyoruz?

 Başka bir güzel çalışmayla, eğitimle sağlamış oluyoruz. Başka bir güzel çalışmayla, eğitimle sağlamış oluyoruz.

Onun için bu tatil köyünde yaptığımız görüşmelerde, ben arkadaşlarıma, il sorumlularına dedim ki; Onun için bu tatil köyünde yaptığımız görüşmelerde, ben arkadaşlarıma, il sorumlularına dedim ki;

 "İnsanları tabaka tabaka düşünün. Çocuklar var, hanımlar var, beyler var."İnsanları tabaka tabaka düşünün. Çocuklar var, hanımlar var, beyler var. Bunların hepsine eğitim yaptırmak lazım." Bunların hepsine eğitim yaptırmak lazım."

 Çocuklar için "yaz okulu" diyoruz. Güzel bir isim, "yaz okulu." Senelerdir yapıyoruz.Çocuklar için "yaz okulu" diyoruz. Güzel bir isim, "yaz okulu." Senelerdir yapıyoruz. Çocukları topluyoruz, yaz günlerinde başka bilgiler öğreniyorlar. Hem de onlara tatlı geliyor. Çocukları topluyoruz, yaz günlerinde başka bilgiler öğreniyorlar. Hem de onlara tatlı geliyor. Çocuklar güzel bir yerde, ağaçlık, yeşillik, manzaralı yerlerde; havanın güzelliğinden,Çocuklar güzel bir yerde, ağaçlık, yeşillik, manzaralı yerlerde; havanın güzelliğinden, manzaranın güzelliğinden memnun, tertemiz hava, hem eğleniyorlar, oyun oynuyorlar, top var, manzaranın güzelliğinden memnun, tertemiz hava, hem eğleniyorlar, oyun oynuyorlar, top var, oyun var, bir taraftan da belli zamanlarda yine eğitim var.oyun var, bir taraftan da belli zamanlarda yine eğitim var. Bir şeyleri eğitip öğretmek var. Bu da yaz okulu. Bir şeyleri eğitip öğretmek var. Bu da yaz okulu.

 Peki, sonra beyler ne yapacak? Peki, sonra beyler ne yapacak?

Beyler için de bir şey hazırlayın. Beyler için de bir şey hazırlayın.

 Hanımlar ne yapacak? Hanımlar ne yapacak?

Hanımlar için de bir eğitim hazırlayın. Allah razı olsun bir tıp öğrencisi bana geldi: Hanımlar için de bir eğitim hazırlayın. Allah razı olsun bir tıp öğrencisi bana geldi:

"Hocam ben bu yaz medreseye gitmek istiyorum." dedi. "Hocam ben bu yaz medreseye gitmek istiyorum." dedi.

"Medrese" dediği yer, Arapça öğretilen, dini bilgiler öğretilen yer. Anlaşılan oraya gitmek istiyor."Medrese" dediği yer, Arapça öğretilen, dini bilgiler öğretilen yer. Anlaşılan oraya gitmek istiyor. Ben hemen arkadaşlara söyledim; "Bakın böyle bir talep var." Ben hemen arkadaşlara söyledim; "Bakın böyle bir talep var."

 Delikanlı kışın çalışmış, tıp tahsili zor bir tahsildir. Sabahtan akşama iyice çalışmak gerekir.Delikanlı kışın çalışmış, tıp tahsili zor bir tahsildir. Sabahtan akşama iyice çalışmak gerekir. Çalışmış, aferin, bir de yazın dini bilgilerini arttırmak istiyor.Çalışmış, aferin, bir de yazın dini bilgilerini arttırmak istiyor. Arapça öğrenecek, fıkıh öğrenecek, tefsir öğrenecek, hadis öğrenecek. Arapça öğrenecek, fıkıh öğrenecek, tefsir öğrenecek, hadis öğrenecek.

 Ne kadar güzel, çok hoşuma gitti. Derhal bizim arkadaşlara dedim ki;Ne kadar güzel, çok hoşuma gitti. Derhal bizim arkadaşlara dedim ki; "Bunun teşkilatını kurun, bunun hazırlığını kurun, Arapça öğrensinler,"Bunun teşkilatını kurun, bunun hazırlığını kurun, Arapça öğrensinler, dini bilgileri öğrensinler delikanlılar, hanımlar bir şey öğrensinler,dini bilgileri öğrensinler delikanlılar, hanımlar bir şey öğrensinler, beyler bir şey öğrensinler, çocuklar bir şey öğrensinler." beyler bir şey öğrensinler, çocuklar bir şey öğrensinler."

 Benim bu konuşmamdaki kararımı, siz de duyuyorsunuz, inşaallah vakit de geçmiş değil.Benim bu konuşmamdaki kararımı, siz de duyuyorsunuz, inşaallah vakit de geçmiş değil. Böylece topluca güzel eğitimler yapılsın. Böylece topluca güzel eğitimler yapılsın.

 Neden? Neden?

Çünkü insanların en cömerti Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'den sonra kimmiş? Çünkü insanların en cömerti Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'den sonra kimmiş?

Bir ilim öğrenip de bunu neşreden, başkalarına anlatanmış.Bir ilim öğrenip de bunu neşreden, başkalarına anlatanmış. Bu kimse kıyamet gününde tek başına bir ümmet olarak haşrolunacakmış. Bu kimse kıyamet gününde tek başına bir ümmet olarak haşrolunacakmış. Allah ona çok müstesna bir makam ve mevki verecekmiş. Allah ona çok müstesna bir makam ve mevki verecekmiş.

 Bu hadîs-i şerîften bunu görüyoruz.Bu hadîs-i şerîften bunu görüyoruz. Ne kadar güzel, ne kadar sevindirici, insanın gece gündüz ilimle meşgul olası geliyor. Ne kadar güzel, ne kadar sevindirici, insanın gece gündüz ilimle meşgul olası geliyor. Hakikaten de insanın elinden kitap düşmemeli,Hakikaten de insanın elinden kitap düşmemeli, fırsat bulunca okumalı, yazmalı, öğrenmeli ve öğrendiklerini de öğretmeli. fırsat bulunca okumalı, yazmalı, öğrenmeli ve öğrendiklerini de öğretmeli.

Bir cömertlik. Peygamber Efendimiz bunu söyledi. Bir cömertlik. Peygamber Efendimiz bunu söyledi.

 Demek ki ilim öğrenmek, öğretmek cömertlikmiş. Demek ki ilim öğrenmek, öğretmek cömertlikmiş.

 1. Kimisinin parası vardır, hayır yapar, sadaka verir, zekât verir. Böylece cömertliğini gösterir.1. Kimisinin parası vardır, hayır yapar, sadaka verir, zekât verir. Böylece cömertliğini gösterir. Nitekim Peygamber Efendimiz yoksullara sürüler bağışlamış,Nitekim Peygamber Efendimiz yoksullara sürüler bağışlamış, isteyenlere ne isterlerse vermiş, isteyeni boş çevirmemiş. isteyenlere ne isterlerse vermiş, isteyeni boş çevirmemiş.

 Kendisi evinde, yanında bir şey depo etmemiş, geldiği gün fukaraya dağıtmış.Kendisi evinde, yanında bir şey depo etmemiş, geldiği gün fukaraya dağıtmış. Yoksa Resûlullah Efendimiz'e çok şeyler geliyordu. Ashabın zenginleri de vardı. Yoksa Resûlullah Efendimiz'e çok şeyler geliyordu. Ashabın zenginleri de vardı. Ama Ashabın zenginleri de Peygamber Efendimiz gibi bir prensip, bir kâide benimsemişler: Ama Ashabın zenginleri de Peygamber Efendimiz gibi bir prensip, bir kâide benimsemişler:

 Ellerindeki nimetleri bir gün yanlarında tutmamışlar; hemen fukaraya intikal ettirmişler, dağıtmışlar.Ellerindeki nimetleri bir gün yanlarında tutmamışlar; hemen fukaraya intikal ettirmişler, dağıtmışlar. Yığınla gelse, bir halının, örtünün üstüne yığılmış bile olsa, Yığınla gelse, bir halının, örtünün üstüne yığılmış bile olsa, gelen şeyler, imkânlar hemen fukaraya dağıtılmış. gelen şeyler, imkânlar hemen fukaraya dağıtılmış.

 Tamam, bunlar bir cömertlik; mal vermek, para vermek, Tamam, bunlar bir cömertlik; mal vermek, para vermek, buğday vermek, işte ne varsa dağıtılma imkânı olan şeyleri vermek. buğday vermek, işte ne varsa dağıtılma imkânı olan şeyleri vermek.

 Peygamber Efendimiz sürülerle vermiş, bir kişiye sürüyü toptan vermiş; misaller böyle.Peygamber Efendimiz sürülerle vermiş, bir kişiye sürüyü toptan vermiş; misaller böyle. Ama burada Peygamber Efendimiz başka bir cömertlikten bahsediyor.Ama burada Peygamber Efendimiz başka bir cömertlikten bahsediyor. "İlim cömertliği" ilim öğrenip başkasına öğretmek cömertliği. Bu cömertliği de kaçırmayalım. "İlim cömertliği" ilim öğrenip başkasına öğretmek cömertliği. Bu cömertliği de kaçırmayalım.

Ben cömertliğin çeşitlerini bilirdim de kitaplardan okumuştuk. Ben cömertliğin çeşitlerini bilirdim de kitaplardan okumuştuk.

 Cömertlik üç çeşittir: Cömertlik üç çeşittir:

 "Mal cömertliği, ten cömertliği, can cömertliği." diye bazılarınıda söylerdim. "Mal cömertliği, ten cömertliği, can cömertliği." diye bazılarınıda söylerdim.

 Mal cömertliği: Mal cömertliği:

 Mal olunca malından sağa sola vermek, hayır hasenât yapmak. Mal olunca malından sağa sola vermek, hayır hasenât yapmak.

 Ten cömertliği: Ten cömertliği:

 Ten, Arapça'da "vücut" demek. Ten cömertliği; vücuduyla hayra koşmak, hizmet etmek.Ten, Arapça'da "vücut" demek. Ten cömertliği; vücuduyla hayra koşmak, hizmet etmek. Onun bunun hayrına hizmetine gayret sarf etmek, oraya gitmek, buraya gitmek, çalışmak, çabalamak. Onun bunun hayrına hizmetine gayret sarf etmek, oraya gitmek, buraya gitmek, çalışmak, çabalamak.

 Bu da ten cömertliği. Bu da ten cömertliği.

 Bazısının parası yoktur ama iş bilir, hizmet ehlidir, hizmette sevap kazanır, ecir kazanır. Bazısının parası yoktur ama iş bilir, hizmet ehlidir, hizmette sevap kazanır, ecir kazanır.

 Can cömertliği bir de; canını Allah yoluna vermek, feda etmek, şehit olmak mânasına geliyor. Can cömertliği bir de; canını Allah yoluna vermek, feda etmek, şehit olmak mânasına geliyor.

 Şimdi bu hadîs-i şerîften cömertliğin çeşitlerinden birisi olarak,Şimdi bu hadîs-i şerîften cömertliğin çeşitlerinden birisi olarak, bir de ilim öğrenmek ve öğretmenin en büyük cömertlik olduğunu,bir de ilim öğrenmek ve öğretmenin en büyük cömertlik olduğunu, ilim yaymanın en büyük cömertlik olduğunu öğrenmiş oluyoruz. ilim yaymanın en büyük cömertlik olduğunu öğrenmiş oluyoruz.

 "Derinlemesine her yönüyle öğrenirler." diye,"Derinlemesine her yönüyle öğrenirler." diye, derhal üniversitede vazife almaya, hoca olmaya teşvik ediyorum. derhal üniversitede vazife almaya, hoca olmaya teşvik ediyorum. "İyi yetişsinler, kaliteli olsunlar, seviyeli olsunlar,"İyi yetişsinler, kaliteli olsunlar, seviyeli olsunlar, yüksek, derin bilgilerle mücehhez olsunlar." diye. yüksek, derin bilgilerle mücehhez olsunlar." diye.

 Onun için Allah'a hamd u senâlar olsun ki bu çok güzel bir yol. Hepinize bunu tavsiye ederim. Onun için Allah'a hamd u senâlar olsun ki bu çok güzel bir yol. Hepinize bunu tavsiye ederim.

 İlmin yaşı yok, bir sınırı yok.İlmin yaşı yok, bir sınırı yok. Beşikten mezara kadar ilim öğrenilir ve insan emekli de olsa bir şeyler öğrenebilir. Beşikten mezara kadar ilim öğrenilir ve insan emekli de olsa bir şeyler öğrenebilir. Bir de hangi meslekten olursa olsun, o meslekle ilgili bilgileri toplayabilir. Bir de hangi meslekten olursa olsun, o meslekle ilgili bilgileri toplayabilir.

 Marangoz olsa bile marangozlukla ilgili bilgileri toplar, marangozculukta bir tane olur.Marangoz olsa bile marangozlukla ilgili bilgileri toplar, marangozculukta bir tane olur. Demirci de olsa demirle ilgili bilgileri toplar, incelikleri öğrenir, yaptığı demirler en kaliteli olur.Demirci de olsa demirle ilgili bilgileri toplar, incelikleri öğrenir, yaptığı demirler en kaliteli olur. Bir püf noktasını bulur, bir ilave yapar, Bir püf noktasını bulur, bir ilave yapar, demiri başkalarınkinden daha güzel olur. Daha iyi işler. demiri başkalarınkinden daha güzel olur. Daha iyi işler.

Demek ki her meslekten insanın ilmini artırmaya çalışması lazım.Demek ki her meslekten insanın ilmini artırmaya çalışması lazım. Bu ilmi öğrenmek ve başkasına öğretmek. Sanatkârsa, çırağına öğretmesi de ilmi neşretmesi oluyor.Bu ilmi öğrenmek ve başkasına öğretmek. Sanatkârsa, çırağına öğretmesi de ilmi neşretmesi oluyor. Öğretmense sınıfları toplayıp hoca ise yazın çocukları camiye toplayıp ilim öğretmesi… Öğretmense sınıfları toplayıp hoca ise yazın çocukları camiye toplayıp ilim öğretmesi…

 Bunların hepsi ne oluyor? Bunların hepsi ne oluyor?

Birer cömertlik numunesi oluyor. Birer cömertlik numunesi oluyor.

 En büyük cömertlik de ilim yaymak.En büyük cömertlik de ilim yaymak. Çünkü ilim yayıldı mı insanlar ilmen yükseldi mi kuvvetli olur, ilerler,Çünkü ilim yayıldı mı insanlar ilmen yükseldi mi kuvvetli olur, ilerler, yükselir dünyanın ileri gelen ülkeleri hâline gelir. yükselir dünyanın ileri gelen ülkeleri hâline gelir.

"Ümmetin insanlarından en cömerdi; ilim öğrenen ve öğrendiği ilmi neşredendir. "Ümmetin insanlarından en cömerdi; ilim öğrenen ve öğrendiği ilmi neşredendir. Kıyamet gününde bu şahıs tek başına bir ümmet olarak haşrolunacak. Kıyamet gününde bu şahıs tek başına bir ümmet olarak haşrolunacak. Allah ona hususî makam verecek, Allah ona hususî makam verecek, hususî ikramda bulunacak ve onu ayrıca değerlendirecek." diye öğrenmiş oluyoruz. hususî ikramda bulunacak ve onu ayrıca değerlendirecek." diye öğrenmiş oluyoruz.

"Öldürülünceye, şehit oluncaya kadar canıyla fî sebîlillâhi Allah yolunda cömertlik yapıyor."" "Öldürülünceye, şehit oluncaya kadar canıyla fî sebîlillâhi Allah yolunda cömertlik yapıyor.""

Evet demek ki can cömertliği dediğimiz şeyi burada Peygamber Efendimiz anlattı. Evet demek ki can cömertliği dediğimiz şeyi burada Peygamber Efendimiz anlattı.

 Bir insan niçin savaşıyor, niçin canını feda ediyor? Bir insan niçin savaşıyor, niçin canını feda ediyor?

Asrımızda bunun cevabını arıyorsanız Bosna Hersek'e bakın. Toplu halde yaşıyorlardı;Asrımızda bunun cevabını arıyorsanız Bosna Hersek'e bakın. Toplu halde yaşıyorlardı; Sırplar, Hırvatlar, Boşnaklar ama birden Sırplar; Sırplar, Hırvatlar, Boşnaklar ama birden Sırplar; "Büyük Sırbistan'ı koruyacağım." derken Boşnak kardeşlerimizden yüz binlercesini şehit ettiler. "Büyük Sırbistan'ı koruyacağım." derken Boşnak kardeşlerimizden yüz binlercesini şehit ettiler.

 Ne kadar kötülükler yaptılar.Ne kadar kötülükler yaptılar. Yaktılar, yıktılar, Mostar köprüsünü harap ettiler, minareleri yıktılar, camileri bombaladılar.Yaktılar, yıktılar, Mostar köprüsünü harap ettiler, minareleri yıktılar, camileri bombaladılar. Müslümanların tarihinde hiç görülmemiş şeyler. İslâm tarihinde ibadethaneyi yıkmak yoktur. Müslümanların tarihinde hiç görülmemiş şeyler. İslâm tarihinde ibadethaneyi yıkmak yoktur. Kilise vesaireyi yıkmak yoktur. Ama onlar yaktılar. Kilise vesaireyi yıkmak yoktur. Ama onlar yaktılar.

 Demek ki müslümanlar en medenî imiş; bunu gördük. Demek ki müslümanlar en medenî imiş; bunu gördük.

 Zavallı Boşnaklar ne yaptılar? Zavallı Boşnaklar ne yaptılar?

Mecburen silaha sarıldılar, şehit oldular ama bir kısmı toparlandı.Mecburen silaha sarıldılar, şehit oldular ama bir kısmı toparlandı. Eğer Avrupalılar hainlik etmeselerdi,Eğer Avrupalılar hainlik etmeselerdi, eğer ellerine eşit silahlar geçebilseydi... eğer ellerine eşit silahlar geçebilseydi...

Sırplar Ruslar'dan yardım alıyor. Hırvatlar, Avrupalılardan yardım alıyor.Sırplar Ruslar'dan yardım alıyor. Hırvatlar, Avrupalılardan yardım alıyor. Ama Boşnaklar, silah ambargosu altında.Ama Boşnaklar, silah ambargosu altında. Bu ambargoya rağmen, en zor imkânlarla,Bu ambargoya rağmen, en zor imkânlarla, bizim İstiklal Harbimiz gibi çarpıştılar, kendilerini kurtarmaya çalıştılar. bizim İstiklal Harbimiz gibi çarpıştılar, kendilerini kurtarmaya çalıştılar.

 Demek ki harp oluyor. Demek ki harp oluyor.

 Hani Avrupalıların bir sözü vardır: Hani Avrupalıların bir sözü vardır:

 İslâm kılıç dini! İslâm kılıç dini!

 Gel de İslâm'ın kılıç dini olmasını beğenme! Gel de İslâm'ın kılıç dini olmasını beğenme!

 Mümkün mü? Mümkün mü?

Düşman saldırıyor, ne yapacak? Düşman saldırıyor, ne yapacak?

Zavallı Boşnak ne yapacak? Zavallı Boşnak ne yapacak?

Evinde oturuyordu; buyur, komşusu eline silahı aldı, onu kesmeye geliyor, bu zavallı ne yapsın? Evinde oturuyordu; buyur, komşusu eline silahı aldı, onu kesmeye geliyor, bu zavallı ne yapsın?

 İşte Çeçenistan. İstiklâlini istiyor. İşte Çeçenistan. İstiklâlini istiyor.

 "Bu ülkeler tarih boyunca benim dedelerimin ülkesi olmuştur. Ruslar gelmiş, istila etmiş."Bu ülkeler tarih boyunca benim dedelerimin ülkesi olmuştur. Ruslar gelmiş, istila etmiş. Şimdi ben de hürriyetimi istiyorum." diyor. Şimdi ben de hürriyetimi istiyorum." diyor.

 Bu onun en tabi hakkı. Çünkü zorbalıkla elinden alınmış. Neler oldu, ne kıyametler koptu.Bu onun en tabi hakkı. Çünkü zorbalıkla elinden alınmış. Neler oldu, ne kıyametler koptu. Nice canlar feda oldu, şehit oldu. Nice canlar feda oldu, şehit oldu.

 O halde İslâm çok güzel din. Hayatı tabi olarak görüyor. O halde İslâm çok güzel din. Hayatı tabi olarak görüyor. Hayatın tabi şartlarına göre müslümanı yetiştiriyor. Biz de öyle.Hayatın tabi şartlarına göre müslümanı yetiştiriyor. Biz de öyle. Bosna'da bu olayları gördükten sonra biliyorsunuz, neşriyatımızı takip ediyorsunuz,Bosna'da bu olayları gördükten sonra biliyorsunuz, neşriyatımızı takip ediyorsunuz, müslümanların her yerde savaşa hazırlıklı bulunmasını söyledim ve her yerde o şairin mısrasını yazdım. müslümanların her yerde savaşa hazırlıklı bulunmasını söyledim ve her yerde o şairin mısrasını yazdım.

Hazır ol cenge, eğer ister isen sulh u salâh. Hazır ol cenge, eğer ister isen sulh u salâh.

 "Sulhu salah istiyorsan, iyi hoşluk istiyorsan, cenge hazır ol da düşman saldırmaya cesaret edemesin." "Sulhu salah istiyorsan, iyi hoşluk istiyorsan, cenge hazır ol da düşman saldırmaya cesaret edemesin."

 Gevşek olduğun zaman, silahsız olduğun zaman, hazırlıksız olduğun zaman, tamah ediyor, heves ediyor;Gevşek olduğun zaman, silahsız olduğun zaman, hazırlıksız olduğun zaman, tamah ediyor, heves ediyor; "Şunun ülkesini alayım, canını yakayım, buralara sahip olayım." diye, saldırıyor. "Şunun ülkesini alayım, canını yakayım, buralara sahip olayım." diye, saldırıyor. Hazırlandığın zaman böyle bir şey yapamıyor. Hazırlandığın zaman böyle bir şey yapamıyor.

 Onun için bak, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleriOnun için bak, Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleri bu hadîs-i şerîfin ikinci bölümünde de en cömert insanın ikinci cinsini söylüyor. bu hadîs-i şerîfin ikinci bölümünde de en cömert insanın ikinci cinsini söylüyor.

 Birinci cinsi, ilim öğrenip öğreten. İkinci cinsi de; canıyla nefsini feda ederek yaparsa olur. Birinci cinsi, ilim öğrenip öğreten. İkinci cinsi de; canıyla nefsini feda ederek yaparsa olur.

 Hangi yolda? Hangi yolda?

Fî sebîlillah. "Allah yolunda." Fî sebîlillah. "Allah yolunda."

