Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

Hac Sûresi 73-76. Âyetleri İnsanın Hayrete Düşüren Yaratılışı

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Tefsir Dersleri
Gurbet Sohbetleri
6 Rebîü'l-Evvel 1419 / 30.06.1998
Avustralya

İçerik

Her Zaman Yaptığımız İşlerin Nasıl Yapıldığını, "Dur Ben Yapayım" Diye Kendin Yapmak İstediğin Zaman Anlarsın

Sen mi Yaptın Kendini

Düşünmeyenler, Düşünenlerin Peşinden Sürükleniyor

Allah İnsanın Nefsinin Kendisine Verdiği Vesveseleri Bilir

Bir İnsanın Aklı Varsa Şu Kâinatın Sahibinin Sevgisini Kazanmaya Çalışır

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın yurtdışında bulunduğu zamanlarda, özellikle 7 Mayıs 1997 günü Türkiye’den ayrıldıktan sonra gurbet ellerde; Avustralya, Almanya, İsveç, İngiltere, Hollanda, ABD ve farklı ülkelerde yapmış oldukları sohbetlerdir.

Avustralya’da sabah ve yatsı namazından sonra, çeşitli camilerde yaptıkları hadis ve tefsir sohbetleri, İsveç’te son Ramazan ayı boyunca yaptıkları konuşmalar, aile eğitim toplantılarında yaptıkları konuşmalar ve konferanslardan oluşmaktadır.

Bu konuşmalar, Ak-Radyo’da “Gurbet Sohbetleri” adı altında yayımlanmıştır.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

Eûzübillâhimineşşeytânirracîm. Bismillâhirrahmânirrahîm. Eûzübillâhimineşşeytânirracîm. Bismillâhirrahmânirrahîm.

el-Hamdü lillâhi Rabbi'l-âlemîn.el-Hamdü lillâhi Rabbi'l-âlemîn. Hamden kesîran tayyiben mübâreken fîhi alâ külli hâlin ve fî külli hîn.Hamden kesîran tayyiben mübâreken fîhi alâ külli hâlin ve fî külli hîn. Ve's-salâtu ve's-selâmu alâ seyyidi'l-evvelîne ve'l-âhirîn ve şefîi'l-müznibînVe's-salâtu ve's-selâmu alâ seyyidi'l-evvelîne ve'l-âhirîn ve şefîi'l-müznibîn Muhammedini'l-Mustafa Mahmûdi'l-Muhtâri'l-EmînMuhammedini'l-Mustafa Mahmûdi'l-Muhtâri'l-Emîn ve alâ âlihî ve sahbihî ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmi'd-dîn. Emmâ ba'd: ve alâ âlihî ve sahbihî ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmi'd-dîn.

Emmâ ba'd:

 Aziz ve muhterem kardeşlerim! Aziz ve muhterem kardeşlerim!

Allahu Teâlâ hazretleri namazda okumuş olduğum âyet-i kerîmelerinde buyuruyor ki; Allahu Teâlâ hazretleri namazda okumuş olduğum âyet-i kerîmelerinde buyuruyor ki;

 Bismillâhirrahmânirrahîm. Bismillâhirrahmânirrahîm.

 Yâ eyyühe'n-nâsu duribe meselün fe'stemiû leh,Yâ eyyühe'n-nâsu duribe meselün fe'stemiû leh, inne'llezîne ted'ûne min dûnillâhi len yahlukû zübâben velev'ictemeû leh, inne'llezîne ted'ûne min dûnillâhi len yahlukû zübâben velev'ictemeû leh, ve in yeslübhümü'z-zübâbü şey'en lâ yestenkizûhu minh, daufe't-tâlibu ve'l-matlûb. ve in yeslübhümü'z-zübâbü şey'en lâ yestenkizûhu minh, daufe't-tâlibu ve'l-matlûb.

 ["Ey insanlar!"] Duribe meselün. "Size bir mesel, bir benzetme, bir anlatma şekli verilecek,["Ey insanlar!"]

Duribe meselün. "Size bir mesel, bir benzetme, bir anlatma şekli verilecek, darb-ı mesel söylenecek." Fe'stemiû leh. "Ona kulak verin, onu dinleyin." darb-ı mesel söylenecek." Fe'stemiû leh. "Ona kulak verin, onu dinleyin."

Nedir bu mesel? İnne'llezîne ted'ûne min dûnillâhi len yahlukû zübâben velev'ictemeû leh.Nedir bu mesel?

İnne'llezîne ted'ûne min dûnillâhi len yahlukû zübâben velev'ictemeû leh. "Allah'ı bırakıp da Allah'tan gayri mahluklardan, putlardan nelere dua ediyorsanız, "Allah'ı bırakıp da Allah'tan gayri mahluklardan, putlardan nelere dua ediyorsanız, nelere ibadet ediyorsanız, mâbut edindiğiniz o ağaçlar, dağlar, yaptığınız putlarnelere ibadet ediyorsanız, mâbut edindiğiniz o ağaçlar, dağlar, yaptığınız putlar eğer hepsi bir araya gelseler bile bir sineği yaratamazlar;eğer hepsi bir araya gelseler bile bir sineği yaratamazlar; bir araya gelseler, çalışsalar, toplansalar bile onu yaratamayacaklardır."bir araya gelseler, çalışsalar, toplansalar bile onu yaratamayacaklardır." Ve in yeslübhümü'z-zübâbü şey'en lâ yestenkizûhu minhu.Ve in yeslübhümü'z-zübâbü şey'en lâ yestenkizûhu minhu. "Eğer sinek gelip onlardan bir şey alıp götürecek olsa -Hani sinek geliyor, ısırıyor, kan emiyor.-"Eğer sinek gelip onlardan bir şey alıp götürecek olsa -Hani sinek geliyor, ısırıyor, kan emiyor.- ondan kendilerini kurtaracak, onun alıp götürmesini engelleyecek bir imkânları, tâkatleri de yoktur." ondan kendilerini kurtaracak, onun alıp götürmesini engelleyecek bir imkânları, tâkatleri de yoktur."

Yani bir sineğe söz geçirecek halleri yoktur. Bir sineğe karşı koyacak halleri yoktur.Yani bir sineğe söz geçirecek halleri yoktur. Bir sineğe karşı koyacak halleri yoktur. Onlara tapınanlar ne kadar yanlış bir şey yapıyor. Onlara tapınanlar ne kadar yanlış bir şey yapıyor.

Daufe't-tâlibu. "İsteyen, talep eden ne kadar zayıf.Daufe't-tâlibu. "İsteyen, talep eden ne kadar zayıf. Yani onlara tapınan kişiler ne kadar zayıf. Ve'l-matlûb. Yani onlara tapınan kişiler ne kadar zayıf. Ve'l-matlûb. "Ve istenen, mâbud ittihaz ettikleri o putları da ne kadar zayıf." "Ve istenen, mâbud ittihaz ettikleri o putları da ne kadar zayıf."

Kendileri de zayıf, mâbudları da ne kadar zayıf.Kendileri de zayıf, mâbudları da ne kadar zayıf. Sinek onlardan bir şey alıp götürse, kapsa bunu ondan çekip geri alamazlar, ne kadar âcizlerdir. Sinek onlardan bir şey alıp götürse, kapsa bunu ondan çekip geri alamazlar, ne kadar âcizlerdir.

 Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî.Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî. "Bu insanoğulları, Allah'tan gayriye tapınanlar Cenâb-ı Mevlâ'yı,"Bu insanoğulları, Allah'tan gayriye tapınanlar Cenâb-ı Mevlâ'yı, Rabbü'l-âlemîn'i hakkıyla takdir edemediler." Rabbü'l-âlemîn'i hakkıyla takdir edemediler."

"Allah'ın kadrini, değerini, yüceliğini, ululuğunu, azametini takdir edemediler." "Allah'ın kadrini, değerini, yüceliğini, ululuğunu, azametini takdir edemediler."

Takdir edemedikleri için böyle abuk sabuk işler yapıyorlar.Takdir edemedikleri için böyle abuk sabuk işler yapıyorlar. Hiçbir tâkati, gücü kuvveti olmayan, sinekle mücadele edecek bile hâli olmayanHiçbir tâkati, gücü kuvveti olmayan, sinekle mücadele edecek bile hâli olmayan varlıklara gidip tapınıyorlar; kurban kesiyorlar, eğiliyorlar, kalkıyorlar, bir şey istiyorlar; varlıklara gidip tapınıyorlar; kurban kesiyorlar, eğiliyorlar, kalkıyorlar, bir şey istiyorlar; "Şunu ver, bunu ver... Bizi şundan koru, bundan koru..." Bir şey yapacak hâli yok ki! "Şunu ver, bunu ver... Bizi şundan koru, bundan koru..." Bir şey yapacak hâli yok ki! Sineğe söz geçirecek, sinekle mücadele edecek, sineği yenecek değeri yok ki!Sineğe söz geçirecek, sinekle mücadele edecek, sineği yenecek değeri yok ki! Ona niçin tapınıyorlar? "Cenâb-ı Hakk'ı hakkıyla takdir edemediler." Ona niçin tapınıyorlar?

"Cenâb-ı Hakk'ı hakkıyla takdir edemediler."

İnna'llâhe le-kaviyyun azîz. "Halbuki, hiç şüphe yok kiİnna'llâhe le-kaviyyun azîz. "Halbuki, hiç şüphe yok ki Allahu Teâlâ hazretleri son derece, sonsuz derece kuvvetlidir ve azizdir, izzet sahibidir." Allahu Teâlâ hazretleri son derece, sonsuz derece kuvvetlidir ve azizdir, izzet sahibidir."

 İzzet iki mânaya geliyor. "Azizdir, izzet sahibidir." demek iki mâna ifade edebilir.İzzet iki mânaya geliyor. "Azizdir, izzet sahibidir." demek iki mâna ifade edebilir. "Son derece, sonsuz derecede kıymetlidir." demek. Bir şey kıymetli oldu mu ona aziz derler."Son derece, sonsuz derecede kıymetlidir." demek. Bir şey kıymetli oldu mu ona aziz derler. Nadir ve kıymetli, eşi emsâli bulunmaz, paha biçilmez ise Araplar ona aziz derler.Nadir ve kıymetli, eşi emsâli bulunmaz, paha biçilmez ise Araplar ona aziz derler. Bir oradan "sonsuz derecede kıymetli" mânasına.Bir oradan "sonsuz derecede kıymetli" mânasına. Bir de, bir şey öteki şeye üstün geldi mi, galebe çaldı mı ona aziz derler. Bir de, bir şey öteki şeye üstün geldi mi, galebe çaldı mı ona aziz derler.

Allahu Teâlâ hazretleri bütün mahlukâta, bütün tapılan putlara, her şeye üstün,Allahu Teâlâ hazretleri bütün mahlukâta, bütün tapılan putlara, her şeye üstün, galip geldiğinden, mutlak mânada her yönden galip olduğundan, galebe sahibi olduğundan galip geldiğinden, mutlak mânada her yönden galip olduğundan, galebe sahibi olduğundan o isim, o sıfat onu ifade ediyor da olabilir.o isim, o sıfat onu ifade ediyor da olabilir. Allah sonsuz derecede kıymetli ve sonsuz derecede güç kuvvet sahibi olup karşısında hasmı ne varsa onu yener. Allah sonsuz derecede kıymetli ve sonsuz derecede güç kuvvet sahibi olup karşısında hasmı ne varsa onu yener.

 Vallâhu azîzun zü'ntikâm. "İntikam sahibidir." diye de bir âyet-i kerîmedeVallâhu azîzun zü'ntikâm. "İntikam sahibidir." diye de bir âyet-i kerîmede intikam sahibi oluşuyla da beraber zikredildiğinden hasımlarını mahv u perişan eder. intikam sahibi oluşuyla da beraber zikredildiğinden hasımlarını mahv u perişan eder. Her türlü gücün, kuvvetin, galibiyetin, hâkimiyetin sahibidir. Her türlü gücün, kuvvetin, galibiyetin, hâkimiyetin sahibidir.

Onların taptıkları âciz; hiçbir şey yapamıyorlar, sinekle mücadele edemiyorlar. Onların taptıkları âciz; hiçbir şey yapamıyorlar, sinekle mücadele edemiyorlar. Halbuki Allahu Teâlâ hazretleri sonsuz derecede kuvvetli ve mutlak mânada her şeyeHalbuki Allahu Teâlâ hazretleri sonsuz derecede kuvvetli ve mutlak mânada her şeye üstün ve galip; hem sonsuz derecede, kıymet biçilmesi mümkün olmaz, sonsuz derecede izzetli,üstün ve galip; hem sonsuz derecede, kıymet biçilmesi mümkün olmaz, sonsuz derecede izzetli, kıymetli, hem de sonsuz derecede kuvvetli. kıymetli, hem de sonsuz derecede kuvvetli. Ama ötekiler âciz; sinekle başa çıkamıyorlar, sinek yaratamıyorlar,Ama ötekiler âciz; sinekle başa çıkamıyorlar, sinek yaratamıyorlar, sinek bir şey alıp götürse onu geri alamıyorlar. Aziz muhterem kardeşlerim! sinek bir şey alıp götürse onu geri alamıyorlar.

Aziz muhterem kardeşlerim!

Yaratma, Allahu Teâlâ hazretlerinin yaratıklarına hayat vermesi Yaratma, Allahu Teâlâ hazretlerinin yaratıklarına hayat vermesi çok büyük bir olay, az bir olay değil. Bu hayat nereden çıkıyor? çok büyük bir olay, az bir olay değil.

Bu hayat nereden çıkıyor?

Biliyoruz ki etrafımızdaki varlıklar cemadât, nebatât, hayvanât diye sınıflandırılmış. Biliyoruz ki etrafımızdaki varlıklar cemadât, nebatât, hayvanât diye sınıflandırılmış. Sınıflandırma tanımak, anlatmak, anlamak için sonradan yapılmış bir sıralama.Sınıflandırma tanımak, anlatmak, anlamak için sonradan yapılmış bir sıralama. Cansızlar var: taşlar, maddeler, su vesaire...Cansızlar var: taşlar, maddeler, su vesaire... Cansız olduğu için bunlara cemadât deniliyor, cansız varlıklar.Cansız olduğu için bunlara cemadât deniliyor, cansız varlıklar. Sonra bu cansız varlıkların arasından, içinden nebatât; Sonra bu cansız varlıkların arasından, içinden nebatât; büyüyen, gelişen, yeşeren, kızaran, meyve veren bir şeyler bitiyor.büyüyen, gelişen, yeşeren, kızaran, meyve veren bir şeyler bitiyor. Sonra hayvanlar; koşuşan, hareket eden, mücadele eden, karşısındakine saldıran, gıdasını alan... Sonra hayvanlar; koşuşan, hareket eden, mücadele eden, karşısındakine saldıran, gıdasını alan...

İlk önce bu dünyanın -güneşin, gök cisimlerinin- bir gaz olduğunu söylüyorlar.İlk önce bu dünyanın -güneşin, gök cisimlerinin- bir gaz olduğunu söylüyorlar. Sonra bu gazın büyük bir patlama sonunda dağılması ve dağılan yerlerdekiSonra bu gazın büyük bir patlama sonunda dağılması ve dağılan yerlerdeki dönme sonunda yoğunlaşmasıyla güneşler, yıldızlar, dünya olduğu söyleniyor.dönme sonunda yoğunlaşmasıyla güneşler, yıldızlar, dünya olduğu söyleniyor. Ateşten büyük muazzam bir patlama olmuş, güneşler olmuş.Ateşten büyük muazzam bir patlama olmuş, güneşler olmuş. Sonra bazısı güneş olarak kalmış; etrafa alev, ışık, enerji, radyoaktivite saçan varlıklar olarak kalmış.Sonra bazısı güneş olarak kalmış; etrafa alev, ışık, enerji, radyoaktivite saçan varlıklar olarak kalmış. Bazıları soğumuş, katı maddeler olmuş. Bazısının içi sıcak, dışı soğuk.Bazıları soğumuş, katı maddeler olmuş. Bazısının içi sıcak, dışı soğuk. Dünyanın kabuğu soğuk, içi yine sıcak. Ay bir kaya parçası, bir toz parçası...Dünyanın kabuğu soğuk, içi yine sıcak. Ay bir kaya parçası, bir toz parçası... Tamam, anladık; sıcak, ateşten çıkmış bir şey. Sonra parçalanmış, patlamış.Tamam, anladık; sıcak, ateşten çıkmış bir şey. Sonra parçalanmış, patlamış. Tamam, onu da aklımız erdi, anladık, patlayabilir; çünkü görüyoruz,Tamam, onu da aklımız erdi, anladık, patlayabilir; çünkü görüyoruz, mısır da patlıyor, başka şeyler de patlıyor, ateşin içine odun attığımız zaman ondan da mısır da patlıyor, başka şeyler de patlıyor, ateşin içine odun attığımız zaman ondan da bir şeyler patlıyor, kıvılcımlar etrafa çıkıyor. Bunları yadırgamıyoruz, gördük. bir şeyler patlıyor, kıvılcımlar etrafa çıkıyor. Bunları yadırgamıyoruz, gördük.

Peki bu soğuyan cemadâtın içinden bu hayat nasıl çıkmış? Peki bu soğuyan cemadâtın içinden bu hayat nasıl çıkmış?

Bu hayat; bu müthiş bir olay, akla durgunluk verecek bir olay!Bu hayat; bu müthiş bir olay, akla durgunluk verecek bir olay! Atomun biliyoruz ki çekirdeği var, elektronları var, dönüyor.Atomun biliyoruz ki çekirdeği var, elektronları var, dönüyor. Biz onları da akıllı kabul etmiyoruz. "Atomun aklı var." diyor muyuz? Biz onları da akıllı kabul etmiyoruz. "Atomun aklı var." diyor muyuz?

 Demiyoruz. "Maddedir" diyoruz. Demiyoruz. "Maddedir" diyoruz.

Onu âletlerin içinde elektronlarla öteki atomun çekirdeğini bombardıman ediyorlar,Onu âletlerin içinde elektronlarla öteki atomun çekirdeğini bombardıman ediyorlar, nihayet çekirdek patlıyor; atom bombası.nihayet çekirdek patlıyor; atom bombası. Bunları fizikte inceliyoruz; canı yok. Peki, can nereden çıkmış? Hayat nereden çıkmış? Bunları fizikte inceliyoruz; canı yok.

Peki, can nereden çıkmış? Hayat nereden çıkmış?

Bu dünya güneşten ayrılmış. Evvela sıcakmış. Sıcak olduğunu yanardağlardan biliyoruz.Bu dünya güneşten ayrılmış. Evvela sıcakmış. Sıcak olduğunu yanardağlardan biliyoruz. Dünyanın dışı, kabuğu soğumuş; ama içi sıcak, biliyoruz.Dünyanın dışı, kabuğu soğumuş; ama içi sıcak, biliyoruz. Bu işin şakası yok. Dışı kurumuş olan, çatır çatır taşlar olmuş olan,Bu işin şakası yok. Dışı kurumuş olan, çatır çatır taşlar olmuş olan, şıpır şıpır sular olmuş olan dünya; bunlar fizik olayları, biliyoruz...şıpır şıpır sular olmuş olan dünya; bunlar fizik olayları, biliyoruz... Su hidrojenle oksijenin birleşmesinden meydana gelmiş. Her maddenin formülünü biliyoruz.Su hidrojenle oksijenin birleşmesinden meydana gelmiş. Her maddenin formülünü biliyoruz. H2O diyoruz, sodyum klorür diyoruz; o onla birleşmiş diyoruz...H2O diyoruz, sodyum klorür diyoruz; o onla birleşmiş diyoruz... Bu birleşmeyi izah etmeye çalışıyoruz... İyi güzel de bunların arasından hayat nasıl çıkmış? Bu birleşmeyi izah etmeye çalışıyoruz...

İyi güzel de bunların arasından hayat nasıl çıkmış?

Gel bakalım, otur da şunu bir izah et; ben de tatmin olayım. Hayat mühim bir olay. Gel bakalım, otur da şunu bir izah et; ben de tatmin olayım.

Hayat mühim bir olay. Hayat Allah'ın kudreti. Cansız varlıkların içinden hayatı çıkaran Allah. Hayat Allah'ın kudreti. Cansız varlıkların içinden hayatı çıkaran Allah.

Tebâreka'llâhu ahsenü'l-hâlikîn. Ne kadar muazzam bir iş! Akıl almaz bir iş!Tebâreka'llâhu ahsenü'l-hâlikîn.

Ne kadar muazzam bir iş! Akıl almaz bir iş! Cansızın canlılaşması, canlanması hayretlere düşüren bir olay! Cansızın canlılaşması, canlanması hayretlere düşüren bir olay!

 Bir sineği, sivrisineği küçümsüyoruz, mikrobu küçümsüyoruz; az buz bir şey değil, canlı mahluk!Bir sineği, sivrisineği küçümsüyoruz, mikrobu küçümsüyoruz; az buz bir şey değil, canlı mahluk! Çoğalıyor, ürüyor, saldırıyor, yiyor, içiyor; canlı mahlûk! Can mühim bir olay!Çoğalıyor, ürüyor, saldırıyor, yiyor, içiyor; canlı mahlûk! Can mühim bir olay! Canlılık, yani hayat çok mühim bir olay! Canlılık, yani hayat çok mühim bir olay!

Allahu Teâlâ hazretleri kudretiyle cansız varlıklara hayat verdi. Allahu Teâlâ hazretleri kudretiyle cansız varlıklara hayat verdi. Cansız varlıkların çeşitlerine bakın; küçüklerine bakın, büyüklerine bakın. Cansız varlıkların çeşitlerine bakın; küçüklerine bakın, büyüklerine bakın. Mikroplara bakın, bakterilere bakın, virüslere bakın;Mikroplara bakın, bakterilere bakın, virüslere bakın; koca koca adamları 'küt' diye nasıl deviriyorlar, neler yapıyorlar...koca koca adamları 'küt' diye nasıl deviriyorlar, neler yapıyorlar... Sonra insanoğluna bakın, insanoğlunun yaratılışını düşünün.Sonra insanoğluna bakın, insanoğlunun yaratılışını düşünün. Kur'ân-ı Kerîm'de insanoğlunun yaratılışıyla ilgili çok âyetler var. Ona dikkat çekiliyor. Kur'ân-ı Kerîm'de insanoğlunun yaratılışıyla ilgili çok âyetler var. Ona dikkat çekiliyor.

İnsanoğlu nasıl yaratıldı? Yerkürenin üzerinde hayat nasıl başladı? Kimse izah edemiyor. İnsanoğlu nasıl yaratıldı? Yerkürenin üzerinde hayat nasıl başladı?

Kimse izah edemiyor. Bunun bir izah şekli yok. İzah şeklini bilse, bilen adam aynı şeyi yapar, yaratır.Bunun bir izah şekli yok. İzah şeklini bilse, bilen adam aynı şeyi yapar, yaratır. Ama bir sineği bile yaratamadılar. Ama bir sineği bile yaratamadılar.

Cansızların içinden akıllı, canlı varlıklar meydana geliyor; Cenâb-ı Mevlâ'nın kudreti... Cansızların içinden akıllı, canlı varlıklar meydana geliyor; Cenâb-ı Mevlâ'nın kudreti...

Sonra da insanoğlu gibi bir kâmil eşref-i mahlukât meydana gelmiş.Sonra da insanoğlu gibi bir kâmil eşref-i mahlukât meydana gelmiş. Şu kurumuş kabuklu ateş kürenin üzerinde insanoğlu gibi mükemmel mahluk, düşünen mahluk... Şu kurumuş kabuklu ateş kürenin üzerinde insanoğlu gibi mükemmel mahluk, düşünen mahluk... İnsanoğlunun her şeyi hayret edilecek bir şey. Konuşma hayret edilecek bir olay. İnsanoğlunun her şeyi hayret edilecek bir şey. Konuşma hayret edilecek bir olay.

Biz şimdi açmışız kitabı önümüze, âyetleri sırasıyla bilelim diye göz ucuyla bakıyoruz,Biz şimdi açmışız kitabı önümüze, âyetleri sırasıyla bilelim diye göz ucuyla bakıyoruz, görüyoruz, içeride evirip çeviriyoruz, kafamızda döndürüyoruz, dilimizle söylüyoruz.görüyoruz, içeride evirip çeviriyoruz, kafamızda döndürüyoruz, dilimizle söylüyoruz. Görmek bir olay ki insanı hayretten hayrete düşürür. Görmek bir olay ki insanı hayretten hayrete düşürür. Düşünmek bir acayip olay ki insanı hayretten hayrete düşürür.Düşünmek bir acayip olay ki insanı hayretten hayrete düşürür. Konuşmak bir acayip karmaşık iş ki insanı hayretten hayrete düşürür. Nasıl konuşuyoruz? Konuşmak bir acayip karmaşık iş ki insanı hayretten hayrete düşürür. Nasıl konuşuyoruz?

Harflerden kelimeler meydana geliyor, kelimelerden cümleler meydana geliyor, Harflerden kelimeler meydana geliyor, kelimelerden cümleler meydana geliyor, cümlelerden fikirlerimizi anlatıyoruz. Şu karmaşıklığa bakın! cümlelerden fikirlerimizi anlatıyoruz. Şu karmaşıklığa bakın!

Her zaman yaptığımız işlerin nasıl yapıldığını, "Dur, ben yapayım." diye kendin yapmak istediğin zamanHer zaman yaptığımız işlerin nasıl yapıldığını, "Dur, ben yapayım." diye kendin yapmak istediğin zaman zorluğunu anlarsın. Herkes köfte yapıyor da tadını herkes düşüremiyor. zorluğunu anlarsın. Herkes köfte yapıyor da tadını herkes düşüremiyor. Herkes baklava yapıyor da herkes tadını usûlüne uygun düşüremiyor. Herkes baklava yapıyor da herkes tadını usûlüne uygun düşüremiyor. Her kaşıkçı kaşık yontuyor da sapını denk getiremiyor. Kolay değil.Her kaşıkçı kaşık yontuyor da sapını denk getiremiyor. Kolay değil. Ama bu son derece karmaşık teşkilatlarla çalışan şu insanoğlu bir harikalar harikası! Ama bu son derece karmaşık teşkilatlarla çalışan şu insanoğlu bir harikalar harikası!

Nasıl konuşuyoruz biz? Niye maymun konuşamıyor? Niye kuş konuşamıyor?Nasıl konuşuyoruz biz? Niye maymun konuşamıyor? Niye kuş konuşamıyor? Niye fil konuşamıyor? Niye zürafa konuşamıyor, arslan konuşamıyor? "Gırrr..." O kadar. Niye fil konuşamıyor? Niye zürafa konuşamıyor, arslan konuşamıyor?

"Gırrr..." O kadar. Sadece "gak guk" diyor, o kadar. Kolay değil de ondan. "Gak guk" demek hüner değil.Sadece "gak guk" diyor, o kadar. Kolay değil de ondan. "Gak guk" demek hüner değil. Hadi bakalım, konuş. Hadi bakalım, şiir yaz. Hadi bakalım, edebiyat yap. Kolay değil. Hadi bakalım, konuş. Hadi bakalım, şiir yaz. Hadi bakalım, edebiyat yap. Kolay değil.

 Tebâreka'llâhu ahsenü'l-hâlikîn. Şimdi düşüp bayılacağım hayretimden, hayranlığımdan... Tebâreka'llâhu ahsenü'l-hâlikîn.

Şimdi düşüp bayılacağım hayretimden, hayranlığımdan... İnsanoğlunun her hâli ne kadar muazzam bir şey. Bir hastaneye gidiyorsunuz. Kulak şöyle çalışır.İnsanoğlunun her hâli ne kadar muazzam bir şey.

Bir hastaneye gidiyorsunuz. Kulak şöyle çalışır. Allahu ekber! Bu işitme demek bu kadar karmaşık bir şey miymiş...Allahu ekber! Bu işitme demek bu kadar karmaşık bir şey miymiş... Orta kulak, iç kulak, dış kulak... Allah Allah... Göz böyle çalışır.Orta kulak, iç kulak, dış kulak... Allah Allah... Göz böyle çalışır. Vücudun sinir sistemi, kas sistemi, kemik sistemi, iskelet sistemi;Vücudun sinir sistemi, kas sistemi, kemik sistemi, iskelet sistemi; laboratuvarlarda duvarlara asmışlar. Allahu ekber!laboratuvarlarda duvarlara asmışlar. Allahu ekber! Bir küçücük şu kadarcık göz için göz mütehassısı bütün ömrünü harcıyor daBir küçücük şu kadarcık göz için göz mütehassısı bütün ömrünü harcıyor da bunu öğrenmeye uğraşıyor. Ondan sonra da göz mütehassısı oluyor;bunu öğrenmeye uğraşıyor. Ondan sonra da göz mütehassısı oluyor; "Ben göz hastalıkları mütehassısıyım." diye levha asıyor, gelen adamları tedavi ediyor."Ben göz hastalıkları mütehassısıyım." diye levha asıyor, gelen adamları tedavi ediyor. Bu kadarcık bir varlık, göz. Kulak öyle. Kalp öyle. Bu kadarcık bir varlık, göz. Kulak öyle. Kalp öyle. Bu kalp denilen uzuv 80 sene, 100 sene nasıl çalışıyor?Bu kalp denilen uzuv 80 sene, 100 sene nasıl çalışıyor? Bu kalp nasıl çalışıyor yâ Rabbi?! Bu ne kudret! Bu ne nimet! Bu ne karmaşık iş! Bu kalp nasıl çalışıyor yâ Rabbi?!

Bu ne kudret! Bu ne nimet! Bu ne karmaşık iş!

Bu böbrekler, bu ciğer... Havada oksijen var. Tamam. Bizim de vücudumuza oksijen lazımmış. Bu böbrekler, bu ciğer... Havada oksijen var. Tamam. Bizim de vücudumuza oksijen lazımmış. Neden lazım, onu da bilmiyoruz; lazım, muhakkak. Neden lazım, onu da bilmiyoruz; lazım, muhakkak. Havadaki oksijeni bizim ciğerler vücuda alıyor. Az bir olay mı? Havadaki oksijeni bizim ciğerler vücuda alıyor. Az bir olay mı?

Bir iş bu; havadaki oksijeni ayırıp almak, seçip almak...Bir iş bu; havadaki oksijeni ayırıp almak, seçip almak... Balığın suyun içinden kendisine yarayacak oksijeni çıkartıp ayırmasıBalığın suyun içinden kendisine yarayacak oksijeni çıkartıp ayırması büyük bir teşkilat işi, fabrika işi bu. Hepsinin yanında, kafasında fabrika gezdirmesi lazım.büyük bir teşkilat işi, fabrika işi bu. Hepsinin yanında, kafasında fabrika gezdirmesi lazım. Biz de zaten kafamızda fabrikalar gezdiriyoruz, göğsümüzde fabrikalar gezdiriyoruz,Biz de zaten kafamızda fabrikalar gezdiriyoruz, göğsümüzde fabrikalar gezdiriyoruz, karnımızda fabrikalar gezdiriyoruz. İnsanoğlu nasıl bir mahluk? karnımızda fabrikalar gezdiriyoruz.

İnsanoğlu nasıl bir mahluk?

İnsanoğlu yüzlerce, binlerce fabrikadan müteşekkil bir âlem, bir şehir, bir devlet. İnsanoğlu yüzlerce, binlerce fabrikadan müteşekkil bir âlem, bir şehir, bir devlet. İnsanoğlu az buz bir şey değil. İnsanoğlu az buz bir şey değil.

Her iş o kadar karmaşık, o kadar mükemmel, o kadar hayret verici şekilde ki... Kanımız var. Her iş o kadar karmaşık, o kadar mükemmel, o kadar hayret verici şekilde ki... Kanımız var. Damarlar var. Allah damarları yaratmış, içine kan doldurmuş. Nasıl doldurmuş? Damarlar var. Allah damarları yaratmış, içine kan doldurmuş. Nasıl doldurmuş? Kan nasıl olmuş? Damar nasıl olmuş? Bir hücreden bunlar nasıl ayrılmışlar? Kan nasıl olmuş? Damar nasıl olmuş? Bir hücreden bunlar nasıl ayrılmışlar?

İlk öncesi insanın bir tohum değil mi; ağacın, insanın, hayvanın evveli bir tek tohum değil mi?İlk öncesi insanın bir tohum değil mi; ağacın, insanın, hayvanın evveli bir tek tohum değil mi? Bir tek tohumdan nasıl oldu da bu teşkilatlar meydana geldi? Bu Allah'ın kudretini göstermiyor mu? Bir tek tohumdan nasıl oldu da bu teşkilatlar meydana geldi?

Bu Allah'ın kudretini göstermiyor mu? Bu tesadüf mü? Hangi uzuv tesadüf? Bu tesadüf mü?

Hangi uzuv tesadüf?

Tesadüf olsa salkım saçak bir şey olur, salata olur. İnsan tesadüfler salatası olur. Tesadüf olsa salkım saçak bir şey olur, salata olur. İnsan tesadüfler salatası olur. Bir şey olmaz ki... Tesadüflerden teşkilat olur mu? Olmaz. Bir şey olmaz ki... Tesadüflerden teşkilat olur mu?

Olmaz.

O halde insanı böyle yaratan son derece bilgili, sonsuz derecede bilgili,O halde insanı böyle yaratan son derece bilgili, sonsuz derecede bilgili, sonsuz derecede kudretli, sonsuz derecede izzetli bir Hâlık'ın varlığı ortada.sonsuz derecede kudretli, sonsuz derecede izzetli bir Hâlık'ın varlığı ortada. Bunun lamı cimi, hayırı hıkı mıkı yok. Sen mi yaptın kendini? Bunun lamı cimi, hayırı hıkı mıkı yok.

Sen mi yaptın kendini?

 "Nasıl yapayım hocam ben, küçük bebekken bile kendimden haberim yoktu."Nasıl yapayım hocam ben, küçük bebekken bile kendimden haberim yoktu. Büyüdüm de yavaş yavaş öğrenmeye başladım. Büyüdüm de yavaş yavaş öğrenmeye başladım. Elifi gördüm, mertek sandım, sopa sandım. Ben bir şeyden haberdar değildim ki, beni Allah yarattı.Elifi gördüm, mertek sandım, sopa sandım. Ben bir şeyden haberdar değildim ki, beni Allah yarattı. Hayatı Allah yarattı." Canlıyı yaratmak zor da, cansızı yoktan yaratmak kolay mı?Hayatı Allah yarattı."

Canlıyı yaratmak zor da, cansızı yoktan yaratmak kolay mı? Semavâtın, arzın yaratılması kolay mı? Allah nasıl yaratmış kâinâtı? Semavâtın, arzın yaratılması kolay mı? Allah nasıl yaratmış kâinâtı?

 Kâinâtın sahibi, yöneticisi, mâliki, hâlıkı Azîmüşşân bu mahlukâtı nasıl yaratmış?Kâinâtın sahibi, yöneticisi, mâliki, hâlıkı Azîmüşşân bu mahlukâtı nasıl yaratmış? Yâ Rabbi! Nasıl yarattın? Yoktan nasıl yaratılır bunlar? Yâ Rabbi! Nasıl yarattın? Yoktan nasıl yaratılır bunlar?

Aklınla, mantığınla düşün.Aklınla, mantığınla düşün. Allah'ın kudretini, işlerinin azametini, sanatının derinliğini, ilminin sonsuzluğunu anla. Allah'ın kudretini, işlerinin azametini, sanatının derinliğini, ilminin sonsuzluğunu anla.

Ama Allah'ı bırakıyorlar, böyle düşünmüyorlar. Biz niye böyle düşünüyoruz, bilmiyorum.Ama Allah'ı bırakıyorlar, böyle düşünmüyorlar. Biz niye böyle düşünüyoruz, bilmiyorum. Biz fizik kimya okuduk, mürekkep yaladık diye mi? Elhamdülillah, demek ki ilimler de iyi...Biz fizik kimya okuduk, mürekkep yaladık diye mi? Elhamdülillah, demek ki ilimler de iyi... Ama niye bunların hepsini okuyanlar bizim vardığımız sonuçlara varamıyor? Ama niye bunların hepsini okuyanlar bizim vardığımız sonuçlara varamıyor?

 Çünkü onlar İslâmî ilimleri okumadıklarından bunlar üzerinde düşünmüyorlar.Çünkü onlar İslâmî ilimleri okumadıklarından bunlar üzerinde düşünmüyorlar. Bir şeyi bilmek ayrı, bir şey üzerinde düşünmek ayrı.Bir şeyi bilmek ayrı, bir şey üzerinde düşünmek ayrı. Düşününce, felsefesini yapınca, derinleşince insan bir şey anlıyor.Düşününce, felsefesini yapınca, derinleşince insan bir şey anlıyor. Her şeyin felsefesi var. "Neden bu böyle yapılıyor?" diye düşünülmesi var.Her şeyin felsefesi var. "Neden bu böyle yapılıyor?" diye düşünülmesi var. Bunlar düşünülünce çıkıyor. Bunlar düşünülünce çıkıyor.

Ben neden, nasıl nefes alıyorum? Ben neden, nasıl nefes alıyorum?

 "Bana ne! Ben fabrikaya giderim, çalışırım, akşamleyin yorgun argın eve dönerim." "Bana ne! Ben fabrikaya giderim, çalışırım, akşamleyin yorgun argın eve dönerim."

Nasıl nefes aldığını düşünmek hiç hatırından geçmiyor. Ben nasıl duyuyorum?Nasıl nefes aldığını düşünmek hiç hatırından geçmiyor.

Ben nasıl duyuyorum? Ben nasıl konuşuyorum? Ben nasıl yediğim salatayı, pırasayı, ekmeği et hâline getiriyorum?Ben nasıl konuşuyorum? Ben nasıl yediğim salatayı, pırasayı, ekmeği et hâline getiriyorum? Şu inek otları nasıl süt yapıyor? Şu arı balı nasıl yapıyor? Şu inek otları nasıl süt yapıyor? Şu arı balı nasıl yapıyor?

Düşünmezsen düşünmezsin; ama düşünenler bir şey buldular.Düşünmezsen düşünmezsin; ama düşünenler bir şey buldular. Düşünen, ilimle irfanla meşgul olanlar bir sonuçlara ulaştılar. Düşünen, ilimle irfanla meşgul olanlar bir sonuçlara ulaştılar. Düşünmeyenler düşünenlerin peşinde sürükleniyor. Düşünmeyenler düşünenlerin peşinde sürükleniyor.

İnsanlar saçma sapan varlıkları tanrı sandılar, tapındılar. İnsanlar saçma sapan varlıkları tanrı sandılar, tapındılar. Halbuki onlar bir sinek yaratamaz, sinek bir şey alıp götürse onu sinekten kurtaramaz.Halbuki onlar bir sinek yaratamaz, sinek bir şey alıp götürse onu sinekten kurtaramaz. Ama Allahu Teâlâ hazretlerini hakkıyla takdir edemediler.Ama Allahu Teâlâ hazretlerini hakkıyla takdir edemediler. Son derece izzetli, son derece güç kuvvet sahibi Allahu Teâlâ hazretlerini bilemediler. Son derece izzetli, son derece güç kuvvet sahibi Allahu Teâlâ hazretlerini bilemediler.

 Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî inna'llâhe le-kaviyyun azîz. Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî inna'llâhe le-kaviyyun azîz.

Biz de Allah'ı bilemiyoruz, muhterem kardeşlerim!Biz de Allah'ı bilemiyoruz, muhterem kardeşlerim! Eğer biz Allah'ı hakkıyla bilsek veya biraz daha çok bilsek âşık-ı sâdıklar oluruz.Eğer biz Allah'ı hakkıyla bilsek veya biraz daha çok bilsek âşık-ı sâdıklar oluruz. Yunus Emre gibi, Mevlânâ gibi oluruz. Yunus'un coşkusuna, sevgisine erişiriz. Biz de taklitteyiz.Yunus Emre gibi, Mevlânâ gibi oluruz. Yunus'un coşkusuna, sevgisine erişiriz. Biz de taklitteyiz. Biz de yarım düşünüyoruz. Biz de "düşünüyoruz" diyoruz ama biz de tam düşünmüyoruz.Biz de yarım düşünüyoruz. Biz de "düşünüyoruz" diyoruz ama biz de tam düşünmüyoruz. Dikkatli düşünsek, bütün güzellikleri yaratan en güzel, O'nu severiz.Dikkatli düşünsek, bütün güzellikleri yaratan en güzel, O'nu severiz. Güzeli seveceğimize güzellikleri yaratanı severiz.Güzeli seveceğimize güzellikleri yaratanı severiz. Gülü yaratanı, bülbüle o sesi vereni, ağaçları çiçeklerle donatanı;Gülü yaratanı, bülbüle o sesi vereni, ağaçları çiçeklerle donatanı; bu sanatın, bu kudretin, bu ilmin sahibini, kâinâtın sahibini severiz.bu sanatın, bu kudretin, bu ilmin sahibini, kâinâtın sahibini severiz. Bu kadar güzellikleri yaratan Allahu Azîmüşşân kim bilir ne kadar güzeldir... Bu kadar güzellikleri yaratan Allahu Azîmüşşân kim bilir ne kadar güzeldir...

İnna'llâhe cemîlun yuhibbu'l-cemâl. "Allah güzeldir, güzelliği sever." buyuruyor İnna'llâhe cemîlun yuhibbu'l-cemâl.

"Allah güzeldir, güzelliği sever." buyuruyor Peygamber Efendimiz. Cemâlullahı, Allah'ın güzelliğini idrak etsek, Peygamber Efendimiz.

Cemâlullahı, Allah'ın güzelliğini idrak etsek, âşık-ı sâdıklar, muhibb-i sâdıklar oluruz. âşık-ı sâdıklar, muhibb-i sâdıklar oluruz.

Kitaplar; "Tasavvufta en yüksek makam Allah'ı sevme makamıdır, âşıklık makamıdır." diyorlar. Kitaplar; "Tasavvufta en yüksek makam Allah'ı sevme makamıdır, âşıklık makamıdır." diyorlar.

Tanıyınca, mârifetullaha erince, ârif olunca; tanıdığı için, Tanıyınca, mârifetullaha erince, ârif olunca; tanıdığı için, manzarayı gördüğü için, perde kalktığı için, peçe açıldığı için âşık oluyor. manzarayı gördüğü için, perde kalktığı için, peçe açıldığı için âşık oluyor. Biz tam mânasıyla düşünsek biz de öyle olacağız, öyle olmamız lazım.Biz tam mânasıyla düşünsek biz de öyle olacağız, öyle olmamız lazım. Öyle olmak için eğitim görüyoruz veya görmeliyiz veya düşünmeliyiz veya çalışmalıyız.Öyle olmak için eğitim görüyoruz veya görmeliyiz veya düşünmeliyiz veya çalışmalıyız. Eğer aklımız, iz'anımız, irfânımız olsa en çok sevilecek Allah. Her şeyi güzel, neylerse güzel eyler.Eğer aklımız, iz'anımız, irfânımız olsa en çok sevilecek Allah. Her şeyi güzel, neylerse güzel eyler. Neylemişse de güzel eylemiş. "Vallâhi güzel etmiş, billâhi güzel etmiş, tallâhi güzel etmiş; Neylemişse de güzel eylemiş. "Vallâhi güzel etmiş, billâhi güzel etmiş, tallâhi güzel etmiş; ne'tmişse güzel etmiş!" diyor İbrahim Hakkı-i Erzurumî hazretleri.ne'tmişse güzel etmiş!" diyor İbrahim Hakkı-i Erzurumî hazretleri. Ârif olsak o zaman hakkıyla takdir edebiliriz. Hakkıyla değil de; biraz beşerin nasibi olanÂrif olsak o zaman hakkıyla takdir edebiliriz. Hakkıyla değil de; biraz beşerin nasibi olan hissesince, miktarınca, insan kendi kadrince, irfânının kadrince Allah'ı bilebilirse bilir. hissesince, miktarınca, insan kendi kadrince, irfânının kadrince Allah'ı bilebilirse bilir.

Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî inna'llâhe le-kaviyyun azîz. Mâ kaderu'llâhe hakka kadrihî inna'llâhe le-kaviyyun azîz.

 Allahu yastafî mine'l-melâiketi rusulen ve mine'n-nâs inna'llâhe semîun basîr. Allahu yastafî mine'l-melâiketi rusulen ve mine'n-nâs inna'llâhe semîun basîr. Ya'lemu mâ beyne eydîhim ve mâ halfehüm ve ila'llâhi turceu'l-umûr. Ya'lemu mâ beyne eydîhim ve mâ halfehüm ve ila'llâhi turceu'l-umûr.

Hac sûresinin 73-76 âyetleri, rakamları böylece söylemiş de olalım, Hac sûresinin 73-76 âyetleri, rakamları böylece söylemiş de olalım, tefsirine bakmak isteyenler baksınlar diye. tefsirine bakmak isteyenler baksınlar diye.

Allahu Teâlâ hazretleri insanlara doğru yolu göstermek için,Allahu Teâlâ hazretleri insanlara doğru yolu göstermek için, insanları çeşitli teşkilatlara sahip birer azametli âlem, fabrikalar topluluğu gibi yarattığıinsanları çeşitli teşkilatlara sahip birer azametli âlem, fabrikalar topluluğu gibi yarattığı ve kendisineinsana düşünme kabiliyeti, akıl fikir nimeti verdiği haldeve kendisineinsana düşünme kabiliyeti, akıl fikir nimeti verdiği halde onlar Allah'ı tam takdir edemiyorlar, kıymetini izzetini bilemiyorlar, haçlara putlara tapınıyorlar.onlar Allah'ı tam takdir edemiyorlar, kıymetini izzetini bilemiyorlar, haçlara putlara tapınıyorlar. Allah yine lütf u kereminden, rahmetinden insanlar yanılmasın, doğruyu bulsun,Allah yine lütf u kereminden, rahmetinden insanlar yanılmasın, doğruyu bulsun, bulamayanlar uyansın diye meleklerinden bazılarını insanlara gönderipbulamayanlar uyansın diye meleklerinden bazılarını insanlara gönderip insanların bazı seçkinlerini kendisine peygamberresul edinipinsanların bazı seçkinlerini kendisine peygamberresul edinip insanlara yine gerçekleri hatırlatıyor. Allahu yastafî mine'l-melâiketi rusulen. insanlara yine gerçekleri hatırlatıyor.

Allahu yastafî mine'l-melâiketi rusulen. "Allahu Teâlâ hazretleri meleklerden elçiler seçer." "Allahu Teâlâ hazretleri meleklerden elçiler seçer."

Peygamber Efendimiz'e Allah'ın vahyini hangi melek getirdi? Cebrail aleyhisselam. Peygamber Efendimiz'e Allah'ın vahyini hangi melek getirdi?

Cebrail aleyhisselam. "Ey Cebrail! Var, habibim Muhammed Mustafa'ya git, şunları şunları ona ilet.""Ey Cebrail! Var, habibim Muhammed Mustafa'ya git, şunları şunları ona ilet." Cebrail aleyhisselâm'ı, meleği Allahu Teâlâ hazretleri Peygamber Efendimiz'e göndermiş. Cebrail aleyhisselâm'ı, meleği Allahu Teâlâ hazretleri Peygamber Efendimiz'e göndermiş.

Ve mine'n-nâs. "İnsanların da içinden bazılarını kendisine elçi yapıyor." Ve mine'n-nâs. "İnsanların da içinden bazılarını kendisine elçi yapıyor."

Onlara da; "Ey kulum, git kavmine; yaptığı işin yanlışlığını söyle, doğru yolu göster." diyeOnlara da; "Ey kulum, git kavmine; yaptığı işin yanlışlığını söyle, doğru yolu göster." diye onu da onunla vazifelendirmiş. Melekleri vazifelendiriyor, peygamberlerine bilgi götürsün diye; onu da onunla vazifelendirmiş.

Melekleri vazifelendiriyor, peygamberlerine bilgi götürsün diye; peygamberlerini vazifelendiriyor, halka nasihat etsin, gerçekleri söylesin diye. O da bir nimet... peygamberlerini vazifelendiriyor, halka nasihat etsin, gerçekleri söylesin diye. O da bir nimet...

 Ve mâ erselnâke illâ rahmeten li'l-âlemîn. Ve mâ erselnâke illâ rahmeten li'l-âlemîn.

Peygamber Efendimiz hakkında bu âyet-i kerîmede ne buyuruluyor? Peygamber Efendimiz hakkında bu âyet-i kerîmede ne buyuruluyor?

 "Seni biz âlemlere acıdığımız için, rahmet olsun diye gönderdik." "Seni biz âlemlere acıdığımız için, rahmet olsun diye gönderdik."

"Göndermeseydik mahvolurdu bunlar..." Kız çocuklarını gömüyorlar!"Göndermeseydik mahvolurdu bunlar..."

Kız çocuklarını gömüyorlar! Şu kabalığa, şu kepazeliğe, şu rezalete, şu dehşete bak! Adam kız çocuğunu gömüyor! Şu kabalığa, şu kepazeliğe, şu rezalete, şu dehşete bak! Adam kız çocuğunu gömüyor!

Allah peygamberini göndermeseydi ne olacaktı bu insanlar?Allah peygamberini göndermeseydi ne olacaktı bu insanlar? İnsanlara iyilikleri öğreten peygamberler gelmeseydi insanlar ne olacaktı? İnsanlara iyilikleri öğreten peygamberler gelmeseydi insanlar ne olacaktı?

 Orman hayvanları gibi, vahşî mahluklar gibi olacaktı. Orman hayvanları gibi, vahşî mahluklar gibi olacaktı.

Bu kadar peygamber geldi, bu kadar nasihat oldu, bu kadar tehdit ve müjdeBu kadar peygamber geldi, bu kadar nasihat oldu, bu kadar tehdit ve müjde ortada bulunduğu halde bazıları iyi insan oluyor, iyilik için çalışıyorlar daortada bulunduğu halde bazıları iyi insan oluyor, iyilik için çalışıyorlar da yine ortalık tam düzelmiyor, insanların başına felaketi sarmaya kötüler yetiyor, artıyor. yine ortalık tam düzelmiyor, insanların başına felaketi sarmaya kötüler yetiyor, artıyor.

Ama her yerde iyi insanlar var. Amerika'da da var, Avrupa'da da var, Avustralya'da da var. Ama her yerde iyi insanlar var. Amerika'da da var, Avrupa'da da var, Avustralya'da da var. İnsanlığın iyiliğini isteyen, hayır hasenât yapan, arkada eser bırakan [insanlar var.]İnsanlığın iyiliğini isteyen, hayır hasenât yapan, arkada eser bırakan [insanlar var.] Mesela adam; "Ben paramı kanser hastalığı geçsin, buna çare bulunsun diye vakfediyorum." diyor.Mesela adam; "Ben paramı kanser hastalığı geçsin, buna çare bulunsun diye vakfediyorum." diyor. Bu insanlığa bir iyilik. Böyle iyi insanlar var, iyilik yapmak isteyenler var. Bu insanlığa bir iyilik. Böyle iyi insanlar var, iyilik yapmak isteyenler var.

Bunların hiçbirisi olmasaydı insanlar hayvanlar gibi olurdu.Bunların hiçbirisi olmasaydı insanlar hayvanlar gibi olurdu. Afrika'nın savanlarında, ormanlarında, otlaklarında neler oluyorsa öyle olurdu. Afrika'nın savanlarında, ormanlarında, otlaklarında neler oluyorsa öyle olurdu. Kuvvetli olan zayıfı yiyip bitirirdi. Ama zayıf olan da yaşıyor. Kuvvetli olan zayıfı yiyip bitirirdi. Ama zayıf olan da yaşıyor. Disabled insanlar için burada neler yapıyorlar... Yürüyemiyor, yazık; haydi akülü sandelye... Disabled insanlar için burada neler yapıyorlar... Yürüyemiyor, yazık; haydi akülü sandelye... Yüznumarası geniş olsun, kapısı geniş olsun, şurasına tutunabilsin, eliyle kolay [tutabilsin...]Yüznumarası geniş olsun, kapısı geniş olsun, şurasına tutunabilsin, eliyle kolay [tutabilsin...] İhtiyarlar tırnaklarını kesemiyorlar diye belli zamanlarda evden alıyorlarmış, İhtiyarlar tırnaklarını kesemiyorlar diye belli zamanlarda evden alıyorlarmış, tırnaklarını kesiveriyorlarmış. Zayıflar da yaşıyor.tırnaklarını kesiveriyorlarmış. Zayıflar da yaşıyor. Tabii zayıfların da insanlığa başka türlü faydaları oluyor. Belki bir zamanlar onlar kuvvetliydi, Tabii zayıfların da insanlığa başka türlü faydaları oluyor. Belki bir zamanlar onlar kuvvetliydi, şimdi zayıfladılar diye insanoğlu vefa borcundan dolayı onlara yardımcı oluyor. şimdi zayıfladılar diye insanoğlu vefa borcundan dolayı onlara yardımcı oluyor. Ama güzel şeyler... Bunlar olmasaydı her şey orman kanunu ile idare edilirdi, mahvolurdu. Ama güzel şeyler... Bunlar olmasaydı her şey orman kanunu ile idare edilirdi, mahvolurdu. İyi ki bir düzen, bir adalet, bir güzellik, bir koruma, bir merhamet, bir yardım, İyi ki bir düzen, bir adalet, bir güzellik, bir koruma, bir merhamet, bir yardım, bir acıma çıkmış ortaya; hayatı biraz tatlı hâle getiren bunlar... bir acıma çıkmış ortaya; hayatı biraz tatlı hâle getiren bunlar...

 İnna'llâhe semîun basîr. "Allahu Teâlâ hazretleri her şeyi duyar, duyucudur, her şeyi görücüdür." İnna'llâhe semîun basîr. "Allahu Teâlâ hazretleri her şeyi duyar, duyucudur, her şeyi görücüdür."

 Hakkıyla duyucu, hakkıyla görücüdür.Hakkıyla duyucu, hakkıyla görücüdür. Hiçbir duyulacak şey O'na gizli kalmaz, hiçbir görülecek şey gizli kalmaz.Hiçbir duyulacak şey O'na gizli kalmaz, hiçbir görülecek şey gizli kalmaz. Her şeyi görür, her şeyi duyar, her şeyi bilir. Gizli konuşmayı da duyar, mahrem sırrı da bilir.Her şeyi görür, her şeyi duyar, her şeyi bilir. Gizli konuşmayı da duyar, mahrem sırrı da bilir. Büyüklerimiz öyle anlatırdı: "Karanlık gecede kara taşın üstünde yürüyen kara karıncayı görür." Büyüklerimiz öyle anlatırdı: "Karanlık gecede kara taşın üstünde yürüyen kara karıncayı görür." İnsan nasıl anlatsın; bir şeyi anlatmak için ortaya böyle misaller koyacak. İnsan nasıl anlatsın; bir şeyi anlatmak için ortaya böyle misaller koyacak. Karanlık gece oldu mu insan sağını solunu bilemiyor. Karanlık gece oldu mu insan sağını solunu bilemiyor.

Bir keresinde yaz tatilinde bizim köye gitmiştim. Köyde elektrik yoktu tabii. Bir keresinde yaz tatilinde bizim köye gitmiştim. Köyde elektrik yoktu tabii. Yatsı namazı kılındı, çarşıda biraz oturduk. Oradan teyzemin evine gideceğim.Yatsı namazı kılındı, çarşıda biraz oturduk. Oradan teyzemin evine gideceğim. Biliyorum ki çarşıdan çıktıktan sonra sağa sapacağım, ondan sonra sola sapacağım,Biliyorum ki çarşıdan çıktıktan sonra sağa sapacağım, ondan sonra sola sapacağım, dümdüz yolda gittim mi aşağı inerken karşıda teyzemin evi var; bayağı bir mesafe.dümdüz yolda gittim mi aşağı inerken karşıda teyzemin evi var; bayağı bir mesafe. Ama öyle bir gece ki burnumun ucunu göremiyorum. Ama öyle bir gece ki burnumun ucunu göremiyorum. Çarşıdan ayrıldım, sokağa saptım, hiçbir ışık yok.Çarşıdan ayrıldım, sokağa saptım, hiçbir ışık yok. O zaman anladım körlerin ne kadar sıkıntı çektiğini...O zaman anladım körlerin ne kadar sıkıntı çektiğini... Yavaş yavaş adım ata ata, elimle sağı solu yoklaya yoklaya, körebe oyunu oynar gibi... Yavaş yavaş adım ata ata, elimle sağı solu yoklaya yoklaya, körebe oyunu oynar gibi... Gittim, teyzemin kapısını buluncaya, açıncaya kadar akla karayı seçtim. Gittim, teyzemin kapısını buluncaya, açıncaya kadar akla karayı seçtim.

Ne güzel söylüyorlar: "Karanlık gecede kara taşın üstünde kara karıncanın gezdiğini görür." Ne güzel söylüyorlar: "Karanlık gecede kara taşın üstünde kara karıncanın gezdiğini görür." İki kişi arasında en gizli yerde kırk kapının ardında 'fıs fıs' yapılan konuşmayı bilir.İki kişi arasında en gizli yerde kırk kapının ardında 'fıs fıs' yapılan konuşmayı bilir. Hatta; Ve na'lemu mâ tüvesvisu bihî nefsuhû.Hatta;

Ve na'lemu mâ tüvesvisu bihî nefsuhû. "Allah insanın nefsinin kendisine verdiği vesveseleri bilir." "Allah insanın nefsinin kendisine verdiği vesveseleri bilir."

 'Fıs fıs' nefis diyor ki; "Yat aşağı, boş ver, sabah namazını sonra kılarsın. Kaza etmek de var.'Fıs fıs' nefis diyor ki; "Yat aşağı, boş ver, sabah namazını sonra kılarsın. Kaza etmek de var. Yat aşağı. O usul de var, ne yapalım, bu sefer de böyle olsun.Yat aşağı. O usul de var, ne yapalım, bu sefer de böyle olsun. Yat da uykunu aldıktan sonra kalkarsın." Uykuyu sevdiği için nefsi 'fıs fıs' [vesvese veriyor.]Yat da uykunu aldıktan sonra kalkarsın." Uykuyu sevdiği için nefsi 'fıs fıs' [vesvese veriyor.] [Allah] bunu da bilir. Şeytan bazen geliyor: "Şu şerri işle." Onu da bilir. [Allah] bunu da bilir.

Şeytan bazen geliyor: "Şu şerri işle." Onu da bilir. Halbuki dışarıdan bir şey olmuyor, insanın içine doğuyor.Halbuki dışarıdan bir şey olmuyor, insanın içine doğuyor. Allah insanın içindeki iç konuşmaları da bilir; dışarısını da bilir,Allah insanın içindeki iç konuşmaları da bilir; dışarısını da bilir, içerisini de bilir, içeridekini de duyar. Nefsinin ne vesvese verdiğini, içerisini de bilir, içeridekini de duyar. Nefsinin ne vesvese verdiğini, ne 'fıs fıs' ettiğini, şeytanın ne 'fıs fıs' ettiğini bilir. ne 'fıs fıs' ettiğini, şeytanın ne 'fıs fıs' ettiğini bilir.

Ya'lemu mâ beyne eydîhim ve mâ halfehüm.Ya'lemu mâ beyne eydîhim ve mâ halfehüm. "Onların ellerinin önündekini de, arkalarındakini de bilir." "Onların ellerinin önündekini de, arkalarındakini de bilir."

"Önlerindekini bilir, arkalarındakini bilir." Bu ne demek? "Önlerindekini bilir, arkalarındakini bilir." Bu ne demek?

 Herhalde mâzide yaptıklarını da bilir. Herhalde mâzide yaptıklarını da bilir. İnsanoğlu çocukken ne yaptı, delikanlılıkta ne yaptı, evlenmeden önce ne yaptı,İnsanoğlu çocukken ne yaptı, delikanlılıkta ne yaptı, evlenmeden önce ne yaptı, evlendikten sonra ne yaptı, bu yaşa gelinceye kadar ne yaptı,evlendikten sonra ne yaptı, bu yaşa gelinceye kadar ne yaptı, doğmadan önce durum ne idi, insanlardan evvel ne vardı; evveliyâtını da bilir.doğmadan önce durum ne idi, insanlardan evvel ne vardı; evveliyâtını da bilir. "İsa'dan önce, milattan önce, milattan sonra" diyoruz... Sen kendini esas al."İsa'dan önce, milattan önce, milattan sonra" diyoruz... Sen kendini esas al. Senden öncekini de bilir, sonrasını da bilir.Senden öncekini de bilir, sonrasını da bilir. İleride ne yapacak, kaç yıl yaşayacak, nerede ölecek, nasıl ölecek, ne sebeple ölecek;İleride ne yapacak, kaç yıl yaşayacak, nerede ölecek, nasıl ölecek, ne sebeple ölecek; hepsini bilir, her şeyi bilir.hepsini bilir, her şeyi bilir. Allahu Teâlâ hazretleri olmuşu da bilir, olacağı da bilir; geçmişi de bilir, geleceği de bilir. Allahu Teâlâ hazretleri olmuşu da bilir, olacağı da bilir; geçmişi de bilir, geleceği de bilir.

 Ve ila'llâhi turceu'l-umûr.Ve ila'llâhi turceu'l-umûr. "Bütün işler döner dolaşır, Allah'a götürülür, Allah'a bağlanır, Allah'a gider." "Bütün işler döner dolaşır, Allah'a götürülür, Allah'a bağlanır, Allah'a gider."

Bütün işler, her iş, umûr Allah'a döndürülür. Biz de Allah'a gideceğiz. Bütün işler, her iş, umûr Allah'a döndürülür. Biz de Allah'a gideceğiz.

"Bütün işler Allah'a döndürülür." ne demek? O da derin bir söz... "Bütün işler Allah'a döndürülür." ne demek?

O da derin bir söz... Allah ne dilerse her şeyi öyle yapar. Her şeyin hükmü O'nundur. Allah ne dilerse her şeyi öyle yapar. Her şeyin hükmü O'nundur. Neylerse O düşünüp, O karar verip, O takdir edip O yapacak. Her şey O'ndan.Neylerse O düşünüp, O karar verip, O takdir edip O yapacak. Her şey O'ndan. İlerideki olaylar, kâinâtın varışı gidişi, insanoğlunun ileride başına gelecek şeyler,İlerideki olaylar, kâinâtın varışı gidişi, insanoğlunun ileride başına gelecek şeyler, hepsi Allah'ın mukadderâtı, takdiri ile olacak. O halde akıllı bir insan ne yapar? hepsi Allah'ın mukadderâtı, takdiri ile olacak.

O halde akıllı bir insan ne yapar?

 Allah'ı tanır, Allah'a itaat eder, Allah'a ibadet eder, akıllıysa... Allah'ı tanır, Allah'a itaat eder, Allah'a ibadet eder, akıllıysa... Ârif ise Allah'ın güzelliğini bilir, sever; izzetini, kıymetini bilir. Allah'la dost olur.Ârif ise Allah'ın güzelliğini bilir, sever; izzetini, kıymetini bilir. Allah'la dost olur. Allah'ın sevgisini kazanmaya çalışır. Kendisi de Allah'a döneceğine göre Allah'ın sevgisini kazanmaya çalışır. Kendisi de Allah'a döneceğine göre Allah'a sevdiği bir kul olarak kavuşmaya gayret eder.Allah'a sevdiği bir kul olarak kavuşmaya gayret eder. Eli kolu bağlanmış bir haydut, bir cani, bir mücrim olarak Allah'ın huzuruna gitmek istemez.Eli kolu bağlanmış bir haydut, bir cani, bir mücrim olarak Allah'ın huzuruna gitmek istemez. "Gel kulum..." Yâ eyyetühe'n-nefsü'l-mutmainne. "Ey mutmainne kişi!""Gel kulum..."

Yâ eyyetühe'n-nefsü'l-mutmainne. "Ey mutmainne kişi!" Ircıî ilâ rabbiki râdiyeten merdiyyeten. Ircıî ilâ rabbiki râdiyeten merdiyyeten. "Rabbine gel, Rabbine dön; sen O'ndan razı, O senden razı olarak...""Rabbine gel, Rabbine dön; sen O'ndan razı, O senden razı olarak..." Fe'dhulî fî ibâdî. "Benim has kullarımın zümresine katıl, şu tarafa gel, cennetliklerin arasına..." Fe'dhulî fî ibâdî. "Benim has kullarımın zümresine katıl, şu tarafa gel, cennetliklerin arasına..." Ve'dhulî cennetî. "Cennetime gir." diye davet edip, sevip "Ben senden razıyım kulum."Ve'dhulî cennetî. "Cennetime gir." diye davet edip, sevip "Ben senden razıyım kulum." deyip de cennetine soktuğu kul olmaya çalışır.deyip de cennetine soktuğu kul olmaya çalışır. Bir insanın aklı varsa şu kâinâtın sahibinin sevgisini kazanmaya çalışır. Bir insanın aklı varsa şu kâinâtın sahibinin sevgisini kazanmaya çalışır.

Allahu Teâlâ hazretleri bizi gaflet uykusundan uyandırsın. Sevdiği kul eylesin.Allahu Teâlâ hazretleri bizi gaflet uykusundan uyandırsın. Sevdiği kul eylesin. Rızasına vâsıl eylesin. Ömrümüzü hayırlı geçirmeyi nasip eylesin.Rızasına vâsıl eylesin. Ömrümüzü hayırlı geçirmeyi nasip eylesin. Hayırlı uzun ömür ihsan eylesin. Cennetiyle cemâliyle cümlemizi müşerref eylesin. Hayırlı uzun ömür ihsan eylesin. Cennetiyle cemâliyle cümlemizi müşerref eylesin.

Hac sûresinin 73-76. âyetleri üzerinde konuşma yaptık. Hac sûresinin 73-76. âyetleri üzerinde konuşma yaptık.

Allah hepinizden razı olsun. el-Fâtiha. Allah hepinizden razı olsun.

el-Fâtiha.
Hicri Yeni Yıl ve Aşure
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu