Müslümanın Özellikleri

Mehmed Zahid KOTKU

Hadis Dersleri (MZK)

29 Rebîü'l-Âhir 1392 / 11.06.1972
İskenderpaşa Camii/ İstanbul

İçerik

Müslüman Müslümanın Kardeşidir

Hayra Delâlet Eden İşleyen Gibidir

Müslüman Müslümanın Ayıbını Örter

Müslüman, Kardeşini Tahkir Etmez!

En Güzel Yol SAS Efendimiz’in Yolu

Cuma’nın Hazırlığı Perşembeden Yapılır

Ölürken A’zâların Birbiriyle Vedâlaşması

Müslümanlar Başkalarına Karşı Tek Eldir

Açıklama

Gönül dostu, âlim Mehmed Zahid Kotku Hocamız İskenderpaşa Camii’nde 1958’den 1977 yılına kadar Ramûzü’l-Ehâdîs isimli hadis kitabından dersler yapmıştır. Ahmed Ziyâeddin Gümüşhanevî'nin derlediği Râmûzü’l-Ehâdis, alfabetik olarak sıralanmış hadislerden oluşmaktadır.

İlk zamanlar düzenli olarak Pazar günleri ikindiden sonra bir saat, Cuma günleri öğleden önce 45 dakika hadis dersleri yaparlarken, son yıllarında hadis derslerini Prof. Dr. Mahmud Es’ad Coşan Hocamız’a bırakmışlar, kendileri Cuma namazından sonra 10-15 dakikalık kısa konuşmalar yapmaya başlamışlardır. Bu konuşmalar irticalen yapılmış, bazen bir sahabeden bahsetmişler, bazen güncel bir olayı konu edinmişlerdir. Bu konuşmalar 1978 yılında başlamış, vefatına kadar devam etmiştir. Son konuşmaları vefatından bir hafta önce, 6 Kasım 1980’de Medine’de kaydedilmiştir.
Müslüman Müslümanın Kardeşidir, Hayra Delâlet Eden İşleyen Gibidir, Müslüman Müslümanın Ayıbını | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Müslümanın Özellikleri

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

Eùzü bi’llâhi mine’ş-şeytàni’r-racîm. Bi’smi’llâhi’r-rahmâni’r-rahîm.

El-hamdü li’llâhi rabbi’l-àlemîn... Ve’l-àkıbetü li’l-müttakîn... Ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ seyyidinâ muhammedin ve âlihî ve sahbihî ecmaîn...

İ’lemû eyyühe’l-ihvân... İnne efdale’l-kitâbi kitâbu’llàh... Ve enne efdale’l-hedyi hedyü muhammedin salla’llàhu aleyhi ve sellem... Ve şerre’l-umûri muhdesâtühâ... Ve külle muhdesin bid’ah... Ve külle bid’atin dalâleh... Ve külle dalâletin fi’n-nâr... Ve bi’s-senedi’l-muttasıli ile’n-nebiyyi salla’llàhu aleyhi ve selleme ennehû kàl:

RE. 235/8 El-müslimü ehu’l-müslimi, lâ yazlimühû, ve lâ yüslimühû; men kâne fî haceti ahîhi, kâne’llàhu fî hàcetihî; ve men ferrace an müslimin kürbeten, ferraca’llàhu anhü bihâ kürbeten min kürebi yevme’l-kıyâmeti; ve men setera müslimen, seterahu’llàhu yevme’l-kıyâmeti.

Ahmed ibn Hanbel, Müslim, Buhârî, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî, ve ibn Hibbân an İbn Ömer RA.

Bunu geçen ders her ne kadar okumuşsak da bugün tekrarında fayda gördüm. Onun için bir daha okuyoruz.

Fakat şuna varıyor ki insan, ne kadar söylenirse söylensin, insan bildiğinden de pek dönücü, geçici değil. Herkes bildiğini okuyor yine.

Evet, söylenenler söyleniyor. Duyuyoruz, işitiyoruz. Fakat hareketlerimizi bir türlü ne bildiğimize ne duyduğumuza uydurabildiğimiz yok.

Evet. Kellim kellim lâ yenfa’ derler. Konuş, fayda olmadıktan sonra insan nefesine de acır. Vaktine de acır. Ama vazifemizdir söylemek… Onun için söyleriz. Tutanlar tabii müstefid olur. Tutmazlarsa herkes ondan mes’ul olur.

Müslümanın müslümanın kardeşi olduğunu bilmeyen yoktur. Hemen daha çocuk doğduktan biraz sonra, konuşmaya başlarken “Müslüman müslümanın kardeşi.” (diye söyleriz).

Bunu her müslüman bilir. Köyde de olsa, çoban da olsa, dağda da olsa, nerede olursa olsun bilir ki müslüman müslümanın kardeşidir. Bu tevâtüren gelir bize... Anadan babadan duya duya içimize işlemiştir. Mü’min mü’minin kardeşidir. Müslüman da müslümanın kardeşidir.

Pekâlâ! Var mı böyle bir kardeş göreniniz? “Müslüman müslümanın kardeşidir.” diyerekten müslümanın elinden tutanını görüyor muyuz? “Mümin müminin kardeşidir.” diyerekten birbirimizin elinden tutabiliyor muyuz? Harekâtımız meydanda…

Ama Rasûlüllah SAS buyurmuştur. Biz de duyuracağız. Tevfik, hidayet Allah’tandır. İman bize nasıl Cenab-ı Hak tarafından verilmişse, ahlâklar da böyle taksimdendir.

Kimisine bir isabet etmiştir, kimisine bin isabet etmiştir. Fakat bir isabet eden onu bine çıkarmak için gayret edecek. Bin de on bine çıkarmaya gayret edecek. Uğraşma yeri, cihat yeri.

Müslüman müslümanın kardeşi olunca ne yapmak lazım geliyor? RE. 235/8 ... La yazlimuhû ... Ona zulmetmez.

Zulüm; işkence, azap, eziyet, fenalık… Her çeşidi içine girer. Bir müslüman bir müslümana bunların hiçbirisini yapamaz.

