Konuşma Metni

Bismillâhirrahmânirrahîm.Bismillâhirrahmânirrahîm. El-Hamdü lillâhi Rabbi’l-âlemîn.

El-Hamdü lillâhi Rabbi’l-âlemîn. Hamden kesîran tayyiben mübâreken fîh.Hamden kesîran tayyiben mübâreken fîh. Alâ külli hâlin ve fî külli hîn.Alâ külli hâlin ve fî külli hîn. Ve’s-salâtu ve’s-selâmu alâ seyyidinâ MuhammedinVe’s-salâtu ve’s-selâmu alâ seyyidinâ Muhammedin ve âlihî ve sahbihî ecmaînve âlihî ve sahbihî ecmaîn ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmi’d-dîn.ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmi’d-dîn. Emmâ ba’dü:

Emmâ ba’dü: Fe-kâle resûlullahi sallallahu aleyhi ve sellem;

Fe-kâle resûlullahi sallallahu aleyhi ve sellem; İzâ ekalle’r-racülü’t-tu’me

İzâ ekalle’r-racülü’t-tu’me mülie cevfühû nûran.mülie cevfühû nûran. Sadaka resûlullahi ve nataka habîbullah,

Sadaka resûlullahi ve nataka habîbullah, fî mâ kâle ev kemâ kâle.fî mâ kâle ev kemâ kâle. Ebû Hüreyre veyahut Ebû Hir

Ebû Hüreyre veyahut Ebû Hir lakaplı sahabî radıyallahu anh’den.lakaplı sahabî radıyallahu anh’den. Deylemî Müsnedi’l-Firdevs’inde nakletmiş.Deylemî Müsnedi’l-Firdevs’inde nakletmiş. Peygamber sallallahu aleyhi vessellemPeygamber sallallahu aleyhi vessellem efendimiz şöyle buyurmuşlar;efendimiz şöyle buyurmuşlar; İzâ ekalle’r-racülü’t-tu’me.

İzâ ekalle’r-racülü’t-tu’me. Adam yemesini, taamını, lokmasını azalttığı zaman,Adam yemesini, taamını, lokmasını azalttığı zaman, yahutta tu’me şişmanlık manasına da geliyor,yahutta tu’me şişmanlık manasına da geliyor, şişmanlığını azalttığı zaman.şişmanlığını azalttığı zaman. Mülie cevfühû nûran.Mülie cevfühû nûran. İçi nur dolar.İçi nur dolar. İçine nur doldurulur.İçine nur doldurulur. İçi dediği, yani karnının göğsünün kalbinin içi demek.İçi dediği, yani karnının göğsünün kalbinin içi demek. Nur doldurulur.Nur doldurulur. İnsanoğlu ve bütün canlılar gıdaya muhtaç.

İnsanoğlu ve bütün canlılar gıdaya muhtaç. Hepimiz onun için yemek işine büyük zaman ayırıyoruz.Hepimiz onun için yemek işine büyük zaman ayırıyoruz. Yani başka mahlûkatlardan farklı olarakYani başka mahlûkatlardan farklı olarak yemek sanayi geliştirmişiz,yemek sanayi geliştirmişiz, yemeğin çeşitlerini arttırmışız,yemeğin çeşitlerini arttırmışız, lezzetini fazlalaştırılması için çeşitli maddeler bulmuşuz.lezzetini fazlalaştırılması için çeşitli maddeler bulmuşuz. Avrupa’ya Hindistan’dan baharat götürülmüş.Avrupa’ya Hindistan’dan baharat götürülmüş. Netice itibariyle yemeğin üstüne karabiber ekilcek,Netice itibariyle yemeğin üstüne karabiber ekilcek, tatlıya tarçın konulacak filan, yani lezzet.tatlıya tarçın konulacak filan, yani lezzet. Aslında o tarçın konulmasa da,Aslında o tarçın konulmasa da, o sütlaç gene sütlaçtır, muhallebi muhallebidir.o sütlaç gene sütlaçtır, muhallebi muhallebidir. Karabiber ekilmese de yine tatlıdır amaKarabiber ekilmese de yine tatlıdır ama taa Hindistan’dan baharat getirmişler, insanlar seviyor yani.taa Hindistan’dan baharat getirmişler, insanlar seviyor yani. Sevsin de çok yemek yesin.Sevsin de çok yemek yesin. İştahı kabarsın da yemeğe saldırsın,İştahı kabarsın da yemeğe saldırsın, bir kazan pilav yesin, bir kuzuyu devirsin,bir kazan pilav yesin, bir kuzuyu devirsin, bir danayı bitirsin filan, böyle gelmiş böyle gidiyor.bir danayı bitirsin filan, böyle gelmiş böyle gidiyor. Hâlbuki bunların hepsi bir alışkanlıktan ibarettir.Hâlbuki bunların hepsi bir alışkanlıktan ibarettir. İnsanoğlunun tıbbî bakımından ihtiyaçları ölçülürse,

İnsanoğlunun tıbbî bakımından ihtiyaçları ölçülürse, gıdaya ihtiyacı yediğinin çok altında.gıdaya ihtiyacı yediğinin çok altında. Yemesi gerekenin, kendisine lazım olanınYemesi gerekenin, kendisine lazım olanın çok üstünde yemek yediğinden de kilo almaya başlıyor.çok üstünde yemek yediğinden de kilo almaya başlıyor. Çünkü yiyemediğini vücut depo ediyor.Çünkü yiyemediğini vücut depo ediyor. Depo ediyor, depo ediyor bu seferDepo ediyor, depo ediyor bu sefer kilosu altmış kilodan yetmişe, yetmişten seksene,kilosu altmış kilodan yetmişe, yetmişten seksene, seksenden doksana, yüze, yüz yirmiye filan.seksenden doksana, yüze, yüz yirmiye filan. Altı yüz elli kilo, altı yüz on iki kiloAltı yüz elli kilo, altı yüz on iki kilo adam vardı televizyonda.adam vardı televizyonda. Yürürken derya gibi çalkalanıyor, bir o tarafa,Yürürken derya gibi çalkalanıyor, bir o tarafa, bir o tarafa, bir o tarafa, muazzam kilo tabi.bir o tarafa, bir o tarafa, muazzam kilo tabi. Muazzam altı kişi, yedi kişi yerineMuazzam altı kişi, yedi kişi yerine bir asansör ancak kaldırır yani,bir asansör ancak kaldırır yani, on kişilik asansör ancak üst kata çıkartabilir.on kişilik asansör ancak üst kata çıkartabilir. Korkunç bir hastalık.Korkunç bir hastalık. Şimdi ihtiyaçtan fazla yediğimizden,

Şimdi ihtiyaçtan fazla yediğimizden, böyle birikme olduğu gibi ayrıcaböyle birikme olduğu gibi ayrıca insan yemeği yedikten sonrainsan yemeği yedikten sonra hayati faaliyetleri de kuvvetleniyor.hayati faaliyetleri de kuvvetleniyor. Hayati faaliyet dediğimiz nedir?

Hayati faaliyet dediğimiz nedir? Hareket bir kere, hareketi artıyor.

Hareket bir kere, hareketi artıyor. Sonra şehvet, yani neslinin devam etmesi için gerekliSonra şehvet, yani neslinin devam etmesi için gerekli arzular ve çalışmalar ve faaliyetler artıyor.arzular ve çalışmalar ve faaliyetler artıyor. Sonra mide bütün faaliyetleriSonra mide bütün faaliyetleri topladığı için çalışacağım, öğüteceğim diyetopladığı için çalışacağım, öğüteceğim diye bir kuzuyu öğütmek o kadar kolay bir şey değil,bir kuzuyu öğütmek o kadar kolay bir şey değil, bir kazan pilavı hazmetmek kolay değil.bir kazan pilavı hazmetmek kolay değil. Vücut bütün yükünü mideye gönderiyor,Vücut bütün yükünü mideye gönderiyor, mide ha babam de babam ha babam de babammide ha babam de babam ha babam de babam çalışırken çalışırken yoruluyor, gözler mahrurlaşıyor,çalışırken çalışırken yoruluyor, gözler mahrurlaşıyor, yatacak yer arıyor, güp aşağı yatıyor insan.yatacak yer arıyor, güp aşağı yatıyor insan. Uyku, kilo, tembellik,Uyku, kilo, tembellik, şehvani arzuların kuvvetlenmesi,şehvani arzuların kuvvetlenmesi, hele o arzular kuvvetlenince, insan bu sefer başlıyorhele o arzular kuvvetlenince, insan bu sefer başlıyor İslam’ın, dinin, toplumun yasakladığı faaliyetleriİslam’ın, dinin, toplumun yasakladığı faaliyetleri yapmak için çare aramaya,yapmak için çare aramaya, koşturmaya, uğraşmaya, çeşitli günahlar işlenmeye başlanıyor.koşturmaya, uğraşmaya, çeşitli günahlar işlenmeye başlanıyor. Nefis kabarıyor yani.Nefis kabarıyor yani. Nefiste günahları istettiriyor, yaptırttırıyor.Nefiste günahları istettiriyor, yaptırttırıyor. Şeytan da zaten etrafında, zaten bekçi.Şeytan da zaten etrafında, zaten bekçi. Şeytan insan kuzusunun kurdu.Şeytan insan kuzusunun kurdu. Nasıl dağdaki çobanın gafletinden istifade ederek,Nasıl dağdaki çobanın gafletinden istifade ederek, köpeğin yokluğundan faydalanarak, yalnız bulduğuköpeğin yokluğundan faydalanarak, yalnız bulduğu kuzuyu kurt parçalarsa,kuzuyu kurt parçalarsa, insanoğlunu da manevi bakımdaninsanoğlunu da manevi bakımdan şeytan parça parça ediyor.şeytan parça parça ediyor. Zaten etrafında, koklayıp dolaşıyor, dört dönüp duruyor.Zaten etrafında, koklayıp dolaşıyor, dört dönüp duruyor. Ağzının suyu akarak ağılın etrafından uluyarak dolaşanAğzının suyu akarak ağılın etrafından uluyarak dolaşan kurtlar gibi kış gününde,kurtlar gibi kış gününde, insanın etrafında şeytan dolaşıyor.insanın etrafında şeytan dolaşıyor. Tabi nefisle işbirliği yaparak,Tabi nefisle işbirliği yaparak, nefsi kullanarak, uzaktan komuta, limit kontrol,nefsi kullanarak, uzaktan komuta, limit kontrol, nefsi kullanarak her türlü günahı işlettiriyor.nefsi kullanarak her türlü günahı işlettiriyor. İçki, kumar, eğlence, fuhşiyat,İçki, kumar, eğlence, fuhşiyat, saz, söz, bilmem gazino, bar, pavyon böyle gidiyor işler.saz, söz, bilmem gazino, bar, pavyon böyle gidiyor işler. Hâlbuki Cenâb-ı Hak o günahları yasaklamış.

Hâlbuki Cenâb-ı Hak o günahları yasaklamış. Hâlbuki insanın kendisi için de çalışması lazım.Hâlbuki insanın kendisi için de çalışması lazım. Ailesi içinde çalışması lazım.Ailesi içinde çalışması lazım. Toplum içinde çalışması lazım.Toplum içinde çalışması lazım. Hayırlı şeyler üreten bir varlık olması lazım.Hayırlı şeyler üreten bir varlık olması lazım. Fitne fesat saçan, zararlı mahlûk olmaması lazım.Fitne fesat saçan, zararlı mahlûk olmaması lazım. Buna mukabil, insan ihtiyacı miktarı yediği zaman,Buna mukabil, insan ihtiyacı miktarı yediği zaman, yani aşırı yemediği zaman, bu sefer nefis zayıflıyor.yani aşırı yemediği zaman, bu sefer nefis zayıflıyor. Karnının açlığından dolayı adamınKarnının açlığından dolayı adamın eğlenceye bakacak hali kalmıyor.eğlenceye bakacak hali kalmıyor. Eğlenceyi canı da istemiyor.Eğlenceyi canı da istemiyor. Uykuda kaçıyor.Uykuda kaçıyor. Kalkıyor yatağın içinde oturuyor.Kalkıyor yatağın içinde oturuyor. Hanım soruyor niye kalktın ya?

Hanım soruyor niye kalktın ya? Vallaha aç tavuk rüyasında yem görürmüş,Vallaha aç tavuk rüyasında yem görürmüş, aç yattığımdan yemekleri görüyorum,aç yattığımdan yemekleri görüyorum, ziyafetleri görüyorum, karnım acıktı acabaziyafetleri görüyorum, karnım acıktı acaba mutfağa bir gitsem mi?mutfağa bir gitsem mi? Acaba buzdolabını açsam mı?Acaba buzdolabını açsam mı? İki dilim yapsam mı?İki dilim yapsam mı? Bir sandviç yesem mi filan.Bir sandviç yesem mi filan. Ee niye? Uyku tutmuyor açlıktan.Ee niye? Uyku tutmuyor açlıktan. Uyku gidiyor.Uyku gidiyor. Kötü arzular da insanı baskı altına almıyor.Kötü arzular da insanı baskı altına almıyor. Aklı da şöyle bir baskıdan kurtuluyor.Aklı da şöyle bir baskıdan kurtuluyor. Kalbi de tabi olarak, manevi kalbi yani gönlü deKalbi de tabi olarak, manevi kalbi yani gönlü de güzel çalışmaya başlıyor.güzel çalışmaya başlıyor. İbadeti seviyor hayratı hasenât yapıyor.İbadeti seviyor hayratı hasenât yapıyor. Onun için dinimizin en önemli ibadetlerden birisi oruçtur.

Onun için dinimizin en önemli ibadetlerden birisi oruçtur. Aç durmak ibadet.Aç durmak ibadet. Aç durunca şey oluyor.Aç durunca şey oluyor. Ve içi nur doluyor.Ve içi nur doluyor. Hayırları rahat yapıyor, kalbi yumuşuyor,Hayırları rahat yapıyor, kalbi yumuşuyor, fakirin halini anlıyor, gözü yaşlanıyor.fakirin halini anlıyor, gözü yaşlanıyor. Zarif bir insan oluyor, edepli bir insan oluyor,Zarif bir insan oluyor, edepli bir insan oluyor, tatlı bir insan oluyor, günahlaratatlı bir insan oluyor, günahlara meyil etmeyen bir insan oluyor.meyil etmeyen bir insan oluyor. Bu bakımdan oruç, ramazanın dışında da

Bu bakımdan oruç, ramazanın dışında da haftada iki gün, ayda üç gün,haftada iki gün, ayda üç gün, belirli zamanlarda tavsiye edilmiş.belirli zamanlarda tavsiye edilmiş. Haftada iki gün demek yaniHaftada iki gün demek yani iki üç gün arayla oruç demek.iki üç gün arayla oruç demek. İki üç gün arayla pazartesi, perşembeİki üç gün arayla pazartesi, perşembe böyle bir oruç demek.böyle bir oruç demek. Bu hem birikmiş fazlalıkları yakmaya,Bu hem birikmiş fazlalıkları yakmaya, depodaki tampon malları bitirmeye yarıyor,depodaki tampon malları bitirmeye yarıyor, hem aklı nefsi ıslâh ediyor.hem aklı nefsi ıslâh ediyor. O bakımdan oruç güzel.O bakımdan oruç güzel. Orucun dışında ve oruçta

Orucun dışında ve oruçta iftar ve sahurda da ihtiyaçtan fazlayı yememek lazım.iftar ve sahurda da ihtiyaçtan fazlayı yememek lazım. Biz bana kalsa, benim açacağım bazı okullar var amaBiz bana kalsa, benim açacağım bazı okullar var ama benim okullarımın başlıkları başka türlü.benim okullarımın başlıkları başka türlü. Bir, mesela ben bir zayıflama okulu açarım hanımlara.Bir, mesela ben bir zayıflama okulu açarım hanımlara. Hasta okul ve hastane, zayıflama hastanesi.Hasta okul ve hastane, zayıflama hastanesi. İki, bir yemek yapma, sofra kurma,İki, bir yemek yapma, sofra kurma, gıda hazırlama mektebi açarım.gıda hazırlama mektebi açarım. Çünkü gıdanın cinsleri ve yapılışıÇünkü gıdanın cinsleri ve yapılışı insana bazen çok zararlı oluyor.insana bazen çok zararlı oluyor. Bazı gıdaları yememesi lazım.Bazı gıdaları yememesi lazım. Aşırı yediği zaman ya midesi deliniyor,Aşırı yediği zaman ya midesi deliniyor, ya karaciğeri hastalanıyor,ya karaciğeri hastalanıyor, ya daha başka şeyler oluyor.ya daha başka şeyler oluyor. Onun için bunlar ciddi şeyler.

Onun için bunlar ciddi şeyler. Bunların bir mektepte okutulması lazım.Bunların bir mektepte okutulması lazım. Bunu almayan, buradan mezun olmayan,Bunu almayan, buradan mezun olmayan, diploma almayana evlenmek yok.diploma almayana evlenmek yok. Hanım gelin olamaz.Hanım gelin olamaz. Adam da güvey olamaz demek lazım.Adam da güvey olamaz demek lazım. Başka çaresi yok.Başka çaresi yok. İnsanın ne kadar gıdaya ihtiyacı var?

İnsanın ne kadar gıdaya ihtiyacı var? Aşağı yukarı bizim yediklerimizin onda biri

Aşağı yukarı bizim yediklerimizin onda biri asıl ihtiyaç, onda dokuzu fazla.asıl ihtiyaç, onda dokuzu fazla. Artık biz boğazımızdan geçerken zevk veriyor diye yiyoruz.Artık biz boğazımızdan geçerken zevk veriyor diye yiyoruz. Amman eline sağlık, vücuduna afiyetAmman eline sağlık, vücuduna afiyet pek güzel olmuş, pek enfes olmuş,pek güzel olmuş, pek enfes olmuş, şundan bir tabak daha ver.şundan bir tabak daha ver. Yedin ya demin.Yedin ya demin. Ama çok güzel olmuş, bir daha ver.Ama çok güzel olmuş, bir daha ver. Oh çok güzel olmuş.Oh çok güzel olmuş. Eh daha yemek var, istersen bir tabak daha koyuveririm.Eh daha yemek var, istersen bir tabak daha koyuveririm. Valla sen bilirsin, hadi koy bakim daha hızlı yiyor tabi.Valla sen bilirsin, hadi koy bakim daha hızlı yiyor tabi. Böylece bizim işimiz zaten küçükten başlıyor.Böylece bizim işimiz zaten küçükten başlıyor. Hanım eline yemeği alıyor,Hanım eline yemeği alıyor, çocuk yemem dedikçe çocuğun peşinden koşturuyor.çocuk yemem dedikçe çocuğun peşinden koşturuyor. Tabak elinde, kaşık elinde çocuğun peşinde,Tabak elinde, kaşık elinde çocuğun peşinde, çocuk kaçıyor istemem anne ıııı bilmem neçocuk kaçıyor istemem anne ıııı bilmem ne anne ona yedirmeye çalışıyor.anne ona yedirmeye çalışıyor. Yahu bu çocuk sıhhatli,Yahu bu çocuk sıhhatli, zaten bu çocuğu bir şey yedirmesen bu ağaçları kemirir.zaten bu çocuğu bir şey yedirmesen bu ağaçları kemirir. Bu çocuk cevval, buBu çocuk cevval, bu hayat makinesi bu, hayat dolu bu, zaten acıktı mı yer bu.hayat makinesi bu, hayat dolu bu, zaten acıktı mı yer bu. Yemediğine göre, e sağlıklıda olduğuna göre,Yemediğine göre, e sağlıklıda olduğuna göre, çocuk hopluyor zıplıyor mu?çocuk hopluyor zıplıyor mu? Koşuyor, oynuyor mu?Koşuyor, oynuyor mu? Sağlıklı, korkma.

Sağlıklı, korkma. Hayır, yesin de tombul tombul olsun.Hayır, yesin de tombul tombul olsun. Bak yanakları sarkıyor komşunun çocuğunun,Bak yanakları sarkıyor komşunun çocuğunun, ne kadar güzel kıp kırmızı.ne kadar güzel kıp kırmızı. Ben ilk defa duyduğum zaman şaşırmıştım.

Ben ilk defa duyduğum zaman şaşırmıştım. Doktora götürmüşler böyle bir çocuğu,Doktora götürmüşler böyle bir çocuğu, ya demiş bu çocuğu hiç acımadınız mı,ya demiş bu çocuğu hiç acımadınız mı, niye bu kadar şişmanlattınız.niye bu kadar şişmanlattınız. Millet tombul çocuğu seviyor, aman yumak gibi,Millet tombul çocuğu seviyor, aman yumak gibi, aman aman maşallah maşallah şu yanaklara bakaman aman maşallah maşallah şu yanaklara bak şapur şupur filan, ama çocuğu zararlı, fazla.şapur şupur filan, ama çocuğu zararlı, fazla. İşte bunları öğretmemiz lazım.İşte bunları öğretmemiz lazım. Maddî bakımdan, sıhhî bakımdan, bedeni bakımından,

Maddî bakımdan, sıhhî bakımdan, bedeni bakımından, iktisadî bakımından,iktisadî bakımından, her bakımdan böyle kadının ömrü yemek yapmakla geçiyor evde.her bakımdan böyle kadının ömrü yemek yapmakla geçiyor evde. Başka iş yok mu, ibadet yok mu, ilim yok mu,Başka iş yok mu, ibadet yok mu, ilim yok mu, hayır yok mu, hasenât yok mu?hayır yok mu, hasenât yok mu? Sabahtan akşama kadar yemekle geçiyor.Sabahtan akşama kadar yemekle geçiyor. Erkeğin ömrü de yarı ömrüErkeğin ömrü de yarı ömrü gıda parası kazanmakla geçiyor,gıda parası kazanmakla geçiyor, yarı ömrü de kazandığı parayı yemekle geçiyor.yarı ömrü de kazandığı parayı yemekle geçiyor. Yani ömrümüzü yemekle tüketiyoruz yani.Yani ömrümüzü yemekle tüketiyoruz yani. Bunları işte düzenlemek lazım.Bunları işte düzenlemek lazım. Ve kişi yemeği azalttığı zaman,Ve kişi yemeği azalttığı zaman, gönlü nur doluyor.gönlü nur doluyor. Peygamber efendimiz böyle tavsiye buyurmuş.Peygamber efendimiz böyle tavsiye buyurmuş. Allahu Teâlâ hazretleri

Allahu Teâlâ hazretleri Peygamber efendimizin tavsiyesinePeygamber efendimizin tavsiyesine uygun hareket etmeyi nasip etsin.uygun hareket etmeyi nasip etsin. Diğer hadîs-i şerîf Buhârî’den okuyuverelim.

Diğer hadîs-i şerîf Buhârî’den okuyuverelim. İzâ uk’ıde’l-mü’minü fî kabrihî

İzâ uk’ıde’l-mü’minü fî kabrihî etâ melekâni sümme şehide en lâ ilâhe illallahuetâ melekâni sümme şehide en lâ ilâhe illallahu ve enne muhammeden abdühû ve rasûlühûve enne muhammeden abdühû ve rasûlühû fe-zâlike sümme şehhede/şühhide en lâ ilahe illallahfe-zâlike sümme şehhede/şühhide en lâ ilahe illallah fe-zâlike kavlühû te’âlâ yüsebbitullahüllezînefe-zâlike kavlühû te’âlâ yüsebbitullahüllezîne âmenû bi’l-kavli’s-sâbiti.âmenû bi’l-kavli’s-sâbiti. Bu hadîs-i şerîf kabir halini anlatıyor.

Bu hadîs-i şerîf kabir halini anlatıyor. İzâ uk’ıde’l-mü’minü fî kabrihî.

İzâ uk’ıde’l-mü’minü fî kabrihî. Müminin kabrine konulup gömüldüktenMüminin kabrine konulup gömüldükten sonra insanlar gidince orada bir başka kabir hayatı başlar.sonra insanlar gidince orada bir başka kabir hayatı başlar. Başka bir âlem başlar aşağıda.Başka bir âlem başlar aşağıda. Kabirde oturtulur.Kabirde oturtulur. Etâ melekâni.Etâ melekâni. İki tane melek gelir.İki tane melek gelir. Bu iki melek onu kabir sorgusuna tabi tutan meleklerdir.Bu iki melek onu kabir sorgusuna tabi tutan meleklerdir. İki tane melek gelir başına.İki tane melek gelir başına. Sümme şehide.Sümme şehide. Ya şehide okuyacağız, ya şühhide okuyacağız,Ya şehide okuyacağız, ya şühhide okuyacağız, o zaman manada biraz şey olacak.o zaman manada biraz şey olacak. Sonra kul, Eşhedü en la ilahe illallah

Sonra kul, Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü der.ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü der. Birinci okuyuşa göre böyle.Birinci okuyuşa göre böyle. Ama ikinci okuyuşu ben daha uygun görüyorumAma ikinci okuyuşu ben daha uygun görüyorum sözün gelişine.sözün gelişine. Sonra bu iki melek tarafından yardım edilir.Sonra bu iki melek tarafından yardım edilir. Mümin olduğu için kişi, mümin ya,Mümin olduğu için kişi, mümin ya, Allah’ın rızasına göre ömrünü geçirdi.Allah’ın rızasına göre ömrünü geçirdi. Yardım edilir de, Eşhedü en la ilahe illallahYardım edilir de, Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühüve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü demesi terkin edilir de, der.ve resûlühü demesi terkin edilir de, der. Zaten yukarda da imam diyor ki;

Zaten yukarda da imam diyor ki; ey filanca, ey falanca hanımıney filanca, ey falanca hanımın dünyaya getirdiği filanca Allah’ın kulu,dünyaya getirdiği filanca Allah’ın kulu, bak dünya da iken sen namaz kılıyordun ya,bak dünya da iken sen namaz kılıyordun ya, hani sen Eşhedü en la ilahe illallahhani sen Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühüve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü diyordun ya, onu hatırla, müminliğini hatırla,diyordun ya, onu hatırla, müminliğini hatırla, kelimeteyi’ş-şehâdeteyni söyle de, yukardakelimeteyi’ş-şehâdeteyni söyle de, yukarda telkin veriyor şey, hoca da telkin veriyor sarıklı,telkin veriyor şey, hoca da telkin veriyor sarıklı, telkin veriyor kabrin başında,telkin veriyor kabrin başında, telkîn okuyor ona şey olsun diye.telkîn okuyor ona şey olsun diye. İşte böyle bir şahadet getirmekİşte böyle bir şahadet getirmek nasip edilince o zaman kabirde durum değişir.nasip edilince o zaman kabirde durum değişir. Allah fe-zâlike kavlühû.

Allah fe-zâlike kavlühû. İşte bu şu sözdür ki;İşte bu şu sözdür ki; Yüsebbitullahüllezîne âmenû bi’l-kavli’s-sâbiti.

Yüsebbitullahüllezîne âmenû bi’l-kavli’s-sâbiti. Allah mümin kullarını,

Allah mümin kullarını, o kalıcı yerinde sapa sağlam duran sözde tutar.o kalıcı yerinde sapa sağlam duran sözde tutar. Eşhedü en la ilahe illallahEşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühüve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü sözünde mümin kulları Allah durdurur,sözünde mümin kulları Allah durdurur, kaydırmaz, unutturmaz.kaydırmaz, unutturmaz. İşte onun için bu âyet-i kerîmeyi

İşte onun için bu âyet-i kerîmeyi arkasından getirdiği için Peygamber efendimiz,arkasından getirdiği için Peygamber efendimiz, ben şühhide diye okunsa uygun diye düşünüyorum.ben şühhide diye okunsa uygun diye düşünüyorum. Yani melekler yardım eder de şehadeti getirir.Yani melekler yardım eder de şehadeti getirir. Çünkü Allah mümin kulunu takviye ettirtiyor,Çünkü Allah mümin kulunu takviye ettirtiyor, yardım ettirtiyor.yardım ettirtiyor. Mümin olduğundan, dünyada mümin olduğundan.Mümin olduğundan, dünyada mümin olduğundan. Kul böyle kelimeteyi’ş-şehâdeteyn getirince kabri genişler.

Kul böyle kelimeteyi’ş-şehâdeteyn getirince kabri genişler. İlk önce kabre konulduğu zaman,İlk önce kabre konulduğu zaman, öyle bir sıkarmış ki kabri insanı,öyle bir sıkarmış ki kabri insanı, öyle bir sıkarmış ki, öyle dar gelirmiş ki kabir,öyle bir sıkarmış ki, öyle dar gelirmiş ki kabir, bu kelimeteyi’ş-şehâdeteyn söyleyincebu kelimeteyi’ş-şehâdeteyn söyleyince Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enneEşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü kabri genişler,Muhammeden abdühü ve resûlühü kabri genişler, meleklerin sorduğu sorulara mümince cevaplarmeleklerin sorduğu sorulara mümince cevaplar verildikten sonra kabri cennet bahçelerindenverildikten sonra kabri cennet bahçelerinden bir bahçe haline gelir.bir bahçe haline gelir. Eğer kabir azabına uğrayacak

Eğer kabir azabına uğrayacak günahlar işlemdiyse dünyadayken.günahlar işlemdiyse dünyadayken. Eğer kabir azabına sebep olacağıEğer kabir azabına sebep olacağı bildirilen bazı günahlar var, yanlış hareketler var.bildirilen bazı günahlar var, yanlış hareketler var. Onları işlemişse kul tabi mümin de olsa kabirdeOnları işlemişse kul tabi mümin de olsa kabirde o zaman kabir azabı görür.o zaman kabir azabı görür. Mesela nedir?

Mesela nedir? Mümin mümine yardım etmemişse.Mümin mümine yardım etmemişse. Kabre konulur konulmaz,Kabre konulur konulmaz, azap melekleri kafasınaazap melekleri kafasına bir topuz vuracaklarmış kibir topuz vuracaklarmış ki topuzdan ateş çıkacakmış kafasından,topuzdan ateş çıkacakmış kafasından, kabrin içi ateş dolacakmış.kabrin içi ateş dolacakmış. Diyecekmiş ki; Ben müminimDiyecekmiş ki; Ben müminim bana niye kabirde azap gösteriyorsunuz?bana niye kabirde azap gösteriyorsunuz? Kafama niye vuruyorsunuz, niye böyle yakıyorsunuz?Kafama niye vuruyorsunuz, niye böyle yakıyorsunuz? Fena halde beni dövüyorsunuz, canımı mahvediyorsunuz?Fena halde beni dövüyorsunuz, canımı mahvediyorsunuz? Melekler diyeceklermiş ki; EvetMelekler diyeceklermiş ki; Evet sen mümindin amma müşrikler bir mümin kulu kenardasen mümindin amma müşrikler bir mümin kulu kenarda işkence, azap ediyorlardı, sen oradan geçiyordun,işkence, azap ediyorlardı, sen oradan geçiyordun, o mümin kulun yardımına koşmadın.o mümin kulun yardımına koşmadın. Bu yardımına koşmadığın içinBu yardımına koşmadığın için burada bu cezayı çekiyorsun diyecekler.burada bu cezayı çekiyorsun diyecekler. Hadîs-i şerîfte var bu.Hadîs-i şerîfte var bu. Sonra Peygamber efendimiz iki kabrin yanından geçiyordu.

Sonra Peygamber efendimiz iki kabrin yanından geçiyordu. Dedi ki; Bu iki kabirdeki iki ölü azap görüyor kabrinde.Dedi ki; Bu iki kabirdeki iki ölü azap görüyor kabrinde. Mümin ama kabrinde azap görüyor.Mümin ama kabrinde azap görüyor. Çünkü bir tanesi;

Çünkü bir tanesi; Kâne lâ yestetiru an bevlihî.

Kâne lâ yestetiru an bevlihî. Abdestini bozarken avret yerlerini korumuyordu,Abdestini bozarken avret yerlerini korumuyordu, perdelemiyordu, saklanmıyordu, meydanda yapıyordu,perdelemiyordu, saklanmıyordu, meydanda yapıyordu, manasında olabilir.manasında olabilir. Bir de perdelemiyordu yani kendisini manasında.Bir de perdelemiyordu yani kendisini manasında. Bir de küçük abdestini yaparken,Bir de küçük abdestini yaparken, sıçramasını engelleyecek tedbirini almıyordu.sıçramasını engelleyecek tedbirini almıyordu. Şar şar şar her tarafa dağılıyor,Şar şar şar her tarafa dağılıyor, üstü başı çiş oluyor.üstü başı çiş oluyor. Bu bunu da öğretmek lazım insanlara.Bu bunu da öğretmek lazım insanlara. Yani küçükten beri insanlar büyüyor,Yani küçükten beri insanlar büyüyor, büyük abdest, küçük abdest,büyük abdest, küçük abdest, bu temizlikleri öğretmek lazım.bu temizlikleri öğretmek lazım. Bu işin nasıl sağlanacağını öğretmezsenBu işin nasıl sağlanacağını öğretmezsen çişli, kakalı pis bir mahlûk olur.çişli, kakalı pis bir mahlûk olur. Pis pis kokar yani.Pis pis kokar yani. Onun için bu çişin nasıl yapılması gerektiğini vesaireyi

Onun için bu çişin nasıl yapılması gerektiğini vesaireyi öğretmek gerekiyor.öğretmek gerekiyor. Millet bunu bilmiyor.Millet bunu bilmiyor. Ben Fransa da gördüm, caddenin ortasında,

Ben Fransa da gördüm, caddenin ortasında, köşede sarhoştu galiba herif,köşede sarhoştu galiba herif, herkesin karşısında utanmadan abdest bozdu.herkesin karşısında utanmadan abdest bozdu. Tabi deve gibi ayakta abdest bozunca,Tabi deve gibi ayakta abdest bozunca, o zaman da etrafına sıçrıyor.o zaman da etrafına sıçrıyor. İşte bu kabirdeki şahıs,İşte bu kabirdeki şahıs, ‘küçük abdestinden perdelenmiyordu’ demek;‘küçük abdestinden perdelenmiyordu’ demek; ya örtünmüyordu, avret mahalliniya örtünmüyordu, avret mahallini gösteriyordu manasına, ya dagösteriyordu manasına, ya da dikkat etmiyordu idrarı üstüne sıçrıyor manasına olabilir.dikkat etmiyordu idrarı üstüne sıçrıyor manasına olabilir. Bu da kabir azabına sebep oluyor.Bu da kabir azabına sebep oluyor. Bir de ötekisi de demiş

Bir de ötekisi de demiş Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem efendimiz;Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem efendimiz; Bu da kâne yemşî bi’n-nemîmeti.Bu da kâne yemşî bi’n-nemîmeti. Bu da onun lafını buna, bunun lafını ona götürüyordu.Bu da onun lafını buna, bunun lafını ona götürüyordu. Laf taşıyıcılık yapıyordu.Laf taşıyıcılık yapıyordu. Sana falanca şöyle dedi ha,Sana falanca şöyle dedi ha, sen o kadar şey misin ya.sen o kadar şey misin ya. Gördün mü herifin sana dediğini?Gördün mü herifin sana dediğini? Haaaa ben ona gösteririm.

Haaaa ben ona gösteririm. Ben onu bizim mahalleden geçerkenBen onu bizim mahalleden geçerken tepelerim bilmem ne filan.tepelerim bilmem ne filan. Ona da gidiyor,Ona da gidiyor, falanca adam seni tepeleyecekmiş yafalanca adam seni tepeleyecekmiş ya mahallesinden geçerken, ya sen aslansınmahallesinden geçerken, ya sen aslansın ya onun gibi üç tanesin onu çiğ çiğ yersin sen,ya onun gibi üç tanesin onu çiğ çiğ yersin sen, bir tane vurdun mu devirirsinbir tane vurdun mu devirirsin beş tane adam gelsin sana ne olacak filan.beş tane adam gelsin sana ne olacak filan. Vay bana öyle mi dedi,Vay bana öyle mi dedi, ben ona gösteririm, ben onun kafasını kırarım.ben ona gösteririm, ben onun kafasını kırarım. Laf taşımak tabi bu kadar her zaman böyle olmasa bileLaf taşımak tabi bu kadar her zaman böyle olmasa bile hafif yolla da olsa, laf taşımak,hafif yolla da olsa, laf taşımak, istenmeyen lafı bu tarafa,istenmeyen lafı bu tarafa, bu tarafın lafını o tarafa taşımak ara bozar.bu tarafın lafını o tarafa taşımak ara bozar. Kavgaya sebep olur, sonunda durum fena olur.Kavgaya sebep olur, sonunda durum fena olur. O bakımdan ondan da kabir azabı çekermiş.

O bakımdan ondan da kabir azabı çekermiş. Kovuculuk derler buna.Kovuculuk derler buna. Nemmamlık derler.Nemmamlık derler. Oradan da ceza çekiyormuş.Oradan da ceza çekiyormuş. Ve üçüncü sonuncu hadîs-i şerîf.

Ve üçüncü sonuncu hadîs-i şerîf. İzâ ekamte’s-salâte ve eteyte’z-zekâte

İzâ ekamte’s-salâte ve eteyte’z-zekâte ve hecerte’l-fevâhişe mâ zahera minhâ ve mâ bataneve hecerte’l-fevâhişe mâ zahera minhâ ve mâ batane fe-ente mühâcirun ve in mitte bi’l-hasrameti.fe-ente mühâcirun ve in mitte bi’l-hasrameti. Bu hadîs-i şerifte,

Bu hadîs-i şerifte, buyuruyor ki Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellem;buyuruyor ki Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellem; İzâ ekamte’s-salâte.

İzâ ekamte’s-salâte. Şu namaz vazifeni güzelce eda ettin mi,Şu namaz vazifeni güzelce eda ettin mi, güzelce, namazı kıldın mı demiyor.güzelce, namazı kıldın mı demiyor. Ekamte demek; Eğrisini doğrultmak demek.Ekamte demek; Eğrisini doğrultmak demek. Dosdoğru, namazı dosdoğru kıldın mı? Kıldın.Dosdoğru, namazı dosdoğru kıldın mı? Kıldın. Ve eteyte’z-zekâte.Ve eteyte’z-zekâte. Malî vazifen olan zekâtı da verdin mi?Malî vazifen olan zekâtı da verdin mi? Zekâtı da layık olanlara, verdin mi? Verdin.Zekâtı da layık olanlara, verdin mi? Verdin. Ve hecerte’l-fevâhişe mâ zahera minhâ ve mâ batane.Ve hecerte’l-fevâhişe mâ zahera minhâ ve mâ batane. Bütün kötülüklerden, görünen kötülük olsun,Bütün kötülüklerden, görünen kötülük olsun, görünmeyen kötülük olsun, zahiri kötülük olsun,görünmeyen kötülük olsun, zahiri kötülük olsun, kalbi batini kötülük olsun.kalbi batini kötülük olsun. Bu kötülüklerden de uzaklaştın mı?Bu kötülüklerden de uzaklaştın mı? Namazı kıldın.

Namazı kıldın. Zekâtı da veriyorsun.Zekâtı da veriyorsun. Kötülüklerinde görüneninden, görünmeyenindenKötülüklerinde görüneninden, görünmeyeninden uzak durdun mu, uzaklaştın mı onlardanuzak durdun mu, uzaklaştın mı onlardan yapmadın mı demek yani.yapmadın mı demek yani. O zaman;O zaman; Fe-ente mühâcirun.

Fe-ente mühâcirun. Sen Allah yolunda hicret etmiş sevabı alırsın.Sen Allah yolunda hicret etmiş sevabı alırsın. Mekke’den Medine’ye hicret etmiş insan sevabı alırsın.Mekke’den Medine’ye hicret etmiş insan sevabı alırsın. Peygamber efendimizin zamanında hicret etti yaPeygamber efendimizin zamanında hicret etti ya sahabe rıdvanullahi aleyhim ecmâin.sahabe rıdvanullahi aleyhim ecmâin. Peygamber efendimiz de hicret etti.Peygamber efendimiz de hicret etti. O hicret sevabını alırsın.O hicret sevabını alırsın. Ve in mitte bi’l-hasrameti.Ve in mitte bi’l-hasrameti. Hasrame’de ölmüş olsan bile.Hasrame’de ölmüş olsan bile. Şimdi bu Hasrame, bir yer adıdır deniliyor.Şimdi bu Hasrame, bir yer adıdır deniliyor. Belki bu yerde Mekke de bir yer adıdır.Belki bu yerde Mekke de bir yer adıdır. Yani hicret etmemiş, o yerde kalmış bile olsan,Yani hicret etmemiş, o yerde kalmış bile olsan, Medine’ye göçmemiş bile olsan,Medine’ye göçmemiş bile olsan, Medine’ye göç edenler muhacir sevabı alıyor,Medine’ye göç edenler muhacir sevabı alıyor, göçmeyenler almıyor bu sevabı.göçmeyenler almıyor bu sevabı. O yerde bile oturuyor olsan, sen muhacir,O yerde bile oturuyor olsan, sen muhacir, Allah yolunda hicret etmiş,Allah yolunda hicret etmiş, muhacir sevabı kazanırsın manasına.muhacir sevabı kazanırsın manasına. Veyahut hasrame’nin kenardaVeyahut hasrame’nin kenarda iki manası da daha söyleniyor.iki manası da daha söyleniyor. Bir manası cimri demekmiş.Bir manası cimri demekmiş. Bu cimrilik manası uygun olmaz.Bu cimrilik manası uygun olmaz. Çünkü zekâtını verdin mi diyor.Çünkü zekâtını verdin mi diyor. Zekâtı verdi mi insan,Zekâtı verdi mi insan, cimrilikten zaten beraat ediyor.cimrilikten zaten beraat ediyor. Muhakeme ediliyor, suçsuzsun deniliyor.Muhakeme ediliyor, suçsuzsun deniliyor. Niye? Zekâtını vermişsin, geç aslanım,

Niye? Zekâtını vermişsin, geç aslanım, senin suçun yok deniliyor.senin suçun yok deniliyor. Zekâtı vermeyenler cimri.Zekâtı vermeyenler cimri. Onun için buradaki Hasrame’ninOnun için buradaki Hasrame’nin cimrilik manasına gelmesi,cimrilik manasına gelmesi, cimrilikte dursa bilecimrilikte dursa bile muhacir sayılır manası uygun düşmez.muhacir sayılır manası uygun düşmez. Bir manası oymuş ama burada uygun düşmez.Bir manası oymuş ama burada uygun düşmez. İkincisi, bir manası da, şuh demekmiş.

İkincisi, bir manası da, şuh demekmiş. Yükâlü bihî hasrametün.Yükâlü bihî hasrametün. Falanca adamda hasrame var demek?Falanca adamda hasrame var demek? Yani eli sıkı demek, cimri demek,Yani eli sıkı demek, cimri demek, o da aynı noktaya geliyor.o da aynı noktaya geliyor. Bu herhalde yer adı olsa gerek.Bu herhalde yer adı olsa gerek. Yani evinde otursan bile,Yani evinde otursan bile, evinin rahat köşesinde otursan bileevinin rahat köşesinde otursan bile muhacir sayılırsın demek gibi bir şey oluyor.muhacir sayılırsın demek gibi bir şey oluyor. Demek ki namazımı kılacağız.Demek ki namazımı kılacağız. Namaz dinin direğidir çok önemli.Namaz dinin direğidir çok önemli. Bak diyar gurbette bile kira veriyoruz,Bak diyar gurbette bile kira veriyoruz, bir mescit yapıyoruz, yer aldık bir cami yapıyoruz.bir mescit yapıyoruz, yer aldık bir cami yapıyoruz. Namaz kılacağız.Namaz kılacağız. Namaz dinin direğidir.

Namaz dinin direğidir. Müslüman en bariz birinci sıfatı,Müslüman en bariz birinci sıfatı, sen Müslüman mısın? Müslümanım. Bir, namazı kılacak.sen Müslüman mısın? Müslümanım. Bir, namazı kılacak. Sonra zekâtı verecek.Sonra zekâtı verecek. Bütün hayır hasenât parayla dönüyor, parasız olmaz.Bütün hayır hasenât parayla dönüyor, parasız olmaz. Yoksullar parayla yediriliyor,Yoksullar parayla yediriliyor, çıplaklar parayla giydiriliyor,çıplaklar parayla giydiriliyor, yetimler parayla yetiştiriliyor,yetimler parayla yetiştiriliyor, mektepler onunla açılıyor,mektepler onunla açılıyor, Kur’an kursları, hoca getirmekKur’an kursları, hoca getirmek masraf etmek vesaire vesaire hep parayla oluyor.masraf etmek vesaire vesaire hep parayla oluyor. Onun için cömert olması lazım.

Onun için cömert olması lazım. Ve Müslümanın her türlüVe Müslümanın her türlü kötülükten de uzak durması lazım.kötülükten de uzak durması lazım. Allah bizi sevdiği güzel işleri yapmağa muvaffak eylesin.

Allah bizi sevdiği güzel işleri yapmağa muvaffak eylesin. Şu hayat imtihanında, ayağımız kaymadan,Şu hayat imtihanında, ayağımız kaymadan, yanlış işler yapmadan, rızasına uygun yaşayıp,yanlış işler yapmadan, rızasına uygun yaşayıp, huzuruna sevdiği kul olarak varmayı,huzuruna sevdiği kul olarak varmayı, cennetiyle cemaliyle müşerref olmayı nasip eylesin.cennetiyle cemaliyle müşerref olmayı nasip eylesin. Kabir azabı göstermesin.Kabir azabı göstermesin. Cehenneme atıp ateşlerde yakmasın.Cehenneme atıp ateşlerde yakmasın. El-Fâtiha.El-Fâtiha.