Namaz Vakitleri
İstanbul
27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

Hac İbadeti, Adabı, Çeşitleri ve Yasaklar (Sorular ve Cevaplar)

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

6 Zilhicce 1417 / 14.04.1997
Mekke

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın hac ve umre dolayısıyla Medine’de ve Mekke’de bulunduğu zamanlarda yaptığı sohbetlerdir. Bu sohbetler, çoğu zaman hacıların ve umrecilerin kaldığı otellerde, Mina’da ve Arafat’ta yapılmıştır.

Konuşmalarda hac ibadetinin faziletleri üzerinde durulmuş; Medine-i Münevvere, Mekke-i Mükerreme, Kâbe-i Müşerrefe, Mina, Arafat gibi mübârek yerler ve yapılabilecek sevaplı ameller anlatılmıştır. Çok rastlanan hatalı uygulamalar ve yanlış davranışlar örneklerle anlatılmış; haccın incelikleri, karşılıklı muamelelerde dikkat edilecek noktalar, sevgi ve saygıyı artıracak güzel davranışlar hatırlatılmıştır.

İhram, istîlâm, tavaf, vakfe, şeytan taşlama gibi hacda yapılan çeşitli görevlerin mânevî ve sembolik yönü üzerinde durulmuş; huzurlu, duygulu ve feyizli bir hac yapmanın yolları gösterilmiştir.

Konuşma Metni

İstanbul'dan ihrama giren kimsenin yasakları mîkat sınırına girmeden başlar mı? İstanbul'dan ihrama giren kimsenin yasakları mîkat sınırına girmeden başlar mı?

Adam, İstanbul'dan ihrama girdi. İhrama girmek nasıl başlıyordu? Üstünü başını ayarlıyor,Adam, İstanbul'dan ihrama girdi. İhrama girmek nasıl başlıyordu? Üstünü başını ayarlıyor, ihram bezlerini alıyor. Kerahat vakti değilse iki rekat ihram namazı kılıyor. Niyetleniyor. ihram bezlerini alıyor. Kerahat vakti değilse iki rekat ihram namazı kılıyor. Niyetleniyor. Lebbeyk allâhümme lebbeyk diyor. Bunları dedi mi? Dedi. Oradan başladı; mîkat son hudut. Lebbeyk allâhümme lebbeyk diyor. Bunları dedi mi? Dedi. Oradan başladı; mîkat son hudut. "İhramlanma illa mîkattan başlar." diye bir şey yok. Bu sorudan o anlaşıldı. "İhramlanma illa mîkattan başlar." diye bir şey yok. Bu sorudan o anlaşıldı. Bu sorunun sorulması iyi oldu. İnsan memleketinde, evinde ihrama girebilir mi? Girebilir.Bu sorunun sorulması iyi oldu. İnsan memleketinde, evinde ihrama girebilir mi? Girebilir. Girdiği andan itibaren yasaklılık şartlarına riayet etmesi lazım;Girdiği andan itibaren yasaklılık şartlarına riayet etmesi lazım; koku süremez, tıraş olamaz, kıl koparamaz, dikişli elbise giyemez vesaire. koku süremez, tıraş olamaz, kıl koparamaz, dikişli elbise giyemez vesaire.

"Uçakta giyinmek-soyunmak bana zor geldi de peştemalimi evde sardım ama niyet etmemiştim."Uçakta giyinmek-soyunmak bana zor geldi de peştemalimi evde sardım ama niyet etmemiştim. Tam mîkat hududuna gelinceye kadar niyet etmedim, namaz kılmadım, lebbeyk çekmedim."Tam mîkat hududuna gelinceye kadar niyet etmedim, namaz kılmadım, lebbeyk çekmedim." Bu ihramlı değil, daha. Üzerinde bez var, kıyafet biraz ihramlıya benziyor ama niyet etmedi, Bu ihramlı değil, daha. Üzerinde bez var, kıyafet biraz ihramlıya benziyor ama niyet etmedi, karar vermedi, lebbeyk çekmedi; daha bu ihramda değil.karar vermedi, lebbeyk çekmedi; daha bu ihramda değil. Demek ki ihramlılık hali üzerinde bez olsa bile başlamadı. Ne zaman başlıyor, ne zaman başlayacak?Demek ki ihramlılık hali üzerinde bez olsa bile başlamadı. Ne zaman başlıyor, ne zaman başlayacak? İki rekat namaz kılıp niyet edip lebbeyk çekiyor. Namaz kılamadığı durumlar oluyor. İki rekat namaz kılıp niyet edip lebbeyk çekiyor. Namaz kılamadığı durumlar oluyor. Namaz da şart değil. Niyet edip lebbeyk çektiği zaman kronometreye basmış oluyor, ihramlılık durumu başlıyor.Namaz da şart değil. Niyet edip lebbeyk çektiği zaman kronometreye basmış oluyor, ihramlılık durumu başlıyor. Bu işi İstanbul'dan başlattıysa İstanbul'dan itibaren riayet edecek. Bu işi İstanbul'dan başlattıysa İstanbul'dan itibaren riayet edecek. Şam'dan girdiyse Şam'dan; Bağdat'tan girdiyse, Bağdat'tan. Şam'dan girdiyse Şam'dan; Bağdat'tan girdiyse, Bağdat'tan.

Tissue kokulu değil de sadece ilaçlı ise ne gerekir? Tissue kokulu değil de sadece ilaçlı ise ne gerekir?

Tissue dediği kâğıt mendil, bu sürülen şey. İlacın kokusu varsa cezayı gerektirir,Tissue dediği kâğıt mendil, bu sürülen şey. İlacın kokusu varsa cezayı gerektirir, kokusu yoksa ilacın zararı olmaz. Kokuluysa, kokudan dolayı ceza gerekir.kokusu yoksa ilacın zararı olmaz. Kokuluysa, kokudan dolayı ceza gerekir. Kokulu değilse ceza gerekmez. Koku cezayı getiriyor.Kokulu değilse ceza gerekmez. Koku cezayı getiriyor. Yoksa insan kokusuz bir ilacı sürebilir, kokusuz bir şeyle silinebilir. Yoksa insan kokusuz bir ilacı sürebilir, kokusuz bir şeyle silinebilir.

Bazı arkadaşlar, Amman üzerinden işçi vizesi ile gelirken Amman'dan ihrama girmişler.Bazı arkadaşlar, Amman üzerinden işçi vizesi ile gelirken Amman'dan ihrama girmişler. Orada bir görevli, "İşçi olduğunuz için ihramla Cidde'den içeri almazlar." demiş. Orada bir görevli, "İşçi olduğunuz için ihramla Cidde'den içeri almazlar." demiş. Onlar da ihramdan çıkmışlar sonra tekrar ihrama girmişler. Bu durumda ihram olur mu? Onlar da ihramdan çıkmışlar sonra tekrar ihrama girmişler. Bu durumda ihram olur mu?

Mîkat hudutlarına gelmeden önce niyet değiştirmiş oluyor. Daha önceden niyetlendi,Mîkat hudutlarına gelmeden önce niyet değiştirmiş oluyor. Daha önceden niyetlendi, sonra bir mahzur söylediler, mîkat hudutlarına gelmeden niyet değiştirmiş oluyor. Olabilir. sonra bir mahzur söylediler, mîkat hudutlarına gelmeden niyet değiştirmiş oluyor. Olabilir.

Burada oruç tutabilir miyiz? Burada oruç tutabilir miyiz?

Bugünlerde oruç tutmak çok sevap ama seferî olanlara oruç yok, seferî durumda olmayanlara oruç olabilir.Bugünlerde oruç tutmak çok sevap ama seferî olanlara oruç yok, seferî durumda olmayanlara oruç olabilir. Diyelim üç aydır burada; oruç tutabilir. Çünkü seferî değil, Mekkeli gibi olduğundan tutabilir ama Diyelim üç aydır burada; oruç tutabilir. Çünkü seferî değil, Mekkeli gibi olduğundan tutabilir ama mecburiyet değil. "Seferdeyken oruç tutmak takvâ değildir." diye Peygamber Efendimiz hadîs-i şerîfte bildiriyor. mecburiyet değil. "Seferdeyken oruç tutmak takvâ değildir." diye Peygamber Efendimiz hadîs-i şerîfte bildiriyor. Fakat; "Çok rahat durumdayız, keyfimiz, rahatımız yerinde, sıkıntımız yok, Fakat; "Çok rahat durumdayız, keyfimiz, rahatımız yerinde, sıkıntımız yok, hac vazifeleri ağır bir şekilde yüklenmedi." diye tutulabilir. hac vazifeleri ağır bir şekilde yüklenmedi." diye tutulabilir.

Cidde'den Mekke'ye gidip gelirken vazgeçip Medine'ye gitse bir kişinin durumu ne olur? Cidde'den Mekke'ye gidip gelirken vazgeçip Medine'ye gitse bir kişinin durumu ne olur?

Medine'ye giden bir kimse cezadan kurtulur. Cidde'den, Mekke'ye gelmişken; mîkatı ihramsız geçti,Medine'ye giden bir kimse cezadan kurtulur. Cidde'den, Mekke'ye gelmişken; mîkatı ihramsız geçti, cezalı duruma düştü. Ama Cidde'den döndü Medine'ye gitti, kurtulur. cezalı duruma düştü. Ama Cidde'den döndü Medine'ye gitti, kurtulur. Çünkü mîkat dışına çıkıyor. Medine'den tekrar ihrama girer; olur. Çünkü mîkat dışına çıkıyor. Medine'den tekrar ihrama girer; olur.

Mekke'deki dilenciler şebeke gibi çalışıyor. Gerçek muhtaçları bilemiyorum.Mekke'deki dilenciler şebeke gibi çalışıyor. Gerçek muhtaçları bilemiyorum. Buradan Türkiye'deki muhtaçlara para göndersek aynı sevabı alır mıyız? Buradan Türkiye'deki muhtaçlara para göndersek aynı sevabı alır mıyız?

Bu bir gerçek, ben kendi gözlerimle gördüm. Yukarıdan bir adam dilencilere talimat veriyor;Bu bir gerçek, ben kendi gözlerimle gördüm. Yukarıdan bir adam dilencilere talimat veriyor; "Sen üç metre ileriye git, sen ondan üç metre daha öteye git, sen şu tarafa dur, sen bu tarafa git.""Sen üç metre ileriye git, sen ondan üç metre daha öteye git, sen şu tarafa dur, sen bu tarafa git." Bir şebeke var; dilencileri çalıştırıyor; bu doğru. Hakiki fakiri bulmaya çalışmak lazım.Bir şebeke var; dilencileri çalıştırıyor; bu doğru. Hakiki fakiri bulmaya çalışmak lazım. Buradan Türkiye'deki muhtaçlara hayır göndermek olur. Buradan Türkiye'deki muhtaçlara hayır göndermek olur. İnşaallah burada hayır yapan da sevabı alır, Allah tarafından verilir. İnşaallah burada hayır yapan da sevabı alır, Allah tarafından verilir.

Arafat'a ve Müzdelife'ye çıkmadan hac tavafı ve sa'yi yapılabilir mi? Arafat'a ve Müzdelife'ye çıkmadan hac tavafı ve sa'yi yapılabilir mi?

Hac tavafı yapılamaz. Hac tavafı Mina'dan sonra, bayram günlerinde yapılır.Hac tavafı yapılamaz. Hac tavafı Mina'dan sonra, bayram günlerinde yapılır. Ama haccın sa'yi, kudüm tavafından sonra veya nafile bir tavaftan sonra sa'y edilerek yapılabilir.Ama haccın sa'yi, kudüm tavafından sonra veya nafile bir tavaftan sonra sa'y edilerek yapılabilir. Sa'y kendinden evvel bir tavaf bulunmak şartıyla önceden yapılabilir.Sa'y kendinden evvel bir tavaf bulunmak şartıyla önceden yapılabilir. Hac tavafı bayram günlerinde yapılır. İfâza tavafı dediğimiz haccın farz olan tavafı bayramda yapılır. Hac tavafı bayram günlerinde yapılır. İfâza tavafı dediğimiz haccın farz olan tavafı bayramda yapılır.

Sa'y yaparken ihramlı olacak mıyız? Sa'y yaparken ihramlı olacak mıyız?

Bu soru da güzel oldu. Bu sözüm temettu haccı yapanlar için değil.Bu soru da güzel oldu. Bu sözüm temettu haccı yapanlar için değil. Mesela ben yapamam, haccın sa'yini de yapamam. Dikişli elbise giymiş olanlar yapamaz.Mesela ben yapamam, haccın sa'yini de yapamam. Dikişli elbise giymiş olanlar yapamaz. Kimler yapabilir? Hacc-ı ifrada, hacc-ı kırana niyet etmiş olanlar,Kimler yapabilir? Hacc-ı ifrada, hacc-ı kırana niyet etmiş olanlar, üzerlerinde ihramlılık durumu olduğu için onlar yapabilir. üzerlerinde ihramlılık durumu olduğu için onlar yapabilir. Onlar bir tavafın arkasından bir sa'y yaparlarsa, ifâza tavafından sonra sa'y yapmayı öne almış olur.Onlar bir tavafın arkasından bir sa'y yaparlarsa, ifâza tavafından sonra sa'y yapmayı öne almış olur. Temettu haccı yapanlar yapamaz. Temettu haccı yapanlar yapamaz.

Mina'ya çıkmadan ihramlanıp hac sa'yini yapsak olur mu? Mina'ya çıkmadan ihramlanıp hac sa'yini yapsak olur mu?

Mütemettî olanlar, temettu haccı yapanlar yapamaz. Kıran ve ifrad haccı yapanlar yapabilir.Mütemettî olanlar, temettu haccı yapanlar yapamaz. Kıran ve ifrad haccı yapanlar yapabilir. Evvelden sa'yi yapanlar kimler? İfrad haccı ve kıran haccı yapanlar. Temettu haccı yapanlar yapamaz.Evvelden sa'yi yapanlar kimler? İfrad haccı ve kıran haccı yapanlar. Temettu haccı yapanlar yapamaz. Daha hacca başlamamış, hac için ihramlanmamış, sa'yi nasıl yapacak? Daha hacca başlamamış, hac için ihramlanmamış, sa'yi nasıl yapacak? Durumu müsait değil, daha başlamadı. Durumu müsait değil, daha başlamadı.

Şeytan taşlamada vekâlet verilebilir mi? Birden fazla vekâlet alınabilir mi? Şeytan taşlamada vekâlet verilebilir mi? Birden fazla vekâlet alınabilir mi?

Şeytan taşlamada özürlü, mazeretli insanlar vekâlet verebilirler.Şeytan taşlamada özürlü, mazeretli insanlar vekâlet verebilirler. Bir insan birden fazla vekâlet alabilir. Onları ileride söyleyeceğiz. Bir insan birden fazla vekâlet alabilir. Onları ileride söyleyeceğiz. Akıllar karışmasın diye henüz vakti gelmediği için söylemiyorum. Akıllar karışmasın diye henüz vakti gelmediği için söylemiyorum.

Hanımlar ilaçla aybaşı halini, mazeretlerini geciktirebilirler mi? Hanımlar ilaçla aybaşı halini, mazeretlerini geciktirebilirler mi?

Geciktirebilirler. Bazı ilaçlar varmış. Alındığı zaman âdet görme işi üç-dört gün ileriye gidiyormuş.Geciktirebilirler. Bazı ilaçlar varmış. Alındığı zaman âdet görme işi üç-dört gün ileriye gidiyormuş. Böyle bir şey yapar da geciktirebilirse olur. Temiz olarak yapacağı işleri yapar.Böyle bir şey yapar da geciktirebilirse olur. Temiz olarak yapacağı işleri yapar. Mümkün ama gecikmese de, âdet görmesinden dolayıMümkün ama gecikmese de, âdet görmesinden dolayı yapamadığı ibadetlerden bir mahrumiyeti olmaz, bir ceza gerekmez. yapamadığı ibadetlerden bir mahrumiyeti olmaz, bir ceza gerekmez.

Evli olan kişilerin ihramlıyken birbirlerinin ellerini tutmaları olur mu? Evli olan kişilerin ihramlıyken birbirlerinin ellerini tutmaları olur mu?

Kaybolmasın diye bazen böyle mecburiyetler oluyor. Başka duygular karışmadan olursa olabilir. Kaybolmasın diye bazen böyle mecburiyetler oluyor. Başka duygular karışmadan olursa olabilir.

Üç aylık gelenler; "Biz burada mukim olduğumuzdan kurban kesmeyeceğiz." diyorlar. Bu doğru mu? Üç aylık gelenler; "Biz burada mukim olduğumuzdan kurban kesmeyeceğiz." diyorlar. Bu doğru mu?

Üç aylık olanlar buraya geldiler. Efendim mukim… Hac mevsimi içinde umre yaptınız mı, yapmadınız mı?Üç aylık olanlar buraya geldiler. Efendim mukim… Hac mevsimi içinde umre yaptınız mı, yapmadınız mı? Yapmadınız. Hacc-ı ifrad; o zaman kurban kesmek gerekiyor. Yapmadınız. Hacc-ı ifrad; o zaman kurban kesmek gerekiyor.

Buralardan âzami derecede istifade etmek için, gönlümüzün yumuşaması için neler yapmalıyız? Buralardan âzami derecede istifade etmek için, gönlümüzün yumuşaması için neler yapmalıyız?

Bu çok önemli bir husus. Buralardan âzami derecede istifade etmek için zamanı iyi kullanmak,Bu çok önemli bir husus. Buralardan âzami derecede istifade etmek için zamanı iyi kullanmak, boşa geçirmemek lazım. Namazları Harem-i Şerîf'te kılmaya çalışmak, Kur'an okumak lazım.boşa geçirmemek lazım. Namazları Harem-i Şerîf'te kılmaya çalışmak, Kur'an okumak lazım. Gönlümüzün yumuşaması için Allahu Teâlâ hazretlerine yalvarıp zikirle çok meşgul olmak,Gönlümüzün yumuşaması için Allahu Teâlâ hazretlerine yalvarıp zikirle çok meşgul olmak, hayır hasenât yapmak, sadaka vermek, fakirlerin duasını almak lazım.hayır hasenât yapmak, sadaka vermek, fakirlerin duasını almak lazım. Bu yollarla o gönül yumuşaklığı hâsıl olur.Bu yollarla o gönül yumuşaklığı hâsıl olur. Özellikle zikirden, tevbeden, istiğfardan gönül yumuşaklığı hâsıl olur. Özellikle zikirden, tevbeden, istiğfardan gönül yumuşaklığı hâsıl olur.

Arafat'ta çok sivrisinek var. Bunlar öldürülebilir mi? Zararlı mahluklar öldürülebiliyor. Arafat'ta çok sivrisinek var. Bunlar öldürülebilir mi?

Zararlı mahluklar öldürülebiliyor.

Cuma günü hanımın özel hali belirdi. İhrama girdiğinde temettuye niyet eyledi.Cuma günü hanımın özel hali belirdi. İhrama girdiğinde temettuye niyet eyledi. Arafat'a çıkmadan temizlenmesi mümkün değil. Ne yapmamız gerekiyor? Arafat'a çıkmadan temizlenmesi mümkün değil. Ne yapmamız gerekiyor?

Cuma günü, bundan iki gün önce, özel hali belirdi. Özel hali belirmeden önce eğer umresini Cuma günü, bundan iki gün önce, özel hali belirdi. Özel hali belirmeden önce eğer umresini tamamlamışsa, tamam. Özel hali belirmeden önce temettu haccının bir kısmını bitirmişse ne âlâ; o zaman sorun yok. tamamlamışsa, tamam. Özel hali belirmeden önce temettu haccının bir kısmını bitirmişse ne âlâ; o zaman sorun yok. Ama özel hali ile buraya geldi de umresini de yapamama durumu olduysa Ama özel hali ile buraya geldi de umresini de yapamama durumu olduysa o zaman temizlenmese de Arafat'a çıkacak. Artık temettu durumu olamıyor; o zaman temizlenmese de Arafat'a çıkacak. Artık temettu durumu olamıyor; mazeretinden dolayı umresini yapamıyor. Bekleyecek. Hayızlı olarak Arafat'a çıkacak, mazeretinden dolayı umresini yapamıyor. Bekleyecek. Hayızlı olarak Arafat'a çıkacak, Arafat'ta vakfeyi yapacak. Müzdelife'ye gelecek, Müzdelife'de vakfeyi yapacak.Arafat'ta vakfeyi yapacak. Müzdelife'ye gelecek, Müzdelife'de vakfeyi yapacak. Mina'ya gelecek, oradaki vazifelerini yapacak. Âdeti hâlâ kesilmediyse farz tavafı yapmak için bekleyecek. Mina'ya gelecek, oradaki vazifelerini yapacak. Âdeti hâlâ kesilmediyse farz tavafı yapmak için bekleyecek. Kesildiği zaman yıkanacak, farz tavafı da yapacak. Kesildiği zaman yıkanacak, farz tavafı da yapacak. Eğer bu durum belirmeden önce umre yapmışsa hacc-ı temettu olur. Eğer bu durum belirmeden önce umre yapmışsa hacc-ı temettu olur. Ama hacc-ı temettuye niyet ettiği halde âdet belirdiği için umre yapamamışsa,Ama hacc-ı temettuye niyet ettiği halde âdet belirdiği için umre yapamamışsa, sırf hac olur, hacc-ı ifrad olur. Temizlendiği zaman farz tavafını yapacak. sırf hac olur, hacc-ı ifrad olur. Temizlendiği zaman farz tavafını yapacak. Âdetli de olsa farz tavafına kadar Arafat'ta, Müzdelife'de, Mina'da öteki bütün işleri yapar. Hiç korkusu olmasın. Âdetli de olsa farz tavafına kadar Arafat'ta, Müzdelife'de, Mina'da öteki bütün işleri yapar. Hiç korkusu olmasın.

Bayramın birinci günü farz tavafı yapmak şart mı? Bayramın birinci günü farz tavafı yapmak şart mı?

Hayır, bayramın diğer günleri de yapılması mümkündür. İlk gün şartı yok. Hayır, bayramın diğer günleri de yapılması mümkündür. İlk gün şartı yok.

Farz tavafının sa'yini daha önceden yapabilir miyiz? Farz tavafının sa'yini daha önceden yapabilir miyiz?

Hacc-ı ifrad ve hacc-ı kıranda olanlar, yani üzerinde ihram bulunanlar için bir nafile tavaf yapıpHacc-ı ifrad ve hacc-ı kıranda olanlar, yani üzerinde ihram bulunanlar için bir nafile tavaf yapıp sa'yini yapabilmek mümkün oluyor. Temettu yapanlar için bu mümkün olmaz. sa'yini yapabilmek mümkün oluyor. Temettu yapanlar için bu mümkün olmaz.

İhramlıyken sigara içilebilir mi, içilemez mi? İhramlıyken sigara içilebilir mi, içilemez mi?

Sigara mükeyyifattandır. Ulemâ onun hükmü konusunda çeşitli sözler söylemişlerdir.Sigara mükeyyifattandır. Ulemâ onun hükmü konusunda çeşitli sözler söylemişlerdir. Bazılarına göre haramdır.Yani bazı alimler haram demişlerdir.Bize göre kerahet-i tahrimiye ileBazılarına göre haramdır.Yani bazı alimler haram demişlerdir.Bize göre kerahet-i tahrimiye ile mekruhtur. Yani şiddetli bir keraheti vardır. mekruhtur. Yani şiddetli bir keraheti vardır. İçilmese iyi olur ama buna rağmen içmişse, bundan dolayı bir şey gerekmez. İçilmese iyi olur ama buna rağmen içmişse, bundan dolayı bir şey gerekmez.

Mekke bakkalları alkolsüz bira satıyor. Bu konuya ne dersiniz? Mekke bakkalları alkolsüz bira satıyor. Bu konuya ne dersiniz?

Bir içki alkolsüzse adının değişik olması mühim değildir, helaldir.Bir içki alkolsüzse adının değişik olması mühim değildir, helaldir. Alkollü ise yine adının farklı olması mühim değildir, haramdır. Alkollü ise içilmez, alkolsüz ise içilir.Alkollü ise yine adının farklı olması mühim değildir, haramdır. Alkollü ise içilmez, alkolsüz ise içilir. "Ben bira içmiyorum da şarap içiyorum, şarap içmiyorum da votka içiyorum, "Ben bira içmiyorum da şarap içiyorum, şarap içmiyorum da votka içiyorum, votka içmiyorum da likör içiyorum, likör içmiyorum da esrar çekiyorum, esrar çekmiyorum da tiner kokluyorum."votka içmiyorum da likör içiyorum, likör içmiyorum da esrar çekiyorum, esrar çekmiyorum da tiner kokluyorum." Sarhoşluk veren her şey haramdır. Çoğu haram olan şeyin, -sarhoş etmese bile- azı da haramdır.Sarhoşluk veren her şey haramdır. Çoğu haram olan şeyin, -sarhoş etmese bile- azı da haramdır. Sarhoşluk vermeyen bir meşrubat içilebilir, alkolsüz diyorsa adı mühim değil.Sarhoşluk vermeyen bir meşrubat içilebilir, alkolsüz diyorsa adı mühim değil. Yalnız burada ben şunu düşünüyorum. Bu adamlar bira üretiyor. Şu marka biracı.Yalnız burada ben şunu düşünüyorum. Bu adamlar bira üretiyor. Şu marka biracı. Biracı da burada da ticaret yapmak için alkolsüz meşrubat üretmiş, getirmiş.Biracı da burada da ticaret yapmak için alkolsüz meşrubat üretmiş, getirmiş. Ben onun markasını almam. Neden? Çünkü adamlar burada para kazanıyor,Ben onun markasını almam. Neden? Çünkü adamlar burada para kazanıyor, öbür tarafta haramı satıyor, harama harcıyor. Almamaya gayret edelim, almayalımöbür tarafta haramı satıyor, harama harcıyor. Almamaya gayret edelim, almayalım Alkollüsünü yapan bir marka ise alkolsüzünü de içmem;Alkollüsünü yapan bir marka ise alkolsüzünü de içmem; destek vermemek için içmemeye gayret edelim. Bence bu işin inceliği bu. destek vermemek için içmemeye gayret edelim. Bence bu işin inceliği bu.

Çalgılı düğün salonuna gitmek caiz mi?Çalgılı düğün salonuna gitmek caiz mi? Önceleri gidiyorduk, caiz olmadığını duyunca bıraktık. Bizi aydınlatır mısınız? Önceleri gidiyorduk, caiz olmadığını duyunca bıraktık. Bizi aydınlatır mısınız?

Demek ki birileri "Caiz değil." diye söylemiş. Bir de bana soruyor.Demek ki birileri "Caiz değil." diye söylemiş. Bir de bana soruyor. Çalgılı düğün salonuna gidilebilir mi? Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem bayram günü,Çalgılı düğün salonuna gidilebilir mi? Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem bayram günü, yanında def çalan kimselere Hz. Ömer mani olmak isteyince; "Bırak onları." demiş, hoş karşılamış.yanında def çalan kimselere Hz. Ömer mani olmak isteyince; "Bırak onları." demiş, hoş karşılamış. Kendisi Medine-i Münevvere'ye varırken yolunu gözlemişler; defler çalarak, ilahiler okuyarak karşılamışlar.Kendisi Medine-i Münevvere'ye varırken yolunu gözlemişler; defler çalarak, ilahiler okuyarak karşılamışlar. Bunların mahzuru yok. Haram olan, kadınla erkeğin örtü şartlarına riayet etmeden Bunların mahzuru yok. Haram olan, kadınla erkeğin örtü şartlarına riayet etmeden bir araya gelmesidir. Fısk u fücûr tarzında olmadığı zaman çalgının da olması, bir araya gelmesidir. Fısk u fücûr tarzında olmadığı zaman çalgının da olması, büyük genel hallerde mümkündür. Mesela ilahi arasında enstrüman da oluyor. büyük genel hallerde mümkündür. Mesela ilahi arasında enstrüman da oluyor. O mahzurlu değil. Fısk u fücûr duyguları hâsıl etmiyorsa caizdir. O mahzurlu değil. Fısk u fücûr duyguları hâsıl etmiyorsa caizdir.

İhramlıyken bir günden fazla iç çamaşırı giyen kimsenin kurban kesmesi gerekir mi? Gerekir.İhramlıyken bir günden fazla iç çamaşırı giyen kimsenin kurban kesmesi gerekir mi?

Gerekir.
Bir günden fazla oldu mu kurban kesmesi gerekir. Millet iç çamaşırı olmadan gezmeye alışmamış;güzel.Bir günden fazla oldu mu kurban kesmesi gerekir. Millet iç çamaşırı olmadan gezmeye alışmamış;güzel. İhramlıyken peştemalle geziniyor, yadırgadığı için de altına iç çamaşırı giyiyor.İhramlıyken peştemalle geziniyor, yadırgadığı için de altına iç çamaşırı giyiyor. Bak bir şey öğrenmiş olduk, hoca olarak biz bunu bilmiyorduk. Bak bir şey öğrenmiş olduk, hoca olarak biz bunu bilmiyorduk. Demek ki millet ayıptır, olmaz sanıp iç çamaşırı giyiyormuş. Ben bu sorudan bunu öğrendim. Olmaz. Demek ki millet ayıptır, olmaz sanıp iç çamaşırı giyiyormuş. Ben bu sorudan bunu öğrendim. Olmaz. İç çamaşırı giydi ise kurban kesecek. Ceza kurbanı kesecek. Millet yadırgıyor ama buranın kaidesi böyle. İç çamaşırı giydi ise kurban kesecek. Ceza kurbanı kesecek. Millet yadırgıyor ama buranın kaidesi böyle.

Perşembe gecesi geldik, Kâbe-i Şerif'e gittik, gökyüzünde tek bir yıldız tam Kâbe'nin üstünde.Perşembe gecesi geldik, Kâbe-i Şerif'e gittik, gökyüzünde tek bir yıldız tam Kâbe'nin üstünde. Dün gece buraya geldik. O mübarek yıldız yine yukarıda. Dün gece buraya geldik. O mübarek yıldız yine yukarıda.

İyi mâşallah. Hayra alamet. Bu hal, bizim toplantımızın güzel olduğunu gösteriyor. İyi mâşallah. Hayra alamet. Bu hal, bizim toplantımızın güzel olduğunu gösteriyor.

Gökyüzünde yıldız seyrediyorum. Bir ara gökyüzüne baktım yıldız yok.Gökyüzünde yıldız seyrediyorum. Bir ara gökyüzüne baktım yıldız yok. Düşündüm, biraz sonra baktım o mübarek ışık bizim üstümüzde. Düşündüm, biraz sonra baktım o mübarek ışık bizim üstümüzde.

Ben de gerçekleşmiş bir hadiseyi anlatarak buna cevap vereyim.Ben de gerçekleşmiş bir hadiseyi anlatarak buna cevap vereyim. Arapça bilen meşhur bazı kimseler bana anlattılar. Adını söylesem siz de tanırsınız.Arapça bilen meşhur bazı kimseler bana anlattılar. Adını söylesem siz de tanırsınız. [Mehmed Zahid Kotku] Hocamız Arafat'ta çadırdayken iki tane Pakistanlı gelmiş.[Mehmed Zahid Kotku] Hocamız Arafat'ta çadırdayken iki tane Pakistanlı gelmiş. Efendi, münevver, giyimi kuşamı yerinde iki zât çadırın önünde diz çökmüşler. Efendi, münevver, giyimi kuşamı yerinde iki zât çadırın önünde diz çökmüşler. Hocamız'ın yanına kasideler okuyarak hürmetkâr bir şekilde gelmişler. Hocamız'ın yanına kasideler okuyarak hürmetkâr bir şekilde gelmişler. Bunu bize anlatan şahıs Arapça biliyor. Şöyle diyorlarmış: "Biz Pakistan'da bir nur gördük.Bunu bize anlatan şahıs Arapça biliyor. Şöyle diyorlarmış: "Biz Pakistan'da bir nur gördük. O nuru takip ettik. Buralara, Hicaz'a geldik. O nuru takip ettik; Arafat'a geldi, Arafat'a geldik. O nuru takip ettik. Buralara, Hicaz'a geldik. O nuru takip ettik; Arafat'a geldi, Arafat'a geldik. Sonra bu çadırın üzerine geldi. Üzerinden içine girdi; ‘O nur burada.' diye buraya geldik.Sonra bu çadırın üzerine geldi. Üzerinden içine girdi; ‘O nur burada.' diye buraya geldik. " Demek ki Allahu Teâlâ hazretleri mânevî bazı şeyleri gösteriyor. " Demek ki Allahu Teâlâ hazretleri mânevî bazı şeyleri gösteriyor.

Kıran haccına giren bir bayanın çamaşır yıkarken deterjan kullanması olur mu? Kıran haccına giren bir bayanın çamaşır yıkarken deterjan kullanması olur mu?

Deterjan kokuluysa olmaz, kokusuzsa olur. Deterjan kokuluysa olmaz, kokusuzsa olur.

Eşim temettu haccına niyet etti, hayız hali başladı, umre yapamadı.Eşim temettu haccına niyet etti, hayız hali başladı, umre yapamadı. "Eğer hac zamanına kadar hayızlı hali geçmezse ifrad haccına niyet eder." deniliyor."Eğer hac zamanına kadar hayızlı hali geçmezse ifrad haccına niyet eder." deniliyor. Ceza kurbanını ne zaman kesmek gerekir? Diğer kurbanlarla beraber kesmese olur mu? Ceza kurbanını ne zaman kesmek gerekir? Diğer kurbanlarla beraber kesmese olur mu?

Ceza kurbanı, harem mıntıkasında bugünlerde ve daha sonra her zaman kesilebilir. Onun cevabını verdik.Ceza kurbanı, harem mıntıkasında bugünlerde ve daha sonra her zaman kesilebilir. Onun cevabını verdik. Hanım kendi durumunda bekleyecek. Haccın zamanına kadar bu hayız hali kesilirse umreyi yapabilecek. Hanım kendi durumunda bekleyecek. Haccın zamanına kadar bu hayız hali kesilirse umreyi yapabilecek.

İhramlılar zaruret olduğunda kokulu ilaç kullanabilir mi? İhramlılar zaruret olduğunda kokulu ilaç kullanabilir mi?

İlaç kokulu da olsa zaruret varsa kullanabilir. İlaç kokulu da olsa zaruret varsa kullanabilir.

Kirlenen elbisesini yıkayabilir mi? Kirlenen elbisesini yıkayabilir mi?

İhramı kirlenmişse yıkayabilir ama sırf fazla kirlendi, görüntüyü bozdu diye yıkamak doğru değil.İhramı kirlenmişse yıkayabilir ama sırf fazla kirlendi, görüntüyü bozdu diye yıkamak doğru değil. Necaset bulaşmışsa yıkayacak ama kirlendi, biraz tozlandı, topraklandı;Necaset bulaşmışsa yıkayacak ama kirlendi, biraz tozlandı, topraklandı; güzel görünsün diye yıkamak doğru değil.güzel görünsün diye yıkamak doğru değil. Çünkü ihramlılık hali Allahu Teâlâ hazretlerine meskenet ile kulluk etme halidir.Çünkü ihramlılık hali Allahu Teâlâ hazretlerine meskenet ile kulluk etme halidir. Toza toprağa bulanacak, saçı sakalına karışacak ve Allah'a yalvaracak. O hal makbul. Toza toprağa bulanacak, saçı sakalına karışacak ve Allah'a yalvaracak. O hal makbul.

Bir kişi ihramları necis ise değiştirebilir mi? Bir kişi ihramları necis ise değiştirebilir mi?

Necis ise değiştirebilir. Bir şey sıçradı, kirlendi. Atar onları, öteki ihramlarını giyer.Necis ise değiştirebilir. Bir şey sıçradı, kirlendi. Atar onları, öteki ihramlarını giyer. İhramlılık haline bir zarar gelmez. İhram bezlerini, peştemalini değiştirebilir. İhramlılık haline bir zarar gelmez. İhram bezlerini, peştemalini değiştirebilir.

Hacc-ı temettuye niyetlenip ihrama girdik. Tavafa giderken bir avucumuzun içine pudra aldık,Hacc-ı temettuye niyetlenip ihrama girdik. Tavafa giderken bir avucumuzun içine pudra aldık, o pudrayı da allayıp pullayıp elimize yüzümüze sürmedik. Ancak avucumuza almış olduk. Ne gerekir? o pudrayı da allayıp pullayıp elimize yüzümüze sürmedik. Ancak avucumuza almış olduk. Ne gerekir?

Tasadduk etmek gerekir. Hemen yıkayıp elini temizleyecek; o kadar.Tasadduk etmek gerekir. Hemen yıkayıp elini temizleyecek; o kadar. Başka bir şey gerekmez. Bir miktar sadaka vermek gerekir. Başka bir şey gerekmez. Bir miktar sadaka vermek gerekir.

Farz edelim ki bir hanımefendi hac vazifesinin içerisinde ziyaret tavafını yapamadı.Farz edelim ki bir hanımefendi hac vazifesinin içerisinde ziyaret tavafını yapamadı. Ülkesine dönünceye kadar da bu imkana sahip olamadı. Ülkesine dönünceye kadar da bu imkana sahip olamadı. Bu durumda ne olacak? Hac eksikliği söz konusu olur mu? Bu durumda ne olacak? Hac eksikliği söz konusu olur mu?

Tabii. Hac Arafat ve ziyaret tavafıdır. Ziyaret tavafını yapamadıkça hacı olmaz.Tabii. Hac Arafat ve ziyaret tavafıdır. Ziyaret tavafını yapamadıkça hacı olmaz. Memleketine gittiyse dönecek, bir zaman sonra ziyaret tavafını gene yapacak. Memleketine gittiyse dönecek, bir zaman sonra ziyaret tavafını gene yapacak. Ya da bekleyecek ziyaret tavafını yapacak, öyle gidecek.Ya da bekleyecek ziyaret tavafını yapacak, öyle gidecek. Hazır buraya gelmiş, üç gün daha bekleyecek, ziyaret tavafını yapacak öyle gidecek. Hazır buraya gelmiş, üç gün daha bekleyecek, ziyaret tavafını yapacak öyle gidecek. "Kafile var, gitmem lazım, bir daha da gelmem mümkün değil. Bir başka yolu yok mu bunun?" Var."Kafile var, gitmem lazım, bir daha da gelmem mümkün değil. Bir başka yolu yok mu bunun?" Var. Hayızlıyken ziyaret tavafını yapar, deve keser. Çünkü hayızlıyken ziyaret tavafını yapmakHayızlıyken ziyaret tavafını yapar, deve keser. Çünkü hayızlıyken ziyaret tavafını yapmak deve kesmeyi, sığır kesmeyi gerektiren bir suçtur. Vazifeyi yapmış olur, deve keser. deve kesmeyi, sığır kesmeyi gerektiren bir suçtur. Vazifeyi yapmış olur, deve keser.

Normal el sabunlarının el yıkadıktan sonra kokusu kalmıyorsa, kokulu sabun sayılır mı? Normal el sabunlarının el yıkadıktan sonra kokusu kalmıyorsa, kokulu sabun sayılır mı?

El yıkadıktan sonra kokusu kalmıyorsa kokulu sayılmaz. Kalıyorsa, kokulu sayılır. El yıkadıktan sonra kokusu kalmıyorsa kokulu sayılmaz. Kalıyorsa, kokulu sayılır.

Eğer kokulu sabunsa her yıkayışında kurban mı kesmesi gerekir? Eğer kokulu sabunsa her yıkayışında kurban mı kesmesi gerekir?

Suç tekerrür ettikçe ceza tekerrür eder. Suç tekerrür ettikçe ceza tekerrür eder.

Tavaf yaparken kadın-erkek birbirlerine sürtünüyorlar.Tavaf yaparken kadın-erkek birbirlerine sürtünüyorlar. Bu durumda harama girilmiş olmuyor mu veya ne yapmamız gerekir? Bu durumda harama girilmiş olmuyor mu veya ne yapmamız gerekir?

Tabi ki doğru değil. Tavafın beraber olması da doğru değil.Tabi ki doğru değil. Tavafın beraber olması da doğru değil. Mümkün olduğu kadar sakınmak ve korunmak lazım.Mümkün olduğu kadar sakınmak ve korunmak lazım. Bizim mezhebimizde, Hanefîler'de kadına değmekle abdest bozulmuyor ama Şâfiîlerde bozulur.Bizim mezhebimizde, Hanefîler'de kadına değmekle abdest bozulmuyor ama Şâfiîlerde bozulur. Abdestsiz tavaf olmadığı için onların durumu daha zor olur. Abdestsiz tavaf olmadığı için onların durumu daha zor olur. Aslında kadınlarla erkeklerin başka zamanlarda tavaf etmesini sağlamak lazım. Aslında kadınlarla erkeklerin başka zamanlarda tavaf etmesini sağlamak lazım.

Tavaf namazı kerahet vaktinde kılınabilir mi? Kılınabilir diyenler var. Kılınabilir. Tavaf namazı kerahet vaktinde kılınabilir mi?

Kılınabilir diyenler var. Kılınabilir.

Rükn-i Yemânî'nin selamlanmasının hikmeti nedir? Rükn-i Yemânî'nin selamlanmasının hikmeti nedir?

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Rükn-i Yemânî'yi selamlamıştır da onun için selamlanır.Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Rükn-i Yemânî'yi selamlamıştır da onun için selamlanır. Hatta kitapta; "Peygamber Efendimiz yanağını koydu, Rükn-i Yemânî'yi öptü." yazar. Hatta kitapta; "Peygamber Efendimiz yanağını koydu, Rükn-i Yemânî'yi öptü." yazar. Rükn-i Yemânî'de melekler izdihamlı şekilde, çok bulunduğu için selamlamıştır. Rükn-i Yemânî'de melekler izdihamlı şekilde, çok bulunduğu için selamlamıştır. Hâcerü'l-Esved de selamlanıyor, Rükn-i Irâkî ile Rükn-i Şâmî'nin istilamı yani selamlaması yok. Hâcerü'l-Esved de selamlanıyor, Rükn-i Irâkî ile Rükn-i Şâmî'nin istilamı yani selamlaması yok.

Hâcerü'l-Esved'in selamlamasının üç kere yapılması gibi bir durumu var mı? Hâcerü'l-Esved'in selamlamasının üç kere yapılması gibi bir durumu var mı?

Evet, üç defa Bismillâhi Allâhu Ekber, Bismillâhi Allâhu Ekber, Bismillâhi Allâhu Ekber diyecek.Evet, üç defa Bismillâhi Allâhu Ekber, Bismillâhi Allâhu Ekber, Bismillâhi Allâhu Ekber diyecek. Yanına yanaşamıyorsa uzaktan böyle işaret edip ondan sonra sağ avucunun içini öpecek. Tavafa öyle başlayacak. Yanına yanaşamıyorsa uzaktan böyle işaret edip ondan sonra sağ avucunun içini öpecek. Tavafa öyle başlayacak.

Hacda kesilen kurban yeterli midir? Memlekette de bir kurban kesmesi gerekir mi? Hacda kesilen kurban yeterli midir? Memlekette de bir kurban kesmesi gerekir mi?

Memleketinde de bir kurban kesmek gerekmez. Hacdaki yeterlidir. Memleketinde de bir kurban kesmek gerekmez. Hacdaki yeterlidir.

Cidde'de ihrama girilir mi, girilirse cezası ne olur? Cidde'de ihrama girilir mi, girilirse cezası ne olur?

Mîkat ihramsız geçildiği için -Cidde mîkatın içindedir- kurban kesmek gerekir.Mîkat ihramsız geçildiği için -Cidde mîkatın içindedir- kurban kesmek gerekir. Ama buradaki inceliği tekrar hatırlatıyorum. Mîkat yerinde ihrama niyet etti de Ama buradaki inceliği tekrar hatırlatıyorum. Mîkat yerinde ihrama niyet etti de ihram bezlerini Cidde'de bağladıysa sadakayla geçer. Ama mîkat mıntıkasında ihrama niyetlenmemişse ihram bezlerini Cidde'de bağladıysa sadakayla geçer. Ama mîkat mıntıkasında ihrama niyetlenmemişse kurban kesmek gerekir. İnceliği budur. kurban kesmek gerekir. İnceliği budur.

Temettuye niyet eden umre yapmadan evvel kırana niyet edebilir mi? Temettuye niyet eden umre yapmadan evvel kırana niyet edebilir mi?

Bu niyetin yeri mîkattan önce oluyor. Mîkattan sonra temettu dedi, daha herhangi işe girişmeden,Bu niyetin yeri mîkattan önce oluyor. Mîkattan sonra temettu dedi, daha herhangi işe girişmeden, buradaki vazifelere başlamadan değiştirdi, değiştirebilir. buradaki vazifelere başlamadan değiştirdi, değiştirebilir.

Niyet eden bir kimse memlekete dönüp geri gelirse niyetini o zaman değiştirebilir mi? Niyet eden bir kimse memlekete dönüp geri gelirse niyetini o zaman değiştirebilir mi?

Değiştirebilir. Çünkü memlekete geri gidince siliniyor. Niyeti değiştirebilir.Değiştirebilir. Çünkü memlekete geri gidince siliniyor. Niyeti değiştirebilir. Çünkü mîkatın dışına çıkıyor, çıkınca değiştirir. Çünkü mîkatın dışına çıkıyor, çıkınca değiştirir.

Önce temettuye niyetlenen hacı erkenden hac için ihramlanırsa, farz tavafın sa'yini önceden yapabilir mi? Önce temettuye niyetlenen hacı erkenden hac için ihramlanırsa, farz tavafın sa'yini önceden yapabilir mi?

Yapabilir. Telbiye gününe bırakmadı, hac için ihramlandı.Yapabilir. Telbiye gününe bırakmadı, hac için ihramlandı. Nafile bir tavaf yapar arkasından sa'y ederse aynı ihramla haccın sa'yini tekrar yapması gerekmez. Nafile bir tavaf yapar arkasından sa'y ederse aynı ihramla haccın sa'yini tekrar yapması gerekmez.

Umre yaparken, iki şavtı yaptıktan sonra abdesti bozuldu. Fakat tavafı bitirirse cezası ne olur? Umre yaparken, iki şavtı yaptıktan sonra abdesti bozuldu. Fakat tavafı bitirirse cezası ne olur?

Yedi defa Kabe'yi şavt yapınca bir tavaf olur. İki yedinin yarısından azdır.Yedi defa Kabe'yi şavt yapınca bir tavaf olur. İki yedinin yarısından azdır. Tavafın çoğunu abdestsiz yapmış olduğundan kurban kesmesi gerekir. Tavafın çoğunu abdestsiz yapmış olduğundan kurban kesmesi gerekir.

Konuşma Hakkında
Tema 1
Tema 2