RE. 235/8 ... Velâ yüslimuhu ... Birisi eziyet ediyor. Zulmediyor, dövüyor, vuruyor… Müslüman onu, ona bırakmaz. O dövülsün, sövülsün, vurulsun, kırılsın; o da karşıda seyirci kalsın… RE. 235/8 ... Velâ yüslimuhu ... Bunu tehlikeye ilka etmezmiş onu.

Bununla beraber, RE. 235/8 ... ve men kâne fî haceti ahîhi ... Bir müslüman, bir müslüman kardeşinin hacetinde, hizmetinde bulunuyor. Kardeşinin hizmetlerini görmeye nefsini vakfetmiş. Kimin ne işi varsa onu görmeye geliyor. Bu iyi de fakat herkesin hâline göre...

Dün bir hanımefendi geldi. Samsun’dan gelmiş hanımefendi. Hanımefendinin içerisine şöyle geliyormuş ki:

“—Git filan yerde fukara var. O fukaranın hacetini bitir!” Kendisinin gücü yetmiyor. Ahmed’e gidiyor diyor ki:

“—Ahmet ver bakalım! Zekâtından mı vereceksin sadakandan mı vereceksin, ne vereceksen ver. Ben bir fakire götüreceğim.”

Tabi kadın bu. Çarşı pazar dolaşıyor ve o ihtiyaç sahiplerinin ihtiyacını görüveriyormuş. Fakat akraba-i taallukatı tabi onun bu hâline kızmışlar;

“—Biz seni kardeşlikten de reddederiz. Ne demek sen böyle kapılardan, sokaklardan dilencilik yapmakla bizim şerefimizi, haysiyetimizi kırıyorsun!” diyerekten.

İnsan, "Ed-dâllü ale’l-hayri kefâilihî" derler. “Hayra delâlet eden, hayrı işleyen gibidir.” Ama şeref ve haysiyeti de kırmamak şartıyla. Şimdi birisi de böyle kardeşinin hacetinde insan devam ediyor. Varlığı var, varlığı nisbetinde yapıyor. Veyahut hayırlara delalet ederekten onun önüne düşüyor.

Çok mühimdir. RE. 235/8 ... kâne’llàhu fî hàcetihî ... Tabi insanın da kendi haceti var. Bu hacetlerini görmek için de kendisine bir yardımcı ve vakit ister. Fakat bu vakitlerini hep başkaları için harcıyor. Kendisinin hacetlerini görmeye vakti kalmıyor. O zaman, RE. 235/8 ... kâne’llàhu fî hàcetihî ... Bunun hacetlerini de gören Allah oluyor.

Bu tebşiratlar çok büyük ve güzel. Hem Buhari hem Müslim’de geçer. Fakat Allah riyadan, gösterişten, bu gibi kötü huylardan da korusun ve kurtarsın… RE. 235/8 ... ve men ferrace an müslimin kürbeten ...

Tabii her birimizin ayrı ayrı sıkıntıları var. Hiç sıkıntısız dünyada insan bulunmaz. Her kim ki bir müslüman kardeşinin bir sıkıntısını gideriveriyor, onu selâmete çıkarıyorsa, çıkarıveriyorsa... Evi yoktur, akşama ekmeği yoktur, hizmet edecek adamı yoktur, çeşitli ihtiyaçlar var. Birisi de böyle bu işlere kendisini vakfetmiş. Para veriyor, yardımda bulunuyor ve saire gibi. RE. 235/8 ... ferraca’llàhu anhü bihâ kürbeten min kürebi yevme’l-kıyâmeti ...

Şimdi kıyamet günü var ya, cümlemizin imanı var el-hamdü lillâh. Allah o gün hepimizin muini olsun… O gün, en sıkıntılı günümüz, en zor günümüz. Orada kimseden kimseye fayda yok. Ne paran fayda eder ne bilgin fayda eder. Orada Allah-u Teàla Celle ve A’lâ’nın lütfu (kurtaracak bizi).

İşte o sıkıntılı gününde;

“—Sen böyle müslümanların hacetlerini bitirmişsin, onları sıkıntılardan kurtarmıştın. Ben de seni sıkıntıdan kurtaracağım!” diyerek kıyamet gününün sıkıntılarından da Allah-u Teàla kurtaracak onu Nasıl kurtaracak? Kurtaracak olan o.

Şimdi bir de şunu dinleyin! Yine hep aynı hadistir:

RE. 235/8 ... ve men setera müslimen ... Ayıpsız insan görebilir misin dünyada? Göremezsin. Ayıpsız insan kat’iyyen göremezsin. Peygamberler müstesna… Hepimiz de kusur doludur. Onun için kendi kusurunu görmeyip de, başkalarının kusurunu görmekle meşgul olan insanları ayıplarlar. Şimdi ayıptır. Sen kusur göreceksen kendi kusurlarını ara, kendi kabahatlerini ara, kendi eksikliklerini ara. Bulursan ne a’lâ, en büyük nimet ve devlettir. Başkalarının kusurunu aramakla memur değilsin. Memur değilsin.

Kim ki böyle kusur görür de, bu gördüğü kusuru başkalarına yaymaz, kusur gördü ama yaymıyor, saklıyor onu, RE. 235/8 ... setera ... örtüyor. İşte RE. 235/8 ... seterahu’llàhu yevme’l-kıyâmeti. Onun da ayıplarını yarın Cenab-ı Hak örtecek.

Şöyle bir rivayete de görmüştüm. Cenab-ı Hak onun kulağına fısıldayacak.

“—Kulum! Sen filan günü filan yerde, filan günü filan yerde, filan günü filan yerde; şöyle, şöyle, şöyle günahları, hataları yapmadın mıydı?”

Kendi duyuyor yani. Başkası duymuyor. Kızaracak tabi. Perişan bir hâle düşecek utancından.

“—Sen filan kişilerin kabahatlerini sakladın, örttün de onun için bugün ben de senin kabahatlerini örtüyorum.” diyecek.

Açığa vurmayacak orada, mahşer yerinde âlemlere… 235/8 ... Seterallah ... Allah cümlemizi affetsin… Şimdi bunu dinlemek hüner değil. İnsanda bir benlik var. İnsan bu benliğini yıkmadıkça insan olamaz. İnsanın insan olması, bu benliğinin yıkılmasına bağlı.

