Server Kürsü
Namaz Vakitleri

6 Ramazan 1446
06 March 2025
İmsak
05:59
Güneş
07:24
Öğle
13:20
İkindi
16:32
Akşam
19:07
Yatsı
20:26
Detaylı Arama

Yunus Emre ve Tasavvuf

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Gurbet Sohbetleri

Konferanslar

28 Cemâziye'l-Evvel 1411 / 16.12.1990
Avustralya

İçerik

Allah Yolunda Hizmet

Biz Şair Bir Milletiz

Yavuz Sultan Selim

I. Yunus Emre

Hacı Bektâş-ı Velî

I. Yunus’u Herkes Anlamaz

II. Yunus Bursalı

I. Yunus Celâlli

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın yurtdışında bulunduğu zamanlarda, özellikle 7 Mayıs 1997 günü Türkiye’den ayrıldıktan sonra gurbet ellerde; Avustralya, Almanya, İsveç, İngiltere, Hollanda, ABD ve farklı ülkelerde yapmış oldukları sohbetlerdir.

Avustralya’da sabah ve yatsı namazından sonra, çeşitli camilerde yaptıkları hadis ve tefsir sohbetleri, İsveç’te son Ramazan ayı boyunca yaptıkları konuşmalar, aile eğitim toplantılarında yaptıkları konuşmalar ve konferanslardan oluşmaktadır.

Bu konuşmalar, Ak-Radyo’da “Gurbet Sohbetleri” adı altında yayımlanmıştır.
Allah Yolunda Hizmet, Biz Şair Bir Milletiz, Yavuz Sultan Selim, I. Yunus Emre, Hacı Bektâş-ı Velî, I. Yunus’u Herkes Anlamaz | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Yunus Emre ve Tasavvuf

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Gurbet Sohbetleri

Konferanslar

28 Cemâziye'l-Evvel 1411 / 16.12.1990
Avustralya

İçerik

Allah Yolunda Hizmet

Biz Şair Bir Milletiz

Yavuz Sultan Selim

I. Yunus Emre

Hacı Bektâş-ı Velî

I. Yunus’u Herkes Anlamaz

II. Yunus Bursalı

I. Yunus Celâlli

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın yurtdışında bulunduğu zamanlarda, özellikle 7 Mayıs 1997 günü Türkiye’den ayrıldıktan sonra gurbet ellerde; Avustralya, Almanya, İsveç, İngiltere, Hollanda, ABD ve farklı ülkelerde yapmış oldukları sohbetlerdir.

Avustralya’da sabah ve yatsı namazından sonra, çeşitli camilerde yaptıkları hadis ve tefsir sohbetleri, İsveç’te son Ramazan ayı boyunca yaptıkları konuşmalar, aile eğitim toplantılarında yaptıkları konuşmalar ve konferanslardan oluşmaktadır.

Bu konuşmalar, Ak-Radyo’da “Gurbet Sohbetleri” adı altında yayımlanmıştır.
Allah Yolunda Hizmet, Biz Şair Bir Milletiz, Yavuz Sultan Selim, I. Yunus Emre, Hacı Bektâş-ı Velî, I. Yunus’u Herkes Anlamaz | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

Çok değerli kardeşlerim!

Allah cümlenizden razı olsun.Çok değerli kardeşlerim!

Allah cümlenizden razı olsun. Biz burada ana yurdumuzdan çok uzak bir diyarda bulunuyoruz; sizler ve bizler.Biz burada ana yurdumuzdan çok uzak bir diyarda bulunuyoruz; sizler ve bizler. İşçi olarak geçim düşüncesiyle gelmişiz.İşçi olarak geçim düşüncesiyle gelmişiz. Bizim memleketimiz de güzel, burası da güzel... Allah'ın yarattığı bir yer.Bizim memleketimiz de güzel, burası da güzel... Allah'ın yarattığı bir yer. Hayatın şartları bizi bu tarafa sevk etmiş.Hayatın şartları bizi bu tarafa sevk etmiş. Bizim ülkemiz de bir zamanlar, bizim ana diyarlarımıza uzak bir yer idi.Bizim ülkemiz de bir zamanlar, bizim ana diyarlarımıza uzak bir yer idi. Sonra ecdadımız, sosyal bir hareket, tarihte emsali az görülen,Sonra ecdadımız, sosyal bir hareket, tarihte emsali az görülen, bir coşkun akış ile kendi yurtlarını terk ettiler, imkânlarını bıraktılar.bir coşkun akış ile kendi yurtlarını terk ettiler, imkânlarını bıraktılar. "Çabuk eskimesin." diye demirden çarık edindiler, azıklarını çıkınladılar, sırtlarına aldılar,"Çabuk eskimesin." diye demirden çarık edindiler, azıklarını çıkınladılar, sırtlarına aldılar, sevdikleri ile vedalaştılar, terk-i diyar ettiler, Allah yolunda hizmete gittiler.

 sevdikleri ile vedalaştılar, terk-i diyar ettiler, Allah yolunda hizmete gittiler.

 Karşılarına İran çıktı, karşılarına Ortadoğu çıktı, karşılarına Anadolu çıktı,Karşılarına İran çıktı, karşılarına Ortadoğu çıktı, karşılarına Anadolu çıktı, karşılarına Balkanlar çıktı, karşılarına Almanya çıktı;karşılarına Balkanlar çıktı, karşılarına Almanya çıktı; Avusturya, Macaristan, Sicilya, Afrika çıktı.

Avusturya, Macaristan, Sicilya, Afrika çıktı.

Coşkun bir sel, tarifi mümkün olmayan bir coşkunluk!Coşkun bir sel, tarifi mümkün olmayan bir coşkunluk! Sevgi dolu, fedakârlık dolu insanlar, ahlâk âbidesi insanlar; her birisinin hayatı efsane gibi.Sevgi dolu, fedakârlık dolu insanlar, ahlâk âbidesi insanlar; her birisinin hayatı efsane gibi. Hakkında şiir yazılacak, roman yazılacak insanlar. Şiirle dolu, duygu dolu insanlar.Hakkında şiir yazılacak, roman yazılacak insanlar. Şiirle dolu, duygu dolu insanlar. Çünkü duygunun kuvveti, insanı düz sözden ötelere götürür, şiire, şiiriyete, lirizme götürür.Çünkü duygunun kuvveti, insanı düz sözden ötelere götürür, şiire, şiiriyete, lirizme götürür. Duygu ne kadar kuvvetli ise insan hayatta o kadar başarılı olur. Duygu ne kadar kuvvetli ise insan hayatta o kadar başarılı olur. Duygusunun derinliği, enginliği, vüs'atı, genişliği nispetinde sanatını da görürsünüz.

Duygusunun derinliği, enginliği, vüs'atı, genişliği nispetinde sanatını da görürsünüz.

Bu şahıslar üniversitede okumamışlar.Bu şahıslar üniversitede okumamışlar. Bu şahısların belki -menkabelere göre- bir kısmı oduncuydu. Gerçekten de öyle olabilir.Bu şahısların belki -menkabelere göre- bir kısmı oduncuydu. Gerçekten de öyle olabilir. Bir kısmı çiftçiydi, bir kısmı çobandı, bir kısmı da çok mütevazı esnaf idi;Bir kısmı çiftçiydi, bir kısmı çobandı, bir kısmı da çok mütevazı esnaf idi; elinin emeği ile geçinen insanlardı.elinin emeği ile geçinen insanlardı. Ama üniversitelerin veremediği birtakım duygulara sahip insanlardı.Ama üniversitelerin veremediği birtakım duygulara sahip insanlardı. Bugünkü üniversitelerde bulamıyorsunuz.

Ben üniversitede okudum, edebiyat fakültesinde okudum.Bugünkü üniversitelerde bulamıyorsunuz.

Ben üniversitede okudum, edebiyat fakültesinde okudum. İlâhiyat fakültesinde görev yaptım, Sakarya Mühendislik Akademisi'nde hocalık yaptım.

İlâhiyat fakültesinde görev yaptım, Sakarya Mühendislik Akademisi'nde hocalık yaptım.

Yükseliş Mühendislik'te görev yaptım.Yükseliş Mühendislik'te görev yaptım. Çeşitli çağdaş eğitim müesseselerini çok yakından biliyorum.

Yok!

Çeşitli çağdaş eğitim müesseselerini çok yakından biliyorum.

Yok!

 O coşkunluk, o şevk, o ahlâk, o mutluluk o sevgi, hangi kaynaktan kaynaklanmış?

O coşkunluk, o şevk, o ahlâk, o mutluluk o sevgi, hangi kaynaktan kaynaklanmış?

 Bu sade insanlar, dünyada gözü olmayan insanlar, dünyalığa metelik vermeyen insanlar,Bu sade insanlar, dünyada gözü olmayan insanlar, dünyalığa metelik vermeyen insanlar, nasıl olmuş da dünyanın en muhteşem devletini kurmuşlar?nasıl olmuş da dünyanın en muhteşem devletini kurmuşlar? Kardeşim "imparatorluk" diyor; imparatorluk değil; "Devlet-i Aliyye, Yüce bir devlet!"

Kardeşim "imparatorluk" diyor; imparatorluk değil; "Devlet-i Aliyye, Yüce bir devlet!"

 Yüce bir devlet kurmuşlar. Bu işi devlet kurmak gayesi ile de yapmamışlar. Yüce bir devlet kurmuşlar. Bu işi devlet kurmak gayesi ile de yapmamışlar. Allah rızası için işe girişmişler, ölmek için gitmişler; Allah yaşatmış.Allah rızası için işe girişmişler, ölmek için gitmişler; Allah yaşatmış. Mallarını vermek için gitmişler; Allah mal vermiş... Terk-i diyar etmişler; Allah ülke vermiş.

Mallarını vermek için gitmişler; Allah mal vermiş... Terk-i diyar etmişler; Allah ülke vermiş.

 Enteresan bir durum! Emsalsiz bir durum, garip bir durum; bilmemiz gereken esrar dolu bir devre.

Enteresan bir durum! Emsalsiz bir durum, garip bir durum; bilmemiz gereken esrar dolu bir devre.

 Mevlânâ'ya bakıyorsunuz: Altı cilt koca Mesnevî, binlerce mısra;Mevlânâ'ya bakıyorsunuz: Altı cilt koca Mesnevî, binlerce mısra; aşk, sevgi, muhabbet, ahlâk, feragat, fedakârlık, din, iman, fazilet...aşk, sevgi, muhabbet, ahlâk, feragat, fedakârlık, din, iman, fazilet... Yunus'a bakıyorsunuz: Aşk, sevgi, kardeşlik, fedakârlık, tevazu, ahlâk-ı hamîde, her şey...Yunus'a bakıyorsunuz: Aşk, sevgi, kardeşlik, fedakârlık, tevazu, ahlâk-ı hamîde, her şey... Hacı Bektâş-ı Velî'ye bakıyorsunuz, öyle...

Hacı Bektâş-ı Velî'ye bakıyorsunuz, öyle...

 Hacı Bektâş-ı Velî. Askerler kendisini pîr edinmiş, yeniçeri ordusunun sembolü...Hacı Bektâş-ı Velî. Askerler kendisini pîr edinmiş, yeniçeri ordusunun sembolü... Yeniçeri ordusunun merkezinde, başının tacı olan bir kimse.

Yeniçeri ordusunun merkezinde, başının tacı olan bir kimse.

 Bu insanlar, bu sade insanlar, bu gözleri tok insanlar, bu merhametli insanlar,Bu insanlar, bu sade insanlar, bu gözleri tok insanlar, bu merhametli insanlar, leyleğin kanadını tedavi eden insanlar, köpeğin ayağını saran insanlar.leyleğin kanadını tedavi eden insanlar, köpeğin ayağını saran insanlar. Hasta hayvanların tedavisi için ömür veren insanlar.Hasta hayvanların tedavisi için ömür veren insanlar. İnsanlara hizmete kendisini adamış insanlar, adak insanlar. Çok enteresan insanlar...İnsanlara hizmete kendisini adamış insanlar, adak insanlar. Çok enteresan insanlar... Allah onlara tarihin en büyük Devlet-i Aliyye'sini, en devamlı, en uzun devletini kurmayı nasip etmiş.

Allah onlara tarihin en büyük Devlet-i Aliyye'sini, en devamlı, en uzun devletini kurmayı nasip etmiş.

 Kaç asır?

"Yedi asır" diyoruz...

Hayır!

Kaç asır?

"Yedi asır" diyoruz...

Hayır!

 Devlet-i ebed-müddet; "ebedî sürecek olan, yani cihan durdukça duracak olan bir devlet!"

Devlet-i ebed-müddet; "ebedî sürecek olan, yani cihan durdukça duracak olan bir devlet!"

Neden?

İsim değişiklikleri seni aldatmasın! Neden?

İsim değişiklikleri seni aldatmasın! Selçuklu da aynı, Karamanoğlu da aynı, Osmanlı da aynı, Türkiye de aynı.Selçuklu da aynı, Karamanoğlu da aynı, Osmanlı da aynı, Türkiye de aynı. Halk aynı, toprak aynı, insan aynı, kültür aynı; levha değişiyor.Halk aynı, toprak aynı, insan aynı, kültür aynı; levha değişiyor. Sadece levhada değişiklik var. Ama milletin akışında kesinti yok, devamlılık var.

Sadece levhada değişiklik var. Ama milletin akışında kesinti yok, devamlılık var.

 Şimdi bu insanlar tarihte emsali görülmemiş bir başarı kazanmışlar. Şimdi bu insanlar tarihte emsali görülmemiş bir başarı kazanmışlar. Resûlullah Efendimiz'in Asr-ı Saadet'inden sonra, sahabe-i kirâmın, tabiînin,Resûlullah Efendimiz'in Asr-ı Saadet'inden sonra, sahabe-i kirâmın, tabiînin, tebe-i tabiînin başardığı başarı gibi bir başarı kazanmışlar.tebe-i tabiînin başardığı başarı gibi bir başarı kazanmışlar. Nasıl onlar ümmî insanlardı, bedevî insanlardı. Cahiliye devirlerini kapatmak lazım.Nasıl onlar ümmî insanlardı, bedevî insanlardı. Cahiliye devirlerini kapatmak lazım. Çok, çok aşağı ama İslâmî devreye bakmaya gözünüz yetişmiyor.Çok, çok aşağı ama İslâmî devreye bakmaya gözünüz yetişmiyor. O kadar yukarıda, o kadar büyük bir değişiklik!

O kadar yukarıda, o kadar büyük bir değişiklik!

Sonra muazzam bir patlama tarzında, muazzam bir gelişme. Sonra muazzam bir patlama tarzında, muazzam bir gelişme. Üç kıtaya kısa bir zamanda hâkimiyet. Bakıyorsunuz Çin hudutlarında, bakıyorsunuz Kafkasya'da.Üç kıtaya kısa bir zamanda hâkimiyet. Bakıyorsunuz Çin hudutlarında, bakıyorsunuz Kafkasya'da. Bakıyorsunuz Sicilya'da, bakıyorsunuz Atlas Okyanusu'nda.Bakıyorsunuz Sicilya'da, bakıyorsunuz Atlas Okyanusu'nda. Devesini Atlas Okyanusu'na sürmüş, İbn Nâfî...Devesini Atlas Okyanusu'na sürmüş, İbn Nâfî... Sürmüş, dehlemiş, suyun içine girmiş, ayakları ıslanacak kadar gitmiş.

 Sürmüş, dehlemiş, suyun içine girmiş, ayakları ıslanacak kadar gitmiş.

 Elini kaldırıyor diyor ki;

"Yâ Rabbi! Senin dinini yaymak için buralara kadar geldim.Elini kaldırıyor diyor ki;

"Yâ Rabbi! Senin dinini yaymak için buralara kadar geldim. Karşıma şu uçsuz, bucaksız deryayı çıkardın.Karşıma şu uçsuz, bucaksız deryayı çıkardın. Şahit ol ki bu deryayı geçebilseydim senin dinini öteye de götürürdüm.Şahit ol ki bu deryayı geçebilseydim senin dinini öteye de götürürdüm. Ama buradan öteye gidemiyorum. Beni affet yâ Rabbi!"

Ama buradan öteye gidemiyorum. Beni affet yâ Rabbi!"

 Deryalar ancak durdurabilmiş. Dağlar yetmemiş; Pirene Dağları'nı geçmişler,Deryalar ancak durdurabilmiş. Dağlar yetmemiş; Pirene Dağları'nı geçmişler, Fransa'nın ortasına kadar girmişler, Avusturya'ya gelmişler, Balkanları geçmişler,Fransa'nın ortasına kadar girmişler, Avusturya'ya gelmişler, Balkanları geçmişler, Almanya'ya dayanmışlar. İsveç Kralı ile el ele tutuşmuşlar, İsveç'le ittifak yapmışlar.

Almanya'ya dayanmışlar. İsveç Kralı ile el ele tutuşmuşlar, İsveç'le ittifak yapmışlar.

 İsveç nere, Osmanlı diyarı nere?

Fransa'ya emretmişler.

İsveç nere, Osmanlı diyarı nere?

Fransa'ya emretmişler.

 Alman kralına demişler ki; "Esir aldığın filancayı çıkar!"

Alman kralına demişler ki; "Esir aldığın filancayı çıkar!"

 Fransız kralına demişler ki; "O dans denilen edepsizce şey ne oluyor?Fransız kralına demişler ki; "O dans denilen edepsizce şey ne oluyor? Bırakın onu, yapmayın öyle! Kadın erkek sarmaş dolaş oluyormuş da oynuyorlarmış.Bırakın onu, yapmayın öyle! Kadın erkek sarmaş dolaş oluyormuş da oynuyorlarmış. Bir daha yapmayın öyle!"

Bir daha yapmayın öyle!"

Konstantıniyye'den, -İslâmbol'dan, İslâmpoli'den- oraya emir yağdırmışlar.

Konstantıniyye'den, -İslâmbol'dan, İslâmpoli'den- oraya emir yağdırmışlar.

 Bu adamların, bu mübarek adamların, bu Allah erlerinin başarısının sebebi ne idi?

Bu adamların, bu mübarek adamların, bu Allah erlerinin başarısının sebebi ne idi?

 Onu anlatmak için bu konuyu bir numune olarak öne koymak istedim.Onu anlatmak için bu konuyu bir numune olarak öne koymak istedim. Çünkü Yunus bu başarının sırrını bilen bir insan. Bu başarının temellerinden birisi Yunus.Çünkü Yunus bu başarının sırrını bilen bir insan. Bu başarının temellerinden birisi Yunus. Tasavvuf da Yunus'un temeli. Yunus, tasavvuf temelinde yükseliyor.

Tasavvuf da Yunus'un temeli. Yunus, tasavvuf temelinde yükseliyor.

Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye, Yunus'un omzunda yükseliyor, Mevlânâ'nın omzunda yükseliyor,Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye, Yunus'un omzunda yükseliyor, Mevlânâ'nın omzunda yükseliyor, Hacı Bektâş-ı Velî'nin omzunda yükseliyor.Hacı Bektâş-ı Velî'nin omzunda yükseliyor. Kuran onlar! Mânevî mimarları onlar, hakiki sahipleri onlar.Kuran onlar! Mânevî mimarları onlar, hakiki sahipleri onlar. Şimdi bu sırrı bizim de yakalamamız lazım. Bize de lazım, bizim de ihtiyacımız var.Şimdi bu sırrı bizim de yakalamamız lazım. Bize de lazım, bizim de ihtiyacımız var. -Kardeşlerim çok güzel dile getirdiler- Biz de aynı hasret içinde, -Kardeşlerim çok güzel dile getirdiler- Biz de aynı hasret içinde, susuzluktan dudaklarımız çatlamış, bekliyoruz. Biz de muhtacız.

susuzluktan dudaklarımız çatlamış, bekliyoruz. Biz de muhtacız.

 Bu mübarek zatların öyle tatlı bir âlemleri var ki öyle hoş halleri var ki.Bu mübarek zatların öyle tatlı bir âlemleri var ki öyle hoş halleri var ki. İlâhilerinden dinlediniz, kitaplarda yazılı.İlâhilerinden dinlediniz, kitaplarda yazılı. Gönülleri hazine, hazine-i esrar; sırlar hazinesi gönülleri.

Gönülleri hazine, hazine-i esrar; sırlar hazinesi gönülleri.

 Bir şeyi amaç edinmişler:

Allah'a güzel kulluk etmek.

Bir şeyi amaç edinmişler:

Allah'a güzel kulluk etmek.

 Bir şeye sımsıkı sarılmışlar:

İlâhî aşk.

Bir şeye sımsıkı sarılmışlar:

İlâhî aşk.

Zaten aşk varsa, sevgi varsa; "Bu Allah'a karşı olan sevgidir." demişler.Zaten aşk varsa, sevgi varsa; "Bu Allah'a karşı olan sevgidir." demişler. Çünkü güzellikleri de yaratan O, her güzeli yaratan O, her güzelliğin sahibi O!

Çünkü güzellikleri de yaratan O, her güzeli yaratan O, her güzelliğin sahibi O!

 İnna'llâhe cemîlün. "Allah güzeldir." Yuhibbü'l-cemâl. "Güzelliği sever." buyrulmuş.

İnna'llâhe cemîlün. "Allah güzeldir." Yuhibbü'l-cemâl. "Güzelliği sever." buyrulmuş.

 "Her güzelliğin kaynağı O olduğu için sevginin hakikisi O'na olmalıdır, O'nadır."Her güzelliğin kaynağı O olduğu için sevginin hakikisi O'na olmalıdır, O'nadır. Gerçek budur." diye, sevgiyi ikiye ayırmışlar:

1. Aşk-ı hakîkî.

2. Aşk-ı mecâzî.

Gerçek budur." diye, sevgiyi ikiye ayırmışlar:

1. Aşk-ı hakîkî.

2. Aşk-ı mecâzî.

 Hakiki aşk, Allah'a duyulan sevgi.

Hakiki aşk, Allah'a duyulan sevgi.

 "Yâ Rabbi! Sen bu kâinatı yaratmışsın. Şu tepeden tırnağa çiçek açmış ağacı sen icat etmişsin,"Yâ Rabbi! Sen bu kâinatı yaratmışsın. Şu tepeden tırnağa çiçek açmış ağacı sen icat etmişsin, sen var etmişsin. Bu arının bu balını ona yaptıran sensin. Bu güle bu kokuyu veren sensin.sen var etmişsin. Bu arının bu balını ona yaptıran sensin. Bu güle bu kokuyu veren sensin. Şu güneşi ışıl ışıl ışıtan sensin.Şu güneşi ışıl ışıl ışıtan sensin. Şu mehtabı, romantik bir manzara halinde tepemize şey yapan (getiren) sensin.Şu mehtabı, romantik bir manzara halinde tepemize şey yapan (getiren) sensin. Her güzellik senden." diye fâil-i hakîkîyi anlamışlar, fâil-i hakîkîyi sezmişler.Her güzellik senden." diye fâil-i hakîkîyi anlamışlar, fâil-i hakîkîyi sezmişler. Eşyanın zâhirî görünümü altındaki sahibini, Hâlik'ını tanımışlar, sevmişler.

Eşyanın zâhirî görünümü altındaki sahibini, Hâlik'ını tanımışlar, sevmişler.

 Öteki sevgi ne, öteki aşklar ne?

Aşk-ı mecâzî. Mecazi, hakiki değil.Öteki sevgi ne, öteki aşklar ne?

Aşk-ı mecâzî. Mecazi, hakiki değil. Uydurma; mecaz yoluyla, cevaz yoluyla, laf olsun diye söylenmiş şey. Yoksa yalnız O sevilmeye değer.

Uydurma; mecaz yoluyla, cevaz yoluyla, laf olsun diye söylenmiş şey. Yoksa yalnız O sevilmeye değer.

 Biz bir şeye "güzel" diyoruz.

Güzel!

Biz bir şeye "güzel" diyoruz.

Güzel!

 Güzel'in karşısına da ne diyoruz?

"Fena" diyoruz.

Fena!

Bu nasıl?

Fena.

Güzel'in karşısına da ne diyoruz?

"Fena" diyoruz.

Fena!

Bu nasıl?

Fena.

 Ne haldesin, nasılsın?

Çok fenayım.

Durum nasıl?

Çok fena.

Ne haldesin, nasılsın?

Çok fenayım.

Durum nasıl?

Çok fena.

 Fenâ ne demek?

"Fâni olan" demek, "baki olmayan" demek.

Fenâ ne demek?

"Fâni olan" demek, "baki olmayan" demek.

 O fani olanı, bir zaman sonra yok olacak olanı, o kadar sevmemişler kiO fani olanı, bir zaman sonra yok olacak olanı, o kadar sevmemişler ki "fani" kelimesi, "fena" kelimesi "kötü" kelimesinin yerine geçmiş.

 "fani" kelimesi, "fena" kelimesi "kötü" kelimesinin yerine geçmiş.

 Fena, "yok olmak" demek.

Fena, "yok olmak" demek.

 Fenâfillah, "Allah'ta yok olmak" demek; fenâfirresûl,

fenâfişşeyh filan...

"Yok olmak" demek.

Fenâfillah, "Allah'ta yok olmak" demek; fenâfirresûl,

fenâfişşeyh filan...

"Yok olmak" demek.

 Yokluğu fena görmüşler, varlığa sarılmışlar. Hakiki varlığın sahibine sarılmışlar.Yokluğu fena görmüşler, varlığa sarılmışlar. Hakiki varlığın sahibine sarılmışlar. Ötekiler gözlerine bir hayal gibi görünmüş.

Ötekiler gözlerine bir hayal gibi görünmüş.

 Muazzam, bir taşkın, coşkun sevgi; şiirlerinde, hareketlerinde, davranışlarında görülüyor.Muazzam, bir taşkın, coşkun sevgi; şiirlerinde, hareketlerinde, davranışlarında görülüyor. İşlerinde görüyorsunuz.İşlerinde görüyorsunuz. Bitmez, tükenmez bir enerji sahibi olmuşlar; o enerji ile hareket etmişler.

Bitmez, tükenmez bir enerji sahibi olmuşlar; o enerji ile hareket etmişler.

 İşte onun için "Yunus'u bir numune olsun." diye anlatmak istiyorum.İşte onun için "Yunus'u bir numune olsun." diye anlatmak istiyorum. Yoksa tarihimizde, kültürümüzde isimsiz binlerce Yunus var, milyonlarca Yunus var.

Yoksa tarihimizde, kültürümüzde isimsiz binlerce Yunus var, milyonlarca Yunus var.

 O kadar büyük bir tarihimiz var ki o kadar güzel bir tarihimiz var kiO kadar büyük bir tarihimiz var ki o kadar güzel bir tarihimiz var ki o kadar güzel bir kültürümüz var ki.o kadar güzel bir kültürümüz var ki. Bizi o kadar toplayacak, bize o kadar malzeme verecek, Bizi o kadar toplayacak, bize o kadar malzeme verecek, bizi o kadar besleyecek bir kültürümüz var ki bir hazine!

bizi o kadar besleyecek bir kültürümüz var ki bir hazine!

 Kapısı şurada ama biz burada sefil, perişan. Hazine orada, kapalı.

Kapısı şurada ama biz burada sefil, perişan. Hazine orada, kapalı.

 Kûh-i nûr diye meşhur bir elmas vardır. Büyük elmasların özel isimleri oluyor.Kûh-i nûr diye meşhur bir elmas vardır. Büyük elmasların özel isimleri oluyor. Çünkü üç tane, beş tane, on tane; çok nadir elmaslar.

Çünkü üç tane, beş tane, on tane; çok nadir elmaslar.

 Kûh-i nûr; yani "nur dağı" demek. Kûh-i nûr isimli elmas, Hindistan'da taşlık bir tarladan çıkmış.Kûh-i nûr; yani "nur dağı" demek. Kûh-i nûr isimli elmas, Hindistan'da taşlık bir tarladan çıkmış. O tarlanın sahibi de o tarlayı kaç defa ekmek istemişse de mahsul alamamış.O tarlanın sahibi de o tarlayı kaç defa ekmek istemişse de mahsul alamamış. Canı sıkılmış, tarlasını bırakmış, memleketini bırakmış, gurbetlere gitmiş; sefalet içinde ölmüş.Canı sıkılmış, tarlasını bırakmış, memleketini bırakmış, gurbetlere gitmiş; sefalet içinde ölmüş. Ama tarlasında, dünyanın sayılı elmaslarından birisi çıkmış.

Ama tarlasında, dünyanın sayılı elmaslarından birisi çıkmış.

 Büyüklerimiz ne diyorlar?

O mâhîler ki deryâ içredir, deryâyı bilmezler.

Büyüklerimiz ne diyorlar?

O mâhîler ki deryâ içredir, deryâyı bilmezler.

 "Balık suyun içinde, sudan haberi yok."

"Balık suyun içinde, sudan haberi yok."

 Etrafı su. Sudan çıktığı zaman çırpınmasından anlayacak. Ortam değişince anlayacak.Etrafı su. Sudan çıktığı zaman çırpınmasından anlayacak. Ortam değişince anlayacak. Biz de öyleyiz. Biz de balıklarız. Yirminci yüzyılın balıkları...Biz de öyleyiz. Biz de balıklarız. Yirminci yüzyılın balıkları... Sizler ve bizler bir kültür hazinesi, deryası içinde yüzüyoruz ama deryadan haberimiz yok!

Sizler ve bizler bir kültür hazinesi, deryası içinde yüzüyoruz ama deryadan haberimiz yok!

 Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin bir Farsça beyti var:

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin bir Farsça beyti var:

 Mâ im gîl-i müştî der kef-i kudret mütekallib.

V'ez gaflet-i ki gilkâre-i mâ kû.

Mâ im gîl-i müştî der kef-i kudret mütekallib.

V'ez gaflet-i ki gilkâre-i mâ kû.

 "Biz Allah'ın kudreti elinde, şekilden şekle giren bir kilci çamuru gibiyiz."

"Biz Allah'ın kudreti elinde, şekilden şekle giren bir kilci çamuru gibiyiz."

 Kilci çamuru alır, çömlek yapar, tas yapar, kâse yapar, vazo yapar, testi yapar, ibrik yapar.

Kilci çamuru alır, çömlek yapar, tas yapar, kâse yapar, vazo yapar, testi yapar, ibrik yapar.

 "Biz, Allah'ın kudreti elinde kilci çamuru gibi şekilden şekle giriyoruz da,"Biz, Allah'ın kudreti elinde kilci çamuru gibi şekilden şekle giriyoruz da, bize şekil veren O da; hâlâ gafletimizden; 'Nerede bizim kilcimiz? Nerede bizi şekillendiren?' diyoruz.bize şekil veren O da; hâlâ gafletimizden; 'Nerede bizim kilcimiz? Nerede bizi şekillendiren?' diyoruz. Halbuki O'nun elindeyiz, O'nun yanındayız."

Halbuki O'nun elindeyiz, O'nun yanındayız."

 Yunus da diyor ki;

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

Yunus da diyor ki;

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

 Yüzünü görmekliğe.

Cânım viresim gelir.

Söze bak!

 Yüzünü görmekliğe.

Cânım viresim gelir.

Söze bak!

 Ne kuvvetli söylüyor, ne tatlı söylüyor, ne kestirme söylüyor! Hiç uzatmıyor işi. Pat, on ikiden.

Ne kuvvetli söylüyor, ne tatlı söylüyor, ne kestirme söylüyor! Hiç uzatmıyor işi. Pat, on ikiden.

Hemen şeyi söylüyor:

"Sözünü işitiyorum yâ Rabbi!"

Hemen şeyi söylüyor:

"Sözünü işitiyorum yâ Rabbi!"

 Âsârını görüyorum.Âsârını görüyorum. Allah'ın zâtı bilinmez; âsârından, ef'âlinden, ikramından, ihsanından, in'âmından bilinir.

Allah'ın zâtı bilinmez; âsârından, ef'âlinden, ikramından, ihsanından, in'âmından bilinir.

 "İşitirem sözünü, göremezem yüzünü."

"İşitirem sözünü, göremezem yüzünü."

 Musa aleyhisselam gibi içine bir ateş düşmüş.

Hani;

Musa aleyhisselam gibi içine bir ateş düşmüş.

Hani;

 Rabbi erinî enzur ileyk. diyen Musa aleyhisselam.

Rabbi erinî enzur ileyk. diyen Musa aleyhisselam.

 "Yâ Rabbi! Sen Tur Dağı'nda bana hitap ettin, bu nasıl hitap!"Yâ Rabbi! Sen Tur Dağı'nda bana hitap ettin, bu nasıl hitap! Sesini duyuyorum ama göster cemâlini de seyredeyim!"

Sesini duyuyorum ama göster cemâlini de seyredeyim!"

 Kale len terânî. "Yâ Mûsâ! Bu kolay değil, sen beni göremezsin! Görmen mümkün değil!"Kale len terânî. "Yâ Mûsâ! Bu kolay değil, sen beni göremezsin! Görmen mümkün değil!" Velâkin ünzur ile'l-cebeli fe ini'stekarra mekânehû fe-sevfe terânî. Velâkin ünzur ile'l-cebeli fe ini'stekarra mekânehû fe-sevfe terânî. "Şu karşıdaki Tur Dağı'na şöyle bir bak! Eğer Cenâb-ı Mevlâ'nın tecellîsine"Şu karşıdaki Tur Dağı'na şöyle bir bak! Eğer Cenâb-ı Mevlâ'nın tecellîsine o dağ dayanabilirse sen de o zaman görebilirsin! Bak bakalım, dayanabilecek mi?"

 o dağ dayanabilirse sen de o zaman görebilirsin! Bak bakalım, dayanabilecek mi?"

 Felemmâ tecellâ rabbühû li'l-cebeli cealehû dekken ve harra mûsâ saikâ.

Felemmâ tecellâ rabbühû li'l-cebeli cealehû dekken ve harra mûsâ saikâ.

 Bir tecelli-i ilâhî oldu. Ne olduysa Tur Dağı'nın kayaları parça parça parçalandı.
Bir tecelli-i ilâhî oldu. Ne olduysa Tur Dağı'nın kayaları parça parça parçalandı.
 Nasıl bir olay?

Kaya parçalanıyor.Nasıl bir olay?

Kaya parçalanıyor. Allahu Teâlâ hazretlerinin tecellîsinden Allahu Teâlâ hazretlerinin tecellîsinden kayalar parça parça parçalanınca Musa aleyhisselam baygın, yere düştü.

kayalar parça parça parçalanınca Musa aleyhisselam baygın, yere düştü.

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

Yüzünü görmekliğe.

Canım viresim gelir.

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

Yüzünü görmekliğe.

Canım viresim gelir.

 Hani, "yüz görümlüğü" derler. Ne sanatlar karıştırıyor!Hani, "yüz görümlüğü" derler. Ne sanatlar karıştırıyor! Bir söz söylüyor ama neler neler karıştırıyor Yunus! Damat evlenir.Bir söz söylüyor ama neler neler karıştırıyor Yunus! Damat evlenir. Gelinin duvağını kaldırır ama kaldıracağı zaman bir takı takar. Bilezik, yüzük, altın bir şey takar.Gelinin duvağını kaldırır ama kaldıracağı zaman bir takı takar. Bilezik, yüzük, altın bir şey takar. "Yüz görümlüğü" derler. Yüzünü görmeye (canını veriyor.)

"Yüz görümlüğü" derler. Yüzünü görmeye (canını veriyor.)

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

Yüzünü görmekliğe.

Canım viresim gelir.

İşitirem sözünü.

Göremezem yüzünü.

Yüzünü görmekliğe.

Canım viresim gelir.

 Dervişin nesi var?

Bir canı var. Bir tatlı canı var.

"Onu vereceğim geliyor."

Dervişin nesi var?

Bir canı var. Bir tatlı canı var.

"Onu vereceğim geliyor."

 Ama "Canımı veresim geliyor." derken de ne kadar canının çektiğini de anlatıyor.

Ama "Canımı veresim geliyor." derken de ne kadar canının çektiğini de anlatıyor.

 "Canımı vereceğim geliyor!"

Ne kadar şevk duyduğunu da anlatıyor."Canımı vereceğim geliyor!"

Ne kadar şevk duyduğunu da anlatıyor. Usta Yunus rahmetullahi aleyh. Allah derecesini yüksek eylesin. Mekânı, makamı âlâ olsun.

Usta Yunus rahmetullahi aleyh. Allah derecesini yüksek eylesin. Mekânı, makamı âlâ olsun.

 Yunus böyle tatlı bir insan, nurlu bir insan, usta bir insan.Yunus böyle tatlı bir insan, nurlu bir insan, usta bir insan. Lirik bir insan, şiirli bir insan, edip bir insan, zarif bir insan.

Lirik bir insan, şiirli bir insan, edip bir insan, zarif bir insan.

 Yunus oduncu olabilir mi?

Olabilir.

Yunus oduncu olabilir mi?

Olabilir.

 Çünkü bizim oduncularımız bile Yunus gibi olur. Bizim kültürümüzün oduncusu bile Yunus gibi olur.Çünkü bizim oduncularımız bile Yunus gibi olur. Bizim kültürümüzün oduncusu bile Yunus gibi olur. Olabilir. Çünkü onlar unvana bakmazlar. Kasten, tevazu için odunculuk yapar.Olabilir. Çünkü onlar unvana bakmazlar. Kasten, tevazu için odunculuk yapar. Tevazu için hizmetçilik yapar. Tevazu için hela süpürür.

 Tevazu için hizmetçilik yapar. Tevazu için hela süpürür.

 Sübhanallah! Sen onlara akıl erdiremezsin.Sübhanallah! Sen onlara akıl erdiremezsin. Bakarsın hırpani görürsün, bakarsın perişan görürsün, bakarsın boynu bükük görürsün.Bakarsın hırpani görürsün, bakarsın perişan görürsün, bakarsın boynu bükük görürsün. Deryadır, anlayamazsın. Çünkü görmeye göz lazım! Herkes göremez! Onlar kendisini saklar.

Deryadır, anlayamazsın. Çünkü görmeye göz lazım! Herkes göremez! Onlar kendisini saklar.

Mevlevîlikte ilk hizmet, yüznumaralarda hizmet. Ondan sonra mutfakta hizmet...Mevlevîlikte ilk hizmet, yüznumaralarda hizmet. Ondan sonra mutfakta hizmet... Ondan sonra şu hizmet, ondan sonra bu hizmet. Üç sene sonra dervişliği tamam olacak.

Ondan sonra şu hizmet, ondan sonra bu hizmet. Üç sene sonra dervişliği tamam olacak.

 Bazı tarikatlerde diyar diyar gezecek.

Yunus Emre de gezmiş.

Bazı tarikatlerde diyar diyar gezecek.

Yunus Emre de gezmiş.

 Gezdim Urum ile Şamı.

Dolaşmış. Anadolu'yu görmüş, Suriye'yi görmüş.

Gezdim Urum ile Şamı.

Dolaşmış. Anadolu'yu görmüş, Suriye'yi görmüş.

Yukarı illeri kamu.

Yukarı illere de gitmiş. Kafkasya'ya, Kırım'a da.Yukarı illeri kamu.

Yukarı illere de gitmiş. Kafkasya'ya, Kırım'a da. Oralarda da Türk ve müslüman var; Rus sonradan geldi.Oralarda da Türk ve müslüman var; Rus sonradan geldi. Bizim sevgimiz bitince, kardeşliğimiz bitince, dostluğumuz bitince, yardımlaşmamız bitince geldi!

Bizim sevgimiz bitince, kardeşliğimiz bitince, dostluğumuz bitince, yardımlaşmamız bitince geldi!

 Yukarı illeri de dolaşmış.

Gezdim Urum ile Şam'ı.

Yukarı illeri kamu.

Çok aradım bulamadım.

Yukarı illeri de dolaşmış.

Gezdim Urum ile Şam'ı.

Yukarı illeri kamu.

Çok aradım bulamadım.

 Şöyle garib bencileyin.

Şöyle garib bencileyin.

 "Benim gibi zavallısını, miskinini, garibanını bulamadım; en garip bendim." diyor.

"Benim gibi zavallısını, miskinini, garibanını bulamadım; en garip bendim." diyor.

 "Baktım, en garip kendimi gördüm." diyor ama derya!
<br"Baktım, en garip kendimi gördüm." diyor ama derya!
<br O zaman biz olsaydık, Yunus karşımıza gelseydi, kim bilir ona nasıl bakardık?

O zaman biz olsaydık, Yunus karşımıza gelseydi, kim bilir ona nasıl bakardık?

 İşte bir derviş, üstü tozlu, saçı sakalına karışmış, elbiseleri eski, üzerinde kırk tane yama var.İşte bir derviş, üstü tozlu, saçı sakalına karışmış, elbiseleri eski, üzerinde kırk tane yama var. Çarıklı, değnekli biri.

Onun için büyüklerimiz ne diyor:

Çarıklı, değnekli biri.

Onun için büyüklerimiz ne diyor:

 "Her gördüğünü Hızır bil!"

Belli olmaz, her gördüğünü Hızır bil!

"Her gördüğünü Hızır bil!"

Belli olmaz, her gördüğünü Hızır bil!

 Kemal amcamız anlatıyor:

"Şam'da bulunduğum sırada, Golan tepelerinde bağlar vardı." diyor.

Kemal amcamız anlatıyor:

"Şam'da bulunduğum sırada, Golan tepelerinde bağlar vardı." diyor.

"Üzüm toplarken, boylu poslu bir adam atladı, geldi." diyor.

"Üzüm toplarken, boylu poslu bir adam atladı, geldi." diyor.

 "Allah rızası için bana biraz üzüm ver." demiş.

"Allah rızası için bana biraz üzüm ver." demiş.

Bağın sahibi de gitmiş; -biz tabir olarak "nafiye" deriz "nefaye" deriz- ufacık tefecik,Bağın sahibi de gitmiş; -biz tabir olarak "nafiye" deriz "nefaye" deriz- ufacık tefecik, pek değerli olmayan üzümlerden vermeye kalkmış.pek değerli olmayan üzümlerden vermeye kalkmış. Öbür tarafta koca koca salkımlar duruyor, bir buçuk kilo, iki kilo salkımlar, güzel, iri üzümler duruyor.Öbür tarafta koca koca salkımlar duruyor, bir buçuk kilo, iki kilo salkımlar, güzel, iri üzümler duruyor. Onlardan vermeye kalkmış.

"Hayır, onlardan istemiyorum; şunlardan ver!" demiş.

Onlardan vermeye kalkmış.

"Hayır, onlardan istemiyorum; şunlardan ver!" demiş.

 "Onlar satılık, onlardan veremem!"

"Yahu, verirsen onlardan ver; bunlardan verirsen almam!"

"Onlar satılık, onlardan veremem!"

"Yahu, verirsen onlardan ver; bunlardan verirsen almam!"

 Naz ediyor şimdi. Dilenci ama naz ediyor.

"Almazsan alma!" demiş.

Naz ediyor şimdi. Dilenci ama naz ediyor.

"Almazsan alma!" demiş.

 Almazsan alma ama cebinden paraları çıkarmış, şu kadar deste.

Almazsan alma ama cebinden paraları çıkarmış, şu kadar deste.

 "İmtihanı kazansaydın sana bu paraları vermeye gelmiştim,"İmtihanı kazansaydın sana bu paraları vermeye gelmiştim, Ama sen buna layık değilmişsin!" demiş, paraları cebine koymuş, duvardan atlamış gitmiş.

Ama sen buna layık değilmişsin!" demiş, paraları cebine koymuş, duvardan atlamış gitmiş.

Şimdi o kadar para, deste ile para. Adam arkasından koşturmuş, duvardan aşağı bakmış; kimse yok.

Şimdi o kadar para, deste ile para. Adam arkasından koşturmuş, duvardan aşağı bakmış; kimse yok.

 Dün yatsı namazını kılıyoruz. Örümceğin birisi çıktı. Namazdayız.

Dün yatsı namazını kılıyoruz. Örümceğin birisi çıktı. Namazdayız.

 Farz namazı bitirdik. Arkadaşlar örümcek arıyorlar. Yok, örümcek yok.Farz namazı bitirdik. Arkadaşlar örümcek arıyorlar. Yok, örümcek yok. Duvarda delik yok, başka bir yer yok. Yalnız orada asılmış bir montgomeri var.Duvarda delik yok, başka bir yer yok. Yalnız orada asılmış bir montgomeri var. Montgomeriyi evirdiler çevirdiler, içine baktılar dışına baktılar; örümcek yok.

Montgomeriyi evirdiler çevirdiler, içine baktılar dışına baktılar; örümcek yok.

 Neden?

İmtihanı kaybettin, ondan.

Neden?

İmtihanı kaybettin, ondan.

 Hakk'ın divanında örümceğe aldırmadan duracaktın, namazı öyle kılacaktın.Hakk'ın divanında örümceğe aldırmadan duracaktın, namazı öyle kılacaktın. Örümceğe takıldın, baktın. O vazifesini gördü, gitti.

Örümceğe takıldın, baktın. O vazifesini gördü, gitti.

 Yunus, şair; biz de şair bir milletiz.Yunus, şair; biz de şair bir milletiz. "Şair bir milletiz." demek kolay ama biraz şöyle enini boyunu anlatayım; anlatacak şeyler çok:

"Şair bir milletiz." demek kolay ama biraz şöyle enini boyunu anlatayım; anlatacak şeyler çok:

 Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Belh'ten gelmiş.Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Belh'ten gelmiş. Belh; Horasan'da, Hazar Denizi'nin daha doğusu, İran'dan öte… Belh; Horasan'da, Hazar Denizi'nin daha doğusu, İran'dan öte… Orayı geçmiş, İran'ı geçmiş, Anadolu'ya öyle gelmiş.Orayı geçmiş, İran'ı geçmiş, Anadolu'ya öyle gelmiş. Hazar Denizi'nin doğu tarafında, Harezmşahlar ülkesinde. Oralarda alimdir, hâfızdır; tefsir okur,Hazar Denizi'nin doğu tarafında, Harezmşahlar ülkesinde. Oralarda alimdir, hâfızdır; tefsir okur, hadis okur, fıkıh dersi verir; vaktini böyle geçirir, tedrisle, vaazla vakit geçirir. Ciddi.

 hadis okur, fıkıh dersi verir; vaktini böyle geçirir, tedrisle, vaazla vakit geçirir. Ciddi.

 Mevlânâ hazretleri diyor ki;

"Bizim orada alimin şiirle meşgul olması ayıp sayılırdı." diyor.

 Mevlânâ hazretleri diyor ki;

"Bizim orada alimin şiirle meşgul olması ayıp sayılırdı." diyor.

 "Bak bak, hafif meşreplik yapıyor, koca alim olmuş, şiirle meşgul oluyor!"

"Bak bak, hafif meşreplik yapıyor, koca alim olmuş, şiirle meşgul oluyor!"

 "Fakat Anadolu'ya geldim; bu milletin hâli bir başka türlü." diyor.

"Fakat Anadolu'ya geldim; bu milletin hâli bir başka türlü." diyor.

 Anadolu ahalisi için bizim ecdadımızı için; "Bunların hâli başka!" diyor.

Anadolu ahalisi için bizim ecdadımızı için; "Bunların hâli başka!" diyor.

 "Bunların yanında şiirden daha kıymetli şey yok."Bunların yanında şiirden daha kıymetli şey yok. Şiiri çok seviyorlar! Ben de onun için sözlerimi şiir tarzında söyledim." diyor.

Şiiri çok seviyorlar! Ben de onun için sözlerimi şiir tarzında söyledim." diyor.

 "Onun için Mesnevî'yi şiir tarzında söyledim." diyor.

"Onun için Mesnevî'yi şiir tarzında söyledim." diyor.

"Harezm'de olsaydı, beni ayıplarlardı. Ama Anadolu'da şartlar böyle gerektiriyor."Harezm'de olsaydı, beni ayıplarlardı. Ama Anadolu'da şartlar böyle gerektiriyor. Onun için böyle söyledim." diyor.

Biz de, her zaman camide vaaz veriyoruz.Onun için böyle söyledim." diyor.

Biz de, her zaman camide vaaz veriyoruz. Ama tuttuk, böyle bir salonda bir konuşma yapıyoruz.

Neden?

 Ama tuttuk, böyle bir salonda bir konuşma yapıyoruz.

Neden?

 "Camiye gelemeyen insanlar da gelsin." diye. "Daha geniş, daha yeni bir kitleye"Camiye gelemeyen insanlar da gelsin." diye. "Daha geniş, daha yeni bir kitleye şu İslâm'ın güzelliğini, sevgiyi, kardeşliği, tasavvufu anlatalım." diye.

şu İslâm'ın güzelliğini, sevgiyi, kardeşliği, tasavvufu anlatalım." diye.

 Bizim dedelerimiz acayip şiir hastası; ama tatlı bir hastalık bu.Bizim dedelerimiz acayip şiir hastası; ama tatlı bir hastalık bu. O kadar şiir hastası ki siz hiç lügat kitabının şiir tarzında yazıldığını duydunuz mu?

Lügat!

O kadar şiir hastası ki siz hiç lügat kitabının şiir tarzında yazıldığını duydunuz mu?

Lügat!

 Bizim dedelerimiz lügati şiir tarzında yazmışlar.

Var! Manzum lügat.

Bizim dedelerimiz lügati şiir tarzında yazmışlar.

Var! Manzum lügat.

 Farsça'dan Türkçe'ye manzum lügat. Arapça'dan Türkçe'ye manzum lügat...

Farsça'dan Türkçe'ye manzum lügat. Arapça'dan Türkçe'ye manzum lügat...

 İlmihal kitabının şiir tarzında yazıldığını belki duymuşsunuzdur.İlmihal kitabının şiir tarzında yazıldığını belki duymuşsunuzdur. Fıkıh kitabını şiir tarzında yazmışlar. Fıkıh kitabını şiir tarzında yazmışlar. Tefsir kitabını belki duymamışsınızdır; tefsir kitabını şiir tarzında yazmışlar.Tefsir kitabını belki duymamışsınızdır; tefsir kitabını şiir tarzında yazmışlar. Hadis kitabını; -benim incelediğim, meslekî bazı çalışmalar dolayısıyla doktora dolayısıyla incelediğimHadis kitabını; -benim incelediğim, meslekî bazı çalışmalar dolayısıyla doktora dolayısıyla incelediğim hadis kitabını- şiir tarzında yazmışlar. Tepeden tırnağa şiir.

 hadis kitabını- şiir tarzında yazmışlar. Tepeden tırnağa şiir.

 "Ben burada Mevlânâ ile ilgili, Yunus Emre ile ilgili, tasavvufla ilgili"Ben burada Mevlânâ ile ilgili, Yunus Emre ile ilgili, tasavvufla ilgili konulardan bahsedeceğim." diye, kardeşin birisi bir not göndermiş. İsim yok, ismini saklıyor. konulardan bahsedeceğim." diye, kardeşin birisi bir not göndermiş. İsim yok, ismini saklıyor. Şiir yazmış: "Uygun görürseniz birkaç tane mısra da okuyun." diyor.Şiir yazmış: "Uygun görürseniz birkaç tane mısra da okuyun." diyor. Çünkü bizim içimizde şiir zevki ölmemiş.

Çünkü bizim içimizde şiir zevki ölmemiş.

 Avustralya'ya gelmiş, işçilik yapıyor, sıkıntı çekiyor.Avustralya'ya gelmiş, işçilik yapıyor, sıkıntı çekiyor. Ford'da çalışıyor, boya kokusunu çekiyor, rahatsızlanıyor, "Zehirlenmeyeyim." diye yoğurt yiyor.Ford'da çalışıyor, boya kokusunu çekiyor, rahatsızlanıyor, "Zehirlenmeyeyim." diye yoğurt yiyor. Ama damarlarındaki dedesinden gelme şiir zevki devam ediyor, depreşiyor.

Ama damarlarındaki dedesinden gelme şiir zevki devam ediyor, depreşiyor.

Birkaç tane okuyacağım.

Birkaç tane okuyacağım.

 Bizim bir hoca vardı; kendisinden Arapça öğrendiğimiz alim bir kimse. O diyordu ki;

Bizim bir hoca vardı; kendisinden Arapça öğrendiğimiz alim bir kimse. O diyordu ki;

 "Biz gençliğimizde, yeni bir dîvân çıktı mı, bir şairin yeni bir dîvânı çıktı mı,"Biz gençliğimizde, yeni bir dîvân çıktı mı, bir şairin yeni bir dîvânı çıktı mı, hemen kapardık, alırdık, başından sonuna okurduk.hemen kapardık, alırdık, başından sonuna okurduk. En güzel olan mısraları, şiirleri hemen ezberlerdik." diyor.En güzel olan mısraları, şiirleri hemen ezberlerdik." diyor. Şimdi bu kardeşimizin de bana gönderdiği şiirin bazı mısraları çok hoşuma gitti,Şimdi bu kardeşimizin de bana gönderdiği şiirin bazı mısraları çok hoşuma gitti, onları size okuyacağım. Yunus'un nasıl, ne kadar soyut zamanlara bile tesir ettiği gösteren bir misal.onları size okuyacağım. Yunus'un nasıl, ne kadar soyut zamanlara bile tesir ettiği gösteren bir misal. "O kardeşin de gönlü olsun." diye, biraz da düzelterek okuyacağım:

 "O kardeşin de gönlü olsun." diye, biraz da düzelterek okuyacağım:

 Yunus benim halvetimdir, bilseniz,

Söz ondan geldiğini görseniz,

Yunus benim halvetimdir, bilseniz,

Söz ondan geldiğini görseniz,

 Hep kardeşiz, iman ile ölseniz,

Bu haberi size demeye geldim.

Hep kardeşiz, iman ile ölseniz,

Bu haberi size demeye geldim.

 Kalbim yaz der, ben de onu yazarım,

Tasdik olunmazsa, hemen bozarım,

Kalbim yaz der, ben de onu yazarım,

Tasdik olunmazsa, hemen bozarım,

 Yunus söyler, ben dörtlüğü düzerim,

Bu haberi size vermeye geldim.

Yunus söyler, ben dörtlüğü düzerim,

Bu haberi size vermeye geldim.

 Ufak düzeltmeler yaptım. Vezinde bozukluklar var, onları düzelttim.

Ufak düzeltmeler yaptım. Vezinde bozukluklar var, onları düzelttim.

 Ben Yunus değilim, onun sesiyim.

Son asrın miskini, habercisiyim.

Ben Yunus değilim, onun sesiyim.

Son asrın miskini, habercisiyim.

 Mevlânâ değilim, onun süsüyüm.

Ben size bu haberi vermeye geldim.

Mevlânâ değilim, onun süsüyüm.

Ben size bu haberi vermeye geldim.

 Melekler ordusu yardımcı bize.

İnananlar artık gelin yüz yüze.

Melekler ordusu yardımcı bize.

İnananlar artık gelin yüz yüze.

 Kuvvet bulsun İslâm, çıksın hep düze.

Ben size bu haberi vermeye geldim.

Kuvvet bulsun İslâm, çıksın hep düze.

Ben size bu haberi vermeye geldim.

 Allah'ın dostları göründü göze.

Korkutamaz artık atom ve füze.

 Allah'ın dostları göründü göze.

Korkutamaz artık atom ve füze.

 Dayanamaz artık o nurlu güce bize.

Sizlere bunu demeye geldim.

Dayanamaz artık o nurlu güce bize.

Sizlere bunu demeye geldim.

 Üstelik mesleği başka ama duygularını şiir tarzında ifade edebiliyor.

Üstelik mesleği başka ama duygularını şiir tarzında ifade edebiliyor.

 Yunus Emre evliyâullahtan, pek çok pek çok değerli büyüklerimizden bir tanesi, önde gelen bir tanesi.Yunus Emre evliyâullahtan, pek çok pek çok değerli büyüklerimizden bir tanesi, önde gelen bir tanesi. İçimizde yaşıyor. Bak bu kardeşimiz de; "Ben onun halvetindeyim." diyor.İçimizde yaşıyor. Bak bu kardeşimiz de; "Ben onun halvetindeyim." diyor. Rüyasına giriyor, onunla konuşuyor, görüşüyor. Hâlâ içimizde; ruhaniyetiyle yaşıyor.

Rüyasına giriyor, onunla konuşuyor, görüşüyor. Hâlâ içimizde; ruhaniyetiyle yaşıyor.

 Yunus Emre. Şiirlerini seviyoruz, ilâhilerini okuyoruz, dinliyoruz. Yunus Emre. Şiirlerini seviyoruz, ilâhilerini okuyoruz, dinliyoruz. Arabayla giderken dinliyoruz, kendi aramızda konuşuyoruz, çocuklarımıza öğretiyoruz.Arabayla giderken dinliyoruz, kendi aramızda konuşuyoruz, çocuklarımıza öğretiyoruz. Faydalı. İçindeki fikirler bizi etkiliyor, çocuklarımızı etkiliyor; bir vaaz kadar tesirli.

Faydalı. İçindeki fikirler bizi etkiliyor, çocuklarımızı etkiliyor; bir vaaz kadar tesirli.

 Size enteresan bir haber: Yunus bir tane Yunus değil.Size enteresan bir haber: Yunus bir tane Yunus değil. Bizim şu şiirlerini okuduğunuz Yunus bir tane değil, birkaç tane Yunus var.

 Bizim şu şiirlerini okuduğunuz Yunus bir tane değil, birkaç tane Yunus var.

 Nasıl I. Murad var, II. Murad var, III. Murad var, IV. Murad var, V. Murad var.Nasıl I. Murad var, II. Murad var, III. Murad var, IV. Murad var, V. Murad var. I. Murad, Kosova Savaşı'nı kazanmış olan; ondan sonra şehit olmuş mübarek, I. Murad, Kosova Savaşı'nı kazanmış olan; ondan sonra şehit olmuş mübarek, Allah şefaatine erdirsin. V. Murad, Osmanlıların son zamanında yetişmiş.

Allah şefaatine erdirsin. V. Murad, Osmanlıların son zamanında yetişmiş.

 Fatih Sultan Mehmed, II. Mehmed. IV. Mehmed var, avcı Mehmed;Fatih Sultan Mehmed, II. Mehmed. IV. Mehmed var, avcı Mehmed; Haçova Savaşı'nı kazanmış, Avusturya'nın iki yüz bin kişilik ordusunu yenmiş.

Haçova Savaşı'nı kazanmış, Avusturya'nın iki yüz bin kişilik ordusunu yenmiş.

 I. Selim var; pala bıyıklı, sinirli, asabî. Yavuz Selim var.I. Selim var; pala bıyıklı, sinirli, asabî. Yavuz Selim var. Yavuz, "kötü" demek; yahşi "güzel" demek Türkçe'de. Yavuz "fena" demek.Yavuz, "kötü" demek; yahşi "güzel" demek Türkçe'de. Yavuz "fena" demek. Yavuz Selim; pek fazla kızdırmaya gelmez, ne yapacağı belli olmaz. Yavuz!

Yavuz Selim; pek fazla kızdırmaya gelmez, ne yapacağı belli olmaz. Yavuz!

Ordu isyan etmiş. Çaldıran tarafına doğru giderken, gitmeyelim vs.Ordu isyan etmiş. Çaldıran tarafına doğru giderken, gitmeyelim vs. Çadırına silah atmışlar. Atına çıkıyor, diyor ki;

Çadırına silah atmışlar. Atına çıkıyor, diyor ki;

"Rahatını seven karısının yanına gitsin! Ben cihada gidiyorum, benim gibi düşünen ardımdan gelsin!"

"Rahatını seven karısının yanına gitsin! Ben cihada gidiyorum, benim gibi düşünen ardımdan gelsin!"

 Mısır'a giderken hava yağmurlu.Mısır'a giderken hava yağmurlu. Meşhur Şemseddin Kemalpaşazâde'nin atı çamurda, şöyle biraz ayağını oynatınca,Meşhur Şemseddin Kemalpaşazâde'nin atı çamurda, şöyle biraz ayağını oynatınca, padişahın kaftanına çamur geliyor. Sultanın o güzelim kaftanı çamurlanıyor.padişahın kaftanına çamur geliyor. Sultanın o güzelim kaftanı çamurlanıyor. Şemseddin Kemalpaşazâde sapsarı kesiliyor.Şemseddin Kemalpaşazâde sapsarı kesiliyor. Acaba ne olacak şimdi?

Kaftanını çamurlamış olan bir insana ne yapacak?..

Acaba ne olacak şimdi?

Kaftanını çamurlamış olan bir insana ne yapacak?..

 Yavuz Selim gayet sakin;

Yavuz Selim gayet sakin;

 "Bu kaftanımı alın, bu kaftanımı yıkamayın! Çamuru aynen kalsın!"Bu kaftanımı alın, bu kaftanımı yıkamayın! Çamuru aynen kalsın! Alimlerin atının ayağının çamuru bizim için şereftir! Alimlerin atının ayağının çamuru bizim için şereftir! Bunu kabrime götürün, sandukamın üstüne koyun!" diyor.

Bunu kabrime götürün, sandukamın üstüne koyun!" diyor.

 Şimdi Yavuz Selim'in sandukası üzerinde o çamurlu kaftan duruyor.

Şimdi Yavuz Selim'in sandukası üzerinde o çamurlu kaftan duruyor.

 Alim sevgisine bak! Alime hürmete bak! İlme verdiği kıymete bak!Alim sevgisine bak! Alime hürmete bak! İlme verdiği kıymete bak! Ötekisi can derdinde, yüzü sapsarı kesiliyor. Ötekisi can derdinde, yüzü sapsarı kesiliyor. Yavuz Selim kızacak da, "Kesin şunun kafasını!" mı diyecek, derken o;Yavuz Selim kızacak da, "Kesin şunun kafasını!" mı diyecek, derken o; "Bu kaftanı alın, sakın çamurunu yıkamayın! Bunu sandukamın üstüne örtün!" diyor.

"Bu kaftanı alın, sakın çamurunu yıkamayın! Bunu sandukamın üstüne örtün!" diyor.

Bir de şey daha demişti, malum:

Bir de şey daha demişti, malum:

 "Ben öldüğüm zaman şu kutuyu benimle kabrime beraber gömün!"

"Ben öldüğüm zaman şu kutuyu benimle kabrime beraber gömün!"

 Sedef işlemeli, güzel, büyükçe bir çekmece.

Ölmüş, Allah rahmet eylesin.

Sedef işlemeli, güzel, büyükçe bir çekmece.

Ölmüş, Allah rahmet eylesin.

"Vasiyet etti, bu kutuyu da gömeceğiz." diyorlar.

"Vasiyet etti, bu kutuyu da gömeceğiz." diyorlar.

 Başkaları diyor ki;

"İslâm'da kabre eşya gömmek yok!Başkaları diyor ki;

"İslâm'da kabre eşya gömmek yok! Mücevher filan gömmek yok. Eski kavimlerin âdetleri, böyle şey olmaz!"

Olur!

Olmaz!

Mücevher filan gömmek yok. Eski kavimlerin âdetleri, böyle şey olmaz!"

Olur!

Olmaz!

 "Onun da bir bildiği vardır; 'Gömün.' dediğine göre gömelim."

"Onun da bir bildiği vardır; 'Gömün.' dediğine göre gömelim."

 "Hayır, olmaz, şer'an muhalif iş yapılmaz! Padişah da olsa vasiyet de etse yapılmaz!"

"Hayır, olmaz, şer'an muhalif iş yapılmaz! Padişah da olsa vasiyet de etse yapılmaz!"

 "Peki, açalım!" diyorlar.

"Peki, açalım!" diyorlar.

 Kilitli. Uğraşıyorlar, uğraşıyorlar; uğraşırken kapağı açılıyor.Kilitli. Uğraşıyorlar, uğraşıyorlar; uğraşırken kapağı açılıyor. Tabi kapak açılınca, biraz denge bozulunca, içinden bir sürü kâğıt etrafa saçılıyor.Tabi kapak açılınca, biraz denge bozulunca, içinden bir sürü kâğıt etrafa saçılıyor. Kâğıt; yüzük değil, gerdanlık değil, elmas değil, pırlanta değil, yere kâğıtlar saçılıyor. Kâğıt; yüzük değil, gerdanlık değil, elmas değil, pırlanta değil, yere kâğıtlar saçılıyor. Alıp bakıyorlar ki fetvalar. Hangi işi yapmışsa fetvasını almış da öyle yapmış.Alıp bakıyorlar ki fetvalar. Hangi işi yapmışsa fetvasını almış da öyle yapmış. Sormuş şeyhülislâma, öyle uygulamış.

Sormuş şeyhülislâma, öyle uygulamış.

Şeyhülislâm orada, kendi fetvalarını çekmecede görünce, 'Kabre bunlar konulsun!' diyeŞeyhülislâm orada, kendi fetvalarını çekmecede görünce, 'Kabre bunlar konulsun!' diye ettiği vasiyetten Yavuz Selim'in maksadının ne olduğunu anlıyor.

ettiği vasiyetten Yavuz Selim'in maksadının ne olduğunu anlıyor.

 "Ah Yavuz!" diyor. "Kendini kurtardın, beni yaktın!" diyor.

"Ah Yavuz!" diyor. "Kendini kurtardın, beni yaktın!" diyor.

 Çünkü "Fetvaya göre yaptım." diyecek.Çünkü "Fetvaya göre yaptım." diyecek. "Yâ Rabbi! İşte alim, ne dediyse ben sadece onu uyguladım." diyecek.

 "Yâ Rabbi! İşte alim, ne dediyse ben sadece onu uyguladım." diyecek.

 Şimdi Yunus da birkaç tane.Şimdi Yunus da birkaç tane. Tabi ansiklopediyi açsak "Yunus" ismini arasak, bir sürü Yunus göreceğiz; o ayrı.Tabi ansiklopediyi açsak "Yunus" ismini arasak, bir sürü Yunus göreceğiz; o ayrı. "Yunus" isminde birçok şair olabilir."Yunus" isminde birçok şair olabilir. Ondan ayrı, bizim tek bir şahıs sandığımız, ilâhilerini dinlediğimiz Yunuslar bir tane değil.

Ondan ayrı, bizim tek bir şahıs sandığımız, ilâhilerini dinlediğimiz Yunuslar bir tane değil.

 Bir Yunus var, ben ona I. Yunus diyorum. Yunus the first.Bir Yunus var, ben ona I. Yunus diyorum. Yunus the first. "I. Mehmed, I. Murad" der gibi bir I. Yunus var; bir de II. Yunus var. Yunus the second. "I. Mehmed, I. Murad" der gibi bir I. Yunus var; bir de II. Yunus var. Yunus the second. Bu ikisi önemli. Ondan sonra daha başka Yunuslar var ama onları ansiklopedilerden baksınlar, Bu ikisi önemli. Ondan sonra daha başka Yunuslar var ama onları ansiklopedilerden baksınlar, araştırsınlar. Yalnız ben burada, bu ikisi üzerinde durmak istiyorum:

araştırsınlar. Yalnız ben burada, bu ikisi üzerinde durmak istiyorum:

 I. Yunus, aşağı yukarı 1320 yıllarında vefat etmiş; vesikalarda var.I. Yunus, aşağı yukarı 1320 yıllarında vefat etmiş; vesikalarda var. Ama bilimsel bir konferans olmasını istemiyorum.Ama bilimsel bir konferans olmasını istemiyorum. Onun için onları anlatmak istemiyorum.Onun için onları anlatmak istemiyorum. Mevlânâ'dan biraz daha genç, Mevlânâ'yı görmüş bir şahıs.Mevlânâ'dan biraz daha genç, Mevlânâ'yı görmüş bir şahıs. Bir eserinin, er-Risâletü'n-Nushiyye'sinin sonunda 707 hicrî tarihi var; 1307 eder.Bir eserinin, er-Risâletü'n-Nushiyye'sinin sonunda 707 hicrî tarihi var; 1307 eder. O zaman da sağ olduğunu, o eseri yazmasından anlıyoruz.O zaman da sağ olduğunu, o eseri yazmasından anlıyoruz. Bir başka yerdeki kayıtlardan da, 1320'lerde öldüğünü anlıyoruz.

Bir başka yerdeki kayıtlardan da, 1320'lerde öldüğünü anlıyoruz.

 "Osmanlı Devleti 12991300'de kurulmuş." deniliyor Osmanlı Beyliği ve daha başka beylikler var."Osmanlı Devleti 12991300'de kurulmuş." deniliyor Osmanlı Beyliği ve daha başka beylikler var. Daha Orhan Gazi'nin devri olmadan, o sıralarda yaşamış bir kimse olarak görülüyor. Bu, I. Yunus.

Daha Orhan Gazi'nin devri olmadan, o sıralarda yaşamış bir kimse olarak görülüyor. Bu, I. Yunus.

 Yunus hakkında çeşitli araştırmacıların konuşmaları var, yazıları kitapları var, iddialar var.Yunus hakkında çeşitli araştırmacıların konuşmaları var, yazıları kitapları var, iddialar var. Herkes Yunus'a "benim" demek istiyor, sahip çıkmak istiyor.

Herkes Yunus'a "benim" demek istiyor, sahip çıkmak istiyor.

 Bazısı; "Yunus Eskişehirli. Kabri Sakarya kenarındaki Sarıköy'de, Sivrihisar yakınında." diyor.Bazısı; "Yunus Eskişehirli. Kabri Sakarya kenarındaki Sarıköy'de, Sivrihisar yakınında." diyor. Eskişehir Turizm Derneği Yunus'u dîvânını basmış,Eskişehir Turizm Derneği Yunus'u dîvânını basmış, Abdülbaki Gölpınarlı konferanslar vermiş: "Yunus Eskişehirli, Sarıköylü." diye.

Abdülbaki Gölpınarlı konferanslar vermiş: "Yunus Eskişehirli, Sarıköylü." diye.

 Bir münakaşa, bir iddia gidiyor.

Bir münakaşa, bir iddia gidiyor.

Ama ben de ziyaret ettim. Karaman'da, merkezde bir cami var.Ama ben de ziyaret ettim. Karaman'da, merkezde bir cami var. Orada da Yunus'un kabri var. Karamanlılar da diyorlar ki; "Yunus Karaman'lıydı."

Orada da Yunus'un kabri var. Karamanlılar da diyorlar ki; "Yunus Karaman'lıydı."

 Arşiv vesikalarından bir vesika çıkarıyorlar.Arşiv vesikalarından bir vesika çıkarıyorlar. "İşte burada 'Yunus Bey' diye bir isim geçiyor, belki bu olabilir." "İşte burada 'Yunus Bey' diye bir isim geçiyor, belki bu olabilir." "Karamanoğlu Mehmed Bey'den mülk almış, yazıya geçmiş." diyorlar.

 "Karamanoğlu Mehmed Bey'den mülk almış, yazıya geçmiş." diyorlar.

 Daha başka yerlerde de var. Salihli'de, Kula'da var, Bursa'da var.Daha başka yerlerde de var. Salihli'de, Kula'da var, Bursa'da var. "Bu Yunus Emre'nin kabridir." diye bir sürü yerde var.

"Bu Yunus Emre'nin kabridir." diye bir sürü yerde var.

Şimdi tabi bilimsel bir araştırma yapmak lazım, bunun ne olduğunu anlamak lazım.Şimdi tabi bilimsel bir araştırma yapmak lazım, bunun ne olduğunu anlamak lazım. Çeşitli iddiaların geçerlilik derecesini irdelemek lazım. Kontrol etmek, ayıklamak lazım.Çeşitli iddiaların geçerlilik derecesini irdelemek lazım. Kontrol etmek, ayıklamak lazım. Bilim adamının işi bu. Bayağı ciddî bir iş; bilim adamının dedektif gibi çalışması lazım.

Bilim adamının işi bu. Bayağı ciddî bir iş; bilim adamının dedektif gibi çalışması lazım.

Ben sadece sonucu söyleyeyim; iddiaların tenkidini burada yapacak vaktimiz de yok.Ben sadece sonucu söyleyeyim; iddiaların tenkidini burada yapacak vaktimiz de yok. Sonucu söyleyeyim: Ne o, ne o;Sonucu söyleyeyim: Ne o, ne o; Aksaray'ın Kırşehir'e yakın bir yerinde, bir Sivrihisar daha var.Aksaray'ın Kırşehir'e yakın bir yerinde, bir Sivrihisar daha var. Eskişehir Sivrihisar ayrı. Bir Sivrihisar daha var. Orada Taptuk Emre'nin mezarı da var.Eskişehir Sivrihisar ayrı. Bir Sivrihisar daha var. Orada Taptuk Emre'nin mezarı da var. Onun yanında görünmüş olduğu söylenen Yunus da, kabri de orada ve orası Kırşehir'e yakın.

Onun yanında görünmüş olduğu söylenen Yunus da, kabri de orada ve orası Kırşehir'e yakın.

 Hani menkıbelerde deniliyor ya; kıtlık senesi olmuş, Yunus aç kalmış.Hani menkıbelerde deniliyor ya; kıtlık senesi olmuş, Yunus aç kalmış. Köylünün mahsulü bitmemiş.Köylünün mahsulü bitmemiş. Demişler ki;

Demişler ki;

"Kırşehir'de Hacı Bektaş-ı Velî var. Varlıklı bir insan, çevresinde çok zenginler var."Kırşehir'de Hacı Bektaş-ı Velî var. Varlıklı bir insan, çevresinde çok zenginler var. Kendisi hayırsever, alim, fâzıl, kâmil bir insan. Git ondan iste!"

Kendisi hayırsever, alim, fâzıl, kâmil bir insan. Git ondan iste!"

O da dağdan bir çuval, bir sepet neyse bir yük alıç toplamış. Hediye olarak alıcı götürmüş.O da dağdan bir çuval, bir sepet neyse bir yük alıç toplamış. Hediye olarak alıcı götürmüş. Alıcı verecek, yerine buğday alacak. Bir gün geçmiş, iki gün geçmiş, Hacı Bektaş-ı Velî;

Alıcı verecek, yerine buğday alacak. Bir gün geçmiş, iki gün geçmiş, Hacı Bektaş-ı Velî;

"Getirdiğin alıca teşekkür ederim."Getirdiğin alıca teşekkür ederim. Bunun karşılığında sana buğday mı vereyim, himmet mi vereyim; hangisini istersin?" diyor.

Bunun karşılığında sana buğday mı vereyim, himmet mi vereyim; hangisini istersin?" diyor.

 Yunus gafil;

"Ben himmeti ne yapayım? Bana buğday lazım, karnım aç; buğday isterim." diyor.

Yunus gafil;

"Ben himmeti ne yapayım? Bana buğday lazım, karnım aç; buğday isterim." diyor.

 Tekrar soruyor, tekrar soruyor… Sonunda onun istediği buğdayı verip gönderiyor.

Tekrar soruyor, tekrar soruyor… Sonunda onun istediği buğdayı verip gönderiyor.

 "Hacı Bektaş ile ilgisi var." deniliyor ya, Hacı Bektaş ile ilgisi olan bir insan,"Hacı Bektaş ile ilgisi var." deniliyor ya, Hacı Bektaş ile ilgisi olan bir insan, ta uzaktan öbür tarafa gitmek için yolda büyük vasıta, bir araba mı kullanacak?ta uzaktan öbür tarafa gitmek için yolda büyük vasıta, bir araba mı kullanacak? Yakın yer olması lazım. O eski devirde, o koca mesafeler kolay aşılır mı?Yakın yer olması lazım. O eski devirde, o koca mesafeler kolay aşılır mı? Hacca giden insan, bir senelik nafakasını eve bırakıyor; altı ay gidiyor, altı ay geliyor.Hacca giden insan, bir senelik nafakasını eve bırakıyor; altı ay gidiyor, altı ay geliyor. Eskiden şimdiki gibi kolay değil. Yakın olması lazım.

Eskiden şimdiki gibi kolay değil. Yakın olması lazım.

Onun için Yunus; Aksaray'a bağlı Sivrihisar'ın bir köyünden.Onun için Yunus; Aksaray'a bağlı Sivrihisar'ın bir köyünden. Eskişehir'den değil, Karaman'dan değil, Kula'dan değil.

Eskişehir'den değil, Karaman'dan değil, Kula'dan değil.

 Kula neresi, Kırşehir neresi?

Karaman neresi, Kırşehir neresi?

Kula neresi, Kırşehir neresi?

Karaman neresi, Kırşehir neresi?

 Bizim Osmanlılar göçebe olduğuna göre, Domaniç yaylalarına, Bilecik taraflarına göçtüklerine göre;Bizim Osmanlılar göçebe olduğuna göre, Domaniç yaylalarına, Bilecik taraflarına göçtüklerine göre; o yıllarda, o hudutta yerleşme var mı yok mu? O bile şüpheli.

o yıllarda, o hudutta yerleşme var mı yok mu? O bile şüpheli.

Sivrihisar'ın birkaç tane olduğunu bile anlayamamışlar.Sivrihisar'ın birkaç tane olduğunu bile anlayamamışlar. -Bir de İzmir'de Seferihisar var.- Daha başka yerlerde de hisar gibi sivri dağ oldu mu,-Bir de İzmir'de Seferihisar var.- Daha başka yerlerde de hisar gibi sivri dağ oldu mu, "Sivrihisar" adını alır; birkaç tane var.

"Sivrihisar" adını alır; birkaç tane var.

 Onun için bu bizim Yunus, I. Yunus, Aksaraylı. Şimdi Aksaray da il oldu.Onun için bu bizim Yunus, I. Yunus, Aksaraylı. Şimdi Aksaray da il oldu. Aksaraylılar varsa içinizde övünebilirler; Yunus, Aksaraylı.Aksaraylılar varsa içinizde övünebilirler; Yunus, Aksaraylı. Aksaray'ın Kırşehir'e yakın yerinden, "Sivrihisar" isimli nahiyeden bir kimse. Bu muhakkak.

Aksaray'ın Kırşehir'e yakın yerinden, "Sivrihisar" isimli nahiyeden bir kimse. Bu muhakkak.

 Bu Yunus, Hacı Bektaş ile ilgili.Bu Yunus, Hacı Bektaş ile ilgili. Tabi bazı kimseler; Hacı Bektaş ile ilgili olmasını istemiyor, kıyamıyor.

Tabi bazı kimseler; Hacı Bektaş ile ilgili olmasını istemiyor, kıyamıyor.

 "Yunus gibi bir insan, Bektaşî olursa yazık olur, elden kaçar." diye düşünüyorlar.

"Yunus gibi bir insan, Bektaşî olursa yazık olur, elden kaçar." diye düşünüyorlar.

 "Hayır, Yunus Bektaşî değildir!" diye itiraz başlıyor.

"Olamaz! Çünkü bak, Yunus namazı emrediyor,"Hayır, Yunus Bektaşî değildir!" diye itiraz başlıyor.

"Olamaz! Çünkü bak, Yunus namazı emrediyor, Yunus ibadetlere saygılı, Yunus zikir erbabı." diye itiraz ediyorlar.

Yunus ibadetlere saygılı, Yunus zikir erbabı." diye itiraz ediyorlar.

Ama yine onların bilmedikleri bir başka nokta var:Ama yine onların bilmedikleri bir başka nokta var: Hacı Bektaş da onların sandığı gibi Bektâşî değil!

Hacı Bektaş da onların sandığı gibi Bektâşî değil!

Hacı Bektaş, Bektâşî değil. Hacı Bektâş da namaz kılar, hacca gitmiş.

Hacı Bektaş, Bektâşî değil. Hacı Bektâş da namaz kılar, hacca gitmiş.

İçkinin de aleyhtarı. Hacı Bektaş da namazlı niyazlı, ibadet ehli bir insan, içkinin aleyhtarı.İçkinin de aleyhtarı. Hacı Bektaş da namazlı niyazlı, ibadet ehli bir insan, içkinin aleyhtarı. Bektâşîler içki içer. Hacı Bektaş içki hakkında kendi kitabında buyurun, bakın ne diyor?Bektâşîler içki içer. Hacı Bektaş içki hakkında kendi kitabında buyurun, bakın ne diyor? Kendisinin yazdığı Makâlât isimli kitaptan.

Kendisinin yazdığı Makâlât isimli kitaptan.

"İçki murdardır, haramdır!"

"Murdar" kelimesini kullanıyor."İçki murdardır, haramdır!"

"Murdar" kelimesini kullanıyor. O devirde içkiye "süçi" derlerdi. Eski Anadolu Türkçe'sinde süçi, "içki" demektir.

O devirde içkiye "süçi" derlerdi. Eski Anadolu Türkçe'sinde süçi, "içki" demektir.

 "İçki murdardır, haramdır, şeytan fiilidir."

"İçki murdardır, haramdır, şeytan fiilidir."

 "Şeytan içki içirip, insanları haktan saptırır." diye âyet-i kerîmeyi biliyor, onu söylüyor.

"Şeytan içki içirip, insanları haktan saptırır." diye âyet-i kerîmeyi biliyor, onu söylüyor.

"Ve içkinin bir damlası bir kuyuya damlasa murdar olduğundan,"Ve içkinin bir damlası bir kuyuya damlasa murdar olduğundan, kuyunun suyunu çekip çıkarmak lazım gelir. Değiştirmek lazım gelir." diyor.

O söylüyor!

kuyunun suyunu çekip çıkarmak lazım gelir. Değiştirmek lazım gelir." diyor.

O söylüyor!

 "O kuyunun suyu dışarıya döküldüğü zaman, dökülen yerde ot bitse, o otu koyun yese, takvâ ehli insanlar,"O kuyunun suyu dışarıya döküldüğü zaman, dökülen yerde ot bitse, o otu koyun yese, takvâ ehli insanlar, o koyunun etini yemezler." diyor.

 o koyunun etini yemezler." diyor.

 Hacı Bektâş-ı Velî içkinin bu kadar aleyhinde olan bir zât.Hacı Bektâş-ı Velî içkinin bu kadar aleyhinde olan bir zât. Ben bunu Tercüman Gazetesi'nde yazdım. Bakın, Hacı Bektâş-ı Velî kitabında böyle diyor.Ben bunu Tercüman Gazetesi'nde yazdım. Bakın, Hacı Bektâş-ı Velî kitabında böyle diyor. "Bektâşiler bilsinler." diye, "Haramı işlemesinler." diye yazdım.

"Bektâşiler bilsinler." diye, "Haramı işlemesinler." diye yazdım.

Sonra da diyor ki;

"Bir insanın içi, kalbi temiz olmalı, huyları güzel olmalı.Sonra da diyor ki;

"Bir insanın içi, kalbi temiz olmalı, huyları güzel olmalı. İçinde hırs, tama', buhul, adâvet gibi çeşitli kötü huylar varsaİçinde hırs, tama', buhul, adâvet gibi çeşitli kötü huylar varsa abdest almakla, dışını yıkamakla temiz olmaz!"

abdest almakla, dışını yıkamakla temiz olmaz!"

 Hacı Bektaş diyor.

"Şimdi bu neye benzer?" diyor.

Hacı Bektaş diyor.

"Şimdi bu neye benzer?" diyor.

 "Bir şişenin içine içkiyi koysalar..." diyor.

"Bir şişenin içine içkiyi koysalar..." diyor.

 -Burada yine içki misalini veriyor. İyi ki veriyor da, biz bunları anlatarak,-Burada yine içki misalini veriyor. İyi ki veriyor da, biz bunları anlatarak, Bektâşîlere; "Bakın, sizin hürmet ettiğiniz kimse böyle diyor. Yapmayın bu haramı!" demek istiyoruz.-

Bektâşîlere; "Bakın, sizin hürmet ettiğiniz kimse böyle diyor. Yapmayın bu haramı!" demek istiyoruz.-

 Gerçi Hacı Bektaş "İçki içebilirsiniz." dese, içebilirler mi?

Gerçi Hacı Bektaş "İçki içebilirsiniz." dese, içebilirler mi?

 Yine içemezler; çünkü Allah, "İçmeyin." diyor. Bunun ötesi yok.

Yine içemezler; çünkü Allah, "İçmeyin." diyor. Bunun ötesi yok.

 O zaman; "Hacı Bektaş kim oluyor, falanca kim oluyor?" denir.

O zaman; "Hacı Bektaş kim oluyor, falanca kim oluyor?" denir.

 Ama Hacı Bektaş diyor ki;

Ama Hacı Bektaş diyor ki;

 "Bir şişenin içine içkiyi koysalar, ağzını sımsıkı kapatsalar,"Bir şişenin içine içkiyi koysalar, ağzını sımsıkı kapatsalar, bir deryanın kenarına getirseler, on yıl dışını yıkasalar; şişe yine temiz olmaz.bir deryanın kenarına getirseler, on yıl dışını yıkasalar; şişe yine temiz olmaz. Çünkü içinde içki vardır, murdardır, pistir!" diyor.

Çünkü içinde içki vardır, murdardır, pistir!" diyor.

 "Onun için içinden kibri kini, hasedi öfkeyi çıkar,"Onun için içinden kibri kini, hasedi öfkeyi çıkar, kötü huyları at; için temiz olsun." diye misal veriyor.

kötü huyları at; için temiz olsun." diye misal veriyor.

Yunus söylemiş, Hacı Bektaş ne demiş? Yunus söylemiş, o ne demiş? Yan yana asalım.Yunus söylemiş, Hacı Bektaş ne demiş? Yunus söylemiş, o ne demiş? Yan yana asalım. Aynen Hacı Bektaş'ın söylediklerini söylüyor. Sözleri, anlatımları aynı.Aynen Hacı Bektaş'ın söylediklerini söylüyor. Sözleri, anlatımları aynı. Yunus Emre sanki Hacı Bektaş'ın eserini şiire çevirmiş.

 Yunus Emre sanki Hacı Bektaş'ın eserini şiire çevirmiş.

 O bakımdan Yunus'la Hacı Bektaş'ın çok yakından ilgisi var.O bakımdan Yunus'la Hacı Bektaş'ın çok yakından ilgisi var. Ama Hacı Bektaş da, Yunus da sünnet-i seniyyeye bağlı, imana bağlı;Ama Hacı Bektaş da, Yunus da sünnet-i seniyyeye bağlı, imana bağlı; ibadetlere farzlara bağlı, iyi insanlar. ibadetlere farzlara bağlı, iyi insanlar. Millet bunu bilmiyor, sonraya bakıyor; öncekileri de böyle sanıyor.Millet bunu bilmiyor, sonraya bakıyor; öncekileri de böyle sanıyor. Onun için birtakım yanlışlıklar oluyor.

Onun için birtakım yanlışlıklar oluyor.

 Bu I. Yunus'un şiirlerinin dili, biraz daha eski. Dilini herkes anlayamaz.Bu I. Yunus'un şiirlerinin dili, biraz daha eski. Dilini herkes anlayamaz. Vakit olsaydı şimdi size şuradan birkaç şiir okuyacaktım.Vakit olsaydı şimdi size şuradan birkaç şiir okuyacaktım. O okuyacağım şiirleri anlamanız mümkün değil.

O okuyacağım şiirleri anlamanız mümkün değil.

 Keleci bilen kişinin.

İşini sağ ede bir söz.

Ne demek?

İnsan bilemez.

Keleci bilen kişinin.

İşini sağ ede bir söz.

Ne demek?

İnsan bilemez.

 Keleci; "söz" demek.

Mesela Yunus şöyle demiş:

 Keleci; "söz" demek.

Mesela Yunus şöyle demiş:

 Derviş bağrı baş gerek.

Gözü dolu yaş gerek.

Koyundan yavaş gerek.

Sen derviş olamazsın.

Derviş bağrı baş gerek.

Gözü dolu yaş gerek.

Koyundan yavaş gerek.

Sen derviş olamazsın.

 Böyle demiş.

Derviş bağrı baş gerek,

Gözü dolu yaş gerek,

Böyle demiş.

Derviş bağrı baş gerek,

Gözü dolu yaş gerek,

 Koyundan yavaş gerek,

Sen derviş olamazsın!

Şiir şöyle başlıyor:

Koyundan yavaş gerek,

Sen derviş olamazsın!

Şiir şöyle başlıyor:

 Dervişlik der ki bana.

Sen derviş olamazsın.

Gel de diyeyim sana.

Sen derviş olamazsın.

Dervişlik der ki bana.

Sen derviş olamazsın.

Gel de diyeyim sana.

Sen derviş olamazsın.

 Dövene elsiz gerek.

Sövene dilsiz gerek.

Derviş gönülsüz gerek.

Sen derviş olamazsın.

Dövene elsiz gerek.

Sövene dilsiz gerek.

Derviş gönülsüz gerek.

Sen derviş olamazsın.

 Derviş bağrı baş gerek,

Gözü dolu yaş gerek,

Koyundan yavaş gerek,

Sen derviş olamazsın.

Derviş bağrı baş gerek,

Gözü dolu yaş gerek,

Koyundan yavaş gerek,

Sen derviş olamazsın.

 Umman'a dalmayınca.

Mürşide ermeyince.

Hak nasip etmeyince.

Sen derviş olamazsın.

Umman'a dalmayınca.

Mürşide ermeyince.

Hak nasip etmeyince.

Sen derviş olamazsın.

 Böyle diyor Yunus.

Yunus hakkında şiirler yazılmış, piyesler yazılmış.

Böyle diyor Yunus.

Yunus hakkında şiirler yazılmış, piyesler yazılmış.

 Necip Fazıl merhum, Yunus Emre diye bir tiyatro eseri kaleme almış.Necip Fazıl merhum, Yunus Emre diye bir tiyatro eseri kaleme almış. Orada çeşitli sahnelerde Yunus'u canlandırıyor ve şiirlerini söylüyor. O da orada şöyle yazmış:

Orada çeşitli sahnelerde Yunus'u canlandırıyor ve şiirlerini söylüyor. O da orada şöyle yazmış:

 Derviş bağrı taş gerek.

Gözü dolu yaş gerek.

Koyundan yavaş gerek.

Sen derviş olamazsın.

Derviş bağrı taş gerek.

Gözü dolu yaş gerek.

Koyundan yavaş gerek.

Sen derviş olamazsın.

 "Taş gerek!" diyor.

Hayır, dervişin bağrı taş olmaz! Olmadığını burada şiirlerinde göstereceğim."Taş gerek!" diyor.

Hayır, dervişin bağrı taş olmaz! Olmadığını burada şiirlerinde göstereceğim. Yunus, bağrının taş olmasını tenkit ediyor.

Yunus, bağrının taş olmasını tenkit ediyor.

 Dervişin bağrı taş gibi olur mu, kaskatı olur mu?

Taş olmaz!

Dervişin bağrı taş gibi olur mu, kaskatı olur mu?

Taş olmaz!

 "Baş" olacak ama baş nasıl oluyor, kafa nasıl oluyor?

"Baş" olacak ama baş nasıl oluyor, kafa nasıl oluyor?

 "Bağrında baş nasıl oluyor?" diye baş'ı anlamadıkları için taş'a çevirmişler. Haksızlık etmişler.

"Bağrında baş nasıl oluyor?" diye baş'ı anlamadıkları için taş'a çevirmişler. Haksızlık etmişler.

Aslında baş, "yara" demek.

Bağrı başlı, gözü yaşlı. "Bağrı yaralı, gözü ağlamada."

Aslında baş, "yara" demek.

Bağrı başlı, gözü yaşlı. "Bağrı yaralı, gözü ağlamada."

 Baş; eski Türkçe'de "yara" demek.

Baş kelimesinin bu mânasını bilirsek şiiri anlarız:

Baş; eski Türkçe'de "yara" demek.

Baş kelimesinin bu mânasını bilirsek şiiri anlarız:

 "Derviş bağrı baş gerek."

"Derviş bağrı baş gerek."

 Dervişin gönlü yaralı, boynu bükük, kalbi kırık olacak, dertli olacak.

Dervişin gönlü yaralı, boynu bükük, kalbi kırık olacak, dertli olacak.

Aşk derdiyle hoşem, el çek ilâcımdan tabib.

Aşk derdiyle hoşem, el çek ilâcımdan tabib.

 dediği gibi dertli olacak, kalbi yaralı olacak. dediği gibi dertli olacak, kalbi yaralı olacak. Yunus da öyle diyor, Mevlânâ da öyle diyor, Fuzûlî de öyle diyor.Yunus da öyle diyor, Mevlânâ da öyle diyor, Fuzûlî de öyle diyor. Daha başka şairler de öyle diyor. Anlamadıkları için taş şekline çevirmişler.

Daha başka şairler de öyle diyor. Anlamadıkları için taş şekline çevirmişler.

 Yunus'un dilini herkes anlayamaz. Şuradan bazı şiirleri okusam çok güzel şiirler var amaYunus'un dilini herkes anlayamaz. Şuradan bazı şiirleri okusam çok güzel şiirler var ama neşredenler anlamamış ki dinleyenler anlasın. Şunu birisi neşretmiş, bir de edebiyatçılar.neşredenler anlamamış ki dinleyenler anlasın. Şunu birisi neşretmiş, bir de edebiyatçılar. Bunu bir başkası neşretmiş. Daha başka kitaplar var.Bunu bir başkası neşretmiş. Daha başka kitaplar var. Güzel, Allah razı olsun ama anlayamamışlar. Yunus'u anlamak kolay değil.

 Güzel, Allah razı olsun ama anlayamamışlar. Yunus'u anlamak kolay değil.

 Yunus'u anlamak için altı şey var:

Yunus'u anlamak için altı şey var:

 1. Arapça bilecek. Arapça bilmezse olmaz.

2. Farsça bilecek. Farsça bilmezse olmaz.

1. Arapça bilecek. Arapça bilmezse olmaz.

2. Farsça bilecek. Farsça bilmezse olmaz.

 3. Eski Türkçe'yi bilecek.

Baş, "kafa" demek değil, "yara" demek; bilecek. 3. Eski Türkçe'yi bilecek.

Baş, "kafa" demek değil, "yara" demek; bilecek. Sayru, "hasta" demek. Sınık, "kırık" demek. Keleci, "söz" demek. Bunları bilecek.Sayru, "hasta" demek. Sınık, "kırık" demek. Keleci, "söz" demek. Bunları bilecek. Bilmezse Yunus'un şiirini anlayamaz.

Mehmed Ali Hoca ile evinde bant dinliyoruz.Bilmezse Yunus'un şiirini anlayamaz.

Mehmed Ali Hoca ile evinde bant dinliyoruz. Çok güzel, artistik güzel sesle bant doldurmuşlar, Yunus'un şiirini.Çok güzel, artistik güzel sesle bant doldurmuşlar, Yunus'un şiirini. Yunus'un şiirini anlayamamış ki doğru okusun. Dilini anlamak lazım, Türkçe bilmek lazım.

Yunus'un şiirini anlayamamış ki doğru okusun. Dilini anlamak lazım, Türkçe bilmek lazım.

 "Ben Türkçe bilmiyor muyum?"

Biliyorsun ama o zamanın Türkçe'sini bilmek lazım.

"Ben Türkçe bilmiyor muyum?"

Biliyorsun ama o zamanın Türkçe'sini bilmek lazım.

 4. İslâm'ı bilmek lazım. İslâm'ı bilmeyen anlayamaz.4. İslâm'ı bilmek lazım. İslâm'ı bilmeyen anlayamaz. Alman, Fransız ve saire Yunus'u nereden anlayacak? İslâm'ı bilecek ki anlayabilsin.

Alman, Fransız ve saire Yunus'u nereden anlayacak? İslâm'ı bilecek ki anlayabilsin.

 5. Tasavvufu bilmesi lazım. Tasavvufu bilmesi lazım.5. Tasavvufu bilmesi lazım. Tasavvufu bilmesi lazım. Tasavvufu bilmezse Yunus'un hiçbir şeyini anlayamaz. Hiçbir şiirini doğru düzgün anlayamaz.

Tasavvufu bilmezse Yunus'un hiçbir şeyini anlayamaz. Hiçbir şiirini doğru düzgün anlayamaz.

Yunus'u anlamak için bir altıncı şey daha var:

Yunus'u anlamak için bir altıncı şey daha var:

 6. Hacı Bektaş'ıı bilmesi lazım. Hacı Bektaş'ı bilmeyen, Yunus'u anlayamaz!6. Hacı Bektaş'ıı bilmesi lazım. Hacı Bektaş'ı bilmeyen, Yunus'u anlayamaz! Yunus'un şiirlerinin canını kaybeder, özünü kaçırır. Yunus'un şiirlerinin canını kaybeder, özünü kaçırır. Hacı Bektaş'ın Makâlât'ını okuyacak, Hacı Bektaş'ın ne dediğini öğrenecek.Hacı Bektaş'ın Makâlât'ını okuyacak, Hacı Bektaş'ın ne dediğini öğrenecek. Hacı Bektaş'ın tasavvuf anlayışını bilecek. O anlayışa göre Yunus'un şiirlerini değerlendirecek.Hacı Bektaş'ın tasavvuf anlayışını bilecek. O anlayışa göre Yunus'un şiirlerini değerlendirecek. Öyle olmazsa anlayamaz.

Öyle olmazsa anlayamaz.

 Mesela bir şiirinde diyor ki;

Şeriat, tarikat yoldur varana.

Ma'rifet, hakîkat andan içeru.

Mesela bir şiirinde diyor ki;

Şeriat, tarikat yoldur varana.

Ma'rifet, hakîkat andan içeru.

 Andan içeru; "ondan daha ötede, daha derinlerde, daha ilerilerde."

Andan içeru; "ondan daha ötede, daha derinlerde, daha ilerilerde."

 Bu ne demek?

Hacı Bektaş-ı Velî diyor ki;

Bu ne demek?

Hacı Bektaş-ı Velî diyor ki;

"Dört tane kapı var: Şeriat kapısı, tarikat kapısı, mârifet kapısı, hakikat kapısı."Dört tane kapı var: Şeriat kapısı, tarikat kapısı, mârifet kapısı, hakikat kapısı. Bunlar dört tabakadır, dört kattır.Bunlar dört tabakadır, dört kattır. En aşağı katı şeriat, ondan sonra tarikat, ondan sonra mârifet, ondan sonra hakikat."

En aşağı katı şeriat, ondan sonra tarikat, ondan sonra mârifet, ondan sonra hakikat."

 Bunu bilecek. Uzun izahları var. Nasıl olduğunu açıklayan izahları var.

Bunu bilecek. Uzun izahları var. Nasıl olduğunu açıklayan izahları var.

 "Şeriat ehli, âbidlerdir. Bunlar yel gibidir, eserler tozarlar. İnsana yel de lazım."Şeriat ehli, âbidlerdir. Bunlar yel gibidir, eserler tozarlar. İnsana yel de lazım. Yel olmasa harman yapılmaz, dane samandan ayrılmaz. Esmese, insanlar kokudan helâk olurlar.Yel olmasa harman yapılmaz, dane samandan ayrılmaz. Esmese, insanlar kokudan helâk olurlar. Yel de lazım. İşte bu şeriat ehli, yel gibidir." diyor.

Yel de lazım. İşte bu şeriat ehli, yel gibidir." diyor.

 "Tarikat ehli, ateş gibidir. Gece gündüz yanarlar, yakılırlar, Allah deyu yanıp dururlar."Tarikat ehli, ateş gibidir. Gece gündüz yanarlar, yakılırlar, Allah deyu yanıp dururlar. Bunlar da iyi, güzel, ama mârifet ehli su gibidir. Su gibi durudur, su gibi arıdır.Bunlar da iyi, güzel, ama mârifet ehli su gibidir. Su gibi durudur, su gibi arıdır. Su gibi hayat vericidir, su gibi şifa vericidir. Ama asıl hakikat ehli –onlar- toprak gibidir.Su gibi hayat vericidir, su gibi şifa vericidir. Ama asıl hakikat ehli –onlar- toprak gibidir. Toprağa bak.Toprağa bak. Toprak gibidir, mütevazıdır; ama her şeyin aslıdır.Toprak gibidir, mütevazıdır; ama her şeyin aslıdır. Bitki toprakta yetişiyor. Allah bizleri topraktan yaratmış.Bitki toprakta yetişiyor. Allah bizleri topraktan yaratmış. Her şeyin aslı toprak. Hakikat ehli toprak gibidir." diyor.

Her şeyin aslı toprak. Hakikat ehli toprak gibidir." diyor.

 Uzun izahları var. Bunları bilmeyen, Yunus'un şiirlerini tam anlayamaz, anlayamazlar.

Uzun izahları var. Bunları bilmeyen, Yunus'un şiirlerini tam anlayamaz, anlayamazlar.

 Tabi biz burada Yunus'u çok akademik bir tarzda, bilimsel bir tarzda anlatacak değiliz.Tabi biz burada Yunus'u çok akademik bir tarzda, bilimsel bir tarzda anlatacak değiliz. Çünkü maksat o değil. Ama bu sene "Yunus Emre yılı" olmuş, inşaallah Türkiye'de de anlatacağız.Çünkü maksat o değil. Ama bu sene "Yunus Emre yılı" olmuş, inşaallah Türkiye'de de anlatacağız. Bunlar bilinmeyen şeyler. Siz bugün duydunuz. Bunları Türkiye'de de anlatacağız.Bunlar bilinmeyen şeyler. Siz bugün duydunuz. Bunları Türkiye'de de anlatacağız. Bunların böyle olduğu bilinecek.

Bunların böyle olduğu bilinecek.

 Bir de II. Yunus var.

I. Yunus'u tanıttık, işte Aksaraylı.

Bir de II. Yunus var:

Bir de II. Yunus var.

I. Yunus'u tanıttık, işte Aksaraylı.

Bir de II. Yunus var:

 Bu II. Yunus da Bursa'da. Çelebi, ârif, kibar, zarif, bağrı yanık, tatlı dilli,Bu II. Yunus da Bursa'da. Çelebi, ârif, kibar, zarif, bağrı yanık, tatlı dilli, güleç yüzlü, şeriate bağlı, namaz ehli, haccı seven bir insan.güleç yüzlü, şeriate bağlı, namaz ehli, haccı seven bir insan. Bu da Emir Sultan''n dervişi. I. Yunus'tan bir buçuk asır sonra yaşamış; 150 yıl geçmiş.Bu da Emir Sultan''n dervişi. I. Yunus'tan bir buçuk asır sonra yaşamış; 150 yıl geçmiş. Arada çok zaman var, çok zaman geçmiş.

Arada çok zaman var, çok zaman geçmiş.

 Bu Yunus başka, o Yunus başka. Ama bu Yunus da, I. Yunus'u aratmayacak güzel şeyler söylemiş,Bu Yunus başka, o Yunus başka. Ama bu Yunus da, I. Yunus'u aratmayacak güzel şeyler söylemiş, çok tatlı şeyler söylemiş.çok tatlı şeyler söylemiş. Tabi "Yunus" adını gören; "Hah, bizim Yunus'un şiiri." diye derlemiş, toplamış.

Tabi "Yunus" adını gören; "Hah, bizim Yunus'un şiiri." diye derlemiş, toplamış.

 I. Murad'la II. Murad'ın karıştığı gibi... II. Mehmed'le, IV. Mehmed'in karıştığı gibi...

I. Murad'la II. Murad'ın karıştığı gibi... II. Mehmed'le, IV. Mehmed'in karıştığı gibi...

 II. Mehmed, Fatih Sulltan Mehmed...II. Mehmed, Fatih Sulltan Mehmed... IV. Mehmed daha başka, çok yıllar sonra yaşamış. Bir şiiri var, çok güzel bir şiir:

IV. Mehmed daha başka, çok yıllar sonra yaşamış. Bir şiiri var, çok güzel bir şiir:

 İmtisâl-i câhid-ü fillâh olubdur niyyetüm.

Ehl-i küfrü serteser kahreylemekdür niyyetüm.

İmtisâl-i câhid-ü fillâh olubdur niyyetüm.

Ehl-i küfrü serteser kahreylemekdür niyyetüm.

 Fazl-ı Hakk u himmet-i cünd-i ricâlullah ile.

Ehl-i küfrü serteser kahreylemekdür niyyetüm.

Fazl-ı Hakk u himmet-i cünd-i ricâlullah ile.

Ehl-i küfrü serteser kahreylemekdür niyyetüm.

 Böyle bir şiir.

"Mehmed" isimli bir kişi yazmış. Herkes sanıyor ki Fatih Sultan Mehmed yazmış.

Böyle bir şiir.

"Mehmed" isimli bir kişi yazmış. Herkes sanıyor ki Fatih Sultan Mehmed yazmış.

 Hayır, bu IV. Mehmed'in şiiri, Avcı Mehmed'in şiiri.Hayır, bu IV. Mehmed'in şiiri, Avcı Mehmed'in şiiri. II. Mehmed, bizim Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fetheden, Dîvân'ında hiç böyle bir şiiri yok.

II. Mehmed, bizim Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fetheden, Dîvân'ında hiç böyle bir şiiri yok.

 Nedense -genç olduğundan galiba- hep âşıkane şiir yazmış,Nedense -genç olduğundan galiba- hep âşıkane şiir yazmış, hiç böyle konulara değinmemiş, temas etmemiş.hiç böyle konulara değinmemiş, temas etmemiş. Hayret ediyorsunuz, Fatih Sultan Mehmed'in herhalde hep yakması gereken şiirleri elimize geçmiş.Hayret ediyorsunuz, Fatih Sultan Mehmed'in herhalde hep yakması gereken şiirleri elimize geçmiş. Biraz daha vakti olsaydı, onları atardı, yakardı.Biraz daha vakti olsaydı, onları atardı, yakardı. Hep âşıkane şiirleri var, hiç o şiir yok. Birbirine karışmış.

Hep âşıkane şiirleri var, hiç o şiir yok. Birbirine karışmış.

Yunus'un şiirleri de karışmış. Bizim ve sizin en çok beğendiğiniz ve bestelenen,Yunus'un şiirleri de karışmış. Bizim ve sizin en çok beğendiğiniz ve bestelenen, bestelendiği zaman mânası anlaşılan, rahatlıkla mânasını anlayabildiğimiz şiirler,bestelendiği zaman mânası anlaşılan, rahatlıkla mânasını anlayabildiğimiz şiirler, II. Yunus'un, I. Yunus'un değil. Bursalı Yunus'un.

II. Yunus'un, I. Yunus'un değil. Bursalı Yunus'un.

 Şol cennetin ırmakları.

Akar Allah deyu deyu.

Çıkmış İslâm bülbülleri.

Öter Allah deyu deyu.

Şol cennetin ırmakları.

Akar Allah deyu deyu.

Çıkmış İslâm bülbülleri.

Öter Allah deyu deyu.

 Bu, Bursalı Yunus'un, I. Yunus'un değil. I. Yunus'un dili daha eski, onu erbabı hemen anlar.

Bu, Bursalı Yunus'un, I. Yunus'un değil. I. Yunus'un dili daha eski, onu erbabı hemen anlar.

Sordum sarı çiçeğe.

Neden benzin sarıdır?

Bursalı Yunus'un, I. Yunus'un değil.

Sordum sarı çiçeğe.

Neden benzin sarıdır?

Bursalı Yunus'un, I. Yunus'un değil.

 Dağlar ile taşlar ile.

Çağırayım Mevlâm seni.

Seherlerde kuşlar ile.

Çağırayım Mevlâm seni.

Dağlar ile taşlar ile.

Çağırayım Mevlâm seni.

Seherlerde kuşlar ile.

Çağırayım Mevlâm seni.

 Bursalı Yunus'un. Çünkü dilini gayet rahat anlıyoruz. Üslubu, kafa yapısı tam onun.

Bursalı Yunus'un. Çünkü dilini gayet rahat anlıyoruz. Üslubu, kafa yapısı tam onun.

 Canım kurban olsun senin yoluna.

Adı güzel, kendi güzel Muhammed.

Canım kurban olsun senin yoluna.

Adı güzel, kendi güzel Muhammed.

 Şefaat eyle bu kemter kuluna.

Adı güzel, kendi güzel Muhammed.

Bursalı Yunus'un…

Şefaat eyle bu kemter kuluna.

Adı güzel, kendi güzel Muhammed.

Bursalı Yunus'un…

 Bir mübarek sefer olsa da gitsem.

Kâbe yollarında kumlara batsam.

Bir mübarek sefer olsa da gitsem.

Kâbe yollarında kumlara batsam.

 Bursalı Yunus'un. Öteki Yunus'un değil.

Bursalı Yunus'un. Öteki Yunus'un değil.

 I. Yunus bazen aşırı sözler söylüyor.I. Yunus bazen aşırı sözler söylüyor. Söylediği sözlerden insan ürperiyor.

Mesela diyor ki;

Söylediği sözlerden insan ürperiyor.

Mesela diyor ki;

 Cennet cennet dedikleri.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

Cennet cennet dedikleri.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

 İnsan ürperiyor; bunu nasıl söyler?

İnsan ürperiyor; bunu nasıl söyler?

 Cennet cennet dedikleri.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

Cennet cennet dedikleri.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

 İsteyene ver anları.

Bana seni gerek seni.

 İsteyene ver anları.

Bana seni gerek seni.

 Bu, I. Yunus'un. Tam kafa yapısı, üslubu, cesareti, pattadak söyleyişi; I Yunus'un bu.Bu, I. Yunus'un. Tam kafa yapısı, üslubu, cesareti, pattadak söyleyişi; I Yunus'un bu. Çünkü ötekisi demez.

Ötekisi çok tatlı söyler. Bu ilk iki mısrada, insanı biraz terletiyor:

Çünkü ötekisi demez.

Ötekisi çok tatlı söyler. Bu ilk iki mısrada, insanı biraz terletiyor:

 Cennet cennet dedikler.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

Cennet cennet dedikler.

Birkaç köşkle birkaç hûri.

 "Vay! Bu adam cenneti kötülüyor mu ne yapıyor?"Vay! Bu adam cenneti kötülüyor mu ne yapıyor? Hurileri küçümsüyor mu ne yapıyor?" diyorsun.

Ama sonunda affediyorsun.

Hurileri küçümsüyor mu ne yapıyor?" diyorsun.

Ama sonunda affediyorsun.

 İsteyene ver anları.

Bana seni gerek seni.

İsteyene ver anları.

Bana seni gerek seni.

 "Ha, bu Mevlâ'yı istiyormuş da ondan gözü başka bir şey görmüyormuş."Ha, bu Mevlâ'yı istiyormuş da ondan gözü başka bir şey görmüyormuş. Âşık, dîvâne, adamakıllı âşık, gözü başka bir şey görmüyor." diye, o zaman mazur görüyorsun.

Âşık, dîvâne, adamakıllı âşık, gözü başka bir şey görmüyor." diye, o zaman mazur görüyorsun.

I.Yunus'un bütün şiirleri böyledir. I. Yunus'un şiirlerinde bu ifadeler vardır.

I.Yunus'un bütün şiirleri böyledir. I. Yunus'un şiirlerinde bu ifadeler vardır.

 Mesela diyor ki;

"Bin defa hacca gitmiş olsan, bir kez gönül yıktın ise olmaz." diyor.

Mesela diyor ki;

"Bin defa hacca gitmiş olsan, bir kez gönül yıktın ise olmaz." diyor.

 Bir tek gönül yıktın ise.

Şol kıldığın namaz değil.

Bir tek gönül yıktın ise.

Şol kıldığın namaz değil.

 Yetmiş iki millet dahi.

Elin yüzün yumaz değil.

Yetmiş iki millet dahi.

Elin yüzün yumaz değil.

 Bu I. Yunus.

Neden?

Bu I. Yunus.

Neden?

 Bak, sataşıyor. Sataşmalı; sert, sivri şeyleri var. Ama tatlı; insanın hoşuna gidiyor.

Bak, sataşıyor. Sataşmalı; sert, sivri şeyleri var. Ama tatlı; insanın hoşuna gidiyor.

 "Bir gönül yıktığın zaman,"Bir gönül yıktığın zaman, kıldığın namaz değil!"

kıldığın namaz değil!"

 "Canım, kalp kırmak günah, namaz kılmak sevap."

Ama bu bunu götürmez; öyle söylüyor.

"Canım, kalp kırmak günah, namaz kılmak sevap."

Ama bu bunu götürmez; öyle söylüyor.

 Namazı namaz olur, namazdan sevap olur.Namazı namaz olur, namazdan sevap olur. Kalp kırdığı zaman günah olur, günahtan da ceza çeker.Kalp kırdığı zaman günah olur, günahtan da ceza çeker. Bunlar birbirini götürür; negatif pozitif, kâr zarar hanesine. Ama namaz namazdır. Namaza sataşmasana!

Bunlar birbirini götürür; negatif pozitif, kâr zarar hanesine. Ama namaz namazdır. Namaza sataşmasana!

 Yok; I. Yunus duramaz, sataşır:

Yok; I. Yunus duramaz, sataşır:

 Bir tek gönül yıktın ise.

Şol kıldığın namaz değil.

Bir tek gönül yıktın ise.

Şol kıldığın namaz değil.

 Yetmiş iki millet dahi.

Elin yüzün yumaz değil.

Yetmiş iki millet dahi.

Elin yüzün yumaz değil.

 "Yetmiş iki millet, başka milletler; -müslüman'ın dışında- onlar da ellerini yüzlerini yıkıyorlar."Yetmiş iki millet, başka milletler; -müslüman'ın dışında- onlar da ellerini yüzlerini yıkıyorlar. Sen 'Abdest aldım.' diye ne böbürleniyorsun? Asıl, huyun güzel olsun!" demek istiyor.

Sen 'Abdest aldım.' diye ne böbürleniyorsun? Asıl, huyun güzel olsun!" demek istiyor.

 Sonucu güzel olduğu için affediyoruz ama sözlerini de biraz cüretli buluyoruz.

Sonucu güzel olduğu için affediyoruz ama sözlerini de biraz cüretli buluyoruz.

I. Yunus böyledir. Hem dili eskidir; hem de kafa yapısı, gönül yapısı biraz serttir.I. Yunus böyledir. Hem dili eskidir; hem de kafa yapısı, gönül yapısı biraz serttir. Mübarek biraz sert. Buna "celâlli" derler.

Mübarek biraz sert. Buna "celâlli" derler.

 Ne demek?

Sinirleniyor. Ters bir şey gördü mü azarlayıcı.

Ne demek?

Sinirleniyor. Ters bir şey gördü mü azarlayıcı.

 Bazı dedeler vardır böyle; aksakallı, eli bastonlu.Bazı dedeler vardır böyle; aksakallı, eli bastonlu. Birinde bir yanlış iş gördü mü hemen bakarsın baston havada.Birinde bir yanlış iş gördü mü hemen bakarsın baston havada. Çocuk, komşunun eriğini çalmaya duvarın üstüne çıkmış.Çocuk, komşunun eriğini çalmaya duvarın üstüne çıkmış. Hacı dede onu gördü mü, tamam. Çocuk bastonu kafasına yer.

Hacı dede onu gördü mü, tamam. Çocuk bastonu kafasına yer.

 "Seni! Niye hırsızlık yapıyorsun?" diye sert, celâlli...

"Seni! Niye hırsızlık yapıyorsun?" diye sert, celâlli...

 Mesela bazı kabirlerin sahibi de celâlli oluyor, dokundurtmuyor.Mesela bazı kabirlerin sahibi de celâlli oluyor, dokundurtmuyor. Greyder getiriyorsun, greyder bozuluyor. Uğraşan insan hasta oluyor.Greyder getiriyorsun, greyder bozuluyor. Uğraşan insan hasta oluyor. Operatör düşüyor, bayılıyor, hastaneye kaldırılıyor.

Neden?

Operatör düşüyor, bayılıyor, hastaneye kaldırılıyor.

Neden?

 Mezarın sahibi celâlli, müsaade etmiyor.

Mezarın sahibi celâlli, müsaade etmiyor.

 Bazısı mütevazı oluyor; "Yıksınlar mezarımı, kıymeti yok." diye aldırmıyor;Bazısı mütevazı oluyor; "Yıksınlar mezarımı, kıymeti yok." diye aldırmıyor; bazısı da, "Dokundurtmam mezarıma!" diye celâlli...

bazısı da, "Dokundurtmam mezarıma!" diye celâlli...

 Ankara'da Hacı Bayram-ı Velî'nin yanından, Bentderesi'ne kıvrılarak bir yol iner.Ankara'da Hacı Bayram-ı Velî'nin yanından, Bentderesi'ne kıvrılarak bir yol iner. Geliş yolu var, gidiş yolu var; ortasında bir kabir. Kabri kaldıramamışlar.Geliş yolu var, gidiş yolu var; ortasında bir kabir. Kabri kaldıramamışlar. Herkes biliyor, Ankara'da herkes söylüyor. İnanan mühendisler var, inanmayan mühendisler var.

Herkes biliyor, Ankara'da herkes söylüyor. İnanan mühendisler var, inanmayan mühendisler var.

 Demişler ki;

"Yol ortasında kabir olur mu? Yıkın şunu!"

Demişler ki;

"Yol ortasında kabir olur mu? Yıkın şunu!"

Greyder çalışmıyor... Oraya kadar gidiyor, çalışmıyor!

Greyder çalışmıyor... Oraya kadar gidiyor, çalışmıyor!

 "İnin aşağıya! Beni aldatıyorsunuz, beceriksiz herifler!" filan diye mühendisin birisi,"İnin aşağıya! Beni aldatıyorsunuz, beceriksiz herifler!" filan diye mühendisin birisi, greyderin üstüne kendisi çıkmış, götürmek istemiş, düşmüş.greyderin üstüne kendisi çıkmış, götürmek istemiş, düşmüş. Bakmışlar ki mezarı kaldıramayacaklar, ortada bırakmışlar.Bakmışlar ki mezarı kaldıramayacaklar, ortada bırakmışlar. Yolu bir bu tarafından, bir o tarafından geçirmişler. Gül Baba mı ne ise tam ortada duruyor.

Yolu bir bu tarafından, bir o tarafından geçirmişler. Gül Baba mı ne ise tam ortada duruyor.

Bazısı celâlli oluyor. Yunus Emre celâlli. I. Yunus celâlli, II. Yunus cemâlli.Bazısı celâlli oluyor. Yunus Emre celâlli. I. Yunus celâlli, II. Yunus cemâlli. Birinde celâl sıfatı var, ötekisinde cemâl sıfatı var. O âşık, o da âşık; ikisi de âşık…

Birinde celâl sıfatı var, ötekisinde cemâl sıfatı var. O âşık, o da âşık; ikisi de âşık…

 Hacı Bektâş-ı Velî'nin, onun daha evvelinden Ahmed-i Yesevî hazretleri'nin zamanından beri tasavvufta dört makam var:

Hacı Bektâş-ı Velî'nin, onun daha evvelinden Ahmed-i Yesevî hazretleri'nin zamanından beri tasavvufta dört makam var:

 1. Âbidler.

2. Zâhidler.

3. Ârifler.

4. Âşıklar.

1. Âbidler.

2. Zâhidler.

3. Ârifler.

4. Âşıklar.

 En yüksek makam, aşk makamı. Onun için hep aşktan bahsediyor.En yüksek makam, aşk makamı. Onun için hep aşktan bahsediyor. Konunun hep "aşk teması" üzerinde dönmesi ondan...

Konunun hep "aşk teması" üzerinde dönmesi ondan...

Gümüşhaneli Hocamız kitap yazmış, tasavvufî bir kitap. Hadis alimi, ciddi alim.Gümüşhaneli Hocamız kitap yazmış, tasavvufî bir kitap. Hadis alimi, ciddi alim. Gece uyku uyumazmış. Daima ilimle, irfanla, irşadla meşgul olurmuş. Tasavvufî kitap yazıyor.

Gece uyku uyumazmış. Daima ilimle, irfanla, irşadla meşgul olurmuş. Tasavvufî kitap yazıyor.

 Ne diyor?

"En yüksek makam, aşk makamıdır."

Bu benzerlik nereden geliyor?

Ne diyor?

"En yüksek makam, aşk makamıdır."

Bu benzerlik nereden geliyor?

 Ahmed-i Yesevî, Abdülhâlik-ı Gücdevânî hazretlerinden feyz almış,Ahmed-i Yesevî, Abdülhâlik-ı Gücdevânî hazretlerinden feyz almış, Nakşî Tarikati'nin Hâcegâniyye kökünden feyz almış.

Nakşî Tarikati'nin Hâcegâniyye kökünden feyz almış.

 Hacı Bektâş-ı Velî de, Ahmed-i Yesevî'den feyz almış. Hacı Bektâş-ı Velî de, Ahmed-i Yesevî'den feyz almış. Bizim Gümüşhaneli Hocamız da, yine Nakşibendî Tarikatı'nın İmâm-ı Rabbânî kolundan,Bizim Gümüşhaneli Hocamız da, yine Nakşibendî Tarikatı'nın İmâm-ı Rabbânî kolundan, Müceddidiyye kolundan feyz almış; aynı noktaya çıkıyor.

Müceddidiyye kolundan feyz almış; aynı noktaya çıkıyor.

En yüksek makam, âşıklık makamı. Hakk'a âşık olmak, her işi Allah sevgisi ile severek yapmak.En yüksek makam, âşıklık makamı. Hakk'a âşık olmak, her işi Allah sevgisi ile severek yapmak. Gözün hiçbir şeyi görmemesi. İşte onların âlemi, halleri bu...

Gözün hiçbir şeyi görmemesi. İşte onların âlemi, halleri bu...

 O şahısların, mübareklerin bir şiirini okuyarak konferansı bitireyim.

O şahısların, mübareklerin bir şiirini okuyarak konferansı bitireyim.

Bu insanların o yaşayışlarından ne kadar mutlu olduklarını, ne kadar zevk aldıklarını,Bu insanların o yaşayışlarından ne kadar mutlu olduklarını, ne kadar zevk aldıklarını, ne kadar feyz aldıklarını, ne kadar memnun olduklarını tarife imkân yok. ne kadar feyz aldıklarını, ne kadar memnun olduklarını tarife imkân yok. Onu anlatan bir şiir ile konuşmayı bitiriyorum. I. Yunus'un coşkun bir şiiri.

Onu anlatan bir şiir ile konuşmayı bitiriyorum. I. Yunus'un coşkun bir şiiri.

 Diyor ki;

Canlar canını buldum.

Bu canım yağma olsun.

Diyor ki;

Canlar canını buldum.

Bu canım yağma olsun.

 Assı ziyandan geçtim.

Dükkânım yağma olsun.

Assı ziyandan geçtim.

Dükkânım yağma olsun.

 Biraz açıklamamız lazım. Kelimeler I. Yunus olduğu için açıklanması gerekiyor:

Biraz açıklamamız lazım. Kelimeler I. Yunus olduğu için açıklanması gerekiyor:

 Canlar canını buldum. "Canımın canını buldum."

Canlar canı.

Kim?

Mevlâ'yı buldum.

Canlar canını buldum. "Canımın canını buldum."

Canlar canı.

Kim?

Mevlâ'yı buldum.

Bu canım yağma olsun.

Bu canım yağma olsun.

 Eski Türklerde ziyafet verilirmiş; "Buyurun, yiyin yemekleri!" denilirmiş.Eski Türklerde ziyafet verilirmiş; "Buyurun, yiyin yemekleri!" denilirmiş. Ondan sonra, tabak çanak ne varsa hepsi hediye olarak verilirmiş.Ondan sonra, tabak çanak ne varsa hepsi hediye olarak verilirmiş. Buna hân-ı yağma denirmiş; "yağma sofrası."

Buna hân-ı yağma denirmiş; "yağma sofrası."

 Herkes bütün her şeyi yanına alır gidermiş.Herkes bütün her şeyi yanına alır gidermiş. Kaşıklar, çatallar, tabaklar, ibrikler, bardaklar, sürahiler, kovalar... Hepsi gidermiş.

Kaşıklar, çatallar, tabaklar, ibrikler, bardaklar, sürahiler, kovalar... Hepsi gidermiş.

 "Canlar canını buldum, bu canım yağma olsun!"

"Muradıma erdim. Bu canım yağma olsun." diyor.

"Canlar canını buldum, bu canım yağma olsun!"

"Muradıma erdim. Bu canım yağma olsun." diyor.

 Assı ziyandan geçtim.

Dükkânım yağma olsun.

Assı, "fayda" demek, "kâr" demek.

Assı ziyandan geçtim.

Dükkânım yağma olsun.

Assı, "fayda" demek, "kâr" demek.

 Assı ziyandan geçtim. "Kârdan, ziyandan geçtim, dükkânım yağma olsun."

Assı ziyandan geçtim. "Kârdan, ziyandan geçtim, dükkânım yağma olsun."

 "Gözüm görmüyor. Artık bu gibi şeylere aldırmama durumuna geldim."Gözüm görmüyor. Artık bu gibi şeylere aldırmama durumuna geldim. Çünkü muradıma erdim, aradığımı buldum." demek istiyor.

Çünkü muradıma erdim, aradığımı buldum." demek istiyor.

 Ben benliğimden geçtim.

Gözüm hicabın açtım.

Dost vaslına eriştim.

Gümânım yağma olsun.

Ben benliğimden geçtim.

Gözüm hicabın açtım.

Dost vaslına eriştim.

Gümânım yağma olsun.

 İnsanın Allah'ı bulması, kendinden geçmesi ile mümkün oluyor.İnsanın Allah'ı bulması, kendinden geçmesi ile mümkün oluyor. Varlıkla, benlikle, kibirle, ucubla olmuyor; onu bildiriyor.

Varlıkla, benlikle, kibirle, ucubla olmuyor; onu bildiriyor.

 Ben benliğimden geçtim. "Benliğimi bıraktım." Gözüm hicabın açtım.Ben benliğimden geçtim. "Benliğimi bıraktım." Gözüm hicabın açtım. "Gözümden perdeyi açtım." Dost vaslına eriştim. "Sevdiğim Hâlık'ımın, Mabud'umun vuslatına eriştim."Gözümden perdeyi açtım." Dost vaslına eriştim. "Sevdiğim Hâlık'ımın, Mabud'umun vuslatına eriştim. O'na kavuştum." Gümânım yağma olsun. "Eski şüphelerim, tereddütlerim yağma olsun!"

 O'na kavuştum." Gümânım yağma olsun. "Eski şüphelerim, tereddütlerim yağma olsun!"

 Onlar geride kaldı.

Benden benliğim gitti.

Hep mülkümü dost tuttu.

 Onlar geride kaldı.

Benden benliğim gitti.

Hep mülkümü dost tuttu.

 Lâ mekâna kavm oldum.

Mekânım yağma olsun.Lâ mekâna kavm oldum.

Mekânım yağma olsun. Benden benliğim gitti; kendimi kaybettim, arada yokum. Hep mülkümü dost tuttu.Benden benliğim gitti; kendimi kaybettim, arada yokum. Hep mülkümü dost tuttu. "Vücudumu, varlığımı hep Allah'ın varlığı kapladı." Lâ mekâna kavm oldum."Vücudumu, varlığımı hep Allah'ın varlığı kapladı." Lâ mekâna kavm oldum. "Lâ mekân iline, mekânsızlık iline kavm oldum."

"Lâ mekân iline, mekânsızlık iline kavm oldum."

 Hani Şeş cihetten ol münezzeh Zülcelâl dediği gibi Süleyman Çelebi'nin...

Hani Şeş cihetten ol münezzeh Zülcelâl dediği gibi Süleyman Çelebi'nin...

 Yukarıda aşağıda, önde arkada, sağda solda diyemezsin kiYukarıda aşağıda, önde arkada, sağda solda diyemezsin ki Allahu Teâlâ hazretleri mekândan münezzehtir.

Allahu Teâlâ hazretleri mekândan münezzehtir.

 Şeş, altı.

Şeş cihetten ol münezzeh Zülcelâl.

Bî-kem ü keyf âna gösterdi cemâl.

Şeş, altı.

Şeş cihetten ol münezzeh Zülcelâl.

Bî-kem ü keyf âna gösterdi cemâl.

 "Mirac gecesi, o mekândan münezzeh olan Allahu Teâlâ hazretleri,"Mirac gecesi, o mekândan münezzeh olan Allahu Teâlâ hazretleri, nasıllığı, niceliği bilinmez bir tarzda, cemâlini Rasûlullah'a gösterdi." dediği gibi...

nasıllığı, niceliği bilinmez bir tarzda, cemâlini Rasûlullah'a gösterdi." dediği gibi...

 Lâ mekân iline, mekânsızlık iline kavm oldum.

Lâ mekân iline, mekânsızlık iline kavm oldum.

 Mekânım yağma olsun. "Eski, geride kalan, bu mekân duygusu yağma olsun."

Mekânım yağma olsun. "Eski, geride kalan, bu mekân duygusu yağma olsun."

 Taallûktan üzüşdüm.

Ol dosttan yana uçdum.

Aşk divanına düşdüm.

Dîvânım yağma olsun.

Taallûktan üzüşdüm.

Ol dosttan yana uçdum.

Aşk divanına düşdüm.

Dîvânım yağma olsun.

 "Mâsivâ ile olan bağlardan; Allah'tan gayrı, boş olan şeylerden kendimi kopardım."

"Mâsivâ ile olan bağlardan; Allah'tan gayrı, boş olan şeylerden kendimi kopardım."

 Üzmek, "koparmak" demek. Üzüşmek; "kopuşmak, aradaki bağların kopması."Üzmek, "koparmak" demek. Üzüşmek; "kopuşmak, aradaki bağların kopması." Bilinip izah edilmesi gerekiyor.

Bilinip izah edilmesi gerekiyor.

 Taallûktan üzüşdüm.

Ol dosttan yana uçdum.

Taallûktan üzüşdüm.

Ol dosttan yana uçdum.

 "Bağları kopardım, dergâh-ı ilâhîye doğru uçtum."

"Bağları kopardım, dergâh-ı ilâhîye doğru uçtum."

 Aşk divanına düşdüm.

Dîvânım yağma olsun.

Aşk divanına düşdüm.

Dîvânım yağma olsun.

 "Aşk meclisine geçtim, -benim aşağıdaki- dîvânım yağma olsun."

"Aşk meclisine geçtim, -benim aşağıdaki- dîvânım yağma olsun."

 Alsınlar artık, kıymeti yok.

Alsınlar artık, kıymeti yok.

 Varlık çün sefer kıldı.

Dost andan bize geldi.

Vîran gönül nur doldu.

Cihanım yağma olsun.

Varlık çün sefer kıldı.

Dost andan bize geldi.

Vîran gönül nur doldu.

Cihanım yağma olsun.

 "Varlık, benlik gidince dost tecelli etti. Dost ondan sonra bize geldi."

"Varlık, benlik gidince dost tecelli etti. Dost ondan sonra bize geldi."

 Andan, "ondan sonra" demek.

Andan, "ondan sonra" demek.

 Vîran gönül nur doldu.

Cihânım yağma olsun.

Vîran gönül nur doldu.

Cihânım yağma olsun.

 "Gönlüm nur doldu; ilâhî nurla artık cihan yağma olsun."

"Gönlüm nur doldu; ilâhî nurla artık cihan yağma olsun."

 Geçtim bitmez sağınçdan.

Usandım yaz u kışdan.

Bostanlar başın buldum.

Bostanım yağma olsun.

Geçtim bitmez sağınçdan.

Usandım yaz u kışdan.

Bostanlar başın buldum.

Bostanım yağma olsun.

 "Bitmez tükenmez olan sayılardan, çeşitli varlıklardan geçtim."Bitmez tükenmez olan sayılardan, çeşitli varlıklardan geçtim. Yazdan kıştan usandım. Asıl ilâhî bostanı buldum."

Yazdan kıştan usandım. Asıl ilâhî bostanı buldum."

 Bostanlar başın buldum.

Bostanım yağma olsun.

Bostanlar başın buldum.

Bostanım yağma olsun.

 "Buradaki bostanım yağma olsun."

"Buradaki bostanım yağma olsun."

 Yunus ne hoş demişsin.

Bal u şeker yemişsin.

Ballar balını buldum.

Kovanım yağma olsun.

Yunus ne hoş demişsin.

Bal u şeker yemişsin.

Ballar balını buldum.

Kovanım yağma olsun.

 "Ey Yunus! Şu sözü ne hoş söylemişsin. Sözlerin; sanki bal yemiş gibi, şeker yemiş gibi tatlı."Ey Yunus! Şu sözü ne hoş söylemişsin. Sözlerin; sanki bal yemiş gibi, şeker yemiş gibi tatlı. Ballar balını buldum, kovanım artık yağma olsun."

Ballar balını buldum, kovanım artık yağma olsun."

 "Öteki dostlar da istifade etsinler;"Öteki dostlar da istifade etsinler; onlar da yesinler, içsinler, o ilâhî lezzetleri tatsınlar." demiş oluyor.

onlar da yesinler, içsinler, o ilâhî lezzetleri tatsınlar." demiş oluyor.

 Allahu Teâlâ hazretleri, o kendisine eren evliyâ kullarının hallerini bizlere de nasip eylesin.Allahu Teâlâ hazretleri, o kendisine eren evliyâ kullarının hallerini bizlere de nasip eylesin. Onların tattığı o zevkleri, o şevkleri, o duyguları bizler de tanıyalım; bizlere de ihsan etsin.Onların tattığı o zevkleri, o şevkleri, o duyguları bizler de tanıyalım; bizlere de ihsan etsin. O duyguları yaşamak ve tatmak bizlere de nasip olsun.

O duyguları yaşamak ve tatmak bizlere de nasip olsun.

Onlar nasıl böyle, Allahu Teâlâ hazretlerine ermenin coşkunluğunu,Onlar nasıl böyle, Allahu Teâlâ hazretlerine ermenin coşkunluğunu, zevkini tatmışlarsa Allahu Teâlâ hazretleri bize de bu dünyada iken, o makamlara ulaşmayı nasip eylesin.zevkini tatmışlarsa Allahu Teâlâ hazretleri bize de bu dünyada iken, o makamlara ulaşmayı nasip eylesin. Ahirette de sevdiği, razı olduğu kullar olarak huzuruna varmayı;Ahirette de sevdiği, razı olduğu kullar olarak huzuruna varmayı; cennetiyle, cemâliyle, sevdiği kullarla müşerref olmayı nasip eylesin.

cennetiyle, cemâliyle, sevdiği kullarla müşerref olmayı nasip eylesin.

Allahu Teâlâ hazretleri, mü'minlerin arasındaki ihtilafları,Allahu Teâlâ hazretleri, mü'minlerin arasındaki ihtilafları, kötülükleri, dargınlıkları, kırgınlıkları izale eylesin.kötülükleri, dargınlıkları, kırgınlıkları izale eylesin. Sevmeyi onlara öğretsin, sevmenin tadını tattırsın.Sevmeyi onlara öğretsin, sevmenin tadını tattırsın. Müslümanların birlik ve beraberliğini nasip eylesin.

Müslümanların birlik ve beraberliğini nasip eylesin.

Ümmet-i Muhammed'in tekrar aziz olduğunu; izzetini, ikbalini, itibarını, iyiliğini,Ümmet-i Muhammed'in tekrar aziz olduğunu; izzetini, ikbalini, itibarını, iyiliğini, hoş hallerini, güzel günlerini cümlemize göstersin.hoş hallerini, güzel günlerini cümlemize göstersin. O güzel günlerin gelmesi için her türlü imkânımızla hizmet etmeyi, o imkânları hazırlamayı,O güzel günlerin gelmesi için her türlü imkânımızla hizmet etmeyi, o imkânları hazırlamayı, o şartları hazırlamayı, o hususta çalışmayı Allah cümlenize, cümlemize nasip eylesin.

o şartları hazırlamayı, o hususta çalışmayı Allah cümlenize, cümlemize nasip eylesin.

Rahmet İklimi: Üç Aylar
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri

6 Ramazan 1446

06 March 2025

İmsak
05:59
Güneş
07:24
Öğle
13:20
İkindi
16:32
Akşam
19:07
Yatsı
20:26
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu