Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024
İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Detaylı Arama

Ramazan’a Girerken

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)
23 Şa'bân 1417 / 03.01.1997
AKRA- Avustralya

İçerik

Orucun Farz Kılınması

Eski Ümmetlerde Oruç

Nasrânîlerin Orucu Değiştirmesi

Ramazan’ın Özellikleri

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.
Tümünü Göster
İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh! es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!

Allah Cumanızı mübarek eylesin. İki cihanda aziz eylesin. Allah Cumanızı mübarek eylesin. İki cihanda aziz eylesin.

Bu cuma, Ramazan'dan önceki Şaban'ın son cuması oldu.Bu cuma, Ramazan'dan önceki Şaban'ın son cuması oldu. Ben sizlerden çok uzaklardayım, Ben sizlerden çok uzaklardayım, Güney yarımküredeyim ve dokuz saat sizden ileride giden bir yer, Avustralya'dayım. Güney yarımküredeyim ve dokuz saat sizden ileride giden bir yer, Avustralya'dayım.

Biz Avustralya'da bir aile eğitim toplantısı, çalışması yaptık ki çok tatlı oldu.Biz Avustralya'da bir aile eğitim toplantısı, çalışması yaptık ki çok tatlı oldu. Temenni ederdim ki bazı arkadaşlarımız da bulunsunlar. Zaten bulunmak istemişlerdi de nasip olmadı.Temenni ederdim ki bazı arkadaşlarımız da bulunsunlar. Zaten bulunmak istemişlerdi de nasip olmadı. 50-60 aile, 300'e yakın insan, çocuklar, beyler, çok güzel eğitim çalışmaları oldu.50-60 aile, 300'e yakın insan, çocuklar, beyler, çok güzel eğitim çalışmaları oldu. Ve bugün eğitim çalışmalarını yaptığımız Toowoomba şehrinden Brisbane şehrine geldik. Ve bugün eğitim çalışmalarını yaptığımız Toowoomba şehrinden Brisbane şehrine geldik. Brisbane şehri çok güzel bir şehir. Brisbane şehri çok güzel bir şehir.

Çok güzel bir şehirdeyiz, yeşillik...Çok güzel bir şehirdeyiz, yeşillik... Yani sanki insan bir sayfiye yerindeymiş, kırdaymış,Yani sanki insan bir sayfiye yerindeymiş, kırdaymış, köydeymiş gibi ama şehrin içinde, o kadar bahçeler içinde bir yer... köydeymiş gibi ama şehrin içinde, o kadar bahçeler içinde bir yer...

Cuma günü oruç tutacağız.Cuma günü oruç tutacağız. O halde bugün size Cuma ile ilgili Peygamber Efendimiz'in bir hadîs-i şerîfini okumak istiyorum.O halde bugün size Cuma ile ilgili Peygamber Efendimiz'in bir hadîs-i şerîfini okumak istiyorum. Ama önce âyet-i kerîme okuyayım. Ama önce âyet-i kerîme okuyayım.

Bismillâhirrahmânirrahîm. Bismillâhirrahmânirrahîm.

Yâ eyyühe'llezîne âmenû kütibeYâ eyyühe'llezîne âmenû kütibe aleykümü's-sıyâmu kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm le-alleküm tettekûn. aleykümü's-sıyâmu kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm le-alleküm tettekûn.

Sadakallâhu'l-azîm. Sadakallâhu'l-azîm.

Bu âyet-i kerîme bize Ramazan ayında oruç tutmanın, orucun farz olduğunu bildiriyor.Bu âyet-i kerîme bize Ramazan ayında oruç tutmanın, orucun farz olduğunu bildiriyor. Oruç, kitapların yazdığına göre -önümde, bu seyahatte yanımda gezdirdiğimOruç, kitapların yazdığına göre -önümde, bu seyahatte yanımda gezdirdiğim Abdülkâdir-İ GeylÂnî kaddessallâhu sırrahu'l-azîz pîrimizin,Abdülkâdir-İ GeylÂnî kaddessallâhu sırrahu'l-azîz pîrimizin, efendimizin Gunyetü't-tâlibîn denilen kitabı var.efendimizin Gunyetü't-tâlibîn denilen kitabı var. Pîrimiz çok güzel bilgiler toplamış. Pîrimiz çok güzel bilgiler toplamış. Orada yazdığına göre- Bedir harbinden bir ay önceOrada yazdığına göre- Bedir harbinden bir ay önce Allahu Teâlâ hazretleri müslümanlara Ramazan orucunu farz kılmış.Allahu Teâlâ hazretleri müslümanlara Ramazan orucunu farz kılmış. Bu âyet-i kerîme o zaman inmiş.Bu âyet-i kerîme o zaman inmiş. Yani Ramazan orucunun farz kılınması Mekke-i Mükerreme'den Medine-i Münevvere'ye geldikleri zamanda,Yani Ramazan orucunun farz kılınması Mekke-i Mükerreme'den Medine-i Münevvere'ye geldikleri zamanda, ilk yıllarda olmuş oluyor. ilk yıllarda olmuş oluyor.

Daha önce, Medine-i Münevvere'ye geldikleri zamanDaha önce, Medine-i Münevvere'ye geldikleri zaman Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Aşure orucu tutardı ve her aydan üç gün oruç tutardı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Aşure orucu tutardı ve her aydan üç gün oruç tutardı.

Allahu Teâlâ hazretleri yapılmış iyiliklerin mükâfatını kat kat fazla veriyor.Allahu Teâlâ hazretleri yapılmış iyiliklerin mükâfatını kat kat fazla veriyor. Üç gün oruç da, bir iyiliğin mükâfatı en aşağı on kat fazla olduğundan,Üç gün oruç da, bir iyiliğin mükâfatı en aşağı on kat fazla olduğundan, Allah'ın lütfu keremi ile mükâfatı çok olduğundan, üç gün 30 güne denk oluyor.Allah'ın lütfu keremi ile mükâfatı çok olduğundan, üç gün 30 güne denk oluyor. Her ay üç gün oruç tutan bir insan bütün sene oruç tutmuş gibi oluyor.Her ay üç gün oruç tutan bir insan bütün sene oruç tutmuş gibi oluyor. Medine-i Münevvere'ye geldikleri zaman Efendimiz hazretleriMedine-i Münevvere'ye geldikleri zaman Efendimiz hazretleri ve ashâb-ı kirâmı rıdvânullâhi aleyhim ecmaîn böyle tutarlardı.ve ashâb-ı kirâmı rıdvânullâhi aleyhim ecmaîn böyle tutarlardı. Sonra Bedir harbinden bir ay kadar önce bu âyet-i kerîme inmiş. Sonra Bedir harbinden bir ay kadar önce bu âyet-i kerîme inmiş.

Mealini açıklayayım: Mealini açıklayayım:

Yâ eyyühe'llezîne âmenû. "Ey iman eden kullar!" Yâ eyyühe'llezîne âmenû. "Ey iman eden kullar!"

Allahu Teâlâ hazretleri Mü'minlere hitap ediyor.Allahu Teâlâ hazretleri Mü'minlere hitap ediyor. Hasan-ı BasrÎ hazretleri buyurmuş ki; "Eğer bir âyet-i kerîmenin başında yâ eyyühellezîne âmenû varsa,Hasan-ı BasrÎ hazretleri buyurmuş ki; "Eğer bir âyet-i kerîmenin başında yâ eyyühellezîne âmenû varsa, 'Ey iman edenler!' diye başlıyorsa orada Allah'ın bir emri vardır, bir yasağı vardır, ona dikkat edin!" 'Ey iman edenler!' diye başlıyorsa orada Allah'ın bir emri vardır, bir yasağı vardır, ona dikkat edin!" Yani "Pür dikkat emri bekler vaziyette, hazır, el pençe divan vaziyette âyeti dinleyin." diyor. Yani "Pür dikkat emri bekler vaziyette, hazır, el pençe divan vaziyette âyeti dinleyin." diyor. Hasan-ı Basrî; tâbiînin büyüklerinden, efendilerimizden, Hasan-ı Basrî; tâbiînin büyüklerinden, efendilerimizden, mübarek büyüklerimizden, rahmetullahi aleyh hazretleri. mübarek büyüklerimizden, rahmetullahi aleyh hazretleri.

"Ey iman edenler!" "Ey iman edenler!"

Kulun imanına hitap edilen bir başlangıçla başlanıyor.Kulun imanına hitap edilen bir başlangıçla başlanıyor. "Siz mü'minsiniz, Allah'a iman getirmişsiniz, Allah yoluna girmişsiniz; "Siz mü'minsiniz, Allah'a iman getirmişsiniz, Allah yoluna girmişsiniz; bu imanınıza göre, imanınızın gereği olan bir şey size emir olunacak,bu imanınıza göre, imanınızın gereği olan bir şey size emir olunacak, dikkat edin!" gibi bir uyarı ile başlıyor. dikkat edin!" gibi bir uyarı ile başlıyor.

Yâ eyyühe'llezîne âmenû. "Ey iman edenler!" Yâ eyyühe'llezîne âmenû. "Ey iman edenler!"

Bizler ve bizden önceki selef-i sâlihînimiz, müslümanlar,Bizler ve bizden önceki selef-i sâlihînimiz, müslümanlar, Peygamber Efendimiz, Peygamber Efendimiz'in mübarek ashabı, muhatapları, müslümanlar... Peygamber Efendimiz, Peygamber Efendimiz'in mübarek ashabı, muhatapları, müslümanlar...

Kütibe aleykümü's-sıyâmu. "Sizin üzerinize sıyâm yazıldı." Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm.Kütibe aleykümü's-sıyâmu. "Sizin üzerinize sıyâm yazıldı." Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm. "Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sıyâm sizin üzerinize yazıldı. "Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sıyâm sizin üzerinize yazıldı. " Le-alleküm tettekûn. "Ta ki sakınasınız diye." " Le-alleküm tettekûn. "Ta ki sakınasınız diye."

Sıyâm ve savm, ikisi eş anlamlı iki kelime.Sıyâm ve savm, ikisi eş anlamlı iki kelime. Böyle eş anlamlı, mânası aynı olan kelimelere "müradif-müteradif" diyorduk eski devirlerde. Böyle eş anlamlı, mânası aynı olan kelimelere "müradif-müteradif" diyorduk eski devirlerde.

"Oruç" kelimesi -oruç kelimesini de biraz açıklayayım hazır yeri gelmişken, biraz edebiyatçılık yapalım-"Oruç" kelimesi -oruç kelimesini de biraz açıklayayım hazır yeri gelmişken, biraz edebiyatçılık yapalım- Türkçe'ye Farsça'dan geliyor. Ama biraz değişmiş. Türkçe'ye Farsça'dan geliyor. Ama biraz değişmiş. Ruz, "gün" demek Farsça'da, bir günlük aç durmaya rûze deniliyor. Ruz, "gün" demek Farsça'da, bir günlük aç durmaya rûze deniliyor. "Oruç" kelimesi rûze kelimesinden gelmiş."Oruç" kelimesi rûze kelimesinden gelmiş. Kesin tabii bu, "gelmiş" deyince zayıf bir rivayet diye anlaşılmasın. Türkçe'de 'r' ile kelime başlamaz. Kesin tabii bu, "gelmiş" deyince zayıf bir rivayet diye anlaşılmasın. Türkçe'de 'r' ile kelime başlamaz. 'R' ile başlayan kelime olursa Türk dili onun önüne harf ekliyor. 'R' ile başlayan kelime olursa Türk dili onun önüne harf ekliyor. Mesela; köyde "Recep" demezler, "İrecep" derler, "Iramazan" derler;Mesela; köyde "Recep" demezler, "İrecep" derler, "Iramazan" derler; Türk hançeresi önüne bir harf ekleyerek 'r'yi telaffuz ediyor.Türk hançeresi önüne bir harf ekleyerek 'r'yi telaffuz ediyor. Rûze kelimesi de urûze diye başına 'u' ekleyerek kullanılmış. Rûze kelimesi de urûze diye başına 'u' ekleyerek kullanılmış. Ondan sonra urûz, 'z' harfi 'c'ye dönmüş, 'ç'ye dönmüş "oruç" olmuş. Yani bir günlük aç durma ibadeti.Ondan sonra urûz, 'z' harfi 'c'ye dönmüş, 'ç'ye dönmüş "oruç" olmuş. Yani bir günlük aç durma ibadeti. Oruç kelimesi, Farsça'dan gelme bir kelime. Arapçası savm veya sıyâm, ikisi de eş anlamlı. Oruç kelimesi, Farsça'dan gelme bir kelime. Arapçası savm veya sıyâm, ikisi de eş anlamlı.

Peki ne demekmiş bu kelime?Peki ne demekmiş bu kelime? Arapça'da eskiden, yani oruç isim olmadan önce bu kelime ne mânaya geliyormuş? Arapça'da eskiden, yani oruç isim olmadan önce bu kelime ne mânaya geliyormuş?

"Tutmak", "duraklamak" mânasına geliyormuş."Tutmak", "duraklamak" mânasına geliyormuş. Mesela "at durakladı" mânasına bu kelimeyi kullanırlarmış. Mesela "at durakladı" mânasına bu kelimeyi kullanırlarmış. Rüzgâr kesildiği zaman, "rüzgâr durakladı" mânasına kullanırlarmış. Rüzgâr kesildiği zaman, "rüzgâr durakladı" mânasına kullanırlarmış. İnsan da yemek yerken, günlük yaşantısını sürdürürken bunlardan duraklıyor, bunları bırakıyor,İnsan da yemek yerken, günlük yaşantısını sürdürürken bunlardan duraklıyor, bunları bırakıyor, kendisini tutuyor; duraklıyor yani, yemek yemiyor.kendisini tutuyor; duraklıyor yani, yemek yemiyor. İşte onun için bu kelime oruca isim olmuş Arapça'da, diye alimler anlatıyorlar.İşte onun için bu kelime oruca isim olmuş Arapça'da, diye alimler anlatıyorlar. Ben de böyle şeyleri seviyorum,Ben de böyle şeyleri seviyorum, kelimenin nereden çıktığını araştırınca insan konuyu daha iyi kavrıyor diye arada anlatıyorum. kelimenin nereden çıktığını araştırınca insan konuyu daha iyi kavrıyor diye arada anlatıyorum.

Kütibe aleykümü's-sıyâm. "Sizin üzerinize oruç yazıldı." Kütibe aleykümü's-sıyâm. "Sizin üzerinize oruç yazıldı."

"Bizim üzerimize yazıldı" ne demek? "Bizim üzerimize yazıldı" ne demek?

"Bizim boynumuza borç oldu." demek. "Farz oldu, farz kılındı." demek."Bizim boynumuza borç oldu." demek. "Farz oldu, farz kılındı." demek. "İlâhî takdir kalemi ile sizin böyle bir güzel ibadeti yapmanız "İlâhî takdir kalemi ile sizin böyle bir güzel ibadeti yapmanız size dininizin bir gereği olarak farz kılındı." denilmiş oluyor. size dininizin bir gereği olarak farz kılındı." denilmiş oluyor.

"Ey iman edenler! Size şimdi artık bu âyet indikten sonra oruç tutmak farz kılındı." "Ey iman edenler! Size şimdi artık bu âyet indikten sonra oruç tutmak farz kılındı."

Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm.Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm. "Sizden öncekilerin üzerine farz kılındığı, yazıldığı gibi, onlara da bir borç kılındığı gibi..." "Sizden öncekilerin üzerine farz kılındığı, yazıldığı gibi, onlara da bir borç kılındığı gibi..."

Buradan anlıyoruz ki bizden önceki insanlar da bu çeşit ibadeti yapıyorlarmış.Buradan anlıyoruz ki bizden önceki insanlar da bu çeşit ibadeti yapıyorlarmış. Demek ki biraz kendilerini yemekten içmekten, yeme içme imkânı varken, önünde yiyecek içecek varken, Demek ki biraz kendilerini yemekten içmekten, yeme içme imkânı varken, önünde yiyecek içecek varken, zenginken, parası pulu varken bile yemiyor, içmiyor; zenginken, parası pulu varken bile yemiyor, içmiyor; -birtakım arzularını tutma çalışması, frenleme, -birtakım arzularını tutma çalışması, frenleme, kendisini durdurma çalışması- kendisine hâkim olmasını sağlıyor. kendisini durdurma çalışması- kendisine hâkim olmasını sağlıyor. Çok güzel bir idman bu. Çok güzel bir şey.Çok güzel bir idman bu. Çok güzel bir şey. Demek ki daha önceki ümmetlere de, bizden önceki insanlara da -Ümmet-i Muhammed'den önceki, Demek ki daha önceki ümmetlere de, bizden önceki insanlara da -Ümmet-i Muhammed'den önceki, Peygamber Efendimiz aleyhisselam peygamber olmadan önceki devrelerde yaşayan milletlere de-Peygamber Efendimiz aleyhisselam peygamber olmadan önceki devrelerde yaşayan milletlere de- bu ibadet farz kılınmış. Bu önemli. bu ibadet farz kılınmış. Bu önemli.

 Kitaplar diyorlar ki; Kitaplar diyorlar ki;

"İlk defa hangi ümmete acaba böyle bir oruç ibadeti farz kılındı?" "İlk defa hangi ümmete acaba böyle bir oruç ibadeti farz kılındı?"

 Hz. Ali Efendimiz'den bir rivayet var önümdeki kitapta. Belki bunu duymamışsınızdır, hoşlanacaksınız.Hz. Ali Efendimiz'den bir rivayet var önümdeki kitapta. Belki bunu duymamışsınızdır, hoşlanacaksınız. Hz. Ali radıyallahu anh'ın rivayet ettiğine göre, Hz. Ali radıyallahu anh'ın rivayet ettiğine göre, Âdem aleyhisselam dünyaya cennetten indirildiği zaman güneş onu yakmış, kapkara etmiş. Âdem aleyhisselam dünyaya cennetten indirildiği zaman güneş onu yakmış, kapkara etmiş.

 Lemmâ ahbata'llâhu teâlâ Âdeme aleyhisselamu mine'l-cenneti.Lemmâ ahbata'llâhu teâlâ Âdeme aleyhisselamu mine'l-cenneti. "Allahu Teâlâ Âdem aleyhisselam'ı cennetten..." İle'l-'ardı."Allahu Teâlâ Âdem aleyhisselam'ı cennetten..." İle'l-'ardı. "Yeryüzüne indirdiği zaman." Ahrakathu'ş-şems. "Güneş onun vücudunu yaktı." "Yeryüzüne indirdiği zaman." Ahrakathu'ş-şems. "Güneş onun vücudunu yaktı."

Yazın herkes güneşten kararıyor, onun gibi demek ki Âdem aleyhisselam karardı. Yazın herkes güneşten kararıyor, onun gibi demek ki Âdem aleyhisselam karardı.

Fe'svedde cesedühû. "Vücudu esmerleşti, karardı." Fe'svedde cesedühû. "Vücudu esmerleşti, karardı."

Fe-etâhu Cibrîlu aleyhisselâm fe-kâle. "Cebrail aleyhisselam Âdem aleyhisselam'ın yanına geldi dedi ki:"Fe-etâhu Cibrîlu aleyhisselâm fe-kâle. "Cebrail aleyhisselam Âdem aleyhisselam'ın yanına geldi dedi ki:" E tuhibbu en yebyedda cesedüke? E tuhibbu en yebyedda cesedüke? "'İster misin bu vücudun, yüzün, cesedin yine böyle ak pak olsun, beyaz olsun?'" "'İster misin bu vücudun, yüzün, cesedin yine böyle ak pak olsun, beyaz olsun?'" Kâle: Neam. "'İsterim' dedi."Kâle: Neam. "'İsterim' dedi." Kâle lehû: Fe-sum mine'ş-şehri selâsete aşar ve erbeate aşar ve hamsete aşar.Kâle lehû: Fe-sum mine'ş-şehri selâsete aşar ve erbeate aşar ve hamsete aşar. "'Her ayın 13'ünde, 14'ünde, 15'inde oruç tut ya Âdem.' diye "'Her ayın 13'ünde, 14'ünde, 15'inde oruç tut ya Âdem.' diye Cebrail aleyhisselam böyle bir çareyi vücudu beyaz olsun diye ona bildirdi." Cebrail aleyhisselam böyle bir çareyi vücudu beyaz olsun diye ona bildirdi."

Fe-sâme Âdemu aleyhisselâmu evvele yevmin fe'byedda sülüse cesedihî.Fe-sâme Âdemu aleyhisselâmu evvele yevmin fe'byedda sülüse cesedihî. "Âdem aleyhisselam da bir gün oruç tuttu, vücudunun üçte bir kısmı ak pak oldu."Âdem aleyhisselam da bir gün oruç tuttu, vücudunun üçte bir kısmı ak pak oldu. " Sümme sâme el-yevme's-sâni. "İkinci günü tuttu." " Sümme sâme el-yevme's-sâni. "İkinci günü tuttu."

Ayın 14'ünü... Bu aylar kamerî aylar, hilâlin geceleyin mehtap olduğu aylar.Ayın 14'ünü... Bu aylar kamerî aylar, hilâlin geceleyin mehtap olduğu aylar. Yani hilâlle ilgili aylar; şemsî aylar değil. İkinci günü ayın 14'ünde tuttu. Yani hilâlle ilgili aylar; şemsî aylar değil. İkinci günü ayın 14'ünde tuttu.

Fe'byedda sülüse cesedihî. "Vücudun üçte ikisi beyazlaştı." Fe'byedda sülüse cesedihî. "Vücudun üçte ikisi beyazlaştı."

Beyazlaşmayan az bir kısmı kaldı. Beyazlaşmayan az bir kısmı kaldı.

Sümme sâme el-yevme's-sâlisi. "Üçüncü günü de tuttu." Sümme sâme el-yevme's-sâlisi. "Üçüncü günü de tuttu."

Kamerî ayın 13, 14, 15'inde tuttu. Kamerî ayın 13, 14, 15'inde tuttu.

Fe'byedda cesedühû küllühû. "Bütün vücudu ak pak oldu."Fe'byedda cesedühû küllühû. "Bütün vücudu ak pak oldu." Fe-sümiyet eyyâmu'l-bîyz. "Onun için bu Âdem aleyhisselam'ın oruç tuttuğu günlere eyyâmu'l-bîyz, Fe-sümiyet eyyâmu'l-bîyz. "Onun için bu Âdem aleyhisselam'ın oruç tuttuğu günlere eyyâmu'l-bîyz, yani 'beyazlaşma-aklaşma günleri' denildi." yani 'beyazlaşma-aklaşma günleri' denildi."

Eyyâmu bîyz, Arabî-kamerî ayların 13'ü, 14'ü, 15'idir. 13'ü, 14'ü, 15'inin gecelerinde mehtap vardır.Eyyâmu bîyz, Arabî-kamerî ayların 13'ü, 14'ü, 15'idir. 13'ü, 14'ü, 15'inin gecelerinde mehtap vardır. 14'ünde mehtap yuvarlaktır. 13'ünde bir tarafı biraz eksikçedir,14'ünde mehtap yuvarlaktır. 13'ünde bir tarafı biraz eksikçedir, 15'inde biraz öbür tarafı eksikçetir ama hassas, tecrübeli bir göz fark edebilir. Herkes fark edemez. 15'inde biraz öbür tarafı eksikçetir ama hassas, tecrübeli bir göz fark edebilir. Herkes fark edemez.

 Üç gün oruç tutmayı Âdem aleyhisselam başlatmış.Üç gün oruç tutmayı Âdem aleyhisselam başlatmış. Demek ki bu rivayete göre, kema kütibe ale'llezîne min kabliküm, Demek ki bu rivayete göre, kema kütibe ale'llezîne min kabliküm, "Sizden önceki ümmetlere oruç farz kılındığı gibi...""Sizden önceki ümmetlere oruç farz kılındığı gibi..." meselesi ta Âdem atamız aleyhisselam'a kadar gidiyor olabilir.meselesi ta Âdem atamız aleyhisselam'a kadar gidiyor olabilir. Daha önceki insanlar da oruç tutuyorlardı demek ki... Daha önceki insanlar da oruç tutuyorlardı demek ki...

Bu arada hemen küçük bir hadîs-i şerîfi nakledeyim: Bu arada hemen küçük bir hadîs-i şerîfi nakledeyim:

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurmuşlardı ki; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurmuşlardı ki;

"Her ibadetin bir girişi, başlangıcı vardır, her şeyin bir kapısı vardır; ibadetin de kapısı oruçtur." "Her ibadetin bir girişi, başlangıcı vardır, her şeyin bir kapısı vardır; ibadetin de kapısı oruçtur."

Yani insan ibadet yapmak isterse bu işin ilk giriş noktası,Yani insan ibadet yapmak isterse bu işin ilk giriş noktası, ibadeti güzel yapmanın çaresi için de temel yapılacak iş, oruç tutmak. ibadeti güzel yapmanın çaresi için de temel yapılacak iş, oruç tutmak.

Oruç tuttu mu ne oluyor insan? Oruç tuttu mu ne oluyor insan?

Aç kalıyor. Aç kalınca nefsi kuvvetten düşüyor, azgınlaşamıyor.Aç kalıyor. Aç kalınca nefsi kuvvetten düşüyor, azgınlaşamıyor. İnsan nefs-i emmâresi kabardığı zaman onu tutmaz, kötü şeyler yapar.İnsan nefs-i emmâresi kabardığı zaman onu tutmaz, kötü şeyler yapar. Oruç tuttuğu zaman nefsi zayıfladığı, ruhu kuvvetlendiği, kalbi nurlandığı için günah yapmıyor.Oruç tuttuğu zaman nefsi zayıfladığı, ruhu kuvvetlendiği, kalbi nurlandığı için günah yapmıyor. Ondan sonra zihni berrak oluyor. Her şeyi güzel duymaya, hissetmeye başlıyor. Kalbî duyguları gelişiyor. Ondan sonra zihni berrak oluyor. Her şeyi güzel duymaya, hissetmeye başlıyor. Kalbî duyguları gelişiyor. İbadetin böylece kapısı oluyor. İbadetin böylece kapısı oluyor. Böyle olduğu için her Allah'ın kuluna da ibadet gerektiğinden, eskiden beri, Böyle olduğu için her Allah'ın kuluna da ibadet gerektiğinden, eskiden beri, Âdem atamız zamanından beri bu orucun olması o zaman anlaşılıyor.Âdem atamız zamanından beri bu orucun olması o zaman anlaşılıyor. Yani bunları düşündüğümüz zaman bu işin böyle olduğu, Yani bunları düşündüğümüz zaman bu işin böyle olduğu, olmasının uygun olduğu, elbette böyle olacaktı diye insan anlıyor. olmasının uygun olduğu, elbette böyle olacaktı diye insan anlıyor.

Alimlerden bazıları da; Alimlerden bazıları da;

"Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm,"Kemâ kütibe ale'llezîne min kabliküm, 'Sizden öncekilere farz olduğu gibi size de oruç tutmak farz kılındı.' sözüyle'Sizden öncekilere farz olduğu gibi size de oruç tutmak farz kılındı.' sözüyle burada kastedilen hıristiyanlardır." demişler. burada kastedilen hıristiyanlardır." demişler.

Hıristiyanlara Nasârâ, Nasrânî deniliyordu.Hıristiyanlara Nasârâ, Nasrânî deniliyordu. Bu "hıristiyan" sözcüğü Batı'dan gelme; onlar Hz. İsa'ya "Christ" diyorlar. Bu "hıristiyan" sözcüğü Batı'dan gelme; onlar Hz. İsa'ya "Christ" diyorlar. Christian, yani "hıristiyan" oradan gelmiş.Christian, yani "hıristiyan" oradan gelmiş. Bizim dinî tabirlerimiz olarak "Yahûd" ve "Nasârâ"; "Yahudiler" ve "Nasrânîler" denilir.Bizim dinî tabirlerimiz olarak "Yahûd" ve "Nasârâ"; "Yahudiler" ve "Nasrânîler" denilir. Nasârâ kelimesi de, Hz. İsa Nâsıra kasabasında dünyaya gelmiş olduğundan diye söyleniyor.Nasârâ kelimesi de, Hz. İsa Nâsıra kasabasında dünyaya gelmiş olduğundan diye söyleniyor. Biz "Nasrânî" diyelim. Biz "Nasrânî" diyelim.

Nasrânîlere de oruç farz kılınmış.Nasrânîlere de oruç farz kılınmış. Rivayete göre Ramazan ayında ve bizim kadar, yani zaman ve miktar bakımından bizim kadar oruç onlara daRivayete göre Ramazan ayında ve bizim kadar, yani zaman ve miktar bakımından bizim kadar oruç onlara da -Hz. İsa zamanında- farz kılınmış. Kitaplarımız böyle yazıyor.-Hz. İsa zamanında- farz kılınmış. Kitaplarımız böyle yazıyor. Ama bunlar Ramazan orucu bazen kışa gelip seyahatlerde zorlandıkları için, Ama bunlar Ramazan orucu bazen kışa gelip seyahatlerde zorlandıkları için, bazen de yaza gelip sıcaklardan zorlandıkları için toplanmışlar, demişler ki; bazen de yaza gelip sıcaklardan zorlandıkları için toplanmışlar, demişler ki;

"Bunu bir uygun mevsime nakledelim." "Bunu bir uygun mevsime nakledelim."

"Ne yapalım?" "Ne yapalım?"

"Yaz da olmasın, kış da olmasın...", ilkbahara nakletmişler. "Yaz da olmasın, kış da olmasın...", ilkbahara nakletmişler.

"Ama" demişler, "bir değişiklik yapıyoruz, Allah'ın emrini değiştiriyoruz, ne yapalım?" "Ama" demişler, "bir değişiklik yapıyoruz, Allah'ın emrini değiştiriyoruz, ne yapalım?"

 "On gün ekleyelim.", kırka çıkarmışlar."On gün ekleyelim.", kırka çıkarmışlar. Ondan sonra oruç tutmak da zor gelmiş, daha başka perhiz haline döndürmüşler; elliye çıkartmışlar. Ondan sonra oruç tutmak da zor gelmiş, daha başka perhiz haline döndürmüşler; elliye çıkartmışlar.

Tabii bu bizim için bir ibrettir. Allah'ın emrini kul değiştirmez, din o zaman bozulur.Tabii bu bizim için bir ibrettir. Allah'ın emrini kul değiştirmez, din o zaman bozulur. Allah'ın emri neyse onu tutmak lazım. Allah'ın emri neyse onu tutmak lazım. Demek ki bu ay mübarek ay olduğundan Ramazan orucu 30 gün olarak onlara da emredilmiş.Demek ki bu ay mübarek ay olduğundan Ramazan orucu 30 gün olarak onlara da emredilmiş. Ama onlar değiştirmişler, 50 günlük perhize döndürmüşler. Ama onlar değiştirmişler, 50 günlük perhize döndürmüşler. Hamur yememek, hamursuz vs. Paskalya, yumurtayı kırmızıya boyamak gibi şeyler görüyoruz.Hamur yememek, hamursuz vs. Paskalya, yumurtayı kırmızıya boyamak gibi şeyler görüyoruz. Ben de onların teferruatlı nasıl yaptıklarını bilmiyorum ama bizimkiler gibi tam oruç tutmuyorlar. Ben de onların teferruatlı nasıl yaptıklarını bilmiyorum ama bizimkiler gibi tam oruç tutmuyorlar.

Eski ümmetlere farz kılındığı gibi bize de kılınmış.Eski ümmetlere farz kılındığı gibi bize de kılınmış. Eski ümmetler bozmuşsa bunu biz bozmayalım,Eski ümmetler bozmuşsa bunu biz bozmayalım, güzelce tutalım diye hemen insan mütenebbih oluyor, kendi kendine bir karar veriyor. güzelce tutalım diye hemen insan mütenebbih oluyor, kendi kendine bir karar veriyor.

"Ramazan" kelimesi hakkında da çeşitli rivayetler var. Bu "Ramazan" kelimesi nereden çıktı? "Ramazan" kelimesi hakkında da çeşitli rivayetler var. Bu "Ramazan" kelimesi nereden çıktı?

Ramazan'da çok sıcak olduğu zaman taşlar, kumlar ısınmış. Onun için "Ramazan" denilmiş.Ramazan'da çok sıcak olduğu zaman taşlar, kumlar ısınmış. Onun için "Ramazan" denilmiş. Onun gibi insanın da günahları Ramazan ayında böyle ısınacak, yok olacak, silinecek diye... Onun gibi insanın da günahları Ramazan ayında böyle ısınacak, yok olacak, silinecek diye... Bazıları da demişler ki; ramad, matar "yağmur" demektir, "sonbaharda gelen yağmur" demektir, Bazıları da demişler ki; ramad, matar "yağmur" demektir, "sonbaharda gelen yağmur" demektir, bu aya da "Ramazan" denmesi o köktendir.bu aya da "Ramazan" denmesi o köktendir. Yani yağmur yağıp her tarafı ihyâ ettiği, temizlediği, Yani yağmur yağıp her tarafı ihyâ ettiği, temizlediği, pırıl pırıl yaptığı gibi Ramazan gelince her taraf Allah'ın rahmetiyle tertemiz oluyor mânasına gelir, pırıl pırıl yaptığı gibi Ramazan gelince her taraf Allah'ın rahmetiyle tertemiz oluyor mânasına gelir, diye söylemişler. diye söylemişler. Sıcak mânasından geliyor; Ramazan'da günahlar yanıp mahvolduğu için buna "Ramazan" denilmiş.Sıcak mânasından geliyor; Ramazan'da günahlar yanıp mahvolduğu için buna "Ramazan" denilmiş. Veyahut "yağmur" mânasına geliyor; Veyahut "yağmur" mânasına geliyor; yağmur her tarafı tertemiz ettiği gibi Ramazan da günahları temizlediğinden bu aya "Ramazan" adı verildi,yağmur her tarafı tertemiz ettiği gibi Ramazan da günahları temizlediğinden bu aya "Ramazan" adı verildi, diye alimler izahlar yapmışlar. diye alimler izahlar yapmışlar.

Tabii bunlar işin izahât tarafı.Tabii bunlar işin izahât tarafı. Bu konudaki bilgimizi genişletmek bâbında, ilmimiz, irfanımız genişlesin diye söylenmiş sözler. Bu konudaki bilgimizi genişletmek bâbında, ilmimiz, irfanımız genişlesin diye söylenmiş sözler.

 Selmân-ı Fârisî radıyallahu anh Efendimiz rivayet ediyor, o mübarek sahabi, diyor ki: Selmân-ı Fârisî radıyallahu anh Efendimiz rivayet ediyor, o mübarek sahabi, diyor ki:

Kâle hatabenâ Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem fi âhiri yevmin min şa'bân.Kâle hatabenâ Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem fi âhiri yevmin min şa'bân. "Şaban ayının son gününde Resûlullah Efendimiz bize hutbe okudu." "Şaban ayının son gününde Resûlullah Efendimiz bize hutbe okudu."

Peygamber Efendimiz böyle mühim konuları anlatmak için hutbeye, minbere çıkardı.Peygamber Efendimiz böyle mühim konuları anlatmak için hutbeye, minbere çıkardı. Bu, mühim bir şeyin söyleneceğinin alameti olurdu. Herkes pürdikkat Peygamber Efendimiz'i dinlerdi. Bu, mühim bir şeyin söyleneceğinin alameti olurdu. Herkes pürdikkat Peygamber Efendimiz'i dinlerdi. İşte böyle, Şaban'ın son günü minbere çıkmış, hutbe îrâd etmiş.

İşte böyle, Şaban'ın son günü minbere çıkmış, hutbe îrâd etmiş. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve buyurmuş ki; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve buyurmuş ki;

Ya eyyühe'n-nâs. "Ey insanlar, ey benim ümmetim, ey cemaatim, ey müslümanlar!"Ya eyyühe'n-nâs. "Ey insanlar, ey benim ümmetim, ey cemaatim, ey müslümanlar!" Kad azalleküm şehrun azîmun şehrun mübârekün. Kad azalleküm şehrun azîmun şehrun mübârekün. "Muazzam bir ayın gölgesi sizi gölgelendirmeye başladı, mübârek bir ay geliyor."Muazzam bir ayın gölgesi sizi gölgelendirmeye başladı, mübârek bir ay geliyor. " Şehrun fîhi leyletün hayrun min elfi şehrin." Şehrun fîhi leyletün hayrun min elfi şehrin. "İçinde bin aydan daha hayırlı bir gizli mübarek gecenin olduğu bir ay geliyor." diye "İçinde bin aydan daha hayırlı bir gizli mübarek gecenin olduğu bir ay geliyor." diye böyle şevklendirici, müjdeli sözlerle başlamış. böyle şevklendirici, müjdeli sözlerle başlamış.

Ceale'llâhu sıyâmehû farîdaten.Ceale'llâhu sıyâmehû farîdaten. "Allah bu gecenin, bu ayın, bu mübarek Ramazan ayının gündüzlerinde oruç tutmayı size fârize, "Allah bu gecenin, bu ayın, bu mübarek Ramazan ayının gündüzlerinde oruç tutmayı size fârize, vecibe kıldı, bunu mutlaka yapmanız gereken bir ibadet eyledi." vecibe kıldı, bunu mutlaka yapmanız gereken bir ibadet eyledi." Ve kıyâme leylihî tatavvuan. "Geceleyin kalkıp namaz kılmanızı da tatavvu ibadet eyledi." Ve kıyâme leylihî tatavvuan. "Geceleyin kalkıp namaz kılmanızı da tatavvu ibadet eyledi."

Bundan da kast edilen -elhamdülillah- camilerimizde aşk ile, şevk ile kılınan o güzel teravih namazı. Bundan da kast edilen -elhamdülillah- camilerimizde aşk ile, şevk ile kılınan o güzel teravih namazı.

Men tekarrabe fîhi bi-hasletin mine'l-hayri ev eddâ farîdatenMen tekarrabe fîhi bi-hasletin mine'l-hayri ev eddâ farîdaten fîhî kâne ke-men eddâ seb'îne farîdaten fîmâ sivâhu.fîhî kâne ke-men eddâ seb'îne farîdaten fîmâ sivâhu. "Kim bu mübarek ayda Allah'a yakınlaşmak maksadıyla,"Kim bu mübarek ayda Allah'a yakınlaşmak maksadıyla, Allah'a yakınlaşayım diye bir hayır yaparsa veyahut bir farzı eda ederse, Allah'a yakınlaşayım diye bir hayır yaparsa veyahut bir farzı eda ederse, bu ayın dışında başka zamanda aynı şeyi yapmış olsaydı, alacağı sevaptan 70 kat fazla alır." bu ayın dışında başka zamanda aynı şeyi yapmış olsaydı, alacağı sevaptan 70 kat fazla alır."

Ay -Ramazan ayı- mübarek olduğu içinAy -Ramazan ayı- mübarek olduğu için bu ayda yapılacak aynı ibadet olsa bile sevabı 70 kat fazla oluyor. bu ayda yapılacak aynı ibadet olsa bile sevabı 70 kat fazla oluyor.

Bu arada hadisin izahını bir kenara koyup hemen hatırlatmak istediğim şey:Bu arada hadisin izahını bir kenara koyup hemen hatırlatmak istediğim şey: Zekâtlarınızı bu ayda verirseniz demek ki sevabı çok fazla olacak. Zekâtlarınızı bu ayda verirseniz demek ki sevabı çok fazla olacak. Zekâtları hazırlayın.Zekâtları hazırlayın. Başından verirseniz zekâtınızı, fukarâcıklar da Ramazan ayında rahat bir Ramazan geçirirler.Başından verirseniz zekâtınızı, fukarâcıklar da Ramazan ayında rahat bir Ramazan geçirirler. Onun için hemen bu vaazı duyduğunuz zaman zekâtınızı ayırın ve Ramazan ayında verin. Onun için hemen bu vaazı duyduğunuz zaman zekâtınızı ayırın ve Ramazan ayında verin.

 Ve hüve şehru's-sabr. "Bu Ramazan ayı sabır ayıdır.Ve hüve şehru's-sabr. "Bu Ramazan ayı sabır ayıdır. " Ve's-sabru sevâbühü'l-cennete. "Sabır da öyle güzel bir şey ki bunun sevabı, mükâfatı cennet." " Ve's-sabru sevâbühü'l-cennete. "Sabır da öyle güzel bir şey ki bunun sevabı, mükâfatı cennet."

Sabır ayı; yemek yemiyorsunuz, içmiyorsunuz,Sabır ayı; yemek yemiyorsunuz, içmiyorsunuz, nefsinizi tutuyorsunuz, şehevât-ı nefsâniyenize engel oluyorsunuz. nefsinizi tutuyorsunuz, şehevât-ı nefsâniyenize engel oluyorsunuz. O zaman sabrın mükâfatı da cennet... O zaman sabrın mükâfatı da cennet...

 Ve şehrü'l-muvâsâti. Ve şehrü'l-muvâsâti.

Muvâsat da malla birisine mâlî, iktisadî yardım yapmak demek.Muvâsat da malla birisine mâlî, iktisadî yardım yapmak demek. Bu yardımlaşma ayıdır aynı zamanda, mâlî yardımlaşma ayıdır.Bu yardımlaşma ayıdır aynı zamanda, mâlî yardımlaşma ayıdır. Zenginler fakirlere mâlî destek sağlayacaklar, yardım edecekler. Zenginler fakirlere mâlî destek sağlayacaklar, yardım edecekler.

 Ve şehrun yüzâdü fî rızki'l-mü'mini. Ve şehrun yüzâdü fî rızki'l-mü'mini.

Bu ayda mü'minin rızkının da artırıldığını söylüyor Peygamber Efendimiz;Bu ayda mü'minin rızkının da artırıldığını söylüyor Peygamber Efendimiz; "Öyle bir aydır ki mü'minin rızkı bu ayda çoğaltılır." "Öyle bir aydır ki mü'minin rızkı bu ayda çoğaltılır."

Allahu Teâlâ hazretleri bu ayın bereketine daha fazla rızk veriyor. Allahu Teâlâ hazretleri bu ayın bereketine daha fazla rızk veriyor.

 Men fattara fîhi sâimen. "Kim bu mübarek ayda bir oruçlu kimseyi evine davet eder, iftar ettirirse..." Men fattara fîhi sâimen. "Kim bu mübarek ayda bir oruçlu kimseyi evine davet eder, iftar ettirirse..."

Veyahut evine davet etmeden "Al şu parayı, al şu içine döner konulmuş sandviçi..."Veyahut evine davet etmeden "Al şu parayı, al şu içine döner konulmuş sandviçi..." Veya yüz gram ekmek, bilmem şu kadar katık... Herhangi bir şekilde oruçlunun orucunu bozdurursa... Veya yüz gram ekmek, bilmem şu kadar katık... Herhangi bir şekilde oruçlunun orucunu bozdurursa... Hatta bir hurma bile olsa... Hatta bir hurma bile olsa...

 Bazı böyle sevap düşkünü kardeşler var.Bazı böyle sevap düşkünü kardeşler var. Ramazan'da yanında paketle camiye giriyor,Ramazan'da yanında paketle camiye giriyor, iftar vaktinde hemen ezan 'Allahu Ekber' derken elindeki paketi açıyor,iftar vaktinde hemen ezan 'Allahu Ekber' derken elindeki paketi açıyor, "Buyurun, buyurun, buyurun..." cemaate zeytin veya hurma ikram ediyor. "Buyurun, buyurun, buyurun..." cemaate zeytin veya hurma ikram ediyor.

Bak, "Kim bir oruçluya iftar ettirirse...",Bak, "Kim bir oruçluya iftar ettirirse...", yani doyurmak da değil, orucunu açtırmak bile bu sevabı kazandırır. yani doyurmak da değil, orucunu açtırmak bile bu sevabı kazandırır.

Kâne lehû mağfireten li-zünûbihî. "Günahlarının mağfiretine sebep olur bu." Kâne lehû mağfireten li-zünûbihî. "Günahlarının mağfiretine sebep olur bu."

Bir oruçluya ikramda bulundu diye... Bir oruçluya ikramda bulundu diye...

Ve ıtka rakabetihî mine'n-nâri. "Boynunun cehenneme esir olmaktan âzatlığına sebep olur." Ve ıtka rakabetihî mine'n-nâri. "Boynunun cehenneme esir olmaktan âzatlığına sebep olur."

Cehenneme esir olmuş, boynuna halka takılmış cehenneme sürüklenip götürülecek bir insan düşünün;Cehenneme esir olmuş, boynuna halka takılmış cehenneme sürüklenip götürülecek bir insan düşünün; boynundaki bağ çözülüyor, "Hadi bakalım kurtuldun cehenneme gitmekten..." deniliyor. boynundaki bağ çözülüyor, "Hadi bakalım kurtuldun cehenneme gitmekten..." deniliyor. Cehennemden kurtuluşa vesile olur. Cehennemden kurtuluşa vesile olur.

 Ve kâne lehû misle ecrihî. "Birisine iftar verdin mi, onun orucunu açtırdın mı, az da çok da olsa,Ve kâne lehû misle ecrihî. "Birisine iftar verdin mi, onun orucunu açtırdın mı, az da çok da olsa, o oruçlunun kazandığı sevabın bir mislini de onunkinden eksilmeden Allah sana verir; o oruçlunun kazandığı sevabın bir mislini de onunkinden eksilmeden Allah sana verir; 'Sen oruçluya iftar ettirdin, al bakalım onun sevabı kadar bir sevap...' diye.'Sen oruçluya iftar ettirdin, al bakalım onun sevabı kadar bir sevap...' diye. " Min ğayri en yentekısa min ecrihî şey'ün." Min ğayri en yentekısa min ecrihî şey'ün. "Oruçlunun sevabından bir şey eksilmeden iftarı yaptırana sevap verilir." "Oruçlunun sevabından bir şey eksilmeden iftarı yaptırana sevap verilir."

Kâlû: Yâ Resûlallah! Küllünâ necidü mâ yufettiru's-sâime.Kâlû: Yâ Resûlallah! Küllünâ necidü mâ yufettiru's-sâime. Demişler ki; -tabii Medine'nin o zamanki halini düşünüyorum;Demişler ki; -tabii Medine'nin o zamanki halini düşünüyorum; yaygın yoksulluk var, kalabalık oraya gelmiş,yaygın yoksulluk var, kalabalık oraya gelmiş, imkânlar dar- "Hepimiz oruçluya iftar ettirecek imkâna sahip değiliz yâ Resûlallah.imkânlar dar- "Hepimiz oruçluya iftar ettirecek imkâna sahip değiliz yâ Resûlallah. " Mazeretlerini beyan ettiler. "Çok vermeyeceğiz, ne olacak?" " Mazeretlerini beyan ettiler. "Çok vermeyeceğiz, ne olacak?"

Kâle yu'tillâhu hâze's-sevâb.Kâle yu'tillâhu hâze's-sevâb. "Allah bu sevabı verir." Li-men eftara sâimen alâ temretin ev şerbetin min mâin ev mezakkate lebenin. "Allah bu sevabı verir." Li-men eftara sâimen alâ temretin ev şerbetin min mâin ev mezakkate lebenin. "Allah bu iftar ettirme, iftar ziyafeti çekme sevabını oruçluya bir hurma verene "Allah bu iftar ettirme, iftar ziyafeti çekme sevabını oruçluya bir hurma verene veyahut bir içim su verene veyahut birazcık süt ikram edene de verir." diye müjdeledi. veyahut bir içim su verene veyahut birazcık süt ikram edene de verir." diye müjdeledi.

Ve hüve şehrun. "Bu Ramazan öyle bir aydır ki."Ve hüve şehrun. "Bu Ramazan öyle bir aydır ki." Evvelühû re rahmetün. "Evveli rahmettir." Evvelühû re rahmetün. "Evveli rahmettir." Ve evsatuhû mağfi tün. "Ortası mü'minlerin mağfiret olmasıdır."Ve evsatuhû mağfi tün. "Ortası mü'minlerin mağfiret olmasıdır." Ve âhiruhû ıtkun mine'n-nâri.Ve âhiruhû ıtkun mine'n-nâri. "Sonu da mü'minin cehenneme düşmekten kurtulması, cehennemlik olmaktan âzat olunmasıdır." "Sonu da mü'minin cehenneme düşmekten kurtulması, cehennemlik olmaktan âzat olunmasıdır."

Men haffefe an memlûkihî fîhi. "Kim bu Ramazan ayında kölesinin yükünü azaltırsa,Men haffefe an memlûkihî fîhi. "Kim bu Ramazan ayında kölesinin yükünü azaltırsa, hizmetçisine ağır iş yüklemezse, biraz hafifletirse, 'oruç tutuyor' derse... hizmetçisine ağır iş yüklemezse, biraz hafifletirse, 'oruç tutuyor' derse... " Ğafarallâhû lehû." Ğafarallâhû lehû. "Onun, yani sahibinin, bu hizmetçiyi kullanan kimsenin günahlarını Allah mağfiret eder. "Onun, yani sahibinin, bu hizmetçiyi kullanan kimsenin günahlarını Allah mağfiret eder. " Ve a'takahû mine'n-nâri. "Onu da cehennemden âzat eder." " Ve a'takahû mine'n-nâri. "Onu da cehennemden âzat eder."

 Fe'steksirû fîhi min erbai hisâlin. "Dört şeyi bu ayda çok yapın." Fe'steksirû fîhi min erbai hisâlin. "Dört şeyi bu ayda çok yapın."

Peygamber Efendimiz'in nasihatleri devam ediyor, ben sadece terceme ediyorum.Peygamber Efendimiz'in nasihatleri devam ediyor, ben sadece terceme ediyorum. "Dört şeyi çok yapın." diyor Peygamber Efendimiz. "Dört şeyi çok yapın." diyor Peygamber Efendimiz.

Hasletâni'lletâni turdûne bihimâ rabbeküm. "O dört şeyin ikisini yaparsanız Rabbinizi razı edersiniz."Hasletâni'lletâni turdûne bihimâ rabbeküm. "O dört şeyin ikisini yaparsanız Rabbinizi razı edersiniz." Ve hasletâni lâ ğınâ biküm anhümâ. Ve hasletâni lâ ğınâ biküm anhümâ. "Diğer ikisi de mutlaka muhtaç olduğunuz şeylerdir, onlarsız yapamayacağınız şeylerdir." "Diğer ikisi de mutlaka muhtaç olduğunuz şeylerdir, onlarsız yapamayacağınız şeylerdir."

Şimdi bu dört şey neymiş, onları dinleyelim. Şimdi bu dört şey neymiş, onları dinleyelim.

 Fe-emme'l-hasletâni'lletâni turdûne bihimâ rabbeküm.Fe-emme'l-hasletâni'lletâni turdûne bihimâ rabbeküm. "Rabbinizi yaptığınızın zaman hoşnut edeceğiniz iki iş nedir?"Rabbinizi yaptığınızın zaman hoşnut edeceğiniz iki iş nedir? " Fe-şehâdetü en lâ ilâhe illallah ve testağfirûnehû." Fe-şehâdetü en lâ ilâhe illallah ve testağfirûnehû. "Lâ ilâhe illallah, eşhedü en lâ ilâhe illallah diye kelime-i tevhid çekerseniz, "Lâ ilâhe illallah, eşhedü en lâ ilâhe illallah diye kelime-i tevhid çekerseniz, bir de estağfirullah diye tevbe ve istiğfar ederseniz, bununla Rabbinizi razı edersiniz." bir de estağfirullah diye tevbe ve istiğfar ederseniz, bununla Rabbinizi razı edersiniz."

Yapılacak dört şeyden ikisi bunlar. Yapılacak dört şeyden ikisi bunlar.

Lâ ilâhe illallah'ı çok söylemek, estağfirullah'ı, tevbeyi çok söylemek. Lâ ilâhe illallah'ı çok söylemek, estağfirullah'ı, tevbeyi çok söylemek.

Bakın yine iş geldi dervişliğe dayandı. Dervişliğin hadislerden bir delili daha karşımıza çıktı... Bakın yine iş geldi dervişliğe dayandı. Dervişliğin hadislerden bir delili daha karşımıza çıktı...

Ve emme'l-letâni lâ ğınâ biküm anhümâ. "Onlarsız yapamayacağınız öteki iki şey nedir?"Ve emme'l-letâni lâ ğınâ biküm anhümâ. "Onlarsız yapamayacağınız öteki iki şey nedir?" Fe-tes'elûne'l-cennete ve teuzûne bihî mine'n-nâri. Fe-tes'elûne'l-cennete ve teuzûne bihî mine'n-nâri. "Allah'tan cenneti isteyin ve cehennemden de Allah'a sığının." "Allah'tan cenneti isteyin ve cehennemden de Allah'a sığının."

Bunlardan uzak kalamaz, her müslümanın bunlara ihtiyacı var. Cenneti isteyecek, cennet lazım.Bunlardan uzak kalamaz, her müslümanın bunlara ihtiyacı var. Cenneti isteyecek, cennet lazım. Cehennemden kurtulacak, cehenneme düşmemesi gerekiyor. Bunları isteyin. Cehennemden kurtulacak, cehenneme düşmemesi gerekiyor. Bunları isteyin.

Ve men eşba'a fîhi sâimen. "Kim bu ayda bir oruçluyu doyurursa."Ve men eşba'a fîhi sâimen. "Kim bu ayda bir oruçluyu doyurursa." Sakâhu'llâhu teâlâ min havdın şerbeten lâ yezmau ba'dehâ ebedâ.Sakâhu'llâhu teâlâ min havdın şerbeten lâ yezmau ba'dehâ ebedâ. "Allah bir havuzdan -burada havdın diye yazmış ama havdî olsa daha iyi-"Allah bir havuzdan -burada havdın diye yazmış ama havdî olsa daha iyi- yani benim havz-ı kevserimden, kevser şarabından ona bir kâse ikram eder." yani benim havz-ı kevserimden, kevser şarabından ona bir kâse ikram eder." Lâ yezmau ba'dehâ ebedâ. "Bunu içtikten sonra artık bir daha susuzluk çekmez." diye... Lâ yezmau ba'dehâ ebedâ. "Bunu içtikten sonra artık bir daha susuzluk çekmez." diye...

Peygamber Efendimiz, bu hutbesinde görüyorsunuz,Peygamber Efendimiz, bu hutbesinde görüyorsunuz, Ramazan ayında neler yapmamız gerektiğini güzel güzel, bir bir bize hatırlatmış oldu. Ramazan ayında neler yapmamız gerektiğini güzel güzel, bir bir bize hatırlatmış oldu.

Bunlara dikkat edin. Mübarek bir ay geldiğini kesinlikle biliyoruz. Bunlara dikkat edin. Mübarek bir ay geldiğini kesinlikle biliyoruz.

Hayırlarımızı çoğaltacağız, bu ayda çünkü hayırların, iyiliklerin, ibadetlerin sevabı fazla.Hayırlarımızı çoğaltacağız, bu ayda çünkü hayırların, iyiliklerin, ibadetlerin sevabı fazla. Mâlî desteklerimizi, hayırlarımızı, sadakalarımızı, zekâtlarımızı vereceğiz. Mâlî desteklerimizi, hayırlarımızı, sadakalarımızı, zekâtlarımızı vereceğiz. Oruçlu kimseleri evimize davet edeceğiz Oruçlu kimseleri evimize davet edeceğiz veyahut camide fırsat bulduğumuz yerde iftar ettirmeye çalışacağız, bunun sevabı çok! Bir hurma ile, veyahut camide fırsat bulduğumuz yerde iftar ettirmeye çalışacağız, bunun sevabı çok! Bir hurma ile, birazcık bir meşrubat ikram ederek, süt veyahut başka bir şey, birazcık bir meşrubat ikram ederek, süt veyahut başka bir şey, su filan ikram ederek bile olsa böyle ikramı fazla yapmaya gayret edeceğiz.su filan ikram ederek bile olsa böyle ikramı fazla yapmaya gayret edeceğiz. Çalıştırdığımız insanlara biraz göz yumacağız, ağır yük yüklemeyeceğiz. Çalıştırdığımız insanlara biraz göz yumacağız, ağır yük yüklemeyeceğiz. Memurumuz olabilir, işçimiz olabilir, hizmetçimiz olabilir... Herkese iyilik yapacağız. Memurumuz olabilir, işçimiz olabilir, hizmetçimiz olabilir... Herkese iyilik yapacağız.

Elimizden tesbih düşmeyecek. Estağfirullah diyeceğiz, lâ ilâhe illallah diyeceğiz.Elimizden tesbih düşmeyecek. Estağfirullah diyeceğiz, lâ ilâhe illallah diyeceğiz. Allah'tan bizi cennete sokmasını dileyeceğiz, Allah'tan bizi cennete sokmasını dileyeceğiz, cehennemden âzat etmesini, kurtarmasını, bizi afv u mağrifet etmesini isteyeceğiz. cehennemden âzat etmesini, kurtarmasını, bizi afv u mağrifet etmesini isteyeceğiz.

 Ayrıca başka hadîs-i şerîfleri okuduğum için hatırladığım,Ayrıca başka hadîs-i şerîfleri okuduğum için hatırladığım, yine Peygamber Efendimiz'in nasihati olarak size söyleyeceğim şeyler; yine Peygamber Efendimiz'in nasihati olarak size söyleyeceğim şeyler;

 Kur'ân-ı Kerîm'i çok okuyacaksınız. Teravih namazlarına geleceksiniz.Kur'ân-ı Kerîm'i çok okuyacaksınız. Teravih namazlarına geleceksiniz. Zaten okuduğum hadîs-i şerîfte teravih namazına işaret vardı. Camilerdeki vaazları takip edeceksiniz. Zaten okuduğum hadîs-i şerîfte teravih namazına işaret vardı. Camilerdeki vaazları takip edeceksiniz.

Ben buradaaile eğitim çalışmalarında on gün çeşitli konuşmalar yaptım.Ben buradaaile eğitim çalışmalarında on gün çeşitli konuşmalar yaptım. En son gün anlatılanlar hakkında "Hocamız neler anlattı, söyleyin." diye bir yarışma açtılar arkadaşlar. En son gün anlatılanlar hakkında "Hocamız neler anlattı, söyleyin." diye bir yarışma açtılar arkadaşlar. Herkes üç dakika içinde grup grup vaazlardan neleri anladığını, en çok nelere takıldığını, Herkes üç dakika içinde grup grup vaazlardan neleri anladığını, en çok nelere takıldığını, en çok neleri zihnine yerleştirdiğini anlamış oldum. Bir şey gördüm ki; en çok neleri zihnine yerleştirdiğini anlamış oldum. Bir şey gördüm ki;

Vaazlar unutuluyor. Onun için vaazları dinlerken kâğıtla, kalemle gidin, öyle dinleyin.Vaazlar unutuluyor. Onun için vaazları dinlerken kâğıtla, kalemle gidin, öyle dinleyin. Not almak iyi dinlemeyi de sağlar, bir de dinlenmiş olan bir şeyi unutmamayı da sağlar. Not almak iyi dinlemeyi de sağlar, bir de dinlenmiş olan bir şeyi unutmamayı da sağlar. Onun için yanınızda kâğıt kalem olsun, vaazlara gidin. Onun için yanınızda kâğıt kalem olsun, vaazlara gidin.

Bu arada hemen rahmetullahi aleyh Mehmed Zahid Hocamız, efendimiz hazretlerini hatırladım.Bu arada hemen rahmetullahi aleyh Mehmed Zahid Hocamız, efendimiz hazretlerini hatırladım. Bize; "Senindir evladım bu kütüphanem." demişti. Kütüphanesinde onun şahsî defteri vardı. Bize; "Senindir evladım bu kütüphanem." demişti. Kütüphanesinde onun şahsî defteri vardı. Gençliğinde Fatih camiindeki büyük vaizlere gider, dinlermiş.Gençliğinde Fatih camiindeki büyük vaizlere gider, dinlermiş. Onlardan bir tanesi Seydişehirli Abdullah Efendi, Hocamız onu çok severdi.Onlardan bir tanesi Seydişehirli Abdullah Efendi, Hocamız onu çok severdi. Onun vaazlarını yazmış; özetini, "böyle dedi, şöyle dedi..." diye yazmış. Onun vaazlarını yazmış; özetini, "böyle dedi, şöyle dedi..." diye yazmış. Bu da bir hatıra olarak bu konuşmamda söylenmiş olsun. Bu da bir hatıra olarak bu konuşmamda söylenmiş olsun.

Vaazları kâğıt, kalemle dinleyin,Vaazları kâğıt, kalemle dinleyin, not alın ki başkasına da söylerseniz siz de onları öğretmenin sevabını kazanırsınız. not alın ki başkasına da söylerseniz siz de onları öğretmenin sevabını kazanırsınız.

Şimdiden, aziz ve sevgili dinleyiciler, Ramazanınızı tebrik ediyorum. Ramazanınız mübarek olsun.Şimdiden, aziz ve sevgili dinleyiciler, Ramazanınızı tebrik ediyorum. Ramazanınız mübarek olsun. Bu güzel ayı güzel geçirmeyi Allah nasip etsin. Bu güzel ayı güzel geçirmeyi Allah nasip etsin. İyi hazırlanmayı, iyi ibadet yapmayı, ibadetleri güzel bir şekilde yapmayı Allah cümlenize nasip eylesin.İyi hazırlanmayı, iyi ibadet yapmayı, ibadetleri güzel bir şekilde yapmayı Allah cümlenize nasip eylesin. Ailece, dostlarınızla, sevdiklerinizle mutlu günler dilerim, mutlu Ramazanlar dilerim, bayramlar dilerim.Ailece, dostlarınızla, sevdiklerinizle mutlu günler dilerim, mutlu Ramazanlar dilerim, bayramlar dilerim. Allah Ramazan bayramına da mağfiret olunmuş, Allah Ramazan bayramına da mağfiret olunmuş, Allah'ın rahmetini kazanmış kullar olarak ermeyi cümlenize, cümlemize nasip eylesin. Allah'ın rahmetini kazanmış kullar olarak ermeyi cümlenize, cümlemize nasip eylesin. Tabii bu dünya hayatı bir gün gelip bitecek, hepimiz âhirete geçeceğiz. Tabii bu dünya hayatı bir gün gelip bitecek, hepimiz âhirete geçeceğiz. Âhirette de Allah'ın lütfuna erip cennetiyle,Âhirette de Allah'ın lütfuna erip cennetiyle, cemâliyle müşerref olmayı Cenâb-ı Mevlâ'dan dilerim, hepimiz için, şahsım için... cemâliyle müşerref olmayı Cenâb-ı Mevlâ'dan dilerim, hepimiz için, şahsım için...

Bizi duadan unutmamanızı diliyorum. Bizi duadan unutmamanızı diliyorum.

Hepinizden Allah razı olsun. Hepinizden Allah razı olsun.

es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh... es-Selâmü aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh...
Hicri Yeni Yıl ve Aşure
Kısa ve Öz Sohbetler
Server Yayınları
Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle
Konuşma Hakkında
Server Kürsü
Detaylı Arama
Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak
03:30
Güneş
05:29
Öğle
13:13
İkindi
17:13
Akşam
20:47
Yatsı
22:37
Kayıt Ol
Giriş Yap
Mehmed Zahid<br>KOTKU
Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri
Mahmud Es’ad<br>COŞAN
Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar
Muharrem Nureddin<br>COŞAN
Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri
Tüm Sohbetleri Listele
Kısa ve Öz Paylaşımlar
Tema 1
Tema 2
Açık Renk Modu
Koyu Renk Modu