 "Müslümanlar kurtulsun, hak hakikat galip gelsin, bâtıl mağlup olsun, şirk küfür yok olsun." diye"Müslümanlar kurtulsun, hak hakikat galip gelsin, bâtıl mağlup olsun, şirk küfür yok olsun." diye Allah yolunda cihat ediyor. Allah yolunda cihat ediyor.

Hatta yuktele. Hatta yuktele.

Bu işin şakası yok. Bu işin şakası yok.

 "Hayatımı koruyayım da, kendimi siperin arkasına çekeyim de,"Hayatımı koruyayım da, kendimi siperin arkasına çekeyim de, canımı kurtarayım da savaştan geri döneyim" diye de düşünmüyor. canımı kurtarayım da savaştan geri döneyim" diye de düşünmüyor.

 Ölünceye kadar bu yolda çarpışıyor, çarpışıyor, canını feda edip şehit oluyor. Ölünceye kadar bu yolda çarpışıyor, çarpışıyor, canını feda edip şehit oluyor.

 İşte bu da cömertliğin bir çeşidi olarak Peygamber Efendimiz tarafından bildiriliyor. İşte bu da cömertliğin bir çeşidi olarak Peygamber Efendimiz tarafından bildiriliyor.

Demek ki en cömert Allah'tır.Demek ki en cömert Allah'tır. Şüphe yok amennâ ve saddaknâ en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır. Şüphe yok amennâ ve saddaknâ en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır, en cömert Allah'tır.

 Yaratıkların, kulların en cömerdi de Peygamberi Zîşânımız'dır.Yaratıkların, kulların en cömerdi de Peygamberi Zîşânımız'dır. Çünkü cömertliğin her çeşidiyle bize numune-i imtisal olmuştur. Çünkü cömertliğin her çeşidiyle bize numune-i imtisal olmuştur.

 Peygamber Efendimiz'den sonra insanların en cömerdi; ilim öğrenip öğreten, talebe yetiştiren,Peygamber Efendimiz'den sonra insanların en cömerdi; ilim öğrenip öğreten, talebe yetiştiren, ilmi yayandır ve canını Allah yolunda feda eden cömert kişidir ki insanın en kıymetli, ilmi yayandır ve canını Allah yolunda feda eden cömert kişidir ki insanın en kıymetli, en aziz varlığı canıydı. Canını Allah yoluna verebildi. Tabi o da en cömert kimsedir. en aziz varlığı canıydı. Canını Allah yoluna verebildi. Tabi o da en cömert kimsedir.

 Allahu Teâlâ hazretleri cümlemizi, cümlenizi ilim öğrenen, öğreten kullarından eylesin.Allahu Teâlâ hazretleri cümlemizi, cümlenizi ilim öğrenen, öğreten kullarından eylesin. Elindeki maddî imkânlarıyla hayır hasenât yapan, yoksulları fakirleri kayıran, kollayan, Elindeki maddî imkânlarıyla hayır hasenât yapan, yoksulları fakirleri kayıran, kollayan, cömertlik yapan Allah'ın kendisine verdiğinden,cömertlik yapan Allah'ın kendisine verdiğinden, Allah'ın kendisine yaptığı cömertlikten, başka insanları faydalandıran kimse eylesin. Allah'ın kendisine yaptığı cömertlikten, başka insanları faydalandıran kimse eylesin.

 Allah cümlemize yurtlarımızda sulh u sükûn içinde, huzur ve saadetle yaşamayı nasip eylesin. Allah cümlemize yurtlarımızda sulh u sükûn içinde, huzur ve saadetle yaşamayı nasip eylesin.

 Ama müslümanın vazgeçilmez şartını hiç unutmayın. Ama müslümanın vazgeçilmez şartını hiç unutmayın.

 Amerikalıya, Avrupalıya bakın, nasıl onlar bizim elimizde olmayan silahları yaptılar? Amerikalıya, Avrupalıya bakın, nasıl onlar bizim elimizde olmayan silahları yaptılar?

 Nasıl atom silahını vesaireyi elde ettiler. Tabi şimdi silahı başkasına atalım, istemiyor. Nasıl atom silahını vesaireyi elde ettiler. Tabi şimdi silahı başkasına atalım, istemiyor.

 Enerji sıkıntımız var, atom santrali yapacağız. "Atom santralinden, atom bombası yapar." diyeEnerji sıkıntımız var, atom santrali yapacağız. "Atom santralinden, atom bombası yapar." diye bizim enerji sıkıntımızı giderecek olan atom santralini yaptırmamıza engel çıkarıyor, bizim enerji sıkıntımızı giderecek olan atom santralini yaptırmamıza engel çıkarıyor, radyoaktif maddelerin üretimini engelliyor. radyoaktif maddelerin üretimini engelliyor.

 Ama kendisi yapmış, görüyor musun? Ama kendisi yapmış, görüyor musun?

Kendisi kendisini korumak, kollamak için neler yapıyor; ama bizim yapmamızı engelliyor. Kendisi kendisini korumak, kollamak için neler yapıyor; ama bizim yapmamızı engelliyor.

 Demek ki biz dinimizin bize öğrettiği şekilde hareket edeceğiz ve silah bakımından da kuvvetli olacağız,Demek ki biz dinimizin bize öğrettiği şekilde hareket edeceğiz ve silah bakımından da kuvvetli olacağız, ordumuz da kuvvetli olacak. ordumuz da kuvvetli olacak. Bütün ordulardan da kuvvetli olacak, teçhizat bakımından da en ileri teçhizata sahip olacağız. Bütün ordulardan da kuvvetli olacak, teçhizat bakımından da en ileri teçhizata sahip olacağız.

 Kuvvetli olacağız, sulh içinde yaşayacağız. O zaman düşman bir şey yapamayacak, hücum edemeyecek. Kuvvetli olacağız, sulh içinde yaşayacağız. O zaman düşman bir şey yapamayacak, hücum edemeyecek.

 Bir de dünyanın herhangi bir yerinde haksız bir şey oluyorsaBir de dünyanın herhangi bir yerinde haksız bir şey oluyorsa -bak Kore'de bile gazilerimiz, şehitlerimiz var.-bak Kore'de bile gazilerimiz, şehitlerimiz var. Kore'ye dahi gittik. Kore'ye dahi gittik. Bizim milletimizin evlatları orada da destanlar yazdı.- (buna da mâni olmaya çalışacağız.) Bizim milletimizin evlatları orada da destanlar yazdı.- (buna da mâni olmaya çalışacağız.)

 Allahu Teâlâ hazretleri rızası yolunda yürüyenlerden eylesin.Allahu Teâlâ hazretleri rızası yolunda yürüyenlerden eylesin. Sulh ve sükun içinde yaşayanlardan eylesin. Belalara, musibetlere, fitnelere uğratmasın.Sulh ve sükun içinde yaşayanlardan eylesin. Belalara, musibetlere, fitnelere uğratmasın. Ama hayatta böyle şeyler de oluyorsa hazırlıklı olmayı nasip etsin. Ama hayatta böyle şeyler de oluyorsa hazırlıklı olmayı nasip etsin.

 Allah cümlenizden razı olsun, cümlenizi iki cihan saadetine erdirsin.Allah cümlenizden razı olsun, cümlenizi iki cihan saadetine erdirsin. Cennetiyle, cemaliyle müşerref eylesin. Cennetiyle, cemaliyle müşerref eylesin.

Cumanızı tekrar tebrik ederim. Beni de dualarınızdan unutmamanızı rica ederim. Cumanızı tekrar tebrik ederim. Beni de dualarınızdan unutmamanızı rica ederim.

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh. es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh.

Hicri Yeni Yıl ve Aşure
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri
İstanbul

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu