Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445
03 Temmuz 2024

İmsak

03:30

Güneş

05:29

Öğle

13:13

İkindi

17:13

Akşam

20:47

Yatsı

22:37

Detaylı Arama

Zilhicce'nin On Günü ve Arafe

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Cuma Sohbetleri (MEC)

8 Zilhicce 1419 / 26.03.1999
AKRA- Mekke

İçerik

Arafe Günü Orucu

Aşûre Günü Orucu

Belâların Sebebi

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın Ak-Radyo’da cuma günleri düzenli olarak konuşmalar yapmıştır. 31 Mart 1993’te başlayıp, vefatından önceki son cuma günü olan, 2 Şubat 2001’e kadar devam eden bu sohbetlerde, hocamız genellikle Râmûzül-Ehâdis’ten, bazen de Muhtârü’l-Ehâdis’ten veya Riyâzu’s-Sâlihîn’den bir miktar hadis-i şerif okuyup, izah etmiştir.

İçinde bulunulan zamanın, ayın, günlerin ihyâ edilmesiyle ilgili bilgiler vermiş ve hatırlatmalarda bulunmuştur. Ayrıca ülkemizi ve insanımızı ilgilendiren güncel konulara temas ettiği de görülmüştür.

Genellikle yurtdışında seyahatte olduğu için çoğu zaman bulunduğu yerden de bahsetmiştir.

Sekiz yıl içerisinde toplam 313 adet sohbet yapmışlardır.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh.

Allah'ın selamı, rahmeti, bereketi üzerinize olsun... Ramazan'dan ayrı, uzak bir aydayız ama Ramazan gibi mübarek günlerdeyiz. Zilhicce ayının on günü içindeyiz ve Zilhicce ayının on günü hakkında Kur'ân-ı Kerîm'de âyetler var:

Ve'l-fecri ve leyâlin aşrin. "Bu âyette geçen on gece, Zilhicce'nin on gecesidir." diye müfessirler İbn Abbas'tan, diğer alimlerden ve sahabeden -rıdvânullâhi aleyhim ecmaîn- rivayet ediyorlar.

Kur'ân-ı Kerîm'de Musa aleyhisselam anlatılırken buyruluyor ki:

Ve vâadnâ Mûsâ selâsîne leyleten. "Biz Musa ile otuz gün için sözleştik." Ve etmemnâhâ bi-aşrin. "Sonra bu otuz günü, on gün daha ekleyerek kırk güne tamamladık." buyruluyor. Buradaki aşr, alimlere göre Zilhicce'nin ilk on günüdür.

Fe-temme mîkâtü Rabbihî erbaîne leyleten. Musa aleyhisselam Tur Dağı'nda Mevlâsı'na münâcaata, huzuruna varmaya, likâsına kavuşmaya hazır hale gelmesi için 30 gün oruç tutmuş ve ona 10 gün daha eklenerek, ondan sonra Rabbinin huzuruna varmış da; Rabbi erinî ünzur ileyk. "Yâ Rabbi! Sesini duyuyorum, cemâlini de, kendini de göster de göreyim!" dediği o toplantıya bu günlerde hazırlanmış. Hacca doğru giden çok kıymetli günlerdeyiz. Bu günlerde hacca gelenler için çok muazzam bir ibadet yani hac ibadeti var.

Hacca gelmeyenler için bu 10 gün ve 10 gecede; arife gecesinde, bayram gecesinde, bayramın birinci gününde -hatta bayramın ikinci gününü ve sair günleri sayarsak 10 günü de ileriye doğru geçer- ibadetleri Ramazan'daki gibi arttırmak, çoğaltmak lazım! Allah'a en güzel ibadetlerden birisi olan nafile namazları çok kılmak ve nafile oruçları çok tutmak lazım! Çünkü Peygamber Efendimiz'in hatunlarından rivayet edildiğine göre; Kâne Resûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem yesûmu tis'a Zilhicce. "Peygamber Efendimiz Zilhicce'nin dokuz gün orucunu tutardı." Yani hacca kadarki günler... Ve yevme âşûrâ. "Aşûre orucunu yani Muharrem'in onuncu gün orucunu tutardı." Ve selâseti eyyâmin min külli şehr. "Her Arabî aydan üç gün oruç tutardı."

Bu günlerde yapılan ibadetlerin Allahu Teâlâ hazretlerine çok sevimli ve sevgili geldiğini, Allahu Teâlâ hazretlerinin çok sevip razı olduğunu bildiren hadîs-i şerîfler de var. Yine Kur'ân-ı Kerîm'de haccı bildiren âyet-i kerîmede, Hac sûresinin 28. Âyetinde;

Li-yeşhedû menâfi'a lehüm ve yezkürü'smallâhi fî eyyâmin ma'lûmât. "Kendilerini dünyevî uhrevî faydalara, yararlara, mükâfatlara, ecirlere, güzel sonuçlara nâil olmaları için hacca gelen hacıların bu günleri Allah'ın zikr ü tesbihiyle geçirmeleri ve mâlum günlerde Allah'ın ismini çok zikretmeleri için..." diye âyet-i kerîmede bugünlerin işaret edildiğini yine alimler bildiriyor.

Eyyâmin ma'lûmât nedir? İbn Abbas radıyallahu anh'a göre, eyyâmü'l-aşri min şehri Zilhicce... Kur'ân-ı Kerîm'deki nice âyet-i kerîme bu günlerin fazl u kemâline işaret buyurmuştur. Bu günlerde Cenâb-ı Mevlâ'ya ibadet ve taat etmenin sevaplı olduğunu, çok çeşitli ibadetlerin bu günlerde toplandığını, hacıların da hacca gelemeyenlerin de bunları yapmalarını alimlerimiz tavsiye buyuruyorlar. Onun için bu günlerde tevbe etmeli, Cenâb-ı Hakk'ın yoluna dönmeli, ibadet ve taate girişmeli!.. Fe-eksirû fîhinne mine't-tehlîli ve't-tekbîri ve't-tahmîd.

Ahmed b. Hanbel'in rivayetine göre, hadîs-i şerîfin sonunda Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz şöyle buyurmuş;

"Aşr-ı Zilhicce'de lâ ilâhe illallah demeyi, Allâhu Ekber, Allâhu Ekber diye tekbir getirmeyi, tahmîdi yani hamd ü senâ etmeyi çok yapın!"

Zaten haccı anlatan birçok âyet-i kerîmede Allah'ı çok zikretmek işaret ediliyor. Sahâbe-i kirâm da bu günlerde zikirlerini arttırırlardı. Bu 10 gün girdiği zaman başkalarının tâkat getiremeyeceği kadar şiddetli ve çok kuvvetli bir şekilde ibadet ve taate düşerlerdi.

Abdullah b. Ömer, bu günlerde Mina'da yüksek sesle tekbir getirirmiş. Evinde, namazların arkasında, yatarken, bahçesindeyken, arkadaşlarıyla toplantı halindeyken, yolda yürürken çokça, Allâhu Ekber Allâhu Ekber diye tekbir getirir, zikredermiş ve hatta bunu âşikâre yaparmış. "Âşikâre olması da müstehaptır." diye bildiriliyor.

Onun için bu günleri zikirlerle, dervişâne bir şekilde, ibadetle, taatle, aşk ile, şevk ile, namazla, oruçla değerlendirmek lazım!

Orucun sevabıyla ilgili bazı hadîs-i şerîfleri size nakletmek istiyorum: Enes radıyallahu anh'ten rivayet edildiğine göre, Peygamber Efendimiz buyurmuş ki;

Men sâme yevmen tatavvuan. "Tatavvu yani Allah'a yaklaşma vesilesi olarak, ibadet ve taat etmiş olayım diye, insan Ramazan'ın dışında bir gün oruç tutarsa...

Fe-lev a'tâ mil'e'l-ardı zeheben mâ vefâ ecrahû dûne yevmi'l-hisâb. Hesap gününden evvel yeryüzü dolusu altın tasadduk etse, sadaka verse, hayır hasenât yapsa, bu orucun sevabı kadar sevap kazanamaz."

Demek ki orucun çok büyük sevabı var. O bakımdan biz de orucun teşvikini yapıyoruz. Çünkü sevabı çok... İnsanın nefsi terbiye olunca, kâmil insan olduğundan; nefsi terbiye etmediği zaman, çok ham ve kusurlu kaldığından; oruç da nefsi terbiye edici bir ibadet olduğu için mükâfatı böyle büyük oluyor.

Hadîs-i kudsîde Allahu Teâlâ hazretleri; "Oruç bana ait bir ibadettir, onun mükâfatını ben vereceğim! Nasıl verirsem, kendi izzet ve celâlime uygun olarak veririm." diye buyuruyor. Oruca ait mükâfatın çok verileceği işaret edilmiş.

Bu günler çok mübarek ve Kur'ân-ı Kerîm âyetlerinde zikredilmiş günlerdir. Sahâbe-i kirâm da, Peygamber Efendimiz de bu günlerde ibadetlerini aşkla, şevkle arttırmışlar. Onun için biz de unutulmuş olan bu ibadetleri canlandıralım.

Böylece sünnet-i seniyyeye dönüş, Asr-ı Saadet'e dönüş gün gün, fiil fiil, eylem eylem tahakkuk etmiş olsun.

Yine oruçla ilgili Peygamber Efendimiz'in, Abdullah b. Amr İbnü'l-Âs radıyallahu anh'ten rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîfi:

Samtu's-sâimi tesbîhun ve nevmühû ibâdetün ve duâuhû müstecâbün ve amelühû mudâafün. Samtu's-sâimi tesbîhun. "Oruç tutanın susması tesbihe geçer." Yani susar, sükût eder; tesbih ediyormuş gibi sevap kazanır.

Ve nevmühû ibâdetün. "Uyuması ibadete geçer." Çok çalıştı, gece uykusuz kaldı, yoruldu; gündüz mecbur oldu, uyudu. O da ibadete geçer. Uykusu bile ibadete sayılır.

Ve duâuhû müstecâbün. "Hacıların duası müstecâb olduğu gibi –bu, hacca gelemeyenlere de müjdedir- memlekette oruç tutanların da duası müstecâbdır.

Ve amelühû mudâafün. "İşlediği amellerin mükâfatı da kat kat fazladır." Oruç tuttuğu için sevapları da kat kat fazla veriliyor.

Onun için size bu günlerde namaz kılmanızı, oruç tutmanızı ve zikri tavsiye ederiz. Tesbih, tehlil, tekbir, tahmid edin; bu zikirleri yapın! Hayır hasenât yapın ve bugünlerin feyzinden istifade edin, kaçırmayın!

Peygamber Efendimiz dokuz gün oruç tutarmış ve özellikle arife gününün orucu ile ilgili hadîs-i şerîfleri var. Abdullah b. Amr İbnü'l-Âs'tan ve Ebû Saîd el-Hudrî radıyallahu anhümâ'dan rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîf:

Men sâme yevme arafete gufira lehû seneteyni. Senetün emâmehû ve senetün halfehû. "Kim Kurban Bayramı'ndan bir gün önceki arife gününde oruçlu olursa iki senelik günahı mağfiret olunur." Senetün emâmehû. "Birisi, önünde gelecek sene..." Ve senetün halfehû. "Birisi de geride bıraktığı, yaşayıp tükettiği sene..."

Demek ki geçmişe de şümûlü ve faydası var, geleceğe de... Başka bir rivayet:

Men sâme yevme arafete. "Arife gününün orucu..." Yükeffiru seneteyn. "İki senenin günahını bağışlattırır, affettirir." Mâdıyeten ve müstakbileten. "Geçmiş senenin ve müstakbel senenin..." Bu hadîs-i şerîfin arkasında bir cümle daha var, ileriye dönük bir müjde olarak okuyalım:

Ve savmü âşûrâi yükeffiru seneten mâdıyeh. "Aşûre orucu da geçmiş senenin günahlarını bağışlattırır."

Aşûre orucu ne zaman olacak? Zilhicce ayı bitecek, Muharrem ayı gelecek, Muharrem'in onunda olacak. "Peygamber Efendimiz o günü de oruçlu geçirirdi." diye hadîs-i şerîflerden biliyoruz. Aşûre ile ilgili bir hadîs-i şerîf de, Abdullah b. Amr İbnü'l-Âs'tan:

Men sâme yevme'z-zîneti edreke mâ fâtehû min sıyâmi's-seneti ya'nî yevme âşûrâ'. "Kim yevm-i zînette yani Aşûre günü -Muharrem'in onuncu günü- oruç tutarsa..." Edreke mâ fâtehû min sıyâmi's-seneti. "Geçirmiş olduğu seneden tutamadığı nafile oruçların sevabını yakalamış olur." Demek ki defterimize yazacağız, takvimimize işaret edeceğiz, önümüzdeki aşûre günü oruç tutacağız.

Tabii Peygamber Efendimiz'in sırf onunu tutmayıp, dokuz ve onunu tutmak veya on ve on birini tutmak şeklinde tavsiyesi var. O günleri oruçlu geçirmeye gayret edin!

Bir de terviye günü var, Zilhicce'nin sekizinci günü... Hacıların Arafat'a çıkmasından bir gün önceki gündür. O zaman artık yolculuk oluyor diye çeşmelerde, kuyularda develeri iyice sulayıp suya kandırırlarmış. Deve, suyu da depo edebiliyor. Terviye, suya kandırma mânasına geliyor. Develeri iyice besleyip hac hazırlığına girişme günü olmuş oluyor.

Arafat yolu uzun olduğundan bir günde gitmezlerdi. Terviye gününde Mina'ya kadar gidilirdi. Peygamber Efendimiz Mina'da beş vakit namaz kılardı:

Savmü yevmi't-terviyeh. "Kim Zilhicce'nin sekizinde, yevm-i terviye'de oruç tutarsa..." Keffâratü senetin. "Bu oruç, bir senelik günahın keffâreti olur." Ve savmü yevmi arafate keffâratü seneteyn. "Arife gününün orucu da iki senenin günahına kefaret olur." Bir geçen senenin, bir de gelecek senenin...

Onun arkasından da bayram geliyor, arifeden sonraki gün bayram oluyor. Bayram gününe de yevm-i nahr derler. Nahr, deveyi kurban etmek demek... Biz de kurban bayramı diyoruz. Iyd-i adhâ da deniliyor; adhâ da kurbanlık hayvanın ismi... Kurbanlık hayvanı kesme bayramı mânasına geliyor. Bu günler de çok önemli günler.

Çünkü Ebû Dâvud'un Sünen'inde kaydedildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurmuş ki:

İnne a'zame'l-eyyâmi ındallâhi. "Allah indinde günlerin en hayırlısı, en muazzamı, en büyüğü..." Yevmü'n-nahri. "Kurban bayramı olan gündür." Sümme yevmü'l-karri. "Sonra Mina'ya hacıların gelip çadırlarına yerleştiği gündür." O da Zilhicce'nin 11. günü olmuş oluyor.

Demek ki Zilhicce'nin on günü hakkında, Zilhicce'nin özellikle dokuzu (arife günü) hakkında, bayram günü hakkında ve bayramın ikinci günü hakkında çok hadîs-i şerîfler, rivayetler ve teşvikler var.

Peygamber Efendimiz dokuz gününü oruç tutardı. Bayram günü oruç tutmak haramdır. Kurban Bayramı'nda herkes kurban eti yiyecek, bayram edecek. Allah'ın "bayram edin" dediği zamanda, oruç tutmak uygun olmuyor.

Kurban günleri senenin oruç tutulmayan günleridir. Ama terviye gününde, arife gününde oruç tutmayı tavsiye ederim. Kardeşlerimiz hiç kaçırmasınlar, o günleri oruçlu geçirsinler. Hatta daha önceden oruç tutmalarını arttırsınlar. Zilhicce'nin on gününde ne kadar çok tutarlarsa, sevapları o kadar çok olur. Bizi de duadan unutmasınlar...

Allah bu günlerin feyzinden, bereketinden, mânevî mükâfatından, ikramlarından faydalanmayı nasip etsin.

Hepimize çok büyük mükâfatlar ihsan eylesin. Bayrama ulaştırsın. Bayramı rızası vechile idrak etmeyi, bayramı hakiki bir bayram olarak yapmayı nasip etsin. Nice nice bayramlara, mübarek günlere sıhhat ve afiyetle eriştirsin...

Müslümanın asıl bayramı âhirette, cenneti kazandığı zaman olacak. Cenneti kazanıp cennete girmeyi; cehenneme düşmeden, azaba uğramadan, doğrudan doğruya cennete gitmeyi, Peygamber Efendimiz'e komşu olmayı Cenâb-ı Hak cümlemize nasip eylesin!..

Peygamber Efendimiz'in sünnetini tuta tuta, Peygamber Efendimiz'in sevgisi, rızası kazanılır. Sünnetini ihyâ etmek yani ölmüş olan, unutulmuş olan güzel âdetleri tekrar diriltmek lazım! İhyâ, tekrar diriltmek demek. Bunları kitaplardan okuyacağız, hatırlatacağız.

Sizler de bu güzel sünnetleri ihyâ edeceksiniz. Efendimiz yaparmış; sahâbe-i kirâm da Efendimiz'in sünnetine uygun olarak ısrarla, aşk ile, şevk ile yaparlarmış. Çarşıda, pazarda herkes yüksek sesle tekbir getirirmiş, zikir yapılırmış, nice nice hayırlar yapılırmış diye, bu güzel ibadetleri canlandıracağız, yapacağız ki Allah ibadet ettikçe lütfedecek. Kötülükler, şerler def olacak, ref olacak; üzerimizdeki fitneler, belalar kalkacak; maddî-mânevî hayır bereket gelecek... Beldelerimize bereket yağacak.

Âfetlerden, musibetlerden kurtulmanın yolu nedir? Allah'a itaattir. Belalara uğramanın sebebi nedir? Allah'a isyandır, günahtır, hayırlardan uzak durmaktır. Vazifeleri yapmamaktır. Şairin birisi söylemiş: Belâ gelmez kula, kul azmayınca; Kazâ gelmez kula, Hak yazmayınca...

Evet! Mukadderât, kaza, kader... Bunları Allah yazıyor, ondan başına geliyor ama bela ve musibetler kullara neden geliyor? Bir hatasından, bir suçundan, bir ihmalinden, yapılması gereken bir vazifeyi yapmadığından dolayı geliyor.

Mesela ben, Kosova'daki olaylara çok üzülüyorum, yüreğim parça parça oluyor. Kardeşlerimize yardım etmemiz lazım, edilmiyor, edemiyoruz. Edenler varsa ne mutlu... Uluslararası bir çıban, bir mesele... Gitmek, gelmek zor. Bir insanın tek başına yapabileceği işler sınırlı... Çok üzülüyorum.

"Bunlar neden geldi?" diye düşünüyorum. Bosna'daki, Kosova'daki ve başka ülkelerdeki müslümanların başına bu sıkıntılar neden geliyor?

İki sebepten olabilir:

1. İmtihan için gelebilir. Bir imtihan sorusu gibi müslümanın karşısına gelir, müslüman onun karşısında takındığı tavırdan dolayı sevap kazanır. Mesela cihat imtihanı geliyor; cihada katılacak, ölürse şehit kalırsa gazi olacak. Zorlu bir imtihan, büyük bir soru...

İki sebepten birisi, kul sevap kazansın diye... Peygamber Efendimiz'e öyle olmuş, ashabına öyle olmuş, hulefâ-i râşidîne öyle olmuş; rahat bir vakit geçirmemiş mübarekler... Gece gündüz ömürleri cihatla, mücadele ile geçmiş.

2. Kul bir edepsizlik yaptığından dolayı Allah ona ceza gönderir. Birisini başına musallat eder, ona cezasını verdirtir.

Şairin birisi yazmış, benim de hoşuma gidiyor, küçükten beri ezberimdedir: Hak kulundan intikamını yine kul ile alır. Bir kula musallat eder bir zalimi, ona zulmettirir. Neden? Kendisi cezayı haketti de Allah o zalimi ondan ona musallat ediyor. Hak kulundan intikamın yine kul ile alır, Bilmeyen ilm-i ledünnü onu kul yaptı sanır. Cümle işler Hâlik'ındır, kul eliyle işlenir, Hakk'ın emri olmaz ise sanma bir çöp deprenir.

Yani Cenâb-ı Hak müsaade etmese, emri olmasa bir yaprak kıpırdamaz, bir çöp yerinden oynamaz. Hepsi Allah'ın emriyle oluyor. O halde müslümanın ne yapması lazım? Allah'a kendisini sevdirmesi ve Allah'ın rızasını kazanmaya çalışması lazım. Vesile araması, vesileler bulması lazım! "Ben Cenâb-ı Mevlâ'nın rızasını nasıl kazanırım? Kendimi nasıl Allah'ın sevgili kulu yapabilirim?" diye gece gündüz düşünmesi lazım! Tüccarın, "Dükkânımı nasıl kâra geçirebilirim, zarardan nasıl kurtarabilirim?" diye düşündüğünden çok çok daha fazla olarak, düşünmesi lazım! Öyle olmayınca, âhiret unutulup da dünyaya dalınınca Allah ceza, bela gönderiyor.

Nasreddin Hoca'ya gelmişler, demişler ki;

"Timur bizi çok eziyor. Yakalıyor ve ‘Söyle bakalım! Ben zalim miyim, mazlum muyum?' diye soruyor. Korkanlar, ‘Sen mazlumsun.' dedikleri zaman, ‘Bu kadar adam kestim, memleketinizi bu kadar yaktım, yıktım... Alay mı ediyorsun sen? Seni mürâi, sahtekâr, dalkavuk!' diye cezalandırıyor.

Bunu gören ötekisi, ‘Zalimsin!' deyince de, ‘Vay edepsiz, küstah!' diye yine cezalandırıyor. Adamın karşısında ne cevap vereceğimizi bilemez duruma düştük."

Bu bir fıkra ama hoşuma gidiyor. Olmuş bir şey değil; uydurma, toplama bir şey olduğu belli... Çünkü Nasreddin Hoca ile Timur'un aynı zamanda yaşamadığı bile belli. Ama ibretli bir şey.

Nasreddin Hoca demiş ki; "Siz beni o tarafa doğru bir götürün!"

Rivayete göre kendisi mahsustan, ona rastlamak üzere gitmiş Timur'un karşısına... Timur değil de bir başka zalim... Ülkeyi istilâ etmiş, ahalinin ensesinde boza pişiriyor... Oraya gidince, adam onu da yakalamış;

"Gel bakalım buraya!" Gitmiş.

"Söyle bakalım. Ben zalim miyim, mazlum muyum?" demiş.

Cevabı çok hoşuma gidiyor. Küçükken bir dergide şiir şeklinde okumuştum, o hatırımda... Nasreddin Hoca demiş ki; "Sen Allah'ın adalet kılıcısın bizlere, Zalim biziz ki Allah seni indirdi yere!"

"Sen Allah'ın adaletini icrâ ediyorsun, Allah'ın bir vesilesisin. Asıl zalim biziz ki seni Allah başımıza ondan musallat etti." demiş.

Tabii bu cevaba bir şey diyememiş, gülmüş diye söyleniyor. Burada bir hikmet var. Bir çocuk dergisinde yazılmış, resimli bir Nasreddin Hoca fıkrasının altında bile olsa bu söz boşuna bir söz değil. İnsan zalim oldu mu, Allah o zulmünün cezasını verir. Zalimlere dedirir bir gün Hazret-i Mevlâ, Tallâhi lekad âserekellâhu aleynâ. Zalim yine bir zulme giriftâr olur âhir, Elbette olur ev yıkanın hânesi vîrân. Bunlar da yine başka şiirler. Eden buluyor, kim ne ekerse onu biçiyor.

Onun için ne yapmamız lazım? Allah'a iyi kul olmayı amaç edinmemiz lazım. Var gücümüzle ona çalışmamız ve "Ben ne yaparsam Allah'ın sevgili kulu olurum? Ne yaparsam sevaplı olur?" diye gecemizi gündüzümüzü, işimizi gücümüzü ona ayarlamamız lazım! Böyle düşündüğüm ve sizin böyle olmanızı istediğim için hadis kitaplarını, tefsir kitaplarını okudukça, zamanı gelince, söylenmesi gereken sevaplı ibadetleri söylüyor, ikaz edilecek noktalarda ikaz ediyorum.

Bu günlerin kıymetini bilin! Hacca gelenler hacda ibadetlerini güzel yapsınlar, haclarının mebrur bir hac olmasına gayret etsinler! Sağlık ve âfiyetle eşlerine, dostlarına kavuşsunlar. Evine gelinceye kadar hacının duası makbuldür. Hacıları karşılarsınız yolda, duasını almaya gayret edersiniz; onu da unutmayın!

Hacca gelemeyenler de işte ibadetler, saydığım hadîs-i şerîfler... Namaz kılsın, oruç tutsun, tesbih çeksin, zikretsin, derviş olsun, hakiki derviş olsun; sevapları kazansın, Allah'ın rızasına ersin. Allah'ın lütf u keremiyle cennetiyle, cemâliyle müşerref olsun...

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh.

Hicri Yeni Yıl ve Aşure

Kısa ve Öz Sohbetler

Server Yayınları

Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle

Server Kürsü

Namaz Vakitleri

27 Zilhicce 1445

03 Temmuz 2024

İmsak

03:30

Güneş

05:29

Öğle

13:13

İkindi

17:13

Akşam

20:47

Yatsı

22:37

Mehmed Zahid<br>KOTKU

Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri

Mahmud Es’ad<br>COŞAN

Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar

Muharrem Nureddin<br>COŞAN

Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri

Tüm Sohbetleri Listele

Kısa ve Öz Paylaşımlar