Nasıl yıkılacaksın? Bilgin varsa fena. Paran, servetim varsa o da fena. Para servet olduktan sonra insanın benliğini yıkmak, dağları devirmişten zordur yani. Dağları devirmenin imkanı vardır. Fakat benlikleri yıkmanın imkanı çok zor.

Binaen aleyh, bu benlikler, varlıklar insanın üzerinde oldukça bunlar bir kulaktan girer diğer kulaktan çıkar. bunlar bir kulaktan girer diğer kulaktan çıkar. Vız gelir insana bu. Niçin? Benliğini yıkamamış insan. Benliğini yıkamamış insanın, karşısındakine böyle bu merhameti, bu kaygıyı göstermesi, Allah'ın lütfuna bağlı bir şart.

Bilgi, herkeste var bilgi. Sürüyle bilgi var bugün bizde. Bugünkü bilgi eski zamandaki bilgin adamlarda yoktu. Herif bugün aya bile gidiyor işte. Ne bilgi? Fakat, ahlak namına bir şey yok ortada. Çırılçıplak soyulmuş herkes işte. Ne yapacaksın? Hani bilgi?

Şimdi bunun bir diğeri daha var.

Bunu Hz. Ömer'in oğlu rivayet etti. Şimdi de Hz. Ebû Hureye'nın bir rivayeti daha var ki, çok dikkate şayandır yani. Çok dikkate şayandır. Burada tabi Peygamberimiz'den duyulan sözleri, nakleden zatlar bunlar. Naklediyorlar. Buyuruyor ki Ebû Hureyre:

RE. 235/9 El-müslimü ehu’l-müslimi ... Hz. Ömer'in oğlu nasıl dediyse, bu da aynı söylüyor. Müslüman müslümanın kardeşidir. Bu, bunun bir tabiri. RE. 235/9 ... Lâ yehùnühû ... O, "lâ yazlimuhû" dedi. Bu da, "Lâ yehùnühû" hıyanetlik etmez. Müslüman müslümana katiyyen hıyanetlik etmez. Çünkü kardeşidir.

RE. 235/9 ... Ve lâ yekzibühû ... Onu yalana da nisbet etmez:

“—Bırak yâ, şu yalancı herifi, yalan söylüyor.” (demez).

Müslüman müslüman kardeşine diyemez bu tabiri. Kullanamaz bu tabiri.

RE. 235/9 ... Ve lâ yahzülühû ... Ona yardımı da terk etmez. ""Yahzülü" Yardımı terk etmek. Bunu da yapmaz. Kardeşimdir. Ne zaman yardıma muhtaçsa onun yardımına koşacak. Yahut, onu bir sadahata düşürmez. Niçin?

RE. 235/9 ... Küllü’l-müslimi ale’lmüslimi ... Her Müslüman'ın Müslüman'a... Dikkat edin! Her Müslüman'ın Müslüman'a... RE. 235/9 ... Harâmün ırduhû ... RE. 235/9 ... Harâmün, haramdır. RE. 235/9 ... ırduhû ... İffeti, ırzı, namusu, şerefi, haysiyeti haramdır. Dokunamaz. Malına, canına nasıl dokunamıyorsa, onun izzet, şeref, namus ve iffetiyle de oynayamaz. Bunların adı haramdır. Gerek sen gerek kendisine de ... ashabına da. Ne çoluğuna çocuğuna, ne de geçmişleri olan büyüklere bunu kat’iyyen irtikâp yapamaz, haramdır. Zina nasıl haramsa, içki nasıl haramsa, kumar nasıl haramsa, bu da haram... Kumara haram diyorsun, ayıplıyorsun kumar oynayanı; içki içene haramdır diyorsun, ayıplıyorsun içki içeni… Fakat kendi kardeşin olan müslim kardeşinin ırzına, şerefine, haysiyetine, iffetine taalluk eden birçok yaramaz sözleri söylemekten ne kaçınıyorsun ne de çekiniyorsun… Allah affetsin…

RE. 235/9 ... Ve mâlühû ... harâmün mâlühû; malı da haram. Taarruz edemezsin, elleşemezsin.

“—Onun yüz milyon lirası var yahu, benim yüz kuruşum yok. Nedir bu böyle?” Allah'a şikâyet...

Şikâyeti Allah'a yap. Bülkünün. Mülk onun. İstediğini istediğine verir, istediğinden alır.

“—E canım, yaşayalım biz de biraz!” Yaşa ama kimsenin ne ırzına, ne malına el uzatmamak şartıyla…

Senin Allah-u Teàlâ’nın takdirine rızan yok mu? Kaderine imanın yok mu? Amentüye imanın yok mu? Sen “Lâ ilâhe illa’llah, Muhammedün rasûlü’llah” derken Amentü’yü okumadın mı? Dinlemedin mi?

Eee! Nasıl oluyor da müslüman kardeşinin malına göz dikiyorsun sen? Çalış. Sen de kazan. Bakalım onun yüz milyon lirası onun hakkında hayırlı mı? Yoksa senin yüz kuruşun mu hayırlı? Onun yüz milyonu belki onun aleyhindedir. Senin yüz kuruşun da senin lehindedir.

RE. 235/9 ... Ve demühû ... Kanı da haram. Irzı nasıl haramsa, malı nasıl haramsa kanı da haramdır. Ne vurabilirsin, ne yaralayabilirsin… Tavuk değil ya, insan bu!

Bunu yaratan Allah… Bunun bir tüyünü sen halk edebilir misin? Onu ancak, şeriatın kanunlarında kesilmesi lazım geliyorsa, o fetvasını verir:

“—Bunu kaldırın vücudunu ortadan!” der, kaldırırlar. Yoksa lalettayin sen kızıp da hemen silahını, bıçağını çekip de adam öldürmekle memur değilsin. Sen de o zaman onun yerine cehennemde istediğin kadar kıvranırsın.

Bunlar haram olmakla beraber, RE. 235/9 ... et-takvâ hâhünâ ... Takvâyı, takvâyı gösteriyorsun. ... Bu iç alemi yani. Takvâ dilde değil. Kalıpta, kıyafette de değil. Takvâ'nın mahalli içerisidir. Hüve'l-kalb yani. Takvâ, kalptedir. Fe men kâne fî kalbihi't-takvâ;

Kimin gönlünde, içinde takvası varsa, Allah’tan korkusu varsa, felâ yühakkıra müslimen; hiçbir Müslümanı tahkir edemez. İçinde Allah korkusu olan insanın, imanı olan insanın hiçbir müslümanı tahkire cesareti yoktur. Hakkı olmadığı gibi cesareti de olmaz. Yapamaz onu. El-müttekî lâ yahtekırû müslimen. Müslim'i katiyyen hakir göremez. RE. 235/9 ... Ve eşâra ile’l- kalbi ... Kalbini işaret buyuraraktan; “Takva buradadır. Öyle kalıpta, kıyafette, postta değildir; gönüldedir.” (buyuruyor). Niçin?

Senin gönlünde eğer takvâ varsa, müslüman kardeşlerine karşı daima hürmet, saygı, selamet gösterecek ve yapacak.

Bilgin başta, Servetin var, o da başta. İnsanlık, bu da ayrı iş. İnsanlık ne servetle olur ne de bilgiyle olur. İnsanlık, Allah'ın verdiği bir lütuftur. Bakın şimdi, çok dikkatle dinleyin:

RE. 235/9 ... bi-hasebi’mriin mine’ş-şerri ... Kişiye şer olaraktan yeter. Şerrin sayısı sayılmaz yani. Şerrin sayısı sayılmayacak kadar çoktur. Şer bu. Fenalıklar, kötülükler ne kadar varsa var. Hudutsuz. Fakat sana şer olarak yeter, kâfidir. Sana şer olarak yeter. Kâfidir, ne? RE. 235/9 ... en yahkıra ehàhu’l-müslimi. Hakkara, yühakkiru, tahkîran...

Bir müslüman kardeşini tahkir etmek...

“—Canım benim param var çok. Bilgim de var çok. Bu adam cahilin cahili yahu! Bir şeyi yok. Parası pulu da yok. Evi barkı da yok.” Ne demek bu artık?

Evet bu evi olmayan, barkı olmayan, hiçbir şeyi olmayan, bilgisi olmayan zavallı, Allah-u Teàlâ’nın bir yaratığıdır. Allah yaratmıştır onu öyle. Allah’ın yarattığına karşı sen (mütevazi) olacaksın!

Yoksa insanların kendisinde ne var ki? Kazandığımız servet bugün var yarın yok. İşte ne yapacaksın? Bilgi bugün var, yarın yok. Ama şu hayatı veren, bu hayat içindeki can hayatını, gönül hayatını veren Allah-u Celle ve Âlâ'nın o gönül âlemini kimlere veriyor biliyor musun sen? Ne paralıda vardır o gönül, ne de bilginlerde vardır. Allah’ın gariplerinde öyle bir gönül vardır ki, kainat o gönlün yanında hiç kalır yani. Kainat...

Sen bakarsın ona fakirdir, zayıftır diyerekten hor hakir görürsün. Halbuki onun gönlü Allah ile dopdolu. Senin kâinatına metelik bile verdiği yok. Sen nasıl kalkacaksın da o kardeşini tahkir edeceksin? Onun için bir insana, bir müslümana ve bir kişiye şer olarak yeter ki bir müslüman kardeşini tahkir etsin, hor görsün. “Adam bu da adam mı?” desin. İşte bu benlik denilen sıfat yenilmedikçe; nefis denilen emmare nefis ezilmedikçe mümkün değil.

Dün bir kardeş yolluyor ara sıra yolluyor bize şöyle bir 10-15 sahifelik bir eser. Ne derler ona? Kitabımsı bir şey ama 10-15 sahifeden ibaret.

Bu efendi herhalde genç bir efendi. Çok yeni kelimeleri biliyor. Bütün yeni kelimelerle doldurmuş kitabının içerisini. En büyük hedefi ilmihâl kitapları ve ilim adamları. Bunları hedef almış “Cahil adamlar!” diyerekten.

Bak ne kadar acı şey! İlim adamlarını cehille sıfatlandırıyor. “Cahil adamlar!” diyor. En evvel de demiş ki “Büyük ilmihâl, müftü efendinin [Ömer Nasûhî Bilmen] filan yerdeki filan görüşünden dolayı ne büyük cahillik yapmıştır” diyor.

Hasbuna’llàhi ve ni’mel vekil…

Bizim kıldığımız Cuma namazından sonraki dört rekât namazı çok görüyor. Dört rekât namazı çok görüyor. “Müftü efendi buna neden cevaz verdi?” diye onu cahillikle itham ediyor. Onu cahillikle itham ediyor.

Bu kadar cahillik olmaz yani. Bir kere terbiyesiz. Müslümanların bütün ilim adamlarının hepsini tahkir ediyor ve diyor ki:

“—Yapılan eserler bugün hep para sebebiyle yapılıyor. Para düşmanı bunlar!” diyor.

Canım sen bunların içine girdinde mi, gönüllerini yardın da mı baktın? Bunların yaptıkları eserler para için mi yapılıyor?

Yoo! Onun gayesi, hedefi başka. Bunları hedef tutarak söze başlamış. Arkasından da gelmiş, “Bu tarikatlar var mıydı Rasûlüllah’ın zamanında? Bu mezhepler var mıydı Rasûlüllah’ın zamanında?” Okumadım alt tarafını.

Aptallığı bu kadar yeter insanın. Aptallık için insana bu kadar kelimesi kâfidir. Allah’ın ne zavallı kulları var.

Tarikat ne demektir yani? Her gün biz derse başlarken, "İ’lemû eyyühe’l-ihvân... İnne efdale’l-kitâbi kitâbu’llàh" En efdal olan kitap Allah-u Teàla’nın kitabı olan Kur’anımız.

"Ve enne efdale’l-hedyi" Yolların en iyisi Muhammed SAS’in yoludur. İşte tarikat Yol, tarikat değil mi? En iyi yol Peygamber SAS’in yoludur. Tarikat nedir? Peygamber SAS’in yoludur.

Sen hiç duymadın mı ki aziz kardeş, o Peygamber SAS'in ashabı en-nücûm, diyor Cenâb-ı Peygamber. Bunlar yıldız gibidir. Erişilmez, yüksek, en üstün makamlara nail insanlardır. Yıldız demek, erişilmez yüksek en üstün makamlara nail bahtiyarlardır.

Bi- eyyihim iktedeytüm, ihdeteytüm. Hangisine iktidâ ederseniz hidayeti bulursunuz. Hangisine iktidâ ederseniz, hiçbirini ayırmıyor birinden. Benim ashâbımdan hangisine iktidâ edereniz, uyarsanız mukakkak surette hidayeti bulursunuz.

Ee, bu tarikat nerede kaldı?

Şeriat, tarikat, ma’rifet, hakikat…

Bunlar hakikat mertebesinin en üstün zirvesine çıkmışlar hala sen “Peygamber Efendimiz zamanında çıkmadı” diyorsun. A zavallı! Tarikat ne oluyor? Ma’rifet-i ilahiye’nin yanında, Hakikat-i ilahiye’nin yanında tarikatın adı bile okunmaz. Bunlar tarikatı çoktan aşmışlar. Ma’rifet-i ilahiye’nin üstünde hakikate erişmiş bahtiyarlardır. hangisine uyarsanız siz hidayeti bulursunuz. Bunlar bu lütfa mazhar olan insanlara sen de ki: “O zamanda tarikat var mıydı ya. Bunu nereden çıkardınız siz?”

Eh! Allah sana da selamet versin. Bizim tarikatler bugün taklitten ibaret bir şey. Erbab-ı tarikat böyle mi olur? Erbab-ı tarikat gelseler bizim hepimizi döve döve öldürürler. Ne kılığımız benzer, ne yolumuz benzer, ne yiyişimiz benzer, ne giyişimiz, ne ticaretimiz… Hepsi battal…

Ama erbab-ı tarikatim diyor adam; 5-10 tesbih çekmekle adam erbab-ı tarikatten mi olur? Erbab-ı tarikat demek, Peygamberin yolundan gidebilmektir.

Onun için bir müslüman kardeşini değil değil, Müslüman biri de diyor ki Ebû Hureyre; müslüman kardeşini tahkirdir.

Allah-u Teàla’nın çeşitli mahlûkları var değil mi? Sayısız. O mahluklarından, insandan gayrı, ne çeşitli mahlukları vardır? O mahlûkları bile tahkire hakkımız yoktur.

Şöyle bir hikâye dedemden dinlemiştim. Kitapta da sana gördüm yerini ya. Musa AS işte Cenâb-ı Hak’la mükâleme ediyor, (Cenâb-ı Hak) diyor Musa AS'a:

“—Ya Musa! Beğendiğin bir mahlûku yarın al gel yanında!”

Musa AS dolaşıyor, dolaşıyor, dolaşıyor… “Acaba kimi bulacağım." Hor, fakir… Bir uyuz kelb (köpek) görmüş. Yani hiç hayrı kalmamış kendisine. Takmış boynuna takmasını, sürüklemiş. Aklı başına gelmiş yolda. Demiş:

“—Ben ne yapıyorum yahu! Bu da Allah-u Teàla’nın yarattığı bir mahluk değil mi? Bunun nesini ben beğenmiyorum? Nesini beğenmiyorum? Allah beğenmiş de yaratmış ya. Bir sebebi var bunun yaradılışında. Bu hilkatin bir sebebi var. Bir yaradılışına sebep var. Binaen aleyh, nasıl oluyor da ben bunu en kötü mahlukundur diyerekten huzur-u Rabbü’l Âlemin’e götüreceğim.”

Ha! Pişman olup bırakmış. Kendisine demiş:

“—Ben kendimden daha hakirini bulamadım Ya Rabbi!”

(Cenab-ı Hak buyurdu:) “—Eğer onu getirseydin, seni peygamberlik divanından da silerdim, diyerekten de bir tabir kullanılmış. Onun için biz, hiçbir mahluku insanı değil, hangi mahluk olursa olsun, onların hiçbirisini hor, hakir göremeyiz.

Aklımız ermiyor. Şu ufacık mikrop diyorlar aziz kardeş. Gözümüz de görmüyor. Diyorlar ki, “50 bin defa, 100 bin defa büyütüldüğü hâlde ancak görülebilir” diyorlar. Hatta 200 bin defaya kadar da çıkıyor. 200 bin defa... Arkadaş 200 bin defa, 100 bin defa büyüyecek de ancak göreceksin. Ne demek bu yani? Bu varlıkların sahibi Allah-u Teàla ya. Bak ondan ödümüz kopuyor izim ama. 200 bin defa büyüttüğümüzde ancak görebildiğimiz o mahluktan ödümüz kopuyor. "Aman mikrop bulaşmasın" diyerekten.

Biz de şimdi bugün Cumamızın fadàili hakkında okuyalım: RE. 235/10 El-müslimü yevme’l-cumuati muhrimun ...

Cuma günlerin padişahıdır, seyyidü’l-eyyamdır. Günlerin padişahıdır Cuma. Binaen aleyh, Cuma günü her müslüman işini perşembeden hazırlayacak.

Aziz kardeş! Memleketimiz de yahudiler de var, hıristiyanlar da var. Yahudi, cumartesi günü çalışmayı zül görüyor. Bizim memleketimizde cumartesi günü nasıl kapanıyor dükkanlar görmüyor musun? Git büyük çarşılara; büyük tüccarlar cumartesi kapalı.

“—Neden kapatıyorsun tüccar efendi! Bugün cumartesi. Sen yahudi misin?”

“—Hayır efendim. Ama yahudiler kapalı bugün. Bugün iş yapmak imkanı yok, diyor. Boşu boşuna duracağımıza kapamak iyidir.” diyor.

Memleketimizdeyken bile o Yahudi, cumartesini bize yutturuyor. Müslüman Cumasının kıymetini bilmiyor. Pazar da zaten pazar. Bizim kardeşlerden bir kardeş var da. Otomobil parçaları satar. Onu satıcılar, satıcı olan diğer esnaf o cumartesi de açıyor dükkanını.

“—Açma demişler Cumartesi dükkanını. Seni boykot ederiz.

“—Niçin?”

“—Cumartesi biz kapatıyoruz. Sen bizim müşterimizi çalacaksın sonra Cumartesi açmak suretiyle. Binaen aleyh sen de kapayacaksın bizimle beraber. —"Yok arkadaş ben kapamam. Ben yahudi değilim. Siz Cuma günü kapatırsanız cuma, cumartesi, pazar kapayalım. Cumayı kapatmıyorsanız ben de cumartesiyi kapayamam.”

Bak şimdi insanlar birbirine de nasıl musallat:

“—Cumartesi kapatmıyorsan, biz de seninle alışveriş etmeyiz öyleyse…”

“—Etmeyin! Ne yapalım Rezzak Allah, siz değilsiniz. Siz etmezseniz Allah başka taraftan rızkımızı yollar.”

Ama herkeste bu metanet yok işte. Bu metanet tabi kavi insanlarda olmayınca;

“—Yâhu ben de kapayayım be! Zorluyorlar baksana... Bugün de çalışmayıverelim.”

Çalışma ama cumartesi için çalışmamak abes.

Onun için Cuma, seyyidü’l-eyyamdır. O gün Arafat’taki müslümanlar, hac mevsimindeki müslümanlar nasıl ihramlanmışlarsa, Cuma günü de müslümanlar böyle ihrama girmiş durumdadırlar. İhrama girmiş durumdadırlar.

Onun için, sabahleyin kalkar, guslünü yapar, temiz elbisesini giyer. Mümkün oldukça cuma namazını (kılmak için) erken vakitte camiye girmeye çalışır. “Ezan okunsun da gireyim!” (demek) duafânın işi.

Müslüman ilk vakitte (camiye girer). Eski müslüman Cuma günü camiden çıkmazmış, "Cuma’nın fadailini kaçırmayayım" diyerek. Cuma günü sabah namazından sonra, çıkarsa ancak abdest tazelemek için çıkıyor, yine giriyor içeriye. İlk girenin fadaili şöyle yüksek, ikincininki böyle yüksek, üçüncününki böyle yüksek… Bu fadaili kaçırmamak için. İmana bak!

“—E canım bugün çalışmazsak nafakamız eksilir, Ticaretimize bri şey olur (bir zeval gelir).

Rezzak Allah’tır. O ne takdir ettiyse, o sana geri gelecek. Pakistanlı kardeşler gelir ya ekseriyetle buraya. Dediler ki:

“—Yahu siz işte 3 ay, 5 ay geliyor, buralarda uğraşıyorsunuz. İyi nasihatler etmeye çalışıyorsunuz, pekâlâ… Ama sizin memleketteki işleriniz ne oluyor yani? Bu işlerinizi ne yapıyorsunuz?”

Adamlar bu sözü söylerken bize çok teessüf ettiler.

Yazık, dediler. Biz sizi bizden üstün biliyoruz. Uzun zamanlar siz burada ilim merkezi olaraktan yaşamıştınız. Ama Rezzak’ın Allah olduğunu öğrenememişsiniz. Evet! Biz burada üç ay, beş ay böyle gezeriz. Amerika’ya kadar, şuraya kadar gideriz. Dükkânımız da kapalıdır, ticaretimiz yoktur. Fakat dönünceye kadar kazancımız kâfidir bize. Fakat dükkanınıza gidip de oturduğumuz gün; bir senede ne kazanıyorduk biz, "on bin lira" de… O on bin lira fazlasıyla yine bize gelir. O on bin lira, on iki ayda geleceğine o on bin lira bize üç ayda gelir. Üç ayda, o on bin lira yine gelir bize.”

İman meselesi ayrı.

Onun için, müslüman perşembe gününden tırnaklarını keser. Koltuklarının altını ve edep yerlerini temizler. Haftada bir kere temizlemek efdaldir. 15 günde ortadır. 40 günden sonrası günahtır. Koltukların altı, tırnaklar temizlenir.

Güzel elbiselerini giyer, güzel kokular sürünür. Misvakini de kullanır.

Camiye vakar ile, çocukları varsa yanına onları da alır bir vakar ile “Cenab-ı Hakk’ın huzuruna gidiyorum!” diyerek, özürler dileyerekten, kusurlar dileyerekten gelmeye çalışır.

Ama -şimdi yaz mevsimidir- kısa kollu bir mintan ile efendim saçlar taranmış bir vaziyette, ya taralı ya da taranmamış perişan bir vaziyette Huzur-u Rabbü’l-àlemin’e girilirse, boş gelir boş çıkar. Bir şey alamaz. Çünkü insanın alacağı mükâfat, gösterdiği saygı nisbetindedir. Ne kadar saygısı, hürmeti, tazimi varsa, nisbette bereket alır, feyz alır gider.

“—Canım bu saygının elbiseyle ne alakası var? Saygı gönülden olur. Elbise bunun nesi oluyor. Çıplak da olsan ne olacak?”

Kadınların soyunduğu gibi biz de soyunabiliriz. Beis yok. O sokakta nasıl geziyorsa biz de öyle gezebiliriz.

Biraz düşünürsek, Huzur-u Rabbü’l Âlemin’e gelen bir insanın nasıl şekilde gelmesi daha layıktır? Onu herkes kendisi takdir eder. Bayram günü ne kadar giyinebiliyorsan, süslenebiliyorsan Cuma’ya gelirken de aynı şekilde süslenip öyle gelmek lazım.

RE. 235/10 ... Feizâ sallâ ... Onun için akşamdan Sure-i Kehf’i, akşamdan Sure-i Duhan’ı, Sure-i Feth’i, Tebârekesini (Mülk suresini) Ammesini (Nebe suresini) okur.

Sabahleyin bir de tekrarlar Sure-i Kehf’i. Sure-i Kehf ibretlerle dolu çünkü. Onu aynı zamanda işte aç Türkçe’sinden de oku biraz. Cenab-ı Hak nelere kadir değil. Arkasından Sure-i Duhan’ı oku. Arkasından efendim Tebareke’ni oku, Vakıa’nı oku, Feth’ini oku…

Bunları yaptıktan sonra bir de tesbihini eline alırsın “Hiç olmazsa bugün Cuma’dır. Şu kadar ‘Allah’ diyeyim, bu kadar da ‘Lâ ilâhe illa’llah’ diyeyim, bu kadar ‘Subhàna’llah’ diyeyim.”

“—Hocaefendi ben kimseden izin almadım ki bunları diyeyim.”

Bu da büyük bir yanlış! Allah demek için izin almak ister mi arkadaş? Allah demek için müsade et. Ben namaz kılacağım diyor muyuz bunu ya?

Namazdan daha büyük ibadet mi var bizde? O büyük ibadette ‘Allahu ekber’ diyerek divan-ı ilahiye duruyoruz da, ‘Allah Allah Allah…’ demek için izin arıyoruz. Olur mu bu? O başka iş, bu başka...

Sen “Allah” demekle mükellefsin. Her zaman, her yerde “Allah” diyeceksin, “Lâ ilâhe illa’llah” da diyeceksin, salevât-ı şerifeleri de getireceksin. Bundan dolayı ne bir zarar gelir, ne de bir eksiklik olur. Daha büyük nimetlere mazhar olur!

Fakat RE. 235/10 ... Feizâ sallâ ...

Geldik Cumamıza… Dinledik vaaz, Kur’an dinledik, hatibi dinledik. Cumamız çok güzeldir aziz kardeş.

Bir müslüman üç Cuma birbiri üzerine Cuma’ya gelmezse, onu münafık defterine yazarlar. Onu (mü’min) defterinden silerler. Onda hayır kalmaz yani.

Onun için, müslüman her Cuma dinleyecek. Şimdi eskiden hutbeler Arapça okunurdu. Kimse “Anlamıyoruz!” diyerek kıyamet koparıyordu. Ama şikâyet eden yoktu. Sonra Türkçe’ye çevrildi işte bugün. Mevzular açıklanıyor. Açıklandığı halde elli Cuma olsa, Elli ikidir ya, elli Cuma... Elli mesele öğrenir yani. Her Cuma'da bir meseleyi öğrenirsen on senede beş yüz mesele öğrenir. Yok beş yüz mesele zaten. Hoca olur yani birisi. RE. 235/10 ... Feizâ sallâ ... Cuma’yı kıldık. RE. 235/10 ... fekad ehalle ... Artık ihramdan çıktı bu adam. Arafat’tan döndü, Mina’ya geldi, şeytanını taşladı efendim ihramdan çıktı. Kurbanı da kesti, helâl oldu artık. Tavafını da yaptı. Bu da artık kurtuldu her şeyden.

RE. 235/10 ... Fein celese ilâ en yusalliye’l-asra ... Fakat bu adam içindeki aşkı dolayısıyla Cuma günü camiden çıkmıyor, ikindi vaktine kadar camide ibadetle meşgul oluyor. Çekilmiş bir kenara Kur’an okuyor, tesbih çekiyor, zikrediyor, mütalaa ediyor, namaz kılıyor… Böyle vaktini geçiriyor ikindi vaktine kadar. Zaten bir iki saat ara var.

Neden? Çünkü Cuma içerisinde bir an, bir dakika vardır ki, o dakika içerisinde yapılan dua geri çevrilmez. Leyle-i Kadir ne kadar saklıysa, Cuma içindeki bu an da saklıdır. Allah’ın velileri de insanların arasında saklıdır. O hakir gördüğün kimse belki Allah’ın velisidir, bilinmez. Onun için hiç kimseyi hakir görme, herkese veli gözüyle bak! Zarar etmezsin.

Binaen aleyh ikindi vaktine kadar böyle ibadetle meşgul olursa, o icabet saati denilen saate ulaşmış olur. Büyük bir vurgunculuk yani.

İsm-i Âzam’ı Cenab-ı Hak nasıl sakladıysa, Leyle-i Kadr’i nasıl sakladıysa, velisini nasıl sakladıysa Cuma içindeki bu saati de saklamıştır ki herkes Cuma günü yalvarsın dursun. “Acaba bu saatte benim duam da kabul olur da belki kurtarırım yakayı…” diyerekten.

RE. 235/10 ... Kâne kemen etâ bi-haccetin ve umretin. Hac ile umreyi yapan insan, anadan doğma günahlardan sıyrılıyor, hiçbir şeyi kalmıyor. Hac yaptı mı bir insan, Anadan doğma... Yani anadan doğduğu vakitte nasıl günahsız idi artık şimdi de öyle günahsız. Binaen aleyh Cuma’dan çıkarken de böyle çıkıyor; Tertemiz, hiç günahı kalmamış.

RE. 235/11 El-müslimü izâ hadrathü’l-vefâtü, sellemet aleyhi’l-a’dàu ba’duhâ alâ ba’din ...

Allah… Cenab-ı Hak cümlemize intibahlar, uyanıklıklar lütfetsin. Bu fâni dünya… Eğer ölüm olmasaymış bu dünyada hâlimiz acaba ne olurdu? Bu saati belli olmayan, dakikası belli olmayan ölüm, hepimizin başına gelecek. Bu dar-i imtihanda kazandığımız iyi veya kötü hareketlerimiz ne ise, onunla haşrolacağız. Haşrolunmamız öldüğümüz hâl üzerinedir. Hangi hal üzerine (gittiysek)... İyi hal üzerine mi gittik, yoksa kötü hâl üzerine mi gittik?

“—Lâ ilâhe illa’llah” demek kolaydır.

Onu deriz inşallah. Fakat halimiz Lâ ilâhe illa’llah’a uygun mu, değil mi; iş burada ayrılıyor. “Lâ ilâhe illa’llah” demek kolay, fakat hâli buna uydurmak mühim mesele…

Binaen aleyh müslüman, halini diline uyduran insandır.

Halini dilinden çıkan o kelime-i tevhide uydurmuş:

“—Ben öyle bir insanım ki, ‘Lâ ilâhe illa’llah, Muhammedün rasûlü’llah’ demişim, benden müslümanlara artık zarar gelmez!”

Binaen aleyh, bütün a’zâlar birbirine vedâ ediyorlar. Yani o ölüm dediğimiz hâl, a’zâların birbirine vedâ edip ayrılmalarından ibaret oluyor: “—Artık bizim buluşmamız kıyamete kaldı." diyor. "Allah selâmet versin!” diyerek, “Aleyke’s-selâm!” diyorlar birbirlerine. Bütün azalar birbirlerine, “Aleyke’s-selâm, Allah’ın selâmı sana olsun. Artık mahşerde inşallah buluşuruz!” (diyorlar).

RE. 235/11 ... Tefârakanî ve üfârikuke ... Sen de benden ayrılıyorsun. Ben de senden ayrılıyorum. Bu doğru bir ayrılış biçimdir. RE. 235/11 ... ilâ yevmi’l-kıyâmeti. Kıyamete kadar bu devam edecek, gidecek. Bir daha bizim birleşmemize, buluşmamıza imkân yok!”

Biliyoruz ki işte bu mezar âlemi çürüme âlemi. Oradan halk olduk, orada yine çürüyüp gideceğiz.

Binaen aleyh bu çürüme bu vücudadır. Fakat vücudun içindeki cana çürüme yok. Vücudun içindeki cana çürüme yok. O bu vücutta hangi hali kesbetti, kazandıysa onunla ya bahtiyardır, yahut da felâket içerisindedir.

Şunu da okuyalım kâfi gelsin:

RE. 235/12 El-müslimûne yedün alâ men sivâhüm ... Ne kadar dikkatli bir şeydir, biliyor musunuz? RE. 235/12 El-müslimûne ... Bütün Müslümanlar; RE. 235/12 ... yedün ... bir el. Bütün Müslümanlar bir El. Bütün Müslümanlar bir el, iki değil. Bütün Müslümanların eli bir eldir, iki el değil.

Ne demektir aziz kardeş? Allah cümlemizi affetsin… Şimdi yok ama eskiden muharebe anlarında, mesela ordunun kumandanları, idarecileri bir memleketi zabt ediyorlar. Zaptedildiği vakitte içeride tanıdıkları da var, bildikleri de var. Onlara başkalarının elleşmemesi için, asker bir kere şeye gidiyor... ... Herkes vuracak, kesecek dövüş günü. Şimdi ilan ediyor kumandan:

“—Filan, filan, filan… Sakın ha elleşmeyeceksiniz bunlara. Bunlar bizim zimmetimizdedir. Onlara elleşmek yasak!”

Pekâlâ… Herkes tanıyor. Filana, filana, filana kimse elleşemez. Çünkü kumandanın zimmeti altındadır. Himayesi altındadır yani. Öteden bir nefer de çıkıyor, diyor ki:

“—Ey insanlar, müslümanlar! Haberiniz olsun. Filan, filan, filan da benim zimmetimdedir.” diyor.

Kimse diyemiyor ki:

“—Sen kim oluyorsun yahu! Nasıl oluyor da sen bunları himaye ediyorsun? Sen kimsin?”

Hayır. Müslümanlıkta kat’iyyen yok. En adi gördüğün insan da birisine “Benim himayemdedir.” dedi mi herkes ona saygı göstermek icabındadır.

Bak bak bak! İyi dikkat et! Hiç ummadığın adam “Filan kişi benim zimmetim altındadır!” dediği vakitte paşan da, padişahın da ona hürmet etmek, saygı göstermek, ona elleşmemek mecburiyetindedir. Çünkü RE. 235/12 El-müslimûne yedün alâ ... Müslümanlar başkalarına karşı bir eldir.

Ah ah! Allah affetsin… Altındaki hadisler de buna göre pek uygun gelecek ama, bunun açıklamasında diyorlar ki:

Zimmetün vâhid ... âhednâ; Yani, emânü vâhidin kâne emâne küllühüm.

Bir kimse birisine eman verdi. Bütün müslümanlar o emaneti deruhte ediyorlar. “Buna filan aman vermiştir. Bu hepimizin emaneti altındadır. O adam için o dedi ki: "Bu benim eminimdir. Buna dokunmayacaksınız!” Artık bütün müslümanlar bunu muhafaza edecekler. Bütün müslümanların üzerine yük oluyor.

İ'tâü'l-emân ednâ fi'l-menzileti ve leyse li ğayrihi yetlubu.

Başkasının gücüyetler ki engellesin onu. “Senin sözün dinlenmez sus!” demeye başka kimsenin hakkı yoktur. Herkes onun sözüne hürmet ve saygı gösterecektir yani.

Yalnız bazı muzır insanların katli, fesat insanların katli iktiza ediyorsa, onlar müstesna… Gerisini inşallah gelecek hafta okumaya çalışırız.

Allah Tevfîkàt-ı samedâniyyesine mazhar etsin… muhtaçtır. Gelecek derse gene Gelecek ders de yine müslümanların kardeşliğine ait hadislere tesadüf edeceğiz. Müslümanların nasıl bir vücut, bir bina gibi olduğunu, yani vücutta nasıl çeşit azalar var fakat hepsi bir vücuda hizmet eder; müslümanlar da çok çeşitlidir ama hepsi bir a'mâl üzeredirler. Çünkü hepsi “Lâ ilâhe illa’llah” diyorlar, hepsi birbirine kardeş gözüyle bakıyorlar.

Onun için, bu benlikleri Cenâb-ı Hak bizden alsın da kendimizi ne kadar zayıf, günahkâr, asi kul olduğumuzu idrak edip birbirlerimize lâzım gelen hürmet ve saygıyı yapabilmek imkânlarını cümlemize bağışlasın… Hatalardan, kusurlardan bizleri muhafaza etsin Cenâb-ı Hak.

Hatasız, kusursuz insan olmaz. Hatalarımızla muaheze etmek geliyorsa evvela bizi kovmak lazım bu dünyadan. Dünyadan bizi kovmak lazım. Memleketten değil, dünyadan kovmak lazım! Niçin? Hatadan hiç kimse salim olamaz ki… Her zaman kusur içerisindeyiz. Söz geçiremiyor insan.

Şu da acayiptir. (İnsanların) Dişlilere söz geçirmesi çok zordur. Dişlilerin karşısında boynunu büker, dişsizlere karşı da diş gıcırdatır. Bu insanlık değildir ki. Bu canavarların yapabileceği bir iştir. İnsan daima birbirlerine karşı affedecek, elinden geliyorsa nasihat edecek. Kardeşâne muamele nasıl yapmak lazım geliyorsa öyle yapacak. Ayıplarını da açmak değil de ayıplarını örtmeye çalışacak. Çünkü bizim ayıplarımızı da açarlarsa ortaya bizim de kimsenin yüzüne bakacak hâlimiz kalmaz.

El-fâtihah!...

Müslümanın Özellikleri

Mehmed Zahid KOTKU

Müslümanın Özellikleri

Mehmed Zahid KOTKU

Konuşma Hakkında