Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

Allah-u Teàlâ Dua Edeni Boş Çevirmez

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)
19 Safer 1417 / 05.07.1996
AKRA

İçerik

Allah-u Teàlâ’nın Merhameti

Allah-u Teàlâ Hayat Sahibidir

Allah-u Teàlâ’nın Kulundan Utanması

Tasavvuf ve İrade Eğitimi

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh! es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!

 Allah gününüzü hayır eylesin. Araplar es'adallahu sabâhatün diyorlar. Allah gününüzü hayır eylesin. Araplar es'adallahu sabâhatün diyorlar. "Sabahlarınızı mutlu eylesin." ve iki cihan saadetini cümlenize nâil eylesin. "Sabahlarınızı mutlu eylesin." ve iki cihan saadetini cümlenize nâil eylesin. Sizleri de cumanın güzel nimetlerinden, Sizleri de cumanın güzel nimetlerinden, Allah'ın sevgili kullarına bahşettiği ikramlarından istifade edenlerden eylesin. Allah'ın sevgili kullarına bahşettiği ikramlarından istifade edenlerden eylesin.

 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleri, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretleri, Enes radıyallahu anh'ten rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîfinde buyuruyorlar ki; Enes radıyallahu anh'ten rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîfinde buyuruyorlar ki;

İnna'llâhe azze ve celle rahîmün hayyün kerîmün yestahyî min abdihî İnna'llâhe azze ve celle rahîmün hayyün kerîmün yestahyî min abdihî in yerfe'a ileyhi yedeyhi sümme la yedeu fîhima hayrâ. in yerfe'a ileyhi yedeyhi sümme la yedeu fîhima hayrâ.

Sadaka Resžlullah fî mâ kâl ev kemâ kâl. Sadaka Resžlullah fî mâ kâl ev kemâ kâl.

 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz biz ümmetine müjdeliyor. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz biz ümmetine müjdeliyor.

 Buyuruyor ki; Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri Rahîm'dir, Hayy'dir, Kerîm'dir. Buyuruyor ki;

Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri Rahîm'dir, Hayy'dir, Kerîm'dir. Rabbimiz'in üç tane sıfatını belirtiyor: Rabbimiz'in üç tane sıfatını belirtiyor:

 Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri, Rabbimiz Rahîm'dir, Hayy'dir, Kerîm'dir. Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri, Rabbimiz Rahîm'dir, Hayy'dir, Kerîm'dir.

Yestahyî min abdihî. "-Allahu Teâlâ hazretleri- kulundan utanır." Niçin? Yestahyî min abdihî. "-Allahu Teâlâ hazretleri- kulundan utanır."

Niçin?

 İn yerfea ileyhi yedeyhi. "Kulu iki elini dua etmek için Rabbi'ne kaldırmış, İn yerfea ileyhi yedeyhi. "Kulu iki elini dua etmek için Rabbi'ne kaldırmış, Allahu Teâlâ hazretlerinden dileklerini diliyor, dua ediyor bir şeyler istiyor, ellerini kaldırmış."Allahu Teâlâ hazretlerinden dileklerini diliyor, dua ediyor bir şeyler istiyor, ellerini kaldırmış." Sümme lâ yedeu fîhima hayrâ. Sümme lâ yedeu fîhima hayrâ. "Allah da onun açtığı avuçlarına muratlarını vermemek, bir hayır koymamak suretiyle"Allah da onun açtığı avuçlarına muratlarını vermemek, bir hayır koymamak suretiyle boş döndürmekten hayâ eder." boş döndürmekten hayâ eder."

 "Kul elini açtı mı Allah, onun ellerini bir hayırla doldurmadan onu döndürmez; "Kul elini açtı mı Allah, onun ellerini bir hayırla doldurmadan onu döndürmez; boş döndürmekten hayâ eder."boş döndürmekten hayâ eder." buyuruyor Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz. buyuruyor Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz.

İnna'llâhe. "Hiç şüphe yok ki Allahu Teâlâ hazretleri." diye başlıyor; İnna'llâhe. "Hiç şüphe yok ki Allahu Teâlâ hazretleri." diye başlıyor; inne'ye edat-ı tahkîk derler, "Muhakkak bu iş böyledir." diye mânayı kuvvetlendirmek içindir. inne'ye edat-ı tahkîk derler, "Muhakkak bu iş böyledir." diye mânayı kuvvetlendirmek içindir.

 Azze ve Celle iki mâzi sigasıdır; Arapça'da mâzi sigaları,Azze ve Celle iki mâzi sigasıdır; Arapça'da mâzi sigaları, sıfat olarak tavsif etmek için de kullanılır. sıfat olarak tavsif etmek için de kullanılır.

 Azze, "Aziz oldu." Celle. "Celil oldu." demek. "Aziz oldu." ne demek? Azze, "Aziz oldu." Celle. "Celil oldu." demek.

"Aziz oldu." ne demek?

 Aziz olmak, izzet sahibi olmak, "mutlaka bir şeye üstün gelmek, Aziz olmak, izzet sahibi olmak, "mutlaka bir şeye üstün gelmek, ondan daha üst olmak" mânasına geliyor. ondan daha üst olmak" mânasına geliyor. Buradan da bir şey çok kıymetli olduğu zaman, çok nâdir olduğu zaman azze'l-metâu derler. Buradan da bir şey çok kıymetli olduğu zaman, çok nâdir olduğu zaman azze'l-metâu derler. "Bütün öteki emsalde galip oldu, üstün geldi." demek. "Bütün öteki emsalde galip oldu, üstün geldi." demek.

Va'llâhu ğâlibün ala emrih. "Allahu Teâlâ hazretleri mutlaka her şeye kâdirdir, her şeye galiptir." Va'llâhu ğâlibün ala emrih. "Allahu Teâlâ hazretleri mutlaka her şeye kâdirdir, her şeye galiptir."

 Kimse O'nun dileğinin karşısında duramaz; O ne derse onu yapar. ‚ünkü yarattığı mahlukâtıdır. Kimse O'nun dileğinin karşısında duramaz; O ne derse onu yapar. ‚ünkü yarattığı mahlukâtıdır.

 Allahu Teâlâ hazretleri, kudret-i külliye sahibidir. Allahu Teâlâ hazretleri, kudret-i külliye sahibidir. âciz sıfatı onun için bahis konusu değildir; her şeye gücü yetendir, âciz sıfatı onun için bahis konusu değildir; her şeye gücü yetendir, her şeyi istediği, dilediği şekilde yapar. her şeyi istediği, dilediği şekilde yapar.

Celle de "Yüce olur, büyük olur." mânasına. Celle de "Yüce olur, büyük olur." mânasına.

 Ama bu mâzi sigasıyla değil de sıfat olarak tercüme edilir: Ama bu mâzi sigasıyla değil de sıfat olarak tercüme edilir:

 Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri. Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri.

 Birinci sıfatı, Rahîm. Bu sıfat, sıfat-ı müşebbehe. Birinci sıfatı, Rahîm.

Bu sıfat, sıfat-ı müşebbehe. Bir de ism-i fâil derler veya ism-i mef'ul derler. Mübalağa mânası ifade eden bir sigasıdır. Bir de ism-i fâil derler veya ism-i mef'ul derler. Mübalağa mânası ifade eden bir sigasıdır.

 "Allahu Teâlâ hazretleri çok merhametlidir." "Allahu Teâlâ hazretleri çok merhametlidir."

 "Merhametli" diye tercüme etsek az gelir; çok merhametlidir, son derece merhametlidir. "Merhametli" diye tercüme etsek az gelir; çok merhametlidir, son derece merhametlidir.

Merhamet de Arapça bir kelime, aynı kökten bir kelime.Merhamet de Arapça bir kelime, aynı kökten bir kelime. Bir kelimeyi anlatırken kendisiyle anlatmak doğru değil. Bir kelimeyi anlatırken kendisiyle anlatmak doğru değil. Ama biz merhameti çok iyi anladığımız için iyice tanıdığımız için öyle anlatıyoruz. Ama biz merhameti çok iyi anladığımız için iyice tanıdığımız için öyle anlatıyoruz.

 Aslında merhamet ne demek? "Acımak" demek. Aslında merhamet ne demek?

"Acımak" demek.

 "Bir insanın başka bir insanın hâline nazar edip ona acıması." "Bir insanın başka bir insanın hâline nazar edip ona acıması."

 Biz insanlar arasında da bunu kullanıyoruz.Biz insanlar arasında da bunu kullanıyoruz. Allahu Teâlâ hazretlerinin de kullarına nazar edip acıması, bunun gibidir.Allahu Teâlâ hazretlerinin de kullarına nazar edip acıması, bunun gibidir. Kullarına bakıyor, hallerine acıyor. Zaaflarına, yoksulluklarına, ihtiyaçlarına, Kullarına bakıyor, hallerine acıyor. Zaaflarına, yoksulluklarına, ihtiyaçlarına, fakr-u zaruretlerine bakıyor, acıyor. Acımak; "merhamet" mânasına geliyor. fakr-u zaruretlerine bakıyor, acıyor. Acımak; "merhamet" mânasına geliyor.

Terahhum etmek, "severek onun zavallı hâline acıma" mânasına geliyor. Terahhum etmek, "severek onun zavallı hâline acıma" mânasına geliyor.

 Allahu Teâlâ hazretlerinin bir sıfatı Rahîm'dir. Erhamü'r-râhimîn'dir. Allahu Teâlâ hazretlerinin bir sıfatı Rahîm'dir.

Erhamü'r-râhimîn'dir.

 Kur'ân-ı Kerîm'inde; hadîs-i şerîflerde kullanılan, aynı kökten sigadan Erhamü'r-râhimîn'dir. Kur'ân-ı Kerîm'inde; hadîs-i şerîflerde kullanılan, aynı kökten sigadan Erhamü'r-râhimîn'dir.

Allahu Teâlâ hazretleri bu acıma vasfını, acıma duygusunu kullarına da vermiştir. Allahu Teâlâ hazretleri bu acıma vasfını, acıma duygusunu kullarına da vermiştir.

Bizde de acıma duygusu var. Bir kediye, bir küçük kuşa acırız; Bizde de acıma duygusu var. Bir kediye, bir küçük kuşa acırız; "Kış gününde gelmiş; karların, camın üzerinde duruyor." diye görünce dayanamayız. "Kış gününde gelmiş; karların, camın üzerinde duruyor." diye görünce dayanamayız.

 Şiirler filan yazarız. "Zavallı kuş aç kalmış da, donmuş da, üşümüş de camın önüne gelmiş." deriz. Şiirler filan yazarız. "Zavallı kuş aç kalmış da, donmuş da, üşümüş de camın önüne gelmiş." deriz. Karıncaya acırız, böceğe acırız, kuzulara, kuşlara; çocuklarda çok tatlı bir duygudur bu. Karıncaya acırız, böceğe acırız, kuzulara, kuşlara; çocuklarda çok tatlı bir duygudur bu. Onlar da etraflarındaki şeylere acırlar; bu duyguyu da öğretmek lazım.Onlar da etraflarındaki şeylere acırlar; bu duyguyu da öğretmek lazım. ‚ocuklarımıza acıma duygusunu öğretmeliyiz. Bir şeyleri sevip acımaya alışmalı.‚ocuklarımıza acıma duygusunu öğretmeliyiz. Bir şeyleri sevip acımaya alışmalı. Gaddar olmamalı, merhametsiz, acımasız olmamalı. Gaddar olmamalı, merhametsiz, acımasız olmamalı.

Allahu Teâlâ hazretleri acıma duygusunu kullarına da vermiştir; Allahu Teâlâ hazretleri acıma duygusunu kullarına da vermiştir; acıma duygusu yarattıklarında derece derecedir ve Allahu Teâlâ hazretleri Erhamü'r-rahimîn'dir.acıma duygusu yarattıklarında derece derecedir ve Allahu Teâlâ hazretleri Erhamü'r-rahimîn'dir. Acıyanların, acıma duygusuna sahip etrafımızda gördüğümüz, tanıdığımız, bildiğimiz, sevdiğimizAcıyanların, acıma duygusuna sahip etrafımızda gördüğümüz, tanıdığımız, bildiğimiz, sevdiğimiz dostlarımızdan merhametlilik hoşumuza gidiyor. Allahu Teâlâ hazretleri merhametlilerin en merhametlisidir.dostlarımızdan merhametlilik hoşumuza gidiyor. Allahu Teâlâ hazretleri merhametlilerin en merhametlisidir. Hadîs-i şerîfte ifade edilen bir sıfat bu. Hadîs-i şerîfte ifade edilen bir sıfat bu.

İkinci sıfatı, Hayy. Allahu Teâlâ hazretleri kör bir kuvvet değildir. İkinci sıfatı, Hayy.

Allahu Teâlâ hazretleri kör bir kuvvet değildir. Hani elektrik var, iki teli yan yana yaklaştırdığımız zaman işteHani elektrik var, iki teli yan yana yaklaştırdığımız zaman işte bu elektrik bir kuvvet, elektrik motorunu döndürüyor vesaire ama bu kör bir kuvvet. bu elektrik bir kuvvet, elektrik motorunu döndürüyor vesaire ama bu kör bir kuvvet. Şuuru yok ve biz onu bir takım şekillere bağlı olarak kullandığımız zaman ondan istifade ediyoruz.Şuuru yok ve biz onu bir takım şekillere bağlı olarak kullandığımız zaman ondan istifade ediyoruz. Atlardan, develerden diğer mahluklardan istifade ettiğimiz gibi o kuvvetten de istifade ediyoruz.Atlardan, develerden diğer mahluklardan istifade ettiğimiz gibi o kuvvetten de istifade ediyoruz. Kendisinin özel bir arzusu, duygusu yok. Kendisinin özel bir arzusu, duygusu yok. Bizim arzumuza verilmiş, bizim kullanmamıza verilmiş bir kuvvet. Bizim arzumuza verilmiş, bizim kullanmamıza verilmiş bir kuvvet.

 "Kör kuvvet" dediğimiz, kendisinin iradesi arzusu yok. Nasıl kullanırsan öyle kullanılıyor. "Kör kuvvet" dediğimiz, kendisinin iradesi arzusu yok. Nasıl kullanırsan öyle kullanılıyor.

Su kuvvettir. "Elektrik enerjisi, enerji" diyoruz, "kuvvet" diyoruz.Su kuvvettir. "Elektrik enerjisi, enerji" diyoruz, "kuvvet" diyoruz. Böyle çeşitli kuvvetler var. Ama Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir, irade sahibidir;Böyle çeşitli kuvvetler var.

Ama Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir, irade sahibidir; hani bazı ilim adamlarının veya zamanımızdaki bazı münevverlerin düşündüğü gibi değil.hani bazı ilim adamlarının veya zamanımızdaki bazı münevverlerin düşündüğü gibi değil. Bazıları "tabiat ana" diyorlar. Tabiat ana nedir? Tabiat ne anadır ne babadır. Bazıları "tabiat ana" diyorlar.

Tabiat ana nedir?

Tabiat ne anadır ne babadır. Tabiat da bizim gibi Allah'ın bir yarattığıdır. Tabiat da bizim gibi Allah'ın bir yarattığıdır. Biz tabiat iççinde en güzel yaratığızdır, eşref-i mahlukât.Biz tabiat iççinde en güzel yaratığızdır, eşref-i mahlukât. Tabiat ana filan değildir, Allah'ın yarattığı varlıkların meydana getirdiği bir topluluktur.Tabiat ana filan değildir, Allah'ın yarattığı varlıkların meydana getirdiği bir topluluktur. Çevre işte bunlardan oluşur; canlılar var, cansızlar var, Çevre işte bunlardan oluşur; canlılar var, cansızlar var, hayvanlar var; bunlara "tabiat" diyoruz. hayvanlar var; bunlara "tabiat" diyoruz. Bazıları "tabiat ana" diyorlar, "Tabiat ana yaptı." diyorlar. Bazıları "tabiat ana" diyorlar, "Tabiat ana yaptı." diyorlar. Tabiat ana da kör bir yaratık olduğu için onun doğrudan doğruya bir etkisi yok.Tabiat ana da kör bir yaratık olduğu için onun doğrudan doğruya bir etkisi yok. O da Allah tarafından kullanılıyor, Allah tarafından kendisine verilen vazifeyi yapıyor. O da Allah tarafından kullanılıyor, Allah tarafından kendisine verilen vazifeyi yapıyor.

Ağaçlar, rüzgârlar sular, gök, ay, güneş hepsi Allah'ın emrinde ve bizim hizmetimizde. Ağaçlar, rüzgârlar sular, gök, ay, güneş hepsi Allah'ın emrinde ve bizim hizmetimizde. Allah bizim hizmetimize vermiş. Allah bizim hizmetimize vermiş.

 Şeyh Sâdî'nin Gülistan'ında çok güzel şiirleri vardır. Hoşuma gider Gülistan'ı. Şeyh Sâdî'nin Gülistan'ında çok güzel şiirleri vardır. Hoşuma gider Gülistan'ı.

Orada diyor ki:Orada diyor ki: "Bütün bulut yağmur, ay, güneş, yer, gök hepsi çalışmaktadır. Senin emrinde çalışmaktadır."Bütün bulut yağmur, ay, güneş, yer, gök hepsi çalışmaktadır. Senin emrinde çalışmaktadır. 'Sen yaşayasın.' diye, benim gıdalarım hâsıl olsun diye hepsi harıl harıl etrafında çalışmaktadır.'Sen yaşayasın.' diye, benim gıdalarım hâsıl olsun diye hepsi harıl harıl etrafında çalışmaktadır. Tabi Allah çalıştırıyor. Ta ki sen yaşayasın, yiyip içesin.Tabi Allah çalıştırıyor. Ta ki sen yaşayasın, yiyip içesin. Onların hepsi emirlere itaat ediyorlar da, bunlar senin için çalışır da sen insafa gelmez misin? Onların hepsi emirlere itaat ediyorlar da, bunlar senin için çalışır da sen insafa gelmez misin? Bu kadar mahlukâtı senin hizmetine veren Bu kadar mahlukâtı senin hizmetine veren Allahu Teâlâ hazretlerine nasıl ve nice âsî olursun?Allahu Teâlâ hazretlerine nasıl ve nice âsî olursun? Onlar hep itaat ediyorlar, bu kadar ikrama mazhar bir mahlžk olarak sen nasıl âsi olursun?" diye,Onlar hep itaat ediyorlar, bu kadar ikrama mazhar bir mahlžk olarak sen nasıl âsi olursun?" diye, Şeyh Sâdî, bu husustaki kanaatini çok güzel bir şiirle bildiriyor. Şeyh Sâdî, bu husustaki kanaatini çok güzel bir şiirle bildiriyor.

 Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir; bizim o tabiat dediğimiz zaman anladığımız fizik,Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir; bizim o tabiat dediğimiz zaman anladığımız fizik, kimya okuyan ortaokul, lise, üniversite okuyan insanların düşündüğü gibi değildir bu iş. kimya okuyan ortaokul, lise, üniversite okuyan insanların düşündüğü gibi değildir bu iş. Allahu Teâlâ hazretleri her şeyi bilerek yapıyor. Allahu Teâlâ hazretleri her şeyi bilerek yapıyor.

 Küçükten beri okuduğum çok güzel bir kitap vardır.Küçükten beri okuduğum çok güzel bir kitap vardır. Ordinaryüs Profesör Baki Muhtar …zden diye bir alim yazmış, tabii eski bir alim.Ordinaryüs Profesör Baki Muhtar …zden diye bir alim yazmış, tabii eski bir alim. Ben de kendimi biraz yaşlanmış gibi sayıyorum; çocukluğumda okuduğuma göre, Ben de kendimi biraz yaşlanmış gibi sayıyorum; çocukluğumda okuduğuma göre, bundan elli altmış yıl önce yazılmış bir kitap bu. bundan elli altmış yıl önce yazılmış bir kitap bu.

 İlim bakımından bir ahlâk bu. Orada bir tıp mütehaşısı olarak,İlim bakımından bir ahlâk bu. Orada bir tıp mütehaşısı olarak, insanların ahlâkının daha ilkel yaratıklar olan öteki mahluklarda karıncalarda, insanların ahlâkının daha ilkel yaratıklar olan öteki mahluklarda karıncalarda, arılarda, diğer canlılarda da eserlerinin olduğunu; arılarda, diğer canlılarda da eserlerinin olduğunu; onların da bir takım ahlâkî sıfatlara sahip olduğunu söylüyor bu kitabında onların da bir takım ahlâkî sıfatlara sahip olduğunu söylüyor bu kitabında ve insanlarda bu ahlâkın daha ileriye doğruve insanlarda bu ahlâkın daha ileriye doğru mükemmelleşmiş hâlinin tezahür ettiğini ifade ediyor. mükemmelleşmiş hâlinin tezahür ettiğini ifade ediyor.

Diyor ki; "‚evremizi incelediğimiz zaman, Diyor ki;

"‚evremizi incelediğimiz zaman, bütün mahlukları belli bir amaca iten yüce bir kudret, bir zîşuur vardır." bütün mahlukları belli bir amaca iten yüce bir kudret, bir zîşuur vardır."

 Zîşuur demek, "şuur sahibi, irade sahibi" demek; Zîşuur demek, "şuur sahibi, irade sahibi" demek; "Ne yaptığını bilerek yapan ve belirli bir noktaya doğru muntazam bir şekilde yapan, "Ne yaptığını bilerek yapan ve belirli bir noktaya doğru muntazam bir şekilde yapan, yüce bir kudret sahibi vardır." demek. yüce bir kudret sahibi vardır." demek.

 Tabi hoşuma gider. İlim adamının imanı takviye edecek bir sonucu bulması sevindirici, güzel bir şey.Tabi hoşuma gider. İlim adamının imanı takviye edecek bir sonucu bulması sevindirici, güzel bir şey. Bazıları da münkir oluyorlar zavallılar, inkâr ediyorlar.Bazıları da münkir oluyorlar zavallılar, inkâr ediyorlar. İşte dört tabiatı taşı, ağacı vesaireyi yanlış olarak tanıyorlar. İşte dört tabiatı taşı, ağacı vesaireyi yanlış olarak tanıyorlar.

Burada bir noktayı daha söylemek istiyorum.Burada bir noktayı daha söylemek istiyorum. Bunu bütün münevverlere söyleyin, etrafınızdaki insanlara söyleyin: Bunu bütün münevverlere söyleyin, etrafınızdaki insanlara söyleyin:

 Avrupa'daki bir dinsiz insan ile bizdeki bir dinsiz arasında veya diyelim Avrupa'daki bir dinsiz insan ile bizdeki bir dinsiz arasında veya diyelim bir komünist ülkedeki tamamen Allah'ın karşısına mütemerrid olarak çıkmış, bir komünist ülkedeki tamamen Allah'ın karşısına mütemerrid olarak çıkmış, yumruğunu sıkmış ve Allah'ı inkâr eden bir kıpkızıl, yumruğunu sıkmış ve Allah'ı inkâr eden bir kıpkızıl, kapkara münkir, kâfir, inkârcı, inançsız arasında fark vardır. kapkara münkir, kâfir, inkârcı, inançsız arasında fark vardır.

Avrupalının inançsızlığı, kendi mıntıkasında mevcut olan inançların, "biz inançlıyız" diyen Avrupalının inançsızlığı, kendi mıntıkasında mevcut olan inançların, "biz inançlıyız" diyen insanların da, daha açık ifadeyle hıristiyanın ve kilisenin,insanların da, daha açık ifadeyle hıristiyanın ve kilisenin, onun çevresindeki uygulamasına itirazıdır. onun çevresindeki uygulamasına itirazıdır.

Bunlar haça tapıyorlar; ilim adamı onu içine sindiremiyor.Bunlar haça tapıyorlar; ilim adamı onu içine sindiremiyor. "Bu nasıl olur böyle?" diye, kabul edemiyor."Bu nasıl olur böyle?" diye, kabul edemiyor. O zaman dini duyguları zayıflıyor veyahut olmadık inançlarla isyan ediyor. O zaman dini duyguları zayıflıyor veyahut olmadık inançlarla isyan ediyor.

 Gayrimüslimler isyan etmiş; "Olmaz böyle şey!" demişler. Daha alimler kabul edememişler. Gayrimüslimler isyan etmiş; "Olmaz böyle şey!" demişler. Daha alimler kabul edememişler. Avrupalının inkârı, kendi çevresindeki yanlış inançlara karşı Avrupalının inkârı, kendi çevresindeki yanlış inançlara karşı bir çıkış olduğu için onu tamamen kıpkızıl, kapkara inatçı bir karar olarak görmemek lazım.bir çıkış olduğu için onu tamamen kıpkızıl, kapkara inatçı bir karar olarak görmemek lazım. Onlar da ilim adamı olarak etrafına baktığı zaman çok güzel hakikatleri görmüş olanları var.Onlar da ilim adamı olarak etrafına baktığı zaman çok güzel hakikatleri görmüş olanları var. Israrla kâinatın esrarlı çalışmasına dikkati çekenler var. Israrla kâinatın esrarlı çalışmasına dikkati çekenler var.

Diyanet yayınları arasında; "Mustafa Rahim Balaban" ismiyle, terceme edilmiş makaleleri ihtiva edenDiyanet yayınları arasında; "Mustafa Rahim Balaban" ismiyle, terceme edilmiş makaleleri ihtiva eden İlim Ahlakı diye bir kitap vardır. O da çocukluğumdan beri severek okuduğum bir kitap. İlim Ahlakı diye bir kitap vardır. O da çocukluğumdan beri severek okuduğum bir kitap.

Orada bazı makaleler, ilim adamlarının Allah'ın varlığına inanmalarını gerektiren müşahedelerini anlatır. Orada bazı makaleler, ilim adamlarının Allah'ın varlığına inanmalarını gerektiren müşahedelerini anlatır.

 Evet, insan çevresini insaflı bir şekilde incelerse Allah'ın kudretini görür, icraatını görür.Evet, insan çevresini insaflı bir şekilde incelerse Allah'ın kudretini görür, icraatını görür. Allah'ın neler yarattığını, nasıl yarattığını, nasıl hikmetle yarattığını ibretle seyreder. Allah'ın neler yarattığını, nasıl yarattığını, nasıl hikmetle yarattığını ibretle seyreder.

 "Tabiat" diyorsun! Ne yani taş mı, ağaç mı, su mu, nedir tabiat? "Tabiat" diyorsun!

Ne yani taş mı, ağaç mı, su mu, nedir tabiat?

 Hepsinin bir araya gelmiş şekli. Bunların her birisi birbirinden ayrı. Hepsinin bir araya gelmiş şekli. Bunların her birisi birbirinden ayrı.

Manzara demek gibi bir şey oluyor. Tek bir şahsiyete sahip değil ki,Manzara demek gibi bir şey oluyor. Tek bir şahsiyete sahip değil ki, yaratıcılık vasfını uygun görüyorsun da; yaratıcılık vasfını uygun görüyorsun da; "Tabiat ana şöyle yarattı, böyle yarattı." diyorsun. "Tabiat ana şöyle yarattı, böyle yarattı." diyorsun.

Münkirâne sözlerden birisi; "Allah baba" demek, bir tanesi de "tabiat ana" demek. Münkirâne sözlerden birisi; "Allah baba" demek, bir tanesi de "tabiat ana" demek.

 Ne ana, ne baba; öyle şey olur mu? Sen hizaya gelip de, aklını başına toplayıp da Ne ana, ne baba; öyle şey olur mu?

Sen hizaya gelip de, aklını başına toplayıp da ilim adamlarının dediği gibi Yüce Yaratıcı desene. ilim adamlarının dediği gibi Yüce Yaratıcı desene. İlla onu dememek için çeşit çeşit yalan yanlış sözler kullanıyorsun, ağzını kirletiyorsun, İlla onu dememek için çeşit çeşit yalan yanlış sözler kullanıyorsun, ağzını kirletiyorsun, aklını kirletiyorsun, kalbini kirletiyorsun da ilmî olmayan bir şey söylemiş oluyorsun. aklını kirletiyorsun, kalbini kirletiyorsun da ilmî olmayan bir şey söylemiş oluyorsun. Bu gibi insanlara bunları söylememiz lazım. Bu gibi insanlara bunları söylememiz lazım.

Evet, Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir, yaratandır, irade sahibidir,Evet, Allahu Teâlâ hazretleri hayat sahibidir, yaratandır, irade sahibidir, Esmâü'l-Hüsnâ sahibidir ve kulları dua etti mi duasına icabet eder. Esmâü'l-Hüsnâ sahibidir ve kulları dua etti mi duasına icabet eder.

 İşte bizi Allah'ın varlığına sımsıkı sarındıran, tutunduran, gönlümüzü şen eden,İşte bizi Allah'ın varlığına sımsıkı sarındıran, tutunduran, gönlümüzü şen eden, imanımızı sapasağlam çelik gibi, kale gibi yapan da işin bu tarafıdır. imanımızı sapasağlam çelik gibi, kale gibi yapan da işin bu tarafıdır.

 Dua ediyoruz; Allahu Teâlâ hazretleri, duamıza karşılık veriyor. İstediğini aynen veriyor. Dua ediyoruz; Allahu Teâlâ hazretleri, duamıza karşılık veriyor. İstediğini aynen veriyor.

Nasıl veriyor? Öğrencilik yıllarında başımdan çok şeyler geçti.Nasıl veriyor?

Öğrencilik yıllarında başımdan çok şeyler geçti. çok çok defalar olduğu için tesadüf ile de izah edilemez.çok çok defalar olduğu için tesadüf ile de izah edilemez. Zaten "Kâinatta Ôtesadüf' diye bir şey yoktur." diyorlar. Zaten "Kâinatta Ôtesadüf' diye bir şey yoktur." diyorlar.

 Kâinatı yöneten işi tesadüfe bırakır mı? Her şeyin hikmeti var, tevafuklar var. Kâinatı yöneten işi tesadüfe bırakır mı?

Her şeyin hikmeti var, tevafuklar var.

 Öğrenciyim, imtihana gidiyorum, yoldayım. Öğrenciyim, imtihana gidiyorum, yoldayım. çok çalışamadım, heyecanlıyım; kitabın bazı yerlerini iyi biliyorum bazılarını iyi bilemiyorum;çok çalışamadım, heyecanlıyım; kitabın bazı yerlerini iyi biliyorum bazılarını iyi bilemiyorum; "Şurası gelsin, şurası gelsin." diye dua ediyorum. "Şurası gelsin, şurası
gelsin." diye dua ediyorum.

İmtihana giriyorum; hoca bana "Anlat bakalım." diye benim o düşündüğüm üç tane soruyu soruyor.İmtihana giriyorum; hoca bana "Anlat bakalım." diye benim o düşündüğüm üç tane soruyu soruyor. "Şunlar gelse" dediğim üçç soru bana geliyor; bu nasıl oluyor? "Şunlar gelse" dediğim üçç soru bana geliyor; bu nasıl oluyor?

 Allah duamı kabul ediyor; imtihan yapan öğretmene onları sorduruyor. Allah duamı kabul ediyor; imtihan yapan öğretmene onları sorduruyor.

İşte Hayy! Hayatının, Allah'ın Hayy oluşunun, bir ilim tarafından görülen, anlaşılan icraatı; İşte Hayy!

Hayatının, Allah'ın Hayy oluşunun, bir ilim tarafından görülen, anlaşılan icraatı; dua ediyoruz, duamıza icabet ediyor; ne kadar güzel, ne kadar hoş! dua ediyoruz, duamıza icabet ediyor; ne kadar güzel, ne kadar hoş!

 Bu sadece bana mahsus bir şey mi? Hayır. Bu sadece bana mahsus bir şey mi? Hayır.

Sorun nice öğrencinin başından geçmiştir, nice dinleyici kardeşimizin başından geçmiştir: Sorun nice öğrencinin başından geçmiştir, nice dinleyici kardeşimizin başından geçmiştir:

"Ben bir seferinde şöyle dua etmiştim de şıp diye istediğim gibi oldu."Ben bir seferinde şöyle dua etmiştim de şıp diye istediğim gibi oldu. Böyle olması da çok şaşılacak bir hadisedir.Böyle olması da çok şaşılacak bir hadisedir. Bu enteresan, şaşırılacak hadiseyi size anlatayım." diye nice tatlı hatıralarını herkes anlatır. Bu enteresan, şaşırılacak hadiseyi size anlatayım." diye nice tatlı hatıralarını herkes anlatır.

Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri Rahîm'dir bir, Hayy'dır iki. Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri Rahîm'dir bir, Hayy'dır iki.

 ‚ok merhametlidir, hayat sahibidir, kör kuvvet filan değildir. ‚ok merhametlidir, hayat sahibidir, kör kuvvet filan değildir. Kâinatta hiçbir şey kendi kendine olmaz.Kâinatta hiçbir şey kendi kendine olmaz. Her olay ilme uygun; her olayın sebebi vardır, müsebbibi vardır. Her olay ilme uygun; her olayın sebebi vardır, müsebbibi vardır. Sebeb-i ólâ, müsebbib, Allahu Teâlâ hazretleridir; Sebeb-i ólâ, müsebbib, Allahu Teâlâ hazretleridir; yoksa kâinatı ilmen ve felsefe yönünden izah bile edemezsiniz. yoksa kâinatı ilmen ve felsefe yönünden izah bile edemezsiniz. İnsan O'nu kabul etmezse varlığın nasıl var olduğu çıkmaza girer. İnsan O'nu kabul etmezse varlığın nasıl var olduğu çıkmaza girer. Bunun için şaşkın sözleri bırakması lazım. Zaten gerçek alimler bırakmıştır. Bunun için şaşkın sözleri bırakması lazım. Zaten gerçek alimler bırakmıştır.

Gerçek alimler bizim söylediğimiz sözleri söylüyorlar. Gerçek alimler bizim söylediğimiz sözleri söylüyorlar. İşte problemi olanlar, sıkıntısı olanlar derdi olanlar; İşte problemi olanlar, sıkıntısı olanlar derdi olanlar; hayatını incelediğiniz zaman beğenmeyeceğiniz insanlar,hayatını incelediğiniz zaman beğenmeyeceğiniz insanlar, kendi etrafından yediği darbelerden dolayı,kendi etrafından yediği darbelerden dolayı, insanlardan gördüğü kötülüklerden dolayı ters duygulara düşmüş insanlar böyle yapıyorlar. insanlardan gördüğü kötülüklerden dolayı ters duygulara düşmüş insanlar böyle yapıyorlar.

 Komünizme gelince o da siyasi, ideolojik bir akım.Komünizme gelince o da siyasi, ideolojik bir akım. Orada insanları zorla bir yere yönlendirmek var. İnançlar kendi karşılarına çıktığı içinOrada insanları zorla bir yere yönlendirmek var. İnançlar kendi karşılarına çıktığı için onlar da inançlarla mücadele ediyorlar. İnancın her şeyine karşı çıkıyorlar. onlar da inançlarla mücadele ediyorlar. İnancın her şeyine karşı çıkıyorlar. O da çöktü, onun da tutmadığı görüldü. O da çöktü, onun da tutmadığı görüldü.

Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri çok merhametlidir, Azîz ve Celîl olan Allahu Teâlâ hazretleri çok merhametlidir, hayat sahibidir ve kerîmün, "Kerem sahibidir." Kerem ne demek? hayat sahibidir ve kerîmün, "Kerem sahibidir."

Kerem ne demek?

 "Soy, asalet" demek. Kerim, insanlar için de kullanılan bir sıfat. "Soy, asalet" demek.

Kerim, insanlar için de kullanılan bir sıfat. Kerem sahibi; asaletli, asil halli, asil huylu, bir de asil soylu; soyunda da necabet var,Kerem sahibi; asaletli, asil halli, asil huylu, bir de asil soylu; soyunda da necabet var, kendi ahlâkında da necabet, güzellik var. kendi ahlâkında da necabet, güzellik var. Soyu da beğenilen bir soy, ahlâkı da beğenilen bir ahlâk, davranışları, Soyu da beğenilen bir soy, ahlâkı da beğenilen bir ahlâk, davranışları, hareketleri, insanlara muameleleri de güzel. hareketleri, insanlara muameleleri de güzel. İşte böyle insana "kerîm" derler, kerem sıfatına sahip. İşte böyle insana "kerîm" derler, kerem sıfatına sahip.

 "Kerîm" kelimesi, Arapların çok sevdiği kelimelerden birisidir. "Kerîm" kelimesi, Arapların çok sevdiği kelimelerden birisidir.

Allahu Teâlâ hazretleri Kerîm'dir. Yine dilimizden başka ifadelerle biliyoruz Allahu Teâlâ hazretleri Kerîm'dir. Yine dilimizden başka ifadelerle biliyoruz Ekremü'l-Ekremîn'dir. Kullarına da kerem sıfatını vermiş ama kerîmlerin en kerîmidir.Ekremü'l-Ekremîn'dir.

Kullarına da kerem sıfatını vermiş ama kerîmlerin en kerîmidir. Allahu Teâlâ hazretleri, kerem sahiplerinin en kerem sahibidir. Allahu Teâlâ hazretleri, kerem sahiplerinin en kerem sahibidir. "Kerîm" sözünü duyduğumuz zaman "ikram ve cömertliği" de anlıyoruz. "Kerîm" sözünü duyduğumuz zaman "ikram ve cömertliği" de anlıyoruz.

 "Allahu Teâlâ hazretleri merhametlidir, hayat sahibidir, çok cömerttir." mânasına anlıyoruz. "Allahu Teâlâ hazretleri merhametlidir, hayat sahibidir, çok cömerttir." mânasına anlıyoruz.

Allah Ekremü'l-Ekremîn'dir. Yestahyî. "Allahu Teâlâ hazretleri utanır." Allah Ekremü'l-Ekremîn'dir.

Yestahyî. "Allahu Teâlâ hazretleri utanır."

 Utanma duygusu hanımlarda, çocuklarda bir masumiyet,Utanma duygusu hanımlarda, çocuklarda bir masumiyet, yerine göre süs ve ziynet sayılacak bir duygudur.yerine göre süs ve ziynet sayılacak bir duygudur. Hanımın utanması güzeldir. Utanmazlık da kötü bir sıfattır. Hanımın utanması güzeldir. Utanmazlık da kötü bir sıfattır.

 Adam utanmıyor veya kadın utanmaz bir kadın veya şımarık, Adam utanmıyor veya kadın utanmaz bir kadın veya şımarık, haylaz, terbiyesiz utanmaz bir çocuk.haylaz, terbiyesiz utanmaz bir çocuk. Hani kızdığımız zaman, utanmaz bir hareketini gördüğümüz zaman açıkça "utanmaz" deriz ya, Hani kızdığımız zaman, utanmaz bir hareketini gördüğümüz zaman açıkça "utanmaz" deriz ya, o da bir hakaret olarak kullanılır. o da bir hakaret olarak kullanılır.

 Utanmak güzel bir duygu; Allahu Teâlâ hazretleri utanıyor, utandığını beyan ediyor. Utanmak güzel bir duygu; Allahu Teâlâ hazretleri utanıyor, utandığını beyan ediyor.

Bunu anlatmak için Peygamber Efendimiz bizim bildiğimiz kelimelerle, Bunu anlatmak için Peygamber Efendimiz bizim bildiğimiz kelimelerle, bizim bildiğimiz duygularla ifade edecek. bizim bildiğimiz duygularla ifade edecek. İnsanlar arasındaki anlaşılan aracı vasıtası lisan, kelimeler; İnsanlar arasındaki anlaşılan aracı vasıtası lisan, kelimeler; o kelimeleri kullanarak anlatacak ama Allahu Teâlâ hazretlerinin hiçbir sıfatı o kelimeleri kullanarak anlatacak ama Allahu Teâlâ hazretlerinin hiçbir sıfatı insanların sıfatına benzemez. Hiçbir hâli, huyu insanlarınkine benzemez. insanların sıfatına benzemez. Hiçbir hâli, huyu insanlarınkine benzemez.

 Neden? Muhâlefetün li'l-havâdis. Neden?

Muhâlefetün li'l-havâdis.

 İlm-i kelâmda, mahlukatından başkadır. İlm-i kelâmda, mahlukatından başkadır.

 Ulžhiyetin sıfatları; "Allahu Teâlâ hazretleri yaratıklar gibi değildir. Ulžhiyetin sıfatları; "Allahu Teâlâ hazretleri yaratıklar gibi değildir. Yaratıklardan başkadır, tektir; onun başkalığı, niceliği, güzelliğini idrak mümkün değildir." Yaratıklardan başkadır, tektir; onun başkalığı, niceliği, güzelliğini idrak mümkün değildir."

 ‚ünkü misal veremezsiniz; "Şunun gibidir." diyemezsiniz. ‚ünkü misal veremezsiniz; "Şunun gibidir." diyemezsiniz.

 Leyse ke mislihî şey'ün. O'nun bir benzeri yok ki "Şuna benziyor." diye tanıtayım. Leyse ke mislihî şey'ün.

O'nun bir benzeri yok ki "Şuna benziyor." diye tanıtayım.

 Peki, o zaman Allah nasıl tanınır? Peki, o zaman Allah nasıl tanınır?

 Eşi, benzeri olmayan, "şunun gibi" denilemeyen Cenâb-ı Hakk,Eşi, benzeri olmayan, "şunun gibi" denilemeyen Cenâb-ı Hakk, bizim Yaradanımız Allahu Teâlâ hazretleri nasıl tanınır? bizim Yaradanımız Allahu Teâlâ hazretleri nasıl tanınır?

 En basit şekliyle tanınması; icraatıyla, muamelesiyle, yaratmasıyla, bize olan ikramlarıyladır.En basit şekliyle tanınması; icraatıyla, muamelesiyle, yaratmasıyla, bize olan ikramlarıyladır. ‚evremize ibretle, dikkatle baktığımız zaman, kışalardan hişe çıkardığımız zaman,‚evremize ibretle, dikkatle baktığımız zaman, kışalardan hişe çıkardığımız zaman, olaylardan ibret aldığımız zaman, olayları dikkatle incelediğimiz zaman her şeyi olduranolaylardan ibret aldığımız zaman, olayları dikkatle incelediğimiz zaman her şeyi olduran Allah olduğu için Allahu Teâlâ hazretlerini tanırız. Allah olduğu için Allahu Teâlâ hazretlerini tanırız.

 Allahu Teâlâ hazretlerinin hayat sahibi olduğunu görürüz, irade sahibi olduğunu görürüz;Allahu Teâlâ hazretlerinin hayat sahibi olduğunu görürüz, irade sahibi olduğunu görürüz; tekvin sahibi, yaratma sahibi olduğunu görürüz; Erhamu'r-râhîmîn olduğunu görürüz, tekvin sahibi, yaratma sahibi olduğunu görürüz; Erhamu'r-râhîmîn olduğunu görürüz, Ekremu'l-Ekremîn olduğunu görürüz. Ekremu'l-Ekremîn olduğunu görürüz.

 Zâtını bilemeyiz ama bildirdiği kadarıyla sıfatlarını biliriz. Zâtını bilemeyiz ama bildirdiği kadarıyla sıfatlarını biliriz. Bir de Allahu Teâlâ hazretleri kulunu sevdi mi o sonsuz kudretiyleBir de Allahu Teâlâ hazretleri kulunu sevdi mi o sonsuz kudretiyle kuluna kendisini bildirir, gönlüne tecellî eder.kuluna kendisini bildirir, gönlüne tecellî eder. O, Allahu Teâlâ hazretlerini; öteki insanlardan daha tatlı, daha hoş,O, Allahu Teâlâ hazretlerini; öteki insanlardan daha tatlı, daha hoş, daha derinden, daha heyecanlı, daha tariflere sığmayacak güzellikte tanır.daha derinden, daha heyecanlı, daha tariflere sığmayacak güzellikte tanır. årif kimse olur; ona "ârif diyoruz", "mârifetullaha sahip insan" diyoruz. årif kimse olur; ona "ârif diyoruz", "mârifetullaha sahip insan" diyoruz.

Allah bildiriyor. Allahu Teâlâ hazretleri kuluna kendisini bildirir.Allah bildiriyor. Allahu Teâlâ hazretleri kuluna kendisini bildirir. Eğer kul Allah'ın yolunda yürürse, edepli bir kul olursa; gönlünün, gözünün,Eğer kul Allah'ın yolunda yürürse, edepli bir kul olursa; gönlünün, gözünün, mâneviyatının, basîretinin perdelerini kaldırır. mâneviyatının, basîretinin perdelerini kaldırır.

 Ref' olur yetmiş bin hicâp, yoldan perdeler kalkar. Ref' olur yetmiş bin hicâp, yoldan perdeler kalkar.

 "O zaman Allahu Teâlâ hazretlerinin cemalini müşahede eder." demiş şâirler; "O zaman Allahu Teâlâ hazretlerinin cemalini müşahede eder." demiş şâirler; ârif şâirler bu gibi şeyleri güzel güzel anlatmışlar. ârif şâirler bu gibi şeyleri güzel güzel anlatmışlar.

 Allahu Teâlâ hazretleri cümlemizi ârif olan kâmil kullarından eylesin. Allahu Teâlâ hazretleri cümlemizi ârif olan kâmil kullarından eylesin.

Allahu Teâlâ hazretleri utanır. Allahu Teâlâ hazretleri utanır.

 Demek ki bir hanımın utandığı gibi, bir çocuğun utandığı gibi; Demek ki bir hanımın utandığı gibi, bir çocuğun utandığı gibi; bir yanlış iş yapmak durumunda olan insanın onu yaparsa utanacağı gibi utanır. bir yanlış iş yapmak durumunda olan insanın onu yaparsa utanacağı gibi utanır.

 Allahu Teâlâ hazretleri kimden utanır? Allahu Teâlâ hazretleri kimden utanır?

Min abdihî. "Kulundan utanır." Şaşırtıcı bir şey! Min abdihî. "Kulundan utanır."

Şaşırtıcı bir şey!

 Tabi Peygamber Efendimiz terbiyecilerin en yükseği olduğu için,Tabi Peygamber Efendimiz terbiyecilerin en yükseği olduğu için, anlatırken de kullarına Allah'ı sevdirmek, çok büyük bir sıfattır.anlatırken de kullarına Allah'ı sevdirmek, çok büyük bir sıfattır. Zaten meşâyih-i kirâm'ın, evliyâullah'ın, mürşid-i kâmillerin de vazifesi Zaten meşâyih-i kirâm'ın, evliyâullah'ın, mürşid-i kâmillerin de vazifesi kullara Allah'ı tanıtıp sevdirmektir, kulları âşık yapmaktır; bir vazifesi de odur. kullara Allah'ı tanıtıp sevdirmektir, kulları âşık yapmaktır; bir vazifesi de odur.

 Tabi mürşidlerin şahı olan, Şâh-ı Velâyet olan Şâh-ı Risâlet olan, Tabi mürşidlerin şahı olan, Şâh-ı Velâyet olan Şâh-ı Risâlet olan, Seyyidü'l-Evvelin ve'l-åhirîn olan Peygamber Efendimiz,Seyyidü'l-Evvelin ve'l-åhirîn olan Peygamber Efendimiz, ümmetine peygamber olarak Rabbimiz'i anlatırken güzel tasvirlerle,ümmetine peygamber olarak Rabbimiz'i anlatırken güzel tasvirlerle, gözümüzün önüne güzel manzaralar sererek anlatır. gözümüzün önüne güzel manzaralar sererek anlatır.

O Allah, kulundan utanır. ‚ok şaşırtıcı bir şey! O Allah, kulundan utanır. ‚ok şaşırtıcı bir şey!

 O Allah ki âlemlerin Rabbi. O Allah ki âlemlerin Rabbi.

 "Yâ Rabbi! Sen âlemleri yaratansın; ben kulundan nasıl utanırsın?" diye"Yâ Rabbi! Sen âlemleri yaratansın; ben kulundan nasıl utanırsın?" diye insan bir hayrete düşüyor, bir hayranlığa düşüyor, ağzı açık kalıyor, şaşırıyor. insan bir hayrete düşüyor, bir hayranlığa düşüyor, ağzı açık kalıyor, şaşırıyor. Hayretinden sesi çıkmıyor "Allah Allah!" diyor, sübhânallah diyor. Hayretinden sesi çıkmıyor "Allah Allah!" diyor, sübhânallah diyor.

 Subhanallah diyoruz bizde. Kulundan utanıyor. Subhanallah, Allah Allah.Subhanallah diyoruz bizde. Kulundan utanıyor. Subhanallah, Allah Allah. Peki, neden utanırmış? Peygamber Efendimiz anlatıyor. Peki, neden utanırmış?

Peygamber Efendimiz anlatıyor.

Kulu iki elini kaldırsın da, "Yâ Rabbi!" desin, "Allah" desin, o ellerine Allah Kulu iki elini kaldırsın da, "Yâ Rabbi!" desin, "Allah" desin, o ellerine Allah bir hayır koymasın, mümkün mü? bir hayır koymasın, mümkün mü?

 Allahu Teâlâ ondan utanıyor, yani koyuyor! Allahu Teâlâ ondan utanıyor, yani koyuyor! Koymazsa utanacak. Allahu Teâlâ hazretleri mutlaka dua edenin duasına karşılık verir, Koymazsa utanacak. Allahu Teâlâ hazretleri mutlaka dua edenin duasına karşılık verir, eline hayır doldurur, kucağını, gönlünü, gözünü doldurur, eline hayır doldurur, kucağını, gönlünü, gözünü doldurur, dünyasını âhiretini hayırlarla doldurur, hayırlara mazhar eder. dünyasını âhiretini hayırlarla doldurur, hayırlara mazhar eder.

Ne kadar güzel bir hadîs-i şerîf! Ne kadar güzel bir hadîs-i şerîf!

 Cuma sabahı insanı ne kadar mutlu eden bir müjde.Cuma sabahı insanı ne kadar mutlu eden bir müjde. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretlerindenPeygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz hazretlerinden ne kadar tatlı bir sahne gözümüzün önüne seriliyor: ne kadar tatlı bir sahne gözümüzün önüne seriliyor:

 "Rabbimiz bizden utanıyor, elimizi kaldırdığımız zaman güzel şeyler vermemekten,"Rabbimiz bizden utanıyor, elimizi kaldırdığımız zaman güzel şeyler vermemekten, dileğimizi yerine getirmemekten, duamızı kabul etmemekten, dileğimizi yerine getirmemekten, duamızı kabul etmemekten, bizi hayra mazhar etmemekten Rabbimiz utanıyor." diye, "utanma" kelimesiyle bildiriyor. bizi hayra mazhar etmemekten Rabbimiz utanıyor." diye, "utanma" kelimesiyle bildiriyor.

Bu utanma da Allahu Teâlâ hazretlerine mahsus bir hal, sıfat. Bu utanma da Allahu Teâlâ hazretlerine mahsus bir hal, sıfat. Bunu bizim anlamamız mümkün değil, anlayabildiğimiz kadar artık. Bunu bizim anlamamız mümkün değil, anlayabildiğimiz kadar artık.

 ‚ünkü Rabbimiz Ekremü'l-Ekremîn, cömertlerin cömerdi.‚ünkü Rabbimiz Ekremü'l-Ekremîn, cömertlerin cömerdi. Bizim yüzümüz ne kadar kara olsa, suçumuz ne kadar çok olsa da Bizim yüzümüz ne kadar kara olsa, suçumuz ne kadar çok olsa da Allahu Teâlâ hazretlerine yöneldik mi, elimizi açtık mı, boynumuzu büktük mü, Allahu Teâlâ hazretlerine yöneldik mi, elimizi açtık mı, boynumuzu büktük mü, gözlerimizden yaşlar damlatmaya başladık mı, merhameti, acıması cžşa geliyor. gözlerimizden yaşlar damlatmaya başladık mı, merhameti, acıması cžşa geliyor.

Hayy-u Kayyžm olduğu için, Ekremü'l-Ekremîn ve Erhamurrâhîmîn olduğu için;Hayy-u Kayyžm olduğu için, Ekremü'l-Ekremîn ve Erhamurrâhîmîn olduğu için; "Kulum, peki hadi bakalım istediğini veriyorum, muradına seni erdiriyorum." diye lütfediyor, "Kulum, peki hadi bakalım istediğini veriyorum, muradına seni erdiriyorum." diye lütfediyor, ihsan ediyor, veriyor, duaları kabul ediyor. ihsan ediyor, veriyor, duaları kabul ediyor.

 Arapça'da duaları kabul etmek nasıl söyleniyor? Arapça'da duaları kabul etmek nasıl söyleniyor?

 Allahu Teâlâ hazretleri Mžcibü'd-deavât duaları kabul edicidir, dualara icabet edicidir. Allahu Teâlâ hazretleri Mžcibü'd-deavât duaları kabul edicidir, dualara icabet edicidir.

Muhterem ve aziz kardeşlerim! Kul çok suçlu olabilir, çok günahkâr olabilir Muhterem ve aziz kardeşlerim!

Kul çok suçlu olabilir, çok günahkâr olabilir hayatında şeytana çok uymuştur, nefsine çok uymuştur, söyleyemeyeceği, hayatında şeytana çok uymuştur, nefsine çok uymuştur, söyleyemeyeceği, yüzünü kızartacak, kalbini, içini kemiren, kendisini huzursuz edenyüzünü kızartacak, kalbini, içini kemiren, kendisini huzursuz eden çok ayıp ve günah işler yapmış olabilir. Olabilir mi? Olabilir. çok ayıp ve günah işler yapmış olabilir.

Olabilir mi?

Olabilir.

 Neden? Kuldur; bir iradesi var ama bu iradesini her zaman tam kullanamıyor, şaşırıyor. Neden?

Kuldur; bir iradesi var ama bu iradesini her zaman tam kullanamıyor, şaşırıyor. Ayağı kayıyor, şeytana uyuyor veya nefsine mağlup düşüyor, hatalı bir şeyler yapıyor. Ayağı kayıyor, şeytana uyuyor veya nefsine mağlup düşüyor, hatalı bir şeyler yapıyor.

 Şimdi ne olacak? Hatayı yaptı, hadi bakalım! Şimdi ne olacak?

Hatayı yaptı, hadi bakalım!

 Günahlar tatlı tatlı işlenir. Günahlar işlenirken şeytan, nefis zevk alır.Günahlar tatlı tatlı işlenir. Günahlar işlenirken şeytan, nefis zevk alır. Günahlar tatlı tatlı işlenir, keyifli keyifli işlenir ama arkasından cezası, belası, sıkıntısı, Günahlar tatlı tatlı işlenir, keyifli keyifli işlenir ama arkasından cezası, belası, sıkıntısı, pişmanlığı acı olarak gelir. Bir yaranın tatlı tatlı kaşınması gibi kaşınır; pişmanlığı acı olarak gelir. Bir yaranın tatlı tatlı kaşınması gibi kaşınır; zamanla kanayıp daha beter olması gibidir. zamanla kanayıp daha beter olması gibidir.

 Günahlar tatlı gibi görünüyor; zaten ondan işleniyor. Tatlı geldiğinden insan günahı işliyor. Günahlar tatlı gibi görünüyor; zaten ondan işleniyor. Tatlı geldiğinden insan günahı işliyor.

Neden yaptın bu edepsizliği? Gel bakalım, utanmaz, edepsiz, yaramaz, Neden yaptın bu edepsizliği? Gel bakalım, utanmaz, edepsiz, yaramaz, iradesiz, neden yaptın bunu? iradesiz, neden yaptın bunu?

 İşte hık mık, biraz tatlı geldi. Tabi ilk başta yaparken tatlı gibi geliyor. İşte hık mık, biraz tatlı geldi. Tabi ilk başta yaparken tatlı gibi geliyor.

Bu tatlandırma nedir? Sun'î bir tatlandırmadır, zehiri tatlı gibidir.Bu tatlandırma nedir?

Sun'î bir tatlandırmadır, zehiri tatlı gibidir. Güneşin altında bile insan fazla kaldığı zaman ne hâle geliyor. Güneşin altında bile insan fazla kaldığı zaman ne hâle geliyor.

 Mesela Avustralya ziyaretimizde orada çok gördük; Mesela Avustralya ziyaretimizde orada çok gördük; "Aman bu denizin kenarında yüzün ama güneşte çok kalmayın." diye deniz kenarında uyarı levhaları var. "Aman bu denizin kenarında yüzün ama güneşte çok kalmayın." diye deniz kenarında uyarı levhaları var.

 Avustralya'da çok insanda cilt kanseri var. Avustralya'da çok insanda cilt kanseri var.

 Neden? Güneşte çok kalınca ondan sonra cilt kanseri oluyor.Neden?

Güneşte çok kalınca ondan sonra cilt kanseri oluyor. Cildini kanser yapıyor, hasta yapıyor.Cildini kanser yapıyor, hasta yapıyor. Yüzmek tatlı gibi görünüyor, arkasından cilt hastalığı ise tatlı bir şey değil. Yüzmek tatlı gibi görünüyor, arkasından cilt hastalığı ise tatlı bir şey değil.

Tabi kanser çok korkunç, ismi bile insana ürküntü veren bir hastalık. Tabi kanser çok korkunç, ismi bile insana ürküntü veren bir hastalık.

 Demek ki bir şeyin yapılışında tatlı gibi gelmesi bizi aldatmamalı. Demek ki bir şeyin yapılışında tatlı gibi gelmesi bizi aldatmamalı. İşin sonuna bakmalıyız; sonu kötü olan bir şey tatlı gibi gelse bile yapmamalıyız.İşin sonuna bakmalıyız; sonu kötü olan bir şey tatlı gibi gelse bile yapmamalıyız. Sonu iyi olan bir şeyi yapmalıyız; âkıbetine bakmalıyız. Sonu iyi olan bir şeyi yapmalıyız; âkıbetine bakmalıyız.

Evet, böyle yapalım, tamam ama bu ne istiyor? İrade istiyor. Evet, böyle yapalım, tamam ama bu ne istiyor?

İrade istiyor.

 Arabanın freninin olması lazım. Arabanın gitmesi lazım geliyor, tamam; Arabanın freninin olması lazım. Arabanın gitmesi lazım geliyor, tamam; onun için gaz pedalı var. Gaza basıyorsunuz, gidiyor. "Şöför, bas gaza!" diyoruz.onun için gaz pedalı var. Gaza basıyorsunuz, gidiyor. "Şöför, bas gaza!" diyoruz. Tamam, bu da lazım. Gazlamak da lazım. Çünkü araba bir yerden bir yere gidecek.Tamam, bu da lazım. Gazlamak da lazım. Çünkü araba bir yerden bir yere gidecek. Ama fren de lazım. Gazlamak lazım gelirken fren niye lazım? Ama fren de lazım.

Gazlamak lazım gelirken fren niye lazım?

 Çünkü icap eder, durman gerekir. Durmak için fren lazım. Çünkü icap eder, durman gerekir. Durmak için fren lazım.

 İşte insanların da yaşamında iradesi olması lazım, freni olması lazım; İşte insanların da yaşamında iradesi olması lazım, freni olması lazım; bir şey tatlı gibi de görünse sonunun acı olacağını anladığı zaman mânevî frenine basması lazım,bir şey tatlı gibi de görünse sonunun acı olacağını anladığı zaman mânevî frenine basması lazım, iradesini kullanması lazım. O günahı, yanlış işi yapmaması, bırakması lazım.iradesini kullanması lazım. O günahı, yanlış işi yapmaması, bırakması lazım. Evet bu çok lüzumlu bir şey. İnsanın freni olmalı. İnsan makinesinin freni mutlaka olmalı. Evet bu çok lüzumlu bir şey. İnsanın freni olmalı. İnsan makinesinin freni mutlaka olmalı.

Bu nasıl olacak? Tasavvufla olacak,Bu nasıl olacak?

Tasavvufla olacak, dinimizin emirlerini tutmakla olacak; tasavvuf işte bu iradenin eğitimidir. dinimizin emirlerini tutmakla olacak; tasavvuf işte bu iradenin eğitimidir.

Tasavvuf oldu mu iradesi kuvvetli insan olur; tasavvuf oldu mu derviş olur. Tasavvuf oldu mu iradesi kuvvetli insan olur; tasavvuf oldu mu derviş olur.

 Derviş oldu mu kim bilecek? İşte ancak Japonlar "kung fu" diye bir film çeviriyor da Derviş oldu mu kim bilecek? İşte ancak Japonlar "kung fu" diye bir film çeviriyor da insanlar ancak onu seyrediyor: insanlar ancak onu seyrediyor:

 "Allah Allah! İnsanlar Budist mabedinde eğitim almış da, "Allah Allah! İnsanlar Budist mabedinde eğitim almış da, bak iradesi ne kadar kuvvetli olmuş; hiç kızmıyor, sabrediyor!" bak iradesi ne kadar kuvvetli olmuş; hiç kızmıyor, sabrediyor!"

 Tabi insan irade eğitimi, dinî eğitim gördü mü kızılacak yerde kızmaz. Tabi insan irade eğitimi, dinî eğitim gördü mü kızılacak yerde kızmaz. ‚ünkü kızgınlıkla, öfkeyle kalkan zararla oturur. Kızmanın bir faydası yok. ‚ünkü kızgınlıkla, öfkeyle kalkan zararla oturur. Kızmanın bir faydası yok. Aklını kullanarak hareket edecek. İşte kendisini tutabilme dinî bir eğitimdir. Aklını kullanarak hareket edecek.

İşte kendisini tutabilme dinî bir eğitimdir.

 Nasıl olur? Oruçla olur, namazla olur, mârifetullah ile olur.Nasıl olur?

Oruçla olur, namazla olur, mârifetullah ile olur. İnsan Allah'ın dinini güzel uyguladı mı haramlardan kendisini çekiyor,İnsan Allah'ın dinini güzel uyguladı mı haramlardan kendisini çekiyor, Allah'ın rızasını kazanmaya olan sevgisinden, aşkından, meylinden dolayı günahları işlemiyor.Allah'ın rızasını kazanmaya olan sevgisinden, aşkından, meylinden dolayı günahları işlemiyor. Cehennem korkusundan günahları işlemiyor. Cehennem korkusundan günahları işlemiyor. Zaten oruç tutarak, ibadetleri yaparak; uygulamalarla yapa yapa iradesini kuvvetlendirmiş oluyor,Zaten oruç tutarak, ibadetleri yaparak; uygulamalarla yapa yapa iradesini kuvvetlendirmiş oluyor, uyku tatlı olsa bile kalkıp namazını kılabiliyor, namaz meşakkatli olsa bile namazını kılıyor,uyku tatlı olsa bile kalkıp namazını kılabiliyor, namaz meşakkatli olsa bile namazını kılıyor, cihad zor olsa bile cihada gidiyor, seve seve canını veriyor. cihad zor olsa bile cihada gidiyor, seve seve canını veriyor.

 Din; irade terbiyesi ve nefis terbiyesi ile ayakta duruyor.Din; irade terbiyesi ve nefis terbiyesi ile ayakta duruyor. Din olmayınca, nefis terbiyesi olmayınca, bu eğitim olmayınca insanlar prensipsiz oluyor, Din olmayınca, nefis terbiyesi olmayınca, bu eğitim olmayınca insanlar prensipsiz oluyor, sağa sola çarpıyorlar, büyük zararlar meydana getiriyorlar. sağa sola çarpıyorlar, büyük zararlar meydana getiriyorlar. Bazıları tanker gibi, yanıcı madde dolu kamyon gibi oluyorlar; Bazıları tanker gibi, yanıcı madde dolu kamyon gibi oluyorlar; çarpıyor, çarptığı yerde de büyük yangınlar meydana getiriyor, çarpıyor, çarptığı yerde de büyük yangınlar meydana getiriyor, ççok büyük zararlar meydana getiriyor.ççok büyük zararlar meydana getiriyor. Böyle içi yanıcı madde dolu insanlar, prensipsiz olarak bir şey yaptığı zaman Böyle içi yanıcı madde dolu insanlar, prensipsiz olarak bir şey yaptığı zaman büyük çapta zararlar meydana getiriyor. büyük çapta zararlar meydana getiriyor.

Denizde tankerlerin yangınları, şehirleri tehdit ettiği gibi Denizde tankerlerin yangınları, şehirleri tehdit ettiği gibi bazı insanlar içi kötü oldu mu, freni olmadı mı bir ümmeti, bir milleti, bir devleti tehdit edebiliyor. bazı insanlar içi kötü oldu mu, freni olmadı mı bir ümmeti, bir milleti, bir devleti tehdit edebiliyor. Bu eğitimin olması lazım evet ama yine de küçüklü büyüklü hatalar yapılabilir. Bu eğitimin olması lazım evet ama yine de küçüklü büyüklü hatalar yapılabilir.

 Hatalardan moralinin -moral demeyecektik, çünkü yabancı kelime kullanmıyoruz.Hatalardan moralinin -moral demeyecektik, çünkü yabancı kelime kullanmıyoruz. - mâneviyatının bozulmaması lazım. Nasıl olması lazım? - mâneviyatının bozulmaması lazım.

Nasıl olması lazım?

 Rabbimiz'in Erhamu'r-râhimîn olduğunu düşünüp boynunu büküp; Rabbimiz'in Erhamu'r-râhimîn olduğunu düşünüp boynunu büküp;

"Yâ Rabbi! Ben bu sefer bu işi beceremedim, hata işledim, beni affet." diye "Yâ Rabbi! Ben bu sefer bu işi beceremedim, hata işledim, beni affet." diye el açıp dua etmesi lazım. el açıp dua etmesi lazım.

 Bir günah insana haddini bildirir, mütevazı bir insan yaparsa onun da bir çeşit faydası var.Bir günah insana haddini bildirir, mütevazı bir insan yaparsa onun da bir çeşit faydası var. O zararlı bir şey günah ama hiç olmazsa adam bu sefer bunu bildi, hiçliğini bildi, boynunu büktü;O zararlı bir şey günah ama hiç olmazsa adam bu sefer bunu bildi, hiçliğini bildi, boynunu büktü; mütekebbir insan değil, mütevazı insan hâline geliyor. mütekebbir insan değil, mütevazı insan hâline geliyor.

 İşte bu da büyük fazilet. Bu da güzel bir şey. İşte bu da büyük fazilet. Bu da güzel bir şey.

 Onun için Allahu Teâlâ hazretleri zaten "Kullar hiçliğini, kusurlarını, hatalarını bilsinler,Onun için Allahu Teâlâ hazretleri zaten "Kullar hiçliğini, kusurlarını, hatalarını bilsinler, böbürlenmesinler, ben şöyleyim, ben böyleyim demesinler." diye onları günaha bulaştırıyor. böbürlenmesinler, ben şöyleyim, ben böyleyim demesinler." diye onları günaha bulaştırıyor.

 Hikmeti o. Müslümanın da arada günah işlemesinin sebebi o. Hikmeti o. Müslümanın da arada günah işlemesinin sebebi o.

 "Kibri kırılsın, kendisinde bir şey var sanmasın, ucuba düşmesin, kendini beğenmiş, "Kibri kırılsın, kendisinde bir şey var sanmasın, ucuba düşmesin, kendini beğenmiş, tahammül edilmez bir insan olmasın." diye hatalar yaptırıyor Allah ki hatasını biliyor. tahammül edilmez bir insan olmasın." diye hatalar yaptırıyor Allah ki hatasını biliyor.

 "Kusurluyum." diye mütevazı bir şekilde kenarda oturuyor. Tevazu da güzel. "Kusurluyum." diye mütevazı bir şekilde kenarda oturuyor. Tevazu da güzel. İnsanda tevazu oldu mu iyi oluyor, geçimli oluyor.İnsanda tevazu oldu mu iyi oluyor, geçimli oluyor. Mütevazı insanı da Allah yükseltiyor. Mütevazı insanı da Allah yükseltiyor.

 Evet, müjdeler olsun size ki Allah'a el açıp dua ettiğinizde Allah elinizi boş döndürmez. Evet, müjdeler olsun size ki Allah'a el açıp dua ettiğinizde Allah elinizi boş döndürmez. Avuçlarınıza, kucaklarınıza hayırlar doldurur, Mevlamız'ın keremi sonsuzdur,Avuçlarınıza, kucaklarınıza hayırlar doldurur, Mevlamız'ın keremi sonsuzdur, Rabbimiz Ekremü'l-ekremîn'dir, Erhamu'r-râhîmîn'dir, merhametlidir, hem de hayat sahibidir. Rabbimiz Ekremü'l-ekremîn'dir, Erhamu'r-râhîmîn'dir, merhametlidir, hem de hayat sahibidir.

 Sen bir şey isteyince istediğine karşılık verir, karşılıksız kalmaz. Sen bir şey isteyince istediğine karşılık verir, karşılıksız kalmaz. Düz bir duvara söylemiş gibi olmazsın. Düz bir duvara söylemiş gibi olmazsın.

 Bil ki Rabbin seni dinliyor, senin içini dışını biliyor; hatanı bil, cürmünü mu'terif ol.Bil ki Rabbin seni dinliyor, senin içini dışını biliyor; hatanı bil, cürmünü mu'terif ol. Hata mağruru olma. Hatana, günahına tevbe et.Hata mağruru olma. Hatana, günahına tevbe et. Allahu Teâlâ hazretlerinin yolunda yürü. Daha iyi insan olmaya çalış. Hatanı telafi et. Allahu Teâlâ hazretlerinin yolunda yürü. Daha iyi insan olmaya çalış. Hatanı telafi et.

 "Kusurumu anladım, bir daha bu kusuru işlemeyeceğim." de. "Kusurumu anladım, bir daha bu kusuru işlemeyeceğim." de. Daha iyi insan olmaya gayret et. Daha iyi insan olmaya gayret et.

Hicri Yeni Yıl ve Aşure